Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Cracow" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-11 z 11
    Tytuł:
    Żmudna droga do prawdy. Uwagi na marginesie studiów Marcina Fabiańskiego nad renesansowym zamkiem na Wawelu
    Tedious Way to the Truth, Remarks on the Margine of Marcin Fabiańskis Studies of the Renaissance Wawel Castle
    Autorzy:
    Mossakowski, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16014318.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Kraków
    Wawel
    pałac renesansowy
    Cracow
    Renaissance palace
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2019, 81, 1; 117-132
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Myśliwy i pan natury. Jeszcze raz o przedstawieniach zwierząt na nagrobku króla Władysława II Jagiełły
    A Hunter and Master of Nature. Once Again About the Depictions of Animals on the Tomb-Chest of King Władysław II Jagiełło
    Autorzy:
    Walczak, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/15582277.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Kraków
    rzeźba średniowieczna
    zwierzęta w ikonografii sztuki średniowiecznej
    nagrobki królewskie
    katedra na Wawelu
    Cracow
    medieval sculpture
    iconography
    royal tombs
    Cracow Cathedral
    Opis:
    Artykuł stanowi próbę nowego spojrzenia na przestawienia zwierząt na nagrobku Władysława II Jagiełły, króla Polski i Wielkiego Księcia Litwy, powstałym przed 1431 r. w warsztacie o nieustalonej proweniencji. Na podstawie źródeł pisanych i materiału porównawczego autor dowodzi, że w jednostkowym programie ideowym, na który składają się przedstawienia smoka pod stopami, dwóch lwów pod głową władcy oraz psów gończych i sokołów na cokole tumby, odwołano się do ważnej z politycznego punktu widzenia koncepcji panowania władcy nad światem natury.
    This article is an attempt to take a new look at the depictions of animals on the tomb-chest of the King of Poland and the Grand Duke of Lithuania Władysław II Jagiełło, which was executed before 1431 by a workshop of undetermined provenance. On the basis of written sources and comparative material, it is argued that the uniform iconographic programme, which consists of depictions of a dragon under the king's feet, two lions under the monarch's head, and hounds and falcons on the tomb-chest, refers to the politically important concept of the ruler's dominion over the natural world.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2022, 84, 3; 435-472
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lech Kalinowski †, Helena Małkiewiczówna †, Dobrosława Horzela, „Die mittelalterlichen Glasmalereien in der Stadtpfarrkirche Mariä Himmelfahrt in Krakau“. Mit einer kunstgeschichtlichen Einleitung von Marek Walczak (Corpus Vitrearum Medii Aevi Polen, Band 1, Südpolen Teil 1), Kraków 2018
    Autorzy:
    Kurmann-Schwarz, Brigitte
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16015314.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    średniowieczne witraże
    Bazylika Mariacka w Krakowie
    Medieval stained glass
    St. Mary's Basilica in Cracow
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2019, 81, 1; 133-147
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag na temat datowania, autorstwa i historii obrazu Zaśnięcie Matki Boskiej w zbiorach Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie
    Some Notes on the Dating, Authorship and History of the “Dormition of the Virgin Mary” in the Princes Czartoryski Museum in Cracow
    Autorzy:
    Spodaryk, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/23310819.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Izabela Czartoryska née Flemming
    Princes Czartoryski Museum in Cracow
    Gothic House in Puławy
    Puławy
    Cracow
    Michael Lancz von Kitzingen
    Master Georgius
    church of St. Michael on the Wawel Hill
    Cracow cathedral
    Wawel
    Sylwester Ożarowski
    Izabela z Flemmingów Czartoryska
    Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie
    Dom Gotycki w Puławach
    Kraków
    Michał Lancz von Kitzingen
    Mistrz Jerzy
    kościół św. Michała na Wawelu
    katedra krakowska
    Opis:
    Obraz Zaśnięcie Matki Boskiej, pochodzący z kolegiaty św. Michała na Wawelu, obecnie w Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie (nr inw. MNK XII-341), był wielokrotnie omawiany w literaturze przedmiotu, ale przyjęte w nauce poglądy na temat jego datowania i autorstwa powielają ustalenia z 1956 r. W artykule podjęto próbę ponownego rozpatrzenia tych kwestii na podstawie lepiej obecnie rozpoznanych źródeł pisanych, wyników badań konserwatorskich oraz fotografii w podczerwieni. Autor dowodzi, że omawiany obraz powstał ok. roku 1522 i jest dziełem Michała Lancza z Kitzingen. Ponadto w tekście omówiono dzieje obrazu i historię jego konserwacji.
    The painting Dormition of the Virgin Mary, acquired from the collegiate church of St. Michael on the Wawel Hill and currently in the Princes Czartoryski Museum in Cracow (inv. no. MNK XII-341), was many times discussed in specialist literature, but the accepted scholarly views on its dating and authorship replicated the findings of 1956. This article constitutes an attempt at a reconsideration of these issues on the basis of written sources, which by now have been more thoroughly studied, the results of conservation research, as well as infrared photographs. The author argues the painting in question was executed ca. 1522 and should be attributed to Michael Lancz von Kitzingen. In addition, the author discusses some issues in the history of the paining and the course of its conservation over the years.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2023, 85, 3; 47-82
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przegroda chórowa i lektorium w kościele Trójcy Świętej w Krakowie. Rekonstrukcja – datowanie – użytkowanie
    Chancel Screen in the Church of the Holy Trinity in Cracow. Reconstruction, Dating, Use
    Autorzy:
    Szyma, Marcin
    Bojęś-Białasik, Anna
    Czechowicz, Jacek
    Czyżewski, Krzysztof
    Walczak, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24807534.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    przegroda chórowa
    lektorium
    rekonstrukcja cyfrowa
    zakon dominikanów
    Kraków
    św. Jacek
    chancel screen
    digital reconstruction
    Dominican Order
    Cracow
    St. Hyacinth
    Opis:
    W artykule przedstawiono próbę rekonstrukcji przegrody chórowej z poł. XIII w. oraz lektorium z końca XIV w. w kościele Dominikanów w Krakowie w oparciu o wykopaliska, badania architektoniczne, źródła pisane i pomiar kościoła metodą skanowania laserowego. Pierwsza przegroda była ścianą działową przeprutą dwoma przejściami. Druga, w typie lektorium halowego, była konstrukcją pięcioprzęsłową z bocznymi przęsłami funkcjonującymi jako samodzielne kaplice, i ze środkowym przęsłem komunikującym nawę z chórem. W 1543 r. lektorium przebudowano w związku z urządzeniem na jego piętrze kaplicy św. Jacka. W l. 1581-83 kaplicę powiększono burząc lektorium.
    An attempt to reconstruct the rood screen from the mid-13th century and of the chancel screen from the late 14th century in Cracow’s Dominican Church is presented; the reconstruction is based on excavations, architectural research, written records, and laser scanning measurements of the Church. The first screen was a partition wall opened up with two passages. The second, of the type of a Hallenlettner type was five-span with the lateral spans functioning as separate chapels and the middle span communicating the nave with the gallery. In 1543, the chancel screen was altered owing to the construction of the Chapel of St Hyacinth on the first storey. In 1581-1583, the chancel screen was pulled down as the Chapel was extended.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2021, 83, 4; 783-842
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Inwentarz marmurów z krakowskiego warsztatu Sebastiana Sali z 1653 r. Kilka uwag na temat biografii rzeźbiarza i jego ostatnich zamówień
    Marble Inventory of Sebastian Sala’s Cracow Workshop from 1653. Remarks on the Sculptor’s Biography and His Last Commissions
    Autorzy:
    Janowski, Piotr Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/15582264.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Inwentarz
    czarne „marmury”
    warsztat rzeźbiarski
    Sebastian Sala
    Maciej Łubieński
    Stefan Koryciński
    Kraków
    Gniezno
    Klimontów
    Sandomierz
    Inventory
    black ‘marble’
    sculpture’s workshop
    Cracow
    Opis:
    Na podstawie nieznanego dotąd inwentarza marmurów znajdujących się w warsztacie rzeźbiarskim Sebastiana Sali oraz dodatkowych źródeł uzupełniono wiedzę na temat jego biografii i działalności artystycznej. Wskazano lokalizację mieszczącej się w północno-zachodnim międzymurzu przy bramie Sławkowskiej w Krakowie pracowni mistrza oraz omówiono profil jej działalności. Artyście przypisano zespół czarno-marmurowych portali z kościoła kolegiackiego pw. św. Józefa w Klimontowie oraz wczesnobarokowy portal z kościoła katedralnego pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Sandomierzu. Ponadto wskazano, że niedługo przed śmiercią Sebastiana Sala realizował zamówienie dla prymasa Marcina Łubieńskiego, najprawdopodobniej na wykonanie jego nagrobka do katedry w Gnieźnie. Potwierdzono także przyjęcie przez artystę zlecenia od marszałka koronnego Stefana Korycińskiego, które można wiązać z ostatecznie niezrealizowanym projektem dekoracji rzeźbiarskiej kaplicy przy kościele pw. św. Szczepana w Krakowie.
    Based on the previously unknown inventory of marbles found in the sculpture workshop of Sebastian Sala and additional sources the knowledge of his biography and artistic activity has been complemented. The location of Sala’s workshop in the north-western Zwinger by Cracow’s Sławkowska Gate has been ascertained, and the profile of his output has been discussed. The artist has been attributed a pair of black-marble portals from the Collegiate Church of St Joseph in Klimontów and the early-Baroque portal from the Cathedral Church of the Nativity of the Blessed Virgin Mary in Sandomierz. Furthermore, it has been demonstrated that not long before his death Sebastian Sala was executing a commission for Primate Marcin Łubieński, most likely working on his tomb for the Gniezno Cathedral. Also, it has been confirmed that the artist received a commission from Crown Marshal Stefan Koryciński, which can be associated with Koryciński’s plan, finally unaccomplished, to provide sculptural décor to the chapel by the Church of St Stephen in Cracow.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2022, 84, 2; 311-337
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Późnogotycka Madonna Apokaliptyczna z ołtarza głównego kościoła Bernardynów w Krakowie - dzieło malarza Franciszka z Węgier
    Late Gothic Apocalyptic Madonna from the High Altar of the Bernardine Church: Work of the Painter Francis of Hungary
    Autorzy:
    Zarębski, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16012731.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    średniowieczne malarstwo
    Madonna Apokaliptyczna
    kościół Bernardynów w Krakowie
    Franciszek z Węgier
    Medieval painting
    Apocaliptic Madonna
    Bernardine Church in Cracow
    Francis from Hungary
    Opis:
    Artykuł dotyczy nowo odkrytego późnogotyckiego obrazu tablicowego z przedstawieniem Madonny Apokaliptycznej, znajdującego się obecnie w kościele oo. Bernardynów w Alwerni. Autor, na podstawie zapisków archiwalnych, wiąże owo dzieło z ołtarzem głównym kościoła oo. Bernardynów w Krakowie i przypisuje je zmarłemu między r. 1487 a 1491 bernardyńskiemu malarzowi Franciszkowi z Węgier. W pierwszej części artykułu przedstawiony został stan badań dotyczący obrazu i artysty, w kolejnej zaś historia omawianego dzieła zrekonstruowana na podstawie archiwaliów. W ostatniej autor przeprowadził analizę, w której wykazał brak związków formalnych pomiędzy późnogotyckim malarstwem małopolski i obrazem z Alwerni, a następnie zestawił dzieło z kwaterami dawnego ołtarza głównego kościoła św. Marcina w Spiskiej Kapitule oraz Madonną z Popradu. Doszedł na tej podstawie do wniosku, że twórca alwernijskiej Madonny, tak jak wskazuje na to jego przydomek, pochodził z terenów Królestwa Węgier, zapewne z regionu Spisza. Do Małopolski przybył najwcześniej pod koniec lat 70. XV w., natomiast ołtarz główny dla kościoła oo. Bernardynów w Krakowie wykonał w latach 80. XV w. Oprócz argumentów przemawiających za obcym pochodzeniem artysty, autor zaznaczył również silny związek omawianego obrazu z małopolską tradycją artystyczną, co ujawnia się przy zestawieniu go z Madonnami z Cerekwi, Przydonicy, Paczółtowic i Kamienicy.  
    The recently discovered Late Gothic panel painting featuring the representation of the Apocalyptic Madonna, currently in the Alwernia Bernardine Church, is discussed. Based on archival written records, the Author connects the work with the high altar of the Bernardine Church in Kraków, and attributes it to the Bernardine painter Francis of Hungary who died in 1487-91. The first section of the article is dedicated to presenting the state of investigation into the painting itself and its artist, to continue in the subsequent one to the reconstruction of the work’s history on the grounds of archival records. In the last part, the analysis is conducted demonstrating lack of any formal bonds between the Lesser Poland painting of Late Gothic and the Alwernia work; finally, the Author juxtaposes the analysed work with the panels of the former high alter of St Martin’s Church in the Spisz Chapter and the painting of Madonna from Poprad. This leads to the conclusion that the author of the Alwernia Madonna, just as his nickname points to, came from the territory of the Kingdom of Hungary, most likely from around Spisz. Having reached Lesser Poland most likely in the late 1470s at the earliest, he executed the high altar for the Kraków Bernardine Church in the 1480s. Apart from the arguments pointing to the foreign descent of the artist, the Author also emphasizes the strong bond of the discussed painting with the Lesser Poland artistic tradition, this revealed when the painting is compared with the Madonnas from Cerekwia, Przydonica, Paczółtów, and Kamienica.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2019, 81, 1; 63-77
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Witraże w kościele Bożego Ciała na Kazimierzu – fundacja jagiellońska?
    Stained-glass Windows in the Corpus Christi Church in Kazimierz: Jagiellonian Donation?
    Autorzy:
    Horzela, Dobrosława
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16011599.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    średniowieczne witraże
    kościół Bożego Ciała w Krakowie
    kanonicy regularni
    Anna Cylejska
    Władysław Jagiełło
    medieval stained glass
    Corpus Christi Church in Cracow
    Canons Regular
    Anne of Cilli
    Ladislaus Jagiełło
    Opis:
    Witraże znajdujące się obecnie w oknie sIV chóru kościoła Bożego Ciała na krakowskim Kazimierzu to niewielka pozostałość po przeszkleniach dziewięciu trójdzielnych i pierwotnie 23-szeregowych okien prezbiterium, a także okien korpusu i kaplic kościoła, który został ufundowany zapewne przez Kazimierza Wielkiego jako fara, lokowanego w 1335 r., miasta Kazimierz. Zespół ten nie jest jednorodny pod względem stylu i czasu powstania; dzieli się na sześć grup świadczących o trwającym około 100 lat (ok. 1380-1480) szkleniu kościoła. Z jego pierwszego etapu, wykonanego w latach 80. XIV w., zachowała się jedna kwatera  przedstawiająca Chrystusa Męża Boleści i ilustrująca wezwanie kościoła. Pierwotnie była ona osadzona zapewne w oknie wschodnim (I) chóru. Nowe szklenie okna I wykonano na początku XV w., bez wyraźnej praktycznej potrzeby. Okno wschodnie (I) wypełnił wielokwaterowy cykl poświęcony życiu Chrystusa i Marii, złożony ze scen narracyjnych skomponowanych bądź każda oddzielnie w całym polu prostokątnej kwatery, bądź w większej liczbie kwater: trzech lub nawet sześciu. Elementem łączącym sceny rozgrywające się w górnej partii okna była malowana, fantazyjna architektura, zajmująca kilka górnych rzędów. Kraków nie znał dotąd takich monumentalnych rozwiązań. Rozkwit tego rodzaju przeszkleń wiąże się z Austrią, gdzie takie cykle wykonywał w ostatniej dekadzie XV w. m.in. warsztat zwany Książęcym (Herzogswerkstatt). W niezbyt obfitej literaturze przedmiotu starano się dowieść czesko-śląskiej genezy artystycznej witraży, datując je na trzecią dekadę XV w. Konstatacje te wynikały z założenia, że artystyczną genezę warsztatów witrażowych warunkowało pochodzenie Kanoników Regularnych, sprowadzonych przez Władysława Jagiełłę w 1405 r. z Kłodzka. Krakowski warsztat faktycznie posługiwał się kanonem postaci oraz konwencją układania szat ukształtowaną w kręgu sztuki praskiej 3. i 4. ćwierci XIV w. Nie wyjaśnia to jednak satysfakcjonująco genezy jego stylu, gdyż na początku XV w. wiele elementów tego języka form było już dobrem wspólnym większości ważnych ośrodków miejskich w Europie Środkowej. Istotniejsze dla określenia kręgu artystycznego, z którego wywodził się witrażysta są te elementy stylu, które wykraczają poza wspólną dla szerokiego obszaru i okresu konwencję. Styl witraży wywodzi się, moim zdaniem, ze sztuki czeskiej, ale w redakcji, jaką nadały mu warsztaty witrażowe działające w pierwszych dwóch dekadach XV w. w Austrii, a przede wszystkim w Styrii. O znajomości przeszkleń z tych terenów świadczy zarówno kompozycja okna, jak i szereg motywów formalno-ikonograficznych. Pod względem stylu małopolskie witraże bliskie są przede wszystkim dziełom powstającym w Styrii w warsztacie (i szerzej kręgu) malarza określonego w źródłach jako pictor Johannes, który w roku 1406 przyjął zapłatę za witraże do kaplicy Św. Krzyża opactwa Benedyktynów w Rein. W wiązanych z nim zespołach można znaleźć źródło kompozycji architektonicznych oraz techniki malarskiej (linearyzm, słabe, niezdecydowane posługiwanie się szrafowaniem, ograniczone lawowanie). Charakterystyczne przerysowanie cech fizjonomicznych i ekspresji postaci odnaleźć można zaś w luźniej z Mistrzem Janem związanych pracach, datowanych na drugą dekadę XV w. Wybór warsztatu reprezentującego habsburski modus stylowy nie wydaje się przypadkowy. Może on wskazywać, że witraże powstały z fundacji jagiellońskiej, zaś o samym pomyśle ich ufundowania i o sprowadzeniu do Krakowa styryjskiego warsztatu zadecydowały kontakty dworskie. W 1412 r. Cymbarka (córka Siemowita IV i Aleksandry, siostry Władysława Jagiełły) została wydana za władcę Styrii Ernesta Żelaznego. Do mariażu tego doszło w ramach budowania koalicji przeciwko Zygmuntowi Luksemburczykowi. Jagiełło, wobec braku potomka, miał nawet początkowo brać pod uwagę Ernesta, nazywanego przezeń „najdroższym przyjacielem”, jako kandydata do tronu. Działania fundatorskie męża Cymbarki w zakresie malarstwa witrażowego (wspomniane witraże w Rein czy przeszklenia w rezydencji w Wiener Neustadt) mogły być wzorem dla Jagiellonów i ułatwić wybór wykonawców. Podjęcie inicjatywy wiązało się, jak sądzę, z osobą królowej Anny Cylejskiej, której inne fundacje dla kościoła są udokumentowane. Małżeństwo Władysława Jagiełły z Anną, wnuczką Kazimierza Wielkiego, było elementem planu politycznego, powstałego tuż po niespodziewanej śmierci w 1399 r. Jadwigi Andegaweńskiej – prawowitej dziedziczki piastowskiego tronu. Zmierzał on do umocnienia prawa Jagiełły do korony, toteż przyjazd Anny do Krakowa propagandowo porównywano do powrotu orła do gniazda. Ugruntowaniu pozycji króla jako naturalnego następcy poprzedników z rodu Piastów służyły liczne działania wizerunkowe, także fundacje malowideł bizantyńsko-ruskich w ważnych kościołach i kaplicach, w tym we wzniesionych przez Kazimierza Wielkiego. W tej grupie szczególnie znaczące są malowidła w kolegiacie w Sandomierzu, których elementem jest fryz heraldyczny zawierający herb królowej Anny Cylejskiej. Wprowadzenie tego herbu służyło zaprezentowaniu ponownego zawiązania ciągłości dynastycznej, a być może wskazuje też na rolę królowej w tej fundacji. Witraże okna I w ufundowanej przez Kazimierza Wielkiego farze kazimierskiej powstały, jak sądzę, z tego samego powodu. Anna jako benefaktorka kościoła Bożego Ciała wpisywała się w dzieło swego dziada, króla Kazimierza Wielkiego, fundatora kościoła i założyciela miasta. Tłumaczyłoby to decyzję o zmianie wykonanego stosunkowo niedawno wystroju okna wschodniego, podjętą w czasie, gdy kanonicy zaangażowani byli w budowę klasztoru, a sam kościół nie był jeszcze ukończony. Decyzja taka nie miała wówczas praktycznego sensu, niosła natomiast znaczne i niekonieczne wydatki oraz uciążliwości organizacyjne. Mogła ona zapaść na wyraźne życzenie fundatora królewskiej rangi, który, nie zadowoliwszy się którymś z okien bocznych, chciał by z jego środków przeszklić okno ideowo najważniejsze, najbardziej prestiżowe i zarazem najlepiej widoczne. Jeśli powstanie przeszkleń okna I w kościele Bożego Ciała wiązać z inicjatywą Anny, to ich wykonanie należałoby datować na lata przed 1416 r., bo w marcu tego roku, Anna zmarła. Zgadza się to w pełni z wynikami analizy stylu.  
    The stained-glass that is now found in window sIV of the gallery of the Corpus Christi Church in Kraków’s Kazimierz is merely a small fragment preserved from the glazing of the nine three-partite and originally 23-rowed windows of the chancel, as well as of the body and chapels of the church which was most likely funded  by Casimir the Great as a parish church of the town of Kazimierz granted its privileges in 1335. The set is not homogenous as for style and time of creation; it is divided into six groups testifying to about a 100-years’s time span of the church’s glazing process (ca. 1380-1480). From its first stage, executed in the 1380s, only one panel has been preserved, this featuring the Man of Sorrows and illustrating the Church’s dedication. Originally it had been most likely placed in the eastern window (I) of the gallery. The new glazing of Window I was executed in the early 15th century, seemingly for no practical reason. The eastern window (I) was filled with a multi-panel cycle dedicated to the life of Jesus and Mary, made up of narrative scenes either composed each separately within the whole space of the rectangular panel, or within a larger number of panels: three or even six. The element connecting the scenes taking place in the upper window section is to be found in the painted architecture, filling several of the upper rows. Kraków had not seen similar monumental solutions. The thriving of such glazing is associated with Austria where similar cycles were executed in the last decade of the 15th century in e.g. Habsburg Ducal Workshop (Herzogswerkstatt) In relatively scarce literature on the subject, the Bohemian-Silesian artistic provenance of the stained glass was attempted, dating it to the third decade of the 15th century. Such conclusions resulted from the assumption that the artistic genesis of the stained-glass window workshops was conditioned by the provenance of Canons Regular brought by Ladislaus Jagiełło from  Kłodzko in 1405. Indeed, the Kraków workshop applied the figure cannon and robe draping shaped within the circle of the Prague art in the 3rd and 4th quarters of the 14th century. This does not, however, satisfactorily explain the genesis of its style, since in the early 15th century numerous elements of the language of forms were a shared commodity of the majority of important urban centres throughout Eastern Europe. What is of greater importance for the identification of the artistic circle from which the stained glass painter came are those style elements which exceed the conventions shared by an extensive territory and time span. In my view, the stained glass style stems from Bohemian art, but it was re-edited by stained glass workshops active in the first two decades of the 15th century in Austria, first of all in Styria. The fact that the author was familiar with glazing from that area is testified to by both the window’s composition and a number of formal and iconographic motifs. As for the style, the Małopolska stained glass is close first of all to the works created in Styria, and precisely in the workshop (and the circle) of the painter defined in sources as pictor Johannes, who in 1406 received payment for the stained glass in the chapel of the Holy Cross of the Benedictine Abbey in Rein. It is in the sets attributed to him that the source of the architectural compositions and painterly techniques can be found (linearism, weak indecisive hatching, limited washing). A characteristic exaggeration of facial features and figure expression can, in turn, be found in the works more loosely associated with Master John, and dated to the 2nd decade of the 15th century.   The choice of the workshop representing the Habsburg style modus does not seem accidental. It may point out to the fact that the stained glass windows were donated by the Jagiellons, while the very idea to finance them, and to bring the Styria workshop to Krakow resulted from court contacts. In 1412, Cymburgis of Masovia (daughter of Siemowit IV and Alexandra sister of Ladislaus Jagiełło) was married to Ernest the Iron, ruler of Styria. The marriage was actually concluded as part of the building of the coalition against Sigismund of Luxembourg. Having no heir, Jagiełło is said to have initially considered Ernest, whom he called ‘dearest friend’, as the candidate to the throne. The donation activity of the husband of Cymburgis in stained glass (the above-mentioned stained glass in Rein or the glazing in the Wiener Neustadt residence) could have served as models for the Jagiellons and facilitated the choice of the artists. The initiative may have been connected with Queen Anne of Cilli whose donations to the Church have been documented. The marriage of Ladislaus Jagiełło to Anna, granddaughter of Casimir the Great, was an element of the political plan conceived after the unexpected death of Hedwig of Poland in 1399, the rightful heir to the throne of the Piast Dynasty. It was to consolidate Jagiełło’s right to the crown, so the arrival of Anne in Kraków was compared for propaganda reasons to the return of the eagle to its nest. The consolidation of the King’s position as the natural successor to the Piast Dynasty was boosted by numerous image undertakings, such as the donation of Byzantine- Ruthenian paintings to major churches and chapels, also those raised by Casimir the Great. Among them of major importance are the paintings in the Sandomierz Collegiate Church; their element is the heralding frieze containing the coat of arms of  Anne of Cilli. The introduction of this coat of arms served to present the resumed dynastic continuity, and may have pointed out to the role of the Queen in this funding.   The stained glass of Window I in the Kazimierz Parish Church funded by Casimir the Great was created, as I believe, for the very same reason. Anne as the benefactor of the Church of Corpus Christi, was inscribing herself in the work of her grandfather Casimir the  Great, founder of the church and of the town. This would explain the decision to change the relatively recently executed décor of the eastern window, undertaken at the time when the Canons were involved in the construction of the monastery, while the church itself was not as yet finished. At the time, the decision did not have a practical justification; instead, it implied substantial, though not necessarily essential expenditure, and a logistical inconvenience. It could have been made on a specific wish of the founder of the royal stature who, not being satisfied with one of the lateral windows, desired to glaze the one that was ideologically most important, and most prestigious, while also the best visible at the same time. If the glazing of window I in the Corpus Christi Church is to be associated with Anne’s initiative, it should be dated to before 1416, as that very year Anne passed away. Such dating fully harmonizes with the style analysis.  
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2019, 81, 1; 29-62
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ostatnia pierwszą, czyli o ambonie łodziowej z kościoła pw. św. św. Piotra i Pawła na Antokolu w Wilnie
    The Last Being First, namely on the Ship Pulpit in the Church of SS Peter and Paul in Antakalnis in Vilnius
    Autorzy:
    Czyż, Anna Sylwia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24566355.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    ambony łodziowe
    kościół pw. św. św. Piotra i Pawła na Antokolu w Wilnie
    kościół pw. Bożego Ciała na Kazimierzu w Krakowie
    kanonicy regularni laterańscy
    Ship pulpits
    Church of SS Peter and Paul in Antakalnis in Vilnius
    Church of Corpus Christi in Kazimierz in Cracow
    Canons Regular of the Lateran
    Opis:
    Łodziowa ambona z kościoła pw. św. św. Piotra i Pawła na Antokolu w Wilnie uchodzi w literaturze przedmiotu za realizację snycerską wykonaną w 1803 r. przez Giovanniego Borettiego i Niccola Piano, którzy mieli być specjalnie sprowadzeni z Mediolanu do remontu świątyni i jej dekoracji. Tymczasem obaj byli zwykłymi muratorami przybyłymi do Wilna jeszcze u schyłku XVIII w., Piano zmarł w 1802 r. Formalne cechy ambony wskazują natomiast, że została ona wykonana w latach 20. XVIII w. najpewniej według projektu Pietra Pertiego, współtwórcy znakomitego wystroju sztukatorskiego kościoła na Antokolu. Stało się to już po jego śmierci w 1714 r., a inicjatorem prac był prepozyt antokolski Piotr Procewicz, doktor filozofii i uznany kaznodzieja, który w 1737 r. objął prepozyturę kongregacji Bożego Ciała. Do świątyni kanoników regularnych laterańskich na Kazimierzu w latach 1740–1745 sprawił ambonę łodziową, wzorując ją na tej wystawionej w Wilnie. 
    The ship pulpit from the Church of SS Peter and Paul in Antakalnis in Vilnius is regarded in the literature on the subject as a woodcarving project executed in 1803 by Giovanni Boretti and Niccolo Piano, who were supposed to have been brought specially from Milan to renovate the church and furnish it. Meanwhile, they were both simple masons who arrived in Vilnius in the late 18th century, and Piano died in 1802. Formally, the pulpit features show that it was executed in the 1720s after the design of Pietro Perti, co-author of the excellent stucco décor of the Antakalnis church. The actual executors were local woodcarvers already after the death of the stuccoist in 1714. The initiator of the works was the Antakalnis Provost Piotr Procewicz, doctor of philosophy and an appreciated preacher, who in 1737 took over the congregation of the Corpus Christi. The fact that the pulpit is earlier is confirmed by the inventory of the Antakalnis Church of SS Peter and Paul from 1766. The shape of the pulpit of the navis Ecclesiae type stemming from ecclesiological content fits in with the ideological programme of the church dedicated to Saints Peter and Paul. It is also particularly connected with the Order of Canons Regular of the Lateran who, as was assumed, came from the community of Apostles called by Christ. The second ship pulpit in the Polish-Lithuanian Commonwealth, actually quite faithfully replicating the Vilnius one, was created for the Church of Canons Regular of Corpus Christi in Kazimierz (1740-1745). This one, too, was raised as commissioned by Piotr Procewicz. The pulpit from Vilnius was created at the time when the navis Ecclesiae type pulpits were built throughout Europe.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2021, 83, 3; 617-644
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Projektant Julian Pietrzyk i jego współpraca z Fabryką Mebli Artystycznych Szczepana Łojka
    The Designer Julian Pietrzyk and his Cooperation with the Artistic Furniture Factory of Szczepan Łojek
    Autorzy:
    Wójcik, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38710629.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    furniture
    Art Déco
    Julian Pietrzyk
    School of Decorative Arts and Artistic Industry in Cracow
    Szczepan Łojek’s Artistic Furniture Factory in Kalwaria Zebrzydowska
    Mazovian Museum in Płock
    meble
    art déco
    Szkoła Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Krakowie
    Fabryka Mebli Artystycznych Szczepana Łojka w Kalwarii Zebrzydowskiej
    Muzeum Mazowieckie w Płocku
    Opis:
    Artykuł jest próbą scharakteryzowania twórczości Juliana Pietrzyka w dziedzinie projektowania mebli. Podstawą analizy są sprzęty atrybuowane projektantowi, a także materiały dotyczące jego edukacji pozyskane w Archiwum Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Celem artykułu jest wpisanie twórczości Pietrzyka w nurty w meblarstwie polskim w dwudziestoleciu międzywojennym, jak również pokazanie jej w szerszym kontekście edukacji projektanta w krakowskiej Szkole Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Krakowie. Kariera Pietrzyka w dziedzinie projektowania mebli była związana z firmą Szczepana Łojka. Kwerendy archiwalne w Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Archiwum Narodowym w Krakowie oraz Archiwum Państwowym w Katowicach (oddział w Bielsku-Białej) pozwoliły odtworzyć historię Fabryki Mebli Artystycznych Szczepana Łojka.
    This article is an attempt to characterise Julian Pietrzyk’s output in the field of furniture design. The basis for the analysis are pieces of furniture attributed to the designer, as well as materials relating to his education obtained from the Archives of the Academy of Fine Arts in Cracow. The aim of the article is to place Pietrzyk’s work within the currents in Polish furniture-making in the interwar period, as well as to show it in the broader context of his education at the School of Decorative Arts and Artistic Industry in Cracow. Pietrzyk’s career in furniture design was associated with Szczepan Łojek’s company. Archival query at the Archive of New Records in Warsaw, the National Archive in Cracow, and the State Archive in Katowice (Bielsko-Biała branch) made it possible to establish the history of the Artistic Furniture Factory owned by Szczepan Łojek.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2024, 86, 2; 149-170
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Projektowana rezydencja Izabeli z Poniatowskich Branickiej w Łazienkach Królewskich w Warszawie
    The Envisioned Residence of Izabela Branicka née Poniatowska in the Royal Łazienki in Warsaw
    Autorzy:
    Mączyński, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/15591614.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Izabela Branicka, née Poniatowska
    Stanisław Zawadzki
    Claude-Nicolas Ledoux
    Domenico Merlini
    Jakub Kubicki
    Hôtel Guimard in Paris
    The House of the Lady of Cracow
    The Myślewicki Palace
    The Royal Łazienki Park in Warsaw
    Manorial architecture
    Polish architecture of the 18th century
    Classicism
    Enlightenment
    Izabela z Poniatowskich Branicka
    Dominik Merlini
    Hôtel Guimard w Paryżu
    Dom Pani Krakowskiej
    pałac Myślewicki
    Łazienki Królewskie w Warszawie
    architektura rezydencjonalna
    architektura polska XVIII wieku
    klasycyzm
    Oświecenie
    Opis:
    Artykuł dotyczy niezrealizowanej willi Izabeli z Poniatowskich Branickiej na terenie stołecznych Łazienek króla Stanisława Augusta. Kilkanaście rysunków tej budowli zachowało się w zbiorach Gabinetu Rycin Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Dotychczasowe ich analizy nie były wyczerpujące, a interpretacje badawcze okazały się błędne. Rzeczywistym autorem projektów, tworzonych w latach 1782–1783 (w trzech zasadniczych, różniących się wersjach), był architekt Stanisław Zawadzki. Klasycystyczna budowla, inspirowana paryskim Hôtel Guimard (1770–1772, Claude-Nicolas Ledoux), miała wyróżniać się antykizującą formą i wyjątkową surowością. Projekty w chwili swego powstania były w sposób niedościgniony na ziemiach Rzeczypospolitej awangardowe, stanowić też miały dowód niepospolitego talentu Zawadzkiego w jego zawodowej rywalizacji z Dominikiem Merlinim.
    The article concerns the never constructed villa of Izabela Branicka née Poniatowska on the grounds of King Stanisław Augustus’s Łazienki Park in Warsaw. Several drawings of this building are held in the collection of the Print Room of the Warsaw University Library. Their analyses to date have not been comprehensive and their research interpretations proved to be flawed. The actual author of the designs created between 1782 and 1783 (in three major, differing versions) was the architect Stanisław Zawadzki. The Classicist building, inspired by the Hôtel Guimard in Paris (1770–1772, by Claude-Nicolas Ledoux), was to be distinguished by its classical form and striking austerity. At the time of their creation, the designs were avant-garde to an extent unrivalled in the Commonwealth of Poland and Lithuania, and were intended to reveal Zawadzki’s unparalleled talent in his rivalry with Domenico Merlini.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2022, 84, 3; 519-562
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-11 z 11

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies