- Tytuł:
- Ksyloteki, czyli patroszenie lasu
- Autorzy:
- Arendt, Ada
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/2080464.pdf
- Data publikacji:
- 2020-12-23
- Wydawca:
- Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
- Tematy:
-
Xylotheques
natural history
history of forestry
collecting
Polish intelligentsia
ksyloteki
historia naturalna
historia leśnictwa
kolekcje
inteligencja urzędnicza - Opis:
-
Obierając za punkt wyjścia niemiecką tradycję tworzenia ksylotek, czyli bibliotek zawierających próbki drewna ucharakteryzowane na książki, przypominam biografię Wiktora Kozłowskiego (1791–1858), pierwszego polskiego twórcy ksylotek, leśnika, kolekcjonera i autora słowników terminologii leśnej na tle historii organizacji rządowej służby leśnej w Królestwie Polskim. Opisuję, jak reorganizacja leśnictwa w duchu oświeceniowego projektu dominacji nad przyrodą wywołała niepokój, który znalazł wyraz między innymi w operze Karola Kurpińskiego Leśniczy z Kozienickiej Puszczy. W pierwszej połowie XIX wieku zestawiano postaci „młodego” i „starego” leśniczego, zapowiadające rozdźwięk między oświeceniowym i romantycznym podejściem do świata przyrody. Ksyloteki Wiktora Kozłowskiego reprezentują podejście oświeceniowe – związane z pasją katalogowania, preparowania i obiektywizowania jako narzędzi kontroli.
Taking as a starting point the German tradition of creating xylotheques, i.e. libraries containing wood samples disguised as books, I recall the biography of Wiktor Kozłowski (1791–1858), the first Polish creator of xylotheques, forester, collector and author of dictionaries of forest terminology against the backdrop of the history of the organisation of the governmental forest service in the Kingdom of Poland. I put forward the thesis that the reorganisation of forestry in the spirit of the Enlightenment’s project of dominating nature caused anxiety, which found expression, among other places, in Karol Kurpiński’s opera Leśniczy z Kozienickiej Puszczy [The Forester from the Kozieniecka Primeval Forest]. In the first half of the 19th century, the figure of the “young” and “old” forester was juxtaposed, already heralding the rift between the Enlightenment and romantic approaches to the natural world. Wiktor Kozłowski’s xylotheques represent the Enlightenment approach – related to the passion for cataloguing, preparing and objectifying as tools of control over the natural world. - Źródło:
-
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2020, 8; 215-229
2353-4583
2449-7401 - Pojawia się w:
- Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł