- Tytuł:
-
Primum post matricem… Gotycka architektura kolegiaty Najświętszej Marii Panny w Sandomierzu
Primum post matricem... Gothic Architecture of the Collegiate Church of the Blessed Virgin Mary in Sandomierz - Autorzy:
- Kossakowski, Adam
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/15597783.pdf
- Data publikacji:
- 2022
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
- Tematy:
-
Sandomierz
collegiate church of the Blessed Virgin Mary
hall church
Gothic architecture
Gothic
14th century
Middle Ages
kolegiata Najświętszej Marii Panny
kościół halowy
architektura gotycka
gotyk
XIV wiek
średniowiecze - Opis:
-
Średniowieczna architektura kolegiaty w Sandomierzu, drugiej pod względem godności świątyni diecezji krakowskiej, nie została jak dotąd satysfakcjonująco opracowana. Artykuł stanowi więc próbę nowego przedstawienia architektury kościoła w genetycznym kontekście czternastowiecznego budownictwa Europy Środkowo-Wschodniej. Przeprowadzone ostatnio prace konserwatorskie pozwalają na zrewidowanie istniejących teorii dotyczących etapów powstawania świątyni. Wiele wskazuje na to, że już około 1350 r., z fundacji Kazimierza Wielkiego, rozpoczęto wznoszenie halowego korpusu, który ukończono około roku 1370. Następnie przystąpiono do nadbudowy i przesklepienia prostokątnego chóru z 2. połowy XIII w., a konsekracji świątyni dokonał w 1382 r. biskup krakowski Jan z Radliczyc. W kolejnych latach rozebrano wschodnią ścianę prezbiterium, zastępując ją poligonalną apsydą. Każda z naw kościoła była oryginalnie nakryta osobnym dachem dwuspadowym. Najbliżej spokrewniony z kolegiatą jest halowy korpus katedry w Ołomuńcu, a wzór dla rozety z fasady zachodniej stanowi maswerk z transeptu kościoła Cystersów w Zlatej Korunie.
The medieval architecture of the second most eminent church in the diocese of Cracow, the collegiate church of the Blessed Virgin Mary in Sandomierz, which owes its Gothic appearance to the foundation of King Casimir the Great, has not yet been satisfactorily studied. The article attempts to present its architecture in relation to 14th-century structures of Central and Eastern Europe. Recent conservation work makes it possible to revise the earlier theories about the stages of the churchs construction. There are many indications that the construction of the hall nave started as early as ca. 1350, founded by King Casimir the Great, and was completed around 1370. This was followed by the upwards extension and vaulting of the rectangular choir, constructed in the second half of the 13th century. The church was consecrated in 1382 by the Bishop of Cracow, Jan of Radliczyce. In the following years, the east wall of the chancel was demolished and replaced with a polygonal apse. Each aisle of the building was originally covered by a separate gabled roof. The closest relative to the collegiate church is the hall nave of the cathedral in Olomouc and the rosette of the western façade is modelled on the window tracery from the transept of the Cistercian church in Zlatá Koruna. - Źródło:
-
Biuletyn Historii Sztuki; 2022, 84, 4; 715-763
0006-3967
2719-4612 - Pojawia się w:
- Biuletyn Historii Sztuki
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł