Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Filozofia teoria" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-7 z 7
    Tytuł:
    Stan wyjątkowy w perspektywie filozofii prawa. Próba definicji
    Autorzy:
    Adamska, Weronika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1157970.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-11
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    stan wyjątkowy
    ustawodawstwo wyjątkowe
    dyktatura konstytucyjna
    kryzys polityczny
    filozofia prawa
    teoria polityki
    Opis:
    Celem pracy jest próba definicji stanu wyjątkowego na gruncie filozofii prawa. Natura tego terminu jest zarówno prawna, jak i polityczna, przez co stanowi on przedmiot zainteresowania różnych nauk społecznych. Hybrydalny charakter stanu wyjątkowego pociąga za sobą trudności definicyjne, prowadząc do sceptycyzmu definicyjnego. Tezą pracy jest, że wobec niemożności sformułowania kryterialnej definicji stanu wyjątkowego, należy zastąpić ją definicją paradygmatyczną która, korzystając z dorobku m.in. filozofii, historii czy nauk politycznych, może znaleźć zastosowanie na gruncie różnych ujęć metodologicznych. W tym celu przedstawiono przegląd różnych rodzin definicyjnych (stan wyjątkowy jako fakt normatywnie uregulowany, jako dyktatura konstytucyjna, jako fakt polityczny i jako pusta prawna). Następnie na podstawie elementów wspólnych w przeanalizowanych definicjach wyodrębniono elementy konstytuujące stan wyjątkowy: wystąpienie sytuacji kryzysowej, zawieszenie norm powszechnie obowiązujących i czasowość owego zawieszenia, które to elementy zostały w dalszej części pracy omówione. Przedstawiona definicja ma służyć pomocą w kwalifikacji określonych fenomenów jako stanu wyjątkowego w obliczu wzrostu zainteresowania ustawodawstwem wyjątkowym w kontekście zagrożenia terrorystycznego.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 4(25); 5-16
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sąd jak inkarnacja Ludu. Dekonstrukcja idei ludowego konstytucjonalizmu
    Court as the incarnation of the People. Deconstruction of the idea of popular constitutionalism
    Autorzy:
    Barut, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531467.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    filozofia prawa
    teoria demokracji
    ludowy konstytucjonalizm
    Bruce Ackerman
    philosophy of law
    theory of democracy
    popular constitutionalism
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest analiza idei ludowego konstytucjonalizmu sformułowanej w amerykańskiej filozofii prawa. Autor wychodzi od stwierdzenia deficytu legitymacji współczesnej władzy politycznej, a co za tym idzie jej wytworu – prawa pozytywnego. Rozwiązaniem tego problemu ma być idea polityki deliberacyjnej, polegającej na społecznej dyskusji oraz prawa responsywnego, tworzonego poprzez aktywność wielu podmiotów, w którym znajdują odzwierciedlenie zróżnicowane tożsamości i sposoby widzenia świata. Deliberacyjność polityki i responsywność prawa mogą jednak oznaczać albo społeczną realność – rzeczywistą dyskusję nad prawem i polityką albo ideę regulatywną, do realizacji której może zbliżać się działalność organów o charakterze elitarnym. W amerykańskiej filozofii prawa idea ludowego konstytucjonalizmu stanowić miała odpowiedź na postulat jego legitymizacji prawa poprzez zapewnienie społeczeństwu, a w szczególności przedstawicielom „nowych ruchów społecznych”, takich jak „ruch obrony praw obywatelskich” w latach 60-tych, bezpośredniego udziału w jego tworzeniu i stosowaniu, była wyrazem zaniepokojenia, które wyrażali również autorzy lewicowi w obliczu prawotwórczych orzeczeń Sądu Warrena. Przeformułowanie tej idei, dokonane w szczególności przez Bruce’a Ackermana, czyli uznanie za wyraz ludowego prawodawstwa orzecznictwa amerykańskiego Sądu Najwyższego stanowi wyraz zmiany rozumienia, czy wręcz dekonstrukcji podstawowych idei filozoficzno-prawnych i filozoficzno-politycznych, takich jak reprezentacja i demokracja. Następstwem jest oderwanie pojęcia ludu od związku z określoną empiryczną zbiorowością. Proces ten jawi się jako aspekt zjawiska ideowego wykraczającego poza kontekst amerykański, to jest legitymizacji, według kryterium realizacji hasła ochrony praw człowieka, organów o charakterze elitarnym, przykładem koncepcje Pierre’a Rosanvallona czy Dominique Rousseau. Autor wskazuje na niebezpieczeństwa związane z tym trendem: radykalna zmiana znaczenia słów powoduje irracjonalizację dyskursu społecznego, a oparcie legitymacji sądu konstytucyjnego na prawach człowieka może wyłączyć możliwość jego krytyki.
    The subject of this article is an analysis of the idea of popular constitutionalism formulated in American philosophy of law. The starting point for the author is to identify the lack of legitimacy of contemporary government, and consequently its product – the positive law. The solution to this problem is supposed to be the idea of deliberative politics, based on social discussion and responsive law, created through the activity of many subjects, reflecting differentiated identities and ways of seeing the world. Deliberative politics and the responsiveness of law may, however, mean either a social reality, real discussion on law and politics, or a regulatory idea which the activities of elite bodies may advance. In American philosophy of law, the idea that popular constitutionalism was to respond to the postulate of legitimisation of the law by providing the public, and in particular, representatives of ’new social movements‘ such as ‘the civil rights movement‘ in the 1960s, direct participation in its creation and application, was an expression of concern also expressed by the authors of the left in the face of the law-making judgments of the Warren Court. The reformulation of this idea, made in particular by Bruce Ackerman, or its identification with American Supreme Court’s jurisprudence, is an expression of a change in understanding or even deconstruction of fundamental political and legal ideas such as representation and democracy. The consequence is the detachment of the concept of the People from a relation to a particular empirical community. This process appears as an aspect of the ideological phenomenon that goes beyond the American context, i.e. legitimacy, according to the criterion of realizing the slogan of protection of human rights, of elitist bodies. The examples are: the conceptions of Pierre Rosanvallon, and Dominique Rousseau. The author of the article points out the dangers of this movement. The radical shifting of the meaning of words causes irrationalisation of public discourse, and the legitmisation of the role of played by constitutional court as a defender of human rights can exclude all possibilities of the criticism of its lawmaking.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2017, 2(15); 13-25
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola wartości w interpretacji prawa. Ujęcie normatywne
    The Role of Values in Legal Interpretation: The Normative Approach
    Autorzy:
    Bogucki, Olgierd
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531567.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    interpretacja prawa
    teoria prawa
    filozofia prawa
    aksjologia
    legal interpretation
    theory of law
    philosophy of law
    axiology, ‘componential’ theory of values
    Opis:
    Artykuł przedstawia i analizuje pewną teorię wartości i ich roli w interpretacji prawnej. W artykule teoria ta została nazwana „składnikową” teorią wartości. Zgodnie z tą teorią wartości w prawie tworzą struktury oparte na ocenach globalnych – kompleksowych sądach aksjologicznych uwzględniających wszystkie istotne w danym przypadku wartości i stopnie ich realizacji. Podstawowym twierdzeniem teorii jest twierdzenie o izomorfii między globalną oceną a treścią normy prawnej. „Składnikowa” teoria wartości stanowi podstawę normatywnego modelu interpretacji. Zgodnie z tym modelem interpretator powinien zrekonstruować ocenę globalną i wybrać jeden możliwy wynik interpretacji – jedną normę postępowania – która będzie najbardziej spójna z tą oceną. Aby zrekonstruować wspomnianą ocenę globalną interpretator powinien uwzględnić tekst prawny, orzecznictwo i doktrynę, materiały legislacyjne i domniemanie interpretacyjne. Artykuł rekonstruuje filozoficzne założenia wspomnianej teorii i modelu. Artykuł wskazuje, że podstawową wartością wskazanego modelu normatywnego jest intersubiektywność interpretacji prawnej jako element praworządności. W artykule wskazano również, że opisana teoria i model są oparte na pozytywizmie prawniczym, ale mają również znaczące powiązania z hermeneutyką prawniczą, Dworkina teorią prawa oraz argumentacyjnymi ujęciami prawa. Ponadto, opisana teoria wydaje się również zakładać słabą współmierność wartości.
    The article presents and analyses a certain theory of values and their role in legal interpretation. The article calls it a ‘componential’ theory of values. According to the theory, values in law create structures based on global assessments: comprehensive axiological judgements that consider all the relevant values and degrees of their realization. The basic theorem of the theory is the theorem on isomorphy between the global assessment and the content of the legal norm. This ‘componential’ theory is the basis of the normative model of legal interpretation. According to this model, the interpreter should reconstruct the global assessment and choose the one possible result of interpretation – the one norm of conduct – which will be the most consistent with this judgement. In order to reconstruct the aforementioned global assessment, the interpreter should consider the legal text, case law and legal literature, legislative materials and interpretative presumption. The article reconstructs the philosophical presumptions behind the aforementioned theory and model. The article points out that the fundamental value behind the normative model is the intersubjectivity of legal interpretation as an element of the rule of law. The article also indicates that the theory and model described above are based on legal positivism, but with significant connections with legal hermeneutics, Dworkin’s theory of law, and argumentative approaches to law. In addition, the theory seems to presume weak commensurability of values.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 2(23); 96-108
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sędzia między realiami polityczności a imperatywami etycznymi. Odpowiedź na recenzję Mateusza Wojtanowskiego
    A Judge Between the Reality of the Political and Ethical Imperatives: A Reply to the Review by M. Wojtanowski
    Autorzy:
    Rafał, Mańko
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1202305.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-11
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    krytyczna filozofia orzekania
    krytyczna teoria prawa
    orzekanie
    ideologia
    polityczność
    critical philosophy of adjudication
    critical legal theory
    adjudication
    ideology
    the political
    Opis:
    Projekt krytycznej filozofii orzekania – aplikacji założeń jurysprudencji krytycznej do problematyki sądowego stosowania prawa – stanowi w istotnej mierze polemikę z projektem juryscentryzmu Artura Kozaka. O ile krytyczna filozofia orzekania podziela tezy juryscentryzmu dotyczące w szczególności społecznego tworzenia rzeczywistości prawnej, o tyle nie podziela wywodzonych stąd wniosków o zdeterminowaniu sędziowskich rozstrzygnięć przez imperatywy instytucjonalne. Przyjmując za Duncanem Kennedym umiarkowaną wersję tezy o niezdeterminowaniu, krytyczna filozofia orzekania stoi na stanowisku, że imperatywy wynikające z tzw. tradycyjnych metod prawniczych nie stawiają sędziemu oporu przy poszukiwaniu rozstrzygnięcia dylematu interpretacyjnego. To, co sędzia odczuwa jako opór, ma w istocie charakter imperatywów ideologicznych, politycznych i ekonomicznych, ujętych jedynie w formę prawną. Wypływa stąd wniosek, że w istocie decyzja sędziowska jest decyzją polityczną, gdyż nie jest nigdy do końca zdeterminowana w sposób jednoznaczny przez materiały prawne (przepisy, precedensy, zwyczaje intepretacyjne), lecz zawsze pozostaje w pewnej mierze otwarta. W konsekwencji prowadzi to do stwierdzenia, że w realiach polityczności (strukturalnych konfliktów społecznych) sędzia powinien kierować się nie tylko imperatywami lex i ius, ale także powinien on podążać za imperatywami etycznymi. Te ostatnie obejmują, z jednej strony, wymóg transparentności rozumowań prawniczych (nieukrywania pozaprawnych przesłanek rozstrzygnięcia), a z drugiej – uświadomiony wybór ideologicznych przesłanek orzekania. Krytyczna filozofia orzekania, jako projekt zorientowany emancypacyjnie, preferuje w tej mierze proemancypacyjną orientację sędziego, tj. dążenie do podejmowania rozstrzygnięć maksymalizujących rzeczywisty zakres wolności jednostki i uwolnienie jej od wszelkich form dominacji.
    The project of a critical philosophy of adjudication – the application of the presuppositions of critical jurisprudence to the area of judicial application of law – is, to a large extent, a polemic with Artur Kozak’s project of juriscentrism. Whereas the critical philosophy of adjudication accepts, by and large, juriscentrism’s claims concerning especially the social construction of legal reality, it does not accept the views concerning the determination of judicial decisions by institutional imperatives. Adopting Duncan Kennedy’s conception of the moderate indeterminacy thesis, critical philosophy of adjudication claims that the imperatives following from so-called traditional legal methods cannot be seen as limiting the judge when she needs to decide an intepretive dilemma. What the judge may perceive as resistance, are in fact ideological, political and economic imperatives, only cloaked in legal form. This leads to the conclusion that, in essence, a judicial decision has a political character, because it is never fully determined in an unequivocal manner by legal materials (provisions, precedents, intepretive habits), but it always remains, to a certain extent, open. In consequence, the judge, acting under the reality of the political (i.e. structural social conflicts) should not only follow the imperatives of the lex (legislation) and the ius (legal tradition), but also should abide by moral imperatives. The latter include, on the one hand, the requirement of transparency of legal reasoning (e.g. not concealing the extra-legal factors behind a decision), and, on the other hand, a conscious choice of the ideological premises of the decision. Critical philosophy of adjudication, as an emancipatory project, prefers in this respect a pro-emancipatory stance of the judge, i.e. that she strives to make decisions maximising the actual scope of freedom of the individual and liberating her from any form of domination.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 4(25); 127-132
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozofia prawa we współczesnej Rosji
    The Philosophy of Law in Modern Russia
    Autorzy:
    Dawidowa, Marina
    Grzybowski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531737.pdf
    Data publikacji:
    2018-06-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    Rosja
    rosyjska filozofia prawa
    rosyjskie prawoznawstwo
    rosyjska teoria prawa
    teoria państwa i prawa
    prawo rosyjskie
    Russia
    Russian philosophy of law
    Russian theory of law
    theory of state and law
    Russian law
    Russian jurisprudence
    Opis:
    Współczesna rosyjska filozofia prawa znajduje się pod przemożnym wpływem dawnej radzieckiej teorii państwa i prawa. Artykuł ukazuje jej rozwój od początku XX w., dzieląc ten okres na sześć głównych etapów odpowiadających historycznym, politycznym i naukowym przemianom w tym kraju. Szczególną uwagę poświęca się współczesnym trendom i osobowościom.
    Modern Russian philosophy of law is under the great influence of Soviet theory of state and law. The article shows its development from the beginning of the XX century, dividing this period into 6 main stages according to the historical, political and scientific changes in the country. Most attention is paid to the modern trends and personalities.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2018, 2(17); 5-17
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A Theory of Argumentation: The Case of Ethical, Political, and Utopian Thinking
    Teoria argumentacji. Przypadek etycznego, politycznego i utopijnego myślenia
    Autorzy:
    Perlikowski, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1202290.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    filozofia polityczna
    teoria argumentacji
    model Toulmina
    utopia
    John Rawls
    utopia realistyczna
    political philosophy
    theory of argumentation
    Toulmin’s model
    realistic utopia
    Opis:
    A relevant problem in political philosophy and political theory is the distinction between political and utopian arguments. The boundary between these two types of argumentation may be blurred, which leads us to the point when we often deal with contaminations of both ways of thinking in individual positions. This involves, for example, presenting a utopian argument as a political argument and vice versa. The main purpose of the article is to organize these issues by applying the argumentation model developed by Stephen Toulmin to the analysis of both theoretical approaches. The three main problems of this work are: 1) the distinction between political and ethical arguments; 2) identifying the proper structure of political argumentation; 3) evaluation of the coherence of the idea of a realistic utopia (proposed by John Rawls).
    Ważnym problemem na gruncie filozofii politycznej i teorii polityki jest rozróżnienie między argumentami politycznym a utopijnymi. Granica między tymi dwoma typami argumentacji bywa niewyraźna, co sprawia, że nierzadko mamy do czynienia z kontaminacją obu sposobów myślenia w poszczególnych stanowiskach. Polega to na przykład na przedstawianiu argumentu utopijnego jako argumentu politycznego i vice versa. Celem głównym artykułu jest uporządkowanie tych kwestii poprzez zastosowanie modelu argumentacji zaproponowanego przez Stephena Toulmina do analizy obu podejść teoretycznych. Trzy główne problemy pracy są następujące: 1) rozróżnienie argumentów politycznych i etycznych; 2) właściwa struktury argumentacji politycznej; 3) ocena spójności idei utopii realistycznej (zaproponowanej przez J. Rawlsa).
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2021, 2(27); 54-68
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kariera uczonego i tworzenie idei w warunkach fundamentalnych zmian strukturalnych. O Leonie Petrażyckim raz jeszcze
    A Scholar’s Career and Idea Generation Under Conditions of Fundamental Structural Changes. About Leon Petrażycki Once Again
    Autorzy:
    Dębska, Hanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/42558145.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    filozofia prawa
    socjologia prawa
    Leon Petrażycki
    Pierre Bourdieu
    kapitał naukowy
    trajektoria biograficzna
    teoria pola naukowego
    philosophy of law
    sociology of law
    scientific capital
    biographical trajectory
    scientific field theory
    Opis:
    W artykule proponuje się podejście do naukowej biografii z perspektywy projektu naukowego Pierre’a Bourdieu. Wybór Leona Petrażyckiego (1867-1931), filozofa i socjologa prawa, nie bez przesady rzec: w Polsce ikony ogólnych nauk o prawie, podyktowany jest faktem, iż jego trajektoria daje wgląd w ciekawe procesy zachodzące w polu naukowym, a nawet szerzej, społecznym, na przełomie wieków aż do lat 30. wieku XX. Jest więc Petrażycki „szczególnym przypadkiem tego co możliwe”, czyli niejako „produktem” epoki, naznaczonej wprawdzie silnymi podziałami geopolitycznymi, które korespondowały z nierównym przepływami idei między narodowymi polami naukowymi, ale jednocześnie charakteryzującej się wysoką płynnością granic pól społecznych, pomiędzy którymi (do pewnego momentu) sprawnie się porusza (nauka, publicystyka, polityka). Jest również ciekawa badawczo, gdyż ujawnia wpływ struktur społecznych na zajmowanie pozycji naukowej i stanowiska dyskursu, a także ukazuje sposoby sublimacji porażki. Artykuł stanowi więc uzupełnienie dotychczasowych perspektyw, jak również ma charakter programowy, w tym sensie, że posłużyć może jako inspiracja dla podobnych przedsięwzięć w przyszłości.
    This paper proposes an approach to scientific biography from the perspective of Pierre Bourdieu’s theoretical project. The choice of Leon Petrażycki (1867–1931), a philosopher and sociologist of law, who might be called an icon of the philosophy of law in Poland, results from the fact that his trajectory gives an insight into the interesting processes taking place in the scientific field, as well as in other social fields at the turn of the century up to the 1930s. Thus, L. Petrażycki is a ‘special case of what is possible’, a ‘product’ of the era. An era marked, on the one hand, by strong geopolitical divisions, corresponding to unequal flows of ideas between national scientific fields, on the other hand, characterized by high fluidity of the boundaries of social fields (science, journalism, politics), between which (up to a certain point) L. Petrażycki adroitly ‘moves’. Petrażycki’s trajectory is also interesting research-wise, as it reveals the influence of social structures on scientific positions occupied and positions takings in discourse. Furthermore, it shows how scientific failure is sublimated. Therefore, the article complements previous perspectives and is programmatic in that it can inspire similar endeavours in the future.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2024, 38, 1; 19-33
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-7 z 7

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies