Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "aparat bezpieczeństwa/ represji" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 22
Tytuł:
Koegzystencja – nadzór – rywalizacja. Aparat bezpieczeństwa wobec kadr zarządzających gospodarką w pierwszych trzech dekadach Polski Ludowej
Coexistence – surveillance – competition. The security apparatus versus company management personnel in the first three decades of the Polish People’s Republic
Autorzy:
Klementowski, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34112044.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
security apparatus
Security Office
Security Service
totalitarianism
authoritarianism
central planning
aparat bezpieczeństwa
Urząd Bezpieczeństwa
Służba Bezpieczeństwa
totalitaryzm
autorytaryzm
centralne planowanie
Opis:
Tematem artykułu są relacje między funkcjonariuszami cywilnych służb specjalnych a kadrami zarządzającymi podmiotami gospodarczymi w trzech pierwszych dekadach PRL. Omawiając zadania aparatu bezpieczeństwa realizowane w przedsiębiorstwach i różnych instytucjach zajmujących się obsługą gospodarki, autor ukazuje kontekst tytułowych relacji – przekształcenia systemowe w Polsce po II wojnie światowej: kształtowanie się ustroju totalitarnego i fiasko tego projektu, a następnie budowanie zrębów systemu autorytarnego ze wszelkimi tego konsekwencjami dla funkcjonowania osób związanych zarówno z gospodarką, jak i służbami specjalnymi.
The subject of the article is the relationship between civilian secret service officers and personnel managing economic entities in the first three decades of the Polish People’s Republic. By discussing the tasks of the security apparatus carried out in enterprises and various institutions providing services to the economy, the author shows the context of this relationship which took place amidst Poland’s systemic transformations in Poland after World War II, namely: the formation of a totalitarian system and the fiasco of this project, followed by the construction of the foundations of an authoritarian system with all its consequences for the functioning of the people involved in both the economy and the special services.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 225-254
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pacyfikacje miejscowości województwa rzeszowskiego dokonane przez komunistyczny aparat represji w pierwszej połowie 1946 roku
Pacifications of villages in the Rzeszów Province carried out by the Communist repressive apparatus in the first half of 1946
Autorzy:
Kowalczyk, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34111934.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
pacification
independence underground
Internal Security Corps
Citizens’ Militia
Public Security Bureau
pacyfikacje
podziemie niepodległościowe
Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Milicja Obywatelska
Urząd Bezpieczeństwa Publicznego
Opis:
W pierwszych miesiącach 1946 r. na obszarze woj. rzeszowskiego, podobnie jak w całym kraju, z inicjatywy kierownictwa PPR zostały zintensyfikowane działania organów bezpieczeństwa. Jednym z powodów masowych represji była chęć likwidacji opozycji politycznej i przełamania oporu społecznego wobec władzy komunistycznej. W początkach 1946 r. połączone siły UBP, MO oraz KBW zostały wysłane do północno-wschodniej części woj. rzeszowskiego. Pacyfikacje objęły Sieniawę (11 lutego), Radymno (14 kwietnia) oraz Leżajsk (28 kwietnia). Na podstawie przygotowanych wcześniej list proskrypcyjnych aresztowano ponad 100 osób. Wśród zatrzymanych znaleźli się m.in. członkowie NZW.
In the first months of 1946, in the area of Rzeszów Province, as in the whole country, the activities of security organs were intensified on the initiative of the PPR (Polish Workers’ Party) leadership. One of the reasons for the mass repression was the desire to eradicate political opposition and to break down public resistance to communist rule. In early 1946, a combined force of the UBP (Public Security Bureau), Citizens’ Militia (MO) and the KBW (Internal Security Corps) was sent to the north-eastern part of Rzeszów Province. Pacification operations took place, including in Sieniawa (11 February), Radymno (14 April) and Leżajsk (28 April). More than 100 people were arrested on the basis of pre-prepared proscription lists. Among the detainees were members of the National Military Union (NZW).
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 478-503
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relacje prokuratur powszechnych z organami bezpieczeństwa w województwie śląskim w latach 1945–1947
Relations of the public prosecutor’s offices with security bodies in Silesian Province 1945–1947
Autorzy:
Dziurok, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34112043.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
public prosecutor
security bodies
Security Office
Citizens’ Militia
Silesian Province
prokuratura powszechna
organy bezpieczeństwa
Urząd Bezpieczeństwa
woj. śląskie
Milicja Obywatelska
Opis:
W artykule przedstawiono wzajemne relacje między prokuraturami powszechnymi a organami bezpieczeństwa (Milicją Obywatelską i urzędami bezpieczeństwa publicznego) w woj. śląskim w pierwszych latach Polski „ludowej” (1945–1947). Omówiono w szczególności zagadnienia dotyczące stosunków wynikających z prowadzonych postępowań przygotowawczych (śledztw i dochodzeń), nadzoru nad wykonywaniem orzeczonych kar pozbawienia wolności, problematyki niskiego poziomu merytorycznego funkcjonariuszy MO i UB w zakresie wiedzy prawniczej oraz wynikającego z tego angażowania się prokuratorów w działalność dydaktyczną. Podjęto m.in. kwestię sporów kompetencyjnych między prokuratorami a funkcjonariuszami MO i UB. Bazę źródłową tekstu stanowią przede wszystkim sprawozdania prokuratorów sądów okręgowych apelacji katowickiej adresowane do prokuratora Sądu Apelacyjnego w Katowicach oraz wojewody śląskiego.
The article presents the mutual relations between the public prosecutor’s offices and the security bodies (Citizens’ Militia and offices of the Ministry of Public Security) in Silesian Province in the first years of “people’s” Poland (1945–1947). In particular, it discusses issues concerning relations arising from pre-trial investigations (investigations and prosecutions), the supervision of the execution of sentences of imprisonment, the problem of the low professional level of MO (Citizens’ Militia) and UB (Security Office) officers in terms of legal knowledge and the resulting involvement of prosecutors in teaching activities. Among other things, the issue of competence disputes between prosecutors and MO and UB officers was addressed. The source base for the text are primarily reports from the prosecutors of the Katowice District Courts of Appeal addressed to the prosecutor of the Court of Appeal in Katowice and to the Silesian provincial governor.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 180-202
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aparat represji wobec białostockiego NZS w stanie wojennym
The Apparatus of Repression against the Białystok NZS under Martial Law
Autorzy:
Kozak, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20258841.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
opposition
communism
Białystok Province
Independent Students’ Association
Security Service
opozycja
komunizm
woj. białostockie
NSZ
Służba Bezpieczeństwa
Opis:
Rozpoczęcie działalności związkowej w środowisku studenckim w Białymstoku datuje się na koniec września 1980 r. W październiku powstały komitety założycielskie na trzech największych uczelniach wyższych w regionie. Ich aktywność znalazła się pod obserwacją Służby Bezpieczeństwa. Po wprowadzeniu stanu wojennego i delegalizacji NZS aparat represji zintensyfikował przedsięwzięcia wymierzone w studentów angażujących się w poczynania opozycyjne. Doszło do pierwszych aresztowań, których przyczyną był kolportaż nielegalnych wydawnictw. W kwietniu 1982 r. SB przeprowadziła szeroką akcję przeszukań i aresztowań w środowisku akademickim. W związku z tym 3 listopada 1982 r. ruszył głośny proces 21 studentów, który stał się największą sprawą polityczną w stanie wojennym w Białymstoku.
We date the commencement of trade union activity in the student community in Białystok to the end of September 1980. In October, Founding Committees were established at the three largest universities in the region. Their activity was monitored by the Security Service. After the imposition of martial law and the banning of the Independent Students’ Association (NZS), the repression apparatus intensified its activities aimed at students operating in the opposition. There were the first arrests, the cause of which was the distribution of illegal publications. In April 1982, the Security Service carried out a wide-ranging search and arrest campaign in the academic community. Therefore, on 3 November 1982, a high-profile trial of 21 students began, which became the most frequently covered political case in Białystok during martial law.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2022, 20; 329-349
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ksiądz pułkownik Antoni Łopaciński – lokalny antykomunista na usługach bezpieki
Priest Colonel Antoni Łopaciński – a local anti-communist in the service of the secret police
Autorzy:
Łagojda, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34111947.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
informer
agent
secret collaborator
Security Office
Security Service
cooperation
gradual recruitment method
Bystrzyca Kłodzka
Kłodzko region
Wrocław
dean
informator
TW
Urząd Bezpieczeństwa
Służba Bezpieczeństwa
współpraca
metoda stopniowego werbunku
ziemia kłodzka
dziekan
Opis:
Artykuł przedstawia losy ks. Antoniego Łopacińskiego, kapelana Wojska Polskiego, dziekana powiatu bystrzyckiego, po zakończeniu II wojny światowej. Kapłan w dotychczasowej literaturze przedmiotu był przedstawiany jako działacz antykomunistyczny na terenie ziemi kłodzkiej. Autor ujawnia wieloletnią współpracę kapłana z UB, a następnie z SB, opisuje werbunek duchownego i charakter działalności „informatora w sutannie”, z uwzględnieniem skali tego donosicielstwa przez blisko 20 lat współpracy. Na kartach donosów TW ps. „Jakub Wasilewski”/„Jacek” pojawiały się takie nazwiska archidiecezji wrocławskiej, jak Karol Milik, Kazimierz Lagosz czy Bolesław Kominek. Artykuł stanowi ciekawe case study pozwalające prześledzić, jakimi metodami UB werbował duchownych w okresie stalinowskim. To także ciekawy przykład człowieka, który w obliczu zagrożenia i szantażu ze strony funkcjonariuszy aparatu represji zgadza się na wieloletnią współpracę, widząc w niej liczne udogodnienia i możliwość poprawienia swojego losu.
The article presents the fate of Father Antoni Łopaciński, chaplain of the Polish Army and dean of the Bystrzyca district after the end of World War II. The priest is portrayed in early literature as an anti-communist activist in the Kłodzko area. The author, however, reveals the priest’s long-standing collaboration, first with the UB (Security Office) and then with its successor, the SB (Security Service), and describes the recruitment of the clergyman and the nature of the activities of the “informer in a cassock” , including the scale of his denunciation activities over a period of nearly 20 years of collaboration. The denunciations of this secret collaborator, who used the pseudonym “Jakub Wasilewski”/“Jacek”, encompassed such well-known clergy of the Archdiocese of Wrocław as Karol Milik, Kazimierz Lagosz and Bolesław Kominek. The article is an interesting case study that allows the tracing of methods used by the UB to recruit clergy during the Stalinist period. It is also an interesting example of a man who, in the face of danger and blackmail from officers of the repressive apparatus, agrees to long-term cooperation, seeing in it numerous comforts and an opportunity to improve his fate.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 561-586
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Potencjał organizacyjno-kadrowy oraz ważniejsze kierunki działalności Służby Bezpieczeństwa w województwie opolskim w latach 1975–1990 (część II)
Organisational and staff capacity and the major directions of Security Service activity in the Opole province during 1975–1990 (Part II)
Autorzy:
Bereszyński, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34111955.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Security Service
Opole Province
organisational and staff capacity
1975–1990
Służba Bezpieczeństwa
woj. opolskie
potencjał organizacyjno-kadrowy
Opis:
W połowie roku 1975, przy okazji zmiany podziału administracyjnego kraju, nastąpiła generalna reorganizacja struktur Służby Bezpieczeństwa. Wiązało się to z dość istotną redukcją potencjału organizacyjno-kadrowego tej służby. W ciągu następnych kilkunastu lat doszło jednak do odwrócenia tego procesu i Służba Bezpieczeństwa w woj. opolskim ponownie rozbudowała swoje siły. Przed połową lat osiemdziesiątych XX w. liczebność jej kadr w tym regionie osiągnęła nawet poziom znacznie wyższy niż przed reorganizacją dokonaną w 1975 r. Było to związane z ciągłym pojawianiem się nowych wyzwań, jakie przed aparatem bezpieczeństwa piętrzył okres rewolucji Solidarności, zapoczątkowany latem 1980 r. SB starała się sprostać stawianym przed nią kolejnym zadaniom, ale ostatecznie okazało się, że mimo wkładanego wysiłku nie zdołała zapewnić komunistom panowania nad społeczną rzeczywistością.
In mid-1975, at the same time as a change in the administrative division of the country, a general reorganisation of the structures of the Security Service took place. This was due to a fairly significant reduction in the organisational and staff capacity of the service. However, over the next dozen years or so, this process was reversed and the Security Service in Opole Province once again expanded its forces. Before the mid-1980s, the size of its staff in the region had even reached a level much higher than before the reorganisation carried out in 1975. This was due to the constant emergence of new challenges posed to the security apparatus by the period of the Solidarity revolution, which began in the summer of 1980. The Security Service tried to cope with the successive tasks set before it but ultimately found that, despite the effort put in, it failed to ensure that the communists maintained control of social reality.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 626-656
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relacje Biura Ochrony Rządu ze Służbą Bezpieczeństwa w latach 1975–1990. Zarys problemu
Relations of the Government Protection Bureau with the Security Service between 1975 and 1990. Outline of the issue
Autorzy:
Miedziński, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34111880.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Government Protection Bureau
protective operations
district Security Service
Ministry of the Interior
Biuro Ochrony Rządu
operacja ochronna
Służba Bezpieczeństwa
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
Opis:
Artykuł dotyczy relacji pomiędzy różnymi jednostkami organizacyjnymi MSW na polu ochrony osobistej oraz politycznej władz partyjnych i państwowych w latach 1975–1990. Każdy departament MSW był zobligowany do współpracy z Biurem Ochrony Rządu i korzystał jednocześnie z możliwości operacyjnych, jakie były w dyspozycji BOR podczas ochrony delegacji państwowych.
This article deals with relations between the various organisational units of the Ministry of the Interior in the field of the personal and political protection of party and state authorities between 1975 and 1990. Each department of the Ministry of the Interior was obliged to cooperate with the Government Protection Bureau (BOR) and, at the same time, made use of the operational capabilities at the disposal of BOR during the protection of state delegations.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 111-138
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zarys historii organizacyjnej wywiadu w strukturze aparatu bezpieczeństwa na Węgrzech 1945–1990
Outline of the organisational history of intelligence agencies in the structure of the security apparatus of Hungary 1945–1990
Autorzy:
Tóth, Eszter
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34112042.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Hungary
intelligence
civilian intelligence
Államvédelmi Hatóság
ÁVH
Belügyminisztérium III/I. Csoportfőnökség
BM III/I
Államvédelmi Osztály
ÁVO
Węgry
wywiad
wywiad cywilny
Opis:
W artykule zostały przedstawione przekształcenia organizacyjne struktury węgierskiego wywiadu. Bezpośrednio po II wojnie światowej w ramach organów bezpieczeństwa tego państwa nie istniała samodzielna jednostka zajmująca się prowadzeniem działalności wywiadowczej, dopiero w 1947 r. w ramach Sekcji II Wydziału Bezpieczeństwa Państwowego Węgierskiej Policji Państwowej zainicjowano prowadzenie kontrwywiadu zaczepnego i pracę poza granicami kraju. Następnie w ramach utworzonego w 1948 r. Urzędu Ochrony Państwa (Államvédelmi Hatóság – ÁVH), podporządkowanego bezpośrednio Ministerstwu Spraw Wewnętrznych (Belügyminisztérium – BM), za prowadzenie wywiadu odpowiadała Sekcja V Wydziału B. Po usamodzielnieniu się ÁVH realizację tego zadania kontynuował Wydział I/5, działający w ramach Departamentu I. Już we wrześniu 1950 r. komórka ta została wyodrębniona i funkcjonowała odtąd jako samodzielna jednostka organizacyjna pod nazwą Wydział X/3 ÁVH. Kolejna zmiana nastąpiła we wrześniu 1951 r., wtedy na bazie tej jednostki został utworzony Departament VIII ÁVH. Kiedy latem 1953 r. ÁVH połączono z resortem spraw wewnętrznych, dotychczasowy Departament VIII stał się Wydziałem II MSW. Wywiad funkcjonował pod tą nazwą do października 1955 r., gdy przemianowano go na Departament II. W tym czasie był on podporządkowany Zarządowi I MSW. W czasie przeprowadzonej w 1957 r. reorganizacji resortu za prowadzenie wywiadu odpowiadał początkowo Wydział III Departamentu (II) Śledztw Politycznych MSW, który już na początku 1958 r. przemianowano na Wydział II/3. Ostatnia duża zmiana miała miejsce w sierpniu 1962 r., gdy nastąpiła duża reforma organów bezpieczeństwa. Od tego momentu istniał Departament Główny III/I MSW (Belügyminisztérium III/I. Csoportfőnökség – BM III/I). Jednostka ta zajmowała się prowadzeniem działalności wywiadowczej do 1990 r., po czym zastąpiło ją nowo utworzone Biuro Informacyjne.
The article presents the organisational transformation of the Hungarian intelligence structure. Immediately after World War II, there was no independent intelligence unit within the country’s security organs; it was not until 1947 that offensive counterintelligence and work abroad was initiated within Section II of the State Security Division of the Hungarian State Police. Subsequently, within the framework of the State Protection Authority (Államvédelmi Hatóság – ÁVH), which was established in 1948 and which was directly subordinated to the Ministry of the Interior (Belügyminisztérium – BM), Section V of Division B became responsible for conducting intelligence. After the ÁVH became independent, this task was continued by Division I/5, operating within Department I. In September 1950, this cell was separated and functioned henceforth as an independent organisational unit under the name of Division X/3 of the ÁVH. Another change took place in September 1951, at which time Department VIII of the ÁVH was created on the basis of this unit. When the ÁVH was merged with the Ministry of the Interior in the summer of 1953, the former Department VIII became Division II of the Ministry of the Interior. The intelligence entity functioned under this name until October 1955, when it was renamed Department II. At the time, it was subordinated to Directorate I of the Ministry of the Interior. During the reorganisation of the Ministry in 1957, intelligence was initially the responsibility of Division III of Department (II) of Political Investigations of the Ministry of the Interior, which was renamed Division II/3 as early as the beginning of 1958. The last major change took place in August 1962, when there was a major reform of the security organs. From then on, there existed Main Department III/I of the Ministry of the Interior (Belügyminisztérium III/I. Csoportfőnökség – BM III/I). This unit was in charge of conducting intelligence activities until 1990, after which it was replaced by the newly established Information Office.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 285-352
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Między nami, esbekami”. Stosunki wśród funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa w Tarnowie na marginesie sprawy Czesława Gucika z 1971 roku
“Between us, SB men”. Relations among functionaries of the Security Service in Tarnów on the sidelines of the Czesław Gucik case of 1971
Autorzy:
Kasprzycki, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34111958.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Security Service (SB)
Security Service officers
Tarnów
Tarnów District
Cracow Province
Security Service operational work
work discipline
Służba Bezpieczeństwa
funkcjonariusze SB
pow. tarnowski
woj. krakowskie
praca operacyjna SB
dyscyplina pracy
Opis:
Publikowane dokumenty związane ze sprawą kpt. Czesława Gucika, funkcjonariusza Referatu ds. Bezpieczeństwa Komendy Miejskiej i Powiatowej MO w Tarnowie, rzucają nieco światła na codzienne problemy funkcjonowania lokalnej jednostki SB na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX w., na stosunki między funkcjonariuszami, konflikty personalne, animozje i wzajemne podziały. Protokół zebrania Oddziałowej Organizacji Partyjnej przy Referacie ds. SB Komendy Miejskiej i Powiatowej MO w Tarnowie z 20 marca 1971 r. jest zapisem oskarżeń kierowanych pod adresem kpt. Gucika o różnego rodzaju wykroczenia służbowe i niemoralne postępowanie oraz zarzutów stawianych kierownictwu służbowemu, takich jak niereagowanie na znane większości funkcjonariuszy, nie tylko SB, „grzechy” Gucika i lekceważenie innych problemów. Drugi dokument to wyjaśnienia Gucika, świadectwo zastosowania przez niego taktyki obrony przez atak, czego efektem było oczernienie tych funkcjonariuszy SB, którzy zajęli najbardziej nieprzychylne wobec niego stanowisko.
Published documents related to the case of Capt. Czesław Gucik, an officer of the Security Department of the Municipal and District Headquarters of the Citizens’ Militia in Tarnów, shed some light on everyday problems in the functioning of the local Security Service (SB) unit in the late 1960s and early 1970s: on relations between officers, personal conflicts, animosities and mutual divisions. The protocol from the meeting of the Branch Party Organisation at the Security Department of the Municipal and District Headquarters of the Citizens’ Militia in Tarnów of 20 March 1971 is a record of accusations directed at Captain Gucik of various types of official misconduct and immoral behaviour. Accusations were also made against the service’s directors, such as the failure to react to Gucik’s “sins”, known to the majority of officers, not only in the SB, and also about the disregard of other problems. A second document includes Gucik’s explanations, which are a testimony to his use of defence-by-attack tactics, which resulted in the denigration of those Security Service officers who took the most unfavourable positions toward him.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 713-773
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Researching the Yugoslav secret police in Croatia and Bosnia and Herzegovina: sources, historiography, publicist writing
Badania nad jugosłowiańską tajną policją w Chorwacji oraz Bośni i Hercegowinie: źródła, historiografia, publicystyka
Autorzy:
Mihaljević, Josip
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34111924.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Yugoslav security and intelligence services
archives of the secret police
UDBA
Croatian historiography
historiography in Bosnia and Herzegovina
jugosłowiańskie służby bezpieczeństwa i wywiadu
archiwa tajnej policji
historiografia chorwacka
historiografia w Bośni i Hercegowinie
Opis:
Artykuł zawiera przegląd historiografii w Chorwacji oraz Bośni i Hercegowinie na temat jugosłowiańskich tajnych służb i pokazuje ograniczenia uniemożliwiające swobodne badania historyczne w przeszłości i obecnie. Badania ograniczała przede wszystkim niedostępność źródeł archiwalnych, a także upolitycznienie kwestii byłych komunistycznych służb specjalnych. Autor pokazuje, że w Chorwacji dostępność archiwaliów w ciągu ostatnich kilku lat znacznie się poprawiła, co przełożyło się na liczbę publikacji naukowych i dziennikarskich na temat tajnych służb. W Bośni i Hercegowinie nadal istnieją ograniczenia w dostępie do źródeł, dlatego też tamtejsza historiografia wykazuje jak dotąd znacznie skromniejsze rezultaty. W artykule autor przedstawia również rozwój, organizację i działalność jugosłowiańskich służb specjalnych.
The article provides an overview of the historiography in Croatia and Bosnia and Herzegovina on the Yugoslav secret services and shows the limitations that have prevented free historical research both in the past and today. Such research were mostly limited by the unavailability of archival sources, as well as the politicisation associated with the topic of the former communist secret services. The author shows that in Croatia, the availability of archives has significantly improved in the last few years, thus increasing scientific and journalistic production on the subject of secret services. In Bosnia and Herzegovina, there are still restrictions on the access to sources, which is why that region´s historiography shows much more modest results. In the article, the author also provides an overview of the development, organisation and activities of the Yugoslav secret services.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 353-385
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„…na straży honoru Polski”. Konspiracja w Puszczy Noteckiej jako przykład oporu wobec systemów totalitarnych
“...guarding the honour of Poland”. Conspiracy in the Noteć Forest as an example of resistance to totalitarian systems
Autorzy:
Słabig, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34111927.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
the Home Army
Noteć Forest
Czarnków district
the Citizens’ Militia
Security Office
NKVD Internal Troops
Czarnków
Drawsko
Drezdenko
Armia Krajowa
Puszcza Notecka
pow. czarnkowski
Milicja Obywatelska
Urząd Bezpieczeństwa
Wojska Wewnętrzne NKWD
Opis:
Położone na północno-zachodnich obrzeżach Wielkopolski rozległe tereny leśne stały się zapleczem dla działalności konspiracyjnej wymierzonej przeciw niemieckiemu systemowi okupacyjnemu i powojennym rządom komunistów. W czasie II wojny światowej lokalne struktury podziemia weszły w skład czarnkowskiego Obwodu Armii Krajowej, podporządkowanemu Inspektoratowi Rejonowemu Zachód z siedzibą w Sierakowie. W Puszczy Noteckiej zorganizowano sieć kurierską, zbudowano liczne kryjówki dla spalonych konspiratorów, a także prowadzono akcje rekwizycyjne. Po wyzwoleniu spod okupacji niemieckiej takie czynniki, jak lęk przed śmiercią w ostatnich tygodniach wojny i represjami sił reżimowych, zamęt polityczny, a także sprzeciw wobec systemu komunistycznego sprawiły, że wielu dawnych partyzantów, dezerterów z milicji i wojska, postanowiło stworzyć zbrojne grupy przetrwania. Ich żywot był krótki. Latem 1945 r. zostały rozbite przez Wojska Wewnętrzne NKWD bądź też same poddawały się Grupie Operacyjnej KW MO w Poznaniu, która stosowała mniej brutalne metody „rozładowania” lasów i likwidacji oddziałów partyzanckich. Część dawnych konspiratorów z Puszczy Noteckiej spędziła kilka lat w więzieniach, a później była przedmiotem „profilaktycznej” kontroli operacyjnej aż do początku lat sześćdziesiątych XX w.
Located on the north-western outskirts of Wielkopolska (Greater Poland region), these vast forest areas became a base for underground activity against both the German occupation and post-war communist rule. During the Second World War, the local underground structures became part of the Czarnków District of the Home Army, subordinated to the Western District Inspectorate based in Sieraków. A courier network was organised in the Noteć Forest, numerous hiding places were built for conspirators, and requisitioning operations were carried out. After liberation from German occupation, factors such as the fear of death in the last weeks of the war and repression by regime forces, political confusion, and opposition to the communist system led many former partisans and deserters from the militia and army to form armed survival groups. These did not survive for long. In the summer of 1945 they were either broken up by the NKVD Internal Troops or they surrendered to the Operational Group of the Provincial Headquarters of the Citizens’ Militia in Poznań, which used less brutal methods to “cleanse” the forests and eliminate partisan units. Some of the former Noteć Forest conspirators spent several years in prison and were later subjected to “preventive” operational control until the early 1960s.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 389-451
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia Andrzeja Markiewicza, najlepiej wynagradzanego agenta Biura Studiów SB
The story of Andrzej Markiewicz, the best-paid agent of the Studies Bureau of the Security Service
Autorzy:
Olbert, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34111956.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Andrzej Markiewicz
Security Service
Studies Bureau of the Security Service of the Ministry of the Interior
surveillance of the opposition
disintegrating activities
compromising materials
Służba Bezpieczeństwa
Biuro Studiów SB MSW
inwigilacja opozycji
działania dezintegrujące
materiały kompromitujące
Opis:
Artykuł opisuje przebieg współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa dziennikarza i nauczyciela Andrzeja Markiewicza, skazanego w 1961 r. na 3 lata pozbawienia wolności za przesyłanie materiałów do paryskiej „Kultury”. W więzieniu prowadzili z nim rozmowy funkcjonariusze Grupy Operacyjno-Dochodzeniowej „Zagubiony”, a po jego wyjściu na wolność – Wydziału III Departamentu III MSW, lecz z powodu niewielkich możliwości Markiewicza w 1966 r. odłożono jego teczkę do archiwum. Do odnowienia kontaktów agenturalnych doszło w połowie lat siedemdziesiątych za sprawą funkcjonariuszy Samodzielnej Grupy Operacyjnej MSW. Po wprowadzeniu stanu wojennego tajnego współpracownika ps. „Emil” przejęło Biuro Studiów SB. „Emil” uczestniczył w grach operacyjnych służących inwigilacji i dezintegracji środowisk emigracyjnych, nawiązał osobiste kontakty m.in. z Jerzym Giedroyciem i Mirosławem Chojeckim, pośredniczył w przekazywaniu pomocy finansowej dla działających w kraju podziemnych zespołów twórczych. Miarą jego skuteczności było uzyskanie pełnomocnictwa w sprawach wydawniczych od autorów książki Konspira, a także pośrednictwo w przesyłaniu na Zachód korespondencji Lecha Wałęsy. Służba Bezpieczeństwa utrzymywała parasol ochronny nad Markiewiczem, uniemożliwiając pociągnięcie go do odpowiedzialności za utrzymywanie licznych kontaktów seksualnych z nieletnimi chłopcami – aż do śmierci agenta w wyniku napadu rabunkowego w 1986 r.
The article describes the course of the collaboration with the Security Service of the journalist and teacher Andrzej Markiewicz, sentenced to three years’ imprisonment in 1961 for sending materials to the dissident Paris-based Kultura. In prison, he was interviewed by officers of the “Zagubiony” Operational and Investigative Group and, after his release, by Department III of the Ministry of the Interior, but due to Markiewicz’s limited capabilities, his file was archived in 1966. The renewal of agent contacts took place in the mid-1970s through officers of the Ministry of the Interior’s Independent Operational Group. After the introduction of martial law, work with this secret collaborator known by the pseudonym “Emil” was taken over by the Studies Bureau of the SB. “Emil” participated in operational activity aimed at the invigilation and disintegration of émigré circles; he established personal contacts with, among others, Jerzy Giedroyc and Mirosław Chojecki, and acted as an intermediary in the transfer of financial aid for underground creative groups operating in Poland. A measure of his effectiveness was that he was given power of attorney in publishing matters by the authors of the book Konspira, as well as acting as an intermediary in sending Lech Wałęsa’s correspondence to the West. The Security Service maintained a protective umbrella over Markiewicz, preventing him from being held accountable for maintaining numerous sexual relationships with underage boys – until the agent’s death following a robbery attack in 1986.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 657-687
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cezary Łazarewicz, Na Szewskiej. Sprawa Stanisława Pyjasa, Czytelnik, Warszawa 2023, 416 s.
Cezary Łazarewicz, Na Szewskiej. Sprawa Stanisława Pyjasa [On Szewska Street. The Case of Stanisław Pyjas], Czytelnik: Warsaw 2023, 416 pp.
Autorzy:
Kuta, Cecylia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34108816.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Stanisław Pyjas
Cezary Łazarewicz
investigation into the case of Stanisław Pyjas
Security Service
political murders in the Polish People’s Republic
śledztwo w sprawie Stanisława Pyjasa
Służba Bezpieczeństwa
zabójstwa polityczne w PRL
Opis:
W artykule zrecenzowano książkę Cezarego Łazarewicza Na Szewskiej. Sprawa Stanisława Pyjasa. Przypomniano, kim był Pyjas, jaką rolę odgrywał w opozycji antykomunistycznej i dlaczego znalazł się w kręgu zainteresowania komunistycznego aparatu represji. Wskazano na błędy i niedociągnięcia pojawiające się w publikacji, odwołano się przy tym do jej wcześniejszych omówień. Zwrócono również uwagę na to, że rozbieżności w interpretacji wyników śledztwa prowadzonego w sprawie Pyjasa wynikają z tego, że metody badawcze historyka i prawnika różnią się od siebie. Po przeanalizowaniu dostępnych materiałów archiwalnych, publikacji oraz wyników śledztwa prowadzonego przez Instytut Pamięci Narodowej w sprawie Stanisława Pyjasa stwierdzono, że historycy mają podstawy twierdzić, że zginął on z inspiracji Służby Bezpieczeństwa.
The article reviews Cezary Łazarewicz’s book Na Szewskiej. Sprawa Stanisława Pyjasa. It recalls who Stanisław Pyjas was, his role in the anti-communist opposition, and why he found himself in the spotlight of the communist repression apparatus. Errors and shortcomings appearing in the publication are pointed out, and reference is made to earlier discussions of the publication. It is also pointed out that discrepancies in the interpretation of the results of the Pyjas investigation result from the fact that the research methods of the historian and the lawyer differ. After available archival materials, publications and the results of the investigation conducted by the Institute of National Remembrance into the case of Stanisław Pyjas had been analysed, it was concluded that historians have grounds to claim that his death was at the instigation of the Security Service.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 787-804
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relacje Służby Bezpieczeństwa z Komitetem Wojewódzkim PZPR w Katowicach w związku z emigracją do Republiki Federalnej Niemiec w latach siedemdziesiątych XX wieku
The relations of the Security Service with the Provincial Committee of the PZPR (Polish United Workers’ Party) in Katowice in connection with emigration to the Federal Republic of Germany in the 1970s
Autorzy:
Tracz, Bogusław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33952205.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Security Service
Polish United Workers’ Party
emigration
Upper Silesia
Germany
Służba Bezpieczeństwa
Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
emigracja
Górny Śląsk
Niemcy
Opis:
Jednym z elementów polityki odprężenia w relacjach pomiędzy Wschodem i Zachodem było zbliżenie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Republiki Federalnej Niemiec, które nastąpiło po podpisaniu w grudniu 1970 r. układu o tzw. normalizacji wzajemnych stosunków między tymi państwami. Ten układ oraz porozumienie polsko-zachodnioniemieckie zawarte latem 1975 r. w Helsinkach stanowiły podstawę prawną emigracji z PRL do RFN tych osób, które deklarowały narodowość niemiecką lub miały krewnych z Niemczech Zachodnich. Nadzór nad organizacją i przebiegiem migracji objęła Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, a indywidualne decyzje podejmowały powołane specjalnie w tym celu komisje, co spowodowało ograniczenie roli Służby Bezpieczeństwa w realizacji polityki migracyjnej. Ograniczenie nie oznaczało jednak całkowitego wyłączenia i niniejszy artykuł jest próbą opisania współpracy na tym polu tajnej policji politycznej i partii komunistycznej w woj. katowickim, będącym wówczas jednym z głównych obszarów emigracji z Polski do RFN. Podstawę źródłową stanowią dokumenty wytworzone przez partię i SB przechowywane w Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach oraz opublikowane w wyborze źródeł przygotowanym przez autora w 2022 r.
One of the elements of the policy of détente in relations between the East and the West was the rapprochement between the Polish People’s Republic and the Federal Republic of Germany, which followed the signing of an agreement on the so-called normalisation of mutual relations between the two countries in December 1970. This agreement, and the Polish-West German Agreement concluded in the summer of 1975 in Helsinki, provided a legal basis for emigration from the Polish People’s Republic to West Germany of those persons who declared German nationality or who had relatives in West Germany. The supervision of the organisation and course of migration was taken over by the Polish United Workers’ Party, and individual decisions were made by committees set up specifically for this purpose, which resulted in a reduced role for the Security Service in the implementation of the said migration policy. However, this restriction did not mean total exclusion and this article is an attempt to describe the cooperation in this field between the secret political police and the communist party in Katowice Province, which was then one of the main areas of emigration from Poland to West Germany. The source basis constitutes documents produced by the party and the Security Service stored in the Archives of the Institute of National Remembrance in Katowice and published in a selection of sources prepared by the author in 2022.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 203-224
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biuro „C” MSW a Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych w latach 1976–1990. Wzajemne relacje i zależności
The Bureau “C” of the Ministry of the Interior and the Supreme Directorate of State Archives 1976-1990. Interactions and dependencies
Autorzy:
Borysiuk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34111883.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
state archives
Department I of the Ministry of the Interior
Security Service
Supreme Directorate of the State Archives
archiwa państwowe
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
Służba Bezpieczeństwa PRL
Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych
Opis:
Celem artykułu jest omówienie najważniejszych problemów w relacjach na szczeblu centralnym między pionem archiwalnym MSW a Naczelną Dyrekcją Archiwów Państwowych w latach 1976–1990, przede wszystkim przekazywania materiałów archiwalnych oraz regulacji kwestii spornych. Transfery dokumentacji zostały zaprezentowane na tle analogicznych procesów w archiwach spoza sfery MSW, takich jak Archiwum Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Centralne Archiwum Wojskowe, archiwa Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce – Instytutu Pamięci Narodowej oraz Archiwum Wojsk Ochrony Pogranicza. Istotną częścią artykułu jest szczegółowe opisanie procedowania ustawy z 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach wraz z dyskusją na ten temat, która odbyła się wewnątrz resortu spraw wewnętrznych. Podjęto próbę przeanalizowania kontaktów płk. Kazimierza Piotrowskiego, dyrektora Biura „C” MSW, z prof. Marianem Wojciechowskim, naczelnym dyrektorem archiwów państwowych, zwłaszcza ukrytego wymiaru tych relacji, oraz działań Służby Bezpieczeństwa na polu archiwalnym w momencie transformacji lat 1989–1990. Przy omawianiu tego ostatniego zagadnienia postawiono i poddano pod rozwagę hipotezę o maskowaniu nieregulaminowego brakowania dokumentacji wewnątrz resortu poprzez transfery archiwalne poza resort spraw wewnętrznych.
The aim of this article is to discuss the most important problems in relations at the central level between the archival division of the Ministry of the Interior and the Supreme Directorate of the State Archives between 1976 and 1990, primarily the transfer of archival materials and the regulation of controversial issues. The transfers of documentation are presented against the background of analogous processes taking place in archives outside the Ministry of the Interior, such as: the Archives of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party; the Central Military Archives; the archives of the Central Commission for the Investigation of Nazi Crimes in Poland – the Institute of National Remembrance; and the Archives of the Border Guard. An important section of the article provides a detailed description of the procedure of the law of 14 July 1983 on national archival resources and archives, together with discussions on this topic that took place inside the Ministry of the Interior. An attempt was made to analyse the contacts of Colonel Kazimierz Piotrowski, director of the Bureau “C” of the Ministry of the Interior, with Professor Marian Wojciechowski, chief director of the state archives, especially the hidden dimension of these relations, and to analyse the activities of the Security Service in the archival field at the time of the 1989–1990 transition. In discussing the latter issue, the hypothesis of concealing the unregulated removal of documentation within the Ministry by means of archival transfers outside the Ministry of the Interior was raised and submitted for consideration.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 139-179
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 22

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies