- Tytuł:
-
Spytek z Melsztyna – legalista czy „głoszący nowinki” przeciwnik działań podejmowanych dla dobra państwa? Wokół zjazdu elekcyjno-koronacyjnego po śmierci Władysława Jagiełły w Krakowie w lipcu 1434 roku
Spytek from Melsztyn – a Legalist or “Proclaimer of News” Opponent of Actions Undertaken for the Good of the State? Around the Election and Coronation Convention after the Death of Władysław Jagiełło in Kraków in July 1434 - Autorzy:
- Zawitkowska, Wioletta
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/2056206.pdf
- Data publikacji:
- 2020
- Wydawca:
- Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
- Tematy:
-
Spytek from Melsztyn
Władysław Jagiełło
Władysław III
elections and coronation convention in Kraków
Spytek z Melsztyna
zjazd elekcyjno-koronacyjny - Opis:
-
Spytek z Melsztyna był jedynym synem zmarłego tragicznie nad Worsklą wojewody krakowskiego. Zarówno on, jak i jego najbliżsi mieli zapewne nadzieję, że odegra niepoślednią rolę w ówczesnej elicie władzy. Po śmierci Władysława Jagiełły, w toku dyskusji rozgorzałej na zjeździe w Opatowie w 1434 roku, który chyba można potraktować jako zjazd panów małopolskich – w analogii do zjazdu panów wielkopolskich, jaki zwołał do Poznania Oleśnicki – Spytek wyrósł na lidera opozycjonistów, przywódcę „głoszących nowinki”, i taką rolę odegrał również na zjeździe elekcyjno-koronacyjnym w Krakowie w ostatniej dekadzie lipca 1434 roku. Obok niego prym wiedli wówczas inni, głównie niewymienieni z imienia „nowinkarze”. Spytkowi z Melsztyna i jego poplecznikom nie udało się jednak przeciągnąć na swoją stronę szerszych gremiów. Biskup Oleśnicki i królowa Zofia zdołali natomiast po długich debatach doprowadzić do elekcji i koronacji Władysława III. Oboje mieli świadomość, że z powodu młodego wieku Jagiellona i tak decyzje będzie podejmować rada królewska, a dokładniej – ścisłe grono możnowładców rezydujących w Krakowie. W tym układzie biskup Oleśnicki, z racji stałej rezydencji w stolicy, liczył zapewne na osiągnięcie pozycji lidera. Niewykluczone więc, że właśnie po to, aby uśmierzyć głosy sprzeciwu, podnoszone m.in. przez Spytka, zdecydowano się na powołanie marionetkowych opiekadlników, tutorów, instytucji dotąd nieznanej w polskim prawie. Spytek nie otrzymał wówczas żadnego urzędu, czyli jego zabiegi zakończyły się całkowitym niepowodzeniem.
Spytek from Melsztyn was the only son of the Kraków voivode who died tragically at Worskla. Both he and his relatives probably hoped that he would play a significant role in the ruling elite of the time. After the death of Władysław Jagiełło, in the course of the discussion at the congress in Opatów in 1434, which can probably be treated as a congress of the gents of Lesser Poland – in analogy to the congress of gents of Greater Poland, which Oleśnicki summoned to Poznań – Spytek grew up to be the leader of oppositionists, the leader of “proclaimers of news”. He also played such a role at the elections and coronation congress in Kraków in the last decade of July 1434. Next to him, other leaders, mainly unnamed “proclaimers”, were in the lead. Spytek from Melsztyn and his supporters, however, did not manage to attract larger groups to their side. On the other hand, the Bishop of Oleśnica and Queen Sophia managed to lead to the election and coronation of Władysław III after long debates. They both realized that due to Jagiellon’s young age, the decisions would be made anyway by the royal council, and more precisely by a group of magnates residing in Kraków – in this arrangement, the Bishop of Oleśnica, due to his permanent residence in the capital, probably hoped to achieve the position of the leader. Therefore, it is possible that precisely in order to calm the voices of opposition raised, among others, by Spytek, it was decided to appoint puppet supervisors, tutors, an institution so far unknown in Polish law. Spytek did not receive any office then, so his efforts were a complete failure. In the light of the events of 1434 discussed above, it can be concluded, that the assessment of his character cannot be unequivocal. He was certainly a legalist, but too strict, blindly demanding to follow the established rules, refusing to modify them in accordance with the plans of most decision-makers of the political scene at the time. However, presenting him as a “proclaimer of news”, or even more so as a troublemaker of public order, does not seem fully adequate to the events of those days. Demanding literal respect for the established law and presenting his demands sometimes quite firmly, he was simply unable to adjust to the decisions made by the majority of the council gents. - Źródło:
-
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2020, 75; 211-229
0239-4251 - Pojawia się w:
- Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł