Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Wilamowice" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-5 z 5
    Tytuł:
    Bibliografia adnotowana publikacji dotyczących kultury Wilamowic i języka wilamowskiego z lat 2001–2020
    An Annotated Bibliography of Published Works Concerning the Culture of Wilamowice and the Wymysorys Language, 2001–2020
    Autorzy:
    Król, Tymoteusz
    Mętrak, Maciej
    Żak, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/44915559.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    bibliografia
    historia Wilamowic
    kultura Wilamowic
    język wilamowski
    literatura wilamowska
    Wilamowice
    bibliography
    history of Wilamowice
    culture of Wilamowice
    Wymysorys language
    Vilamovicean literature
    Opis:
    This paper contains a list of 117 publications concerning the history, culture and language of Wilamowice, a small town in the south of Poland, populated by descendants of medieval colonists of Germanic origin. The town is well known for its unusual folk costume and the critically endangered minority language known as Wymysorys. Although the bibliography mainly covers academic works (monographs and journal articles), it also includes a supplement listing literary works published in Wymysorys. Each entry provides bibliographic information, keywords and a brief description of the publication. Additionally, links to online versions of the works are provided where possible.
    Niniejsze opracowanie zawiera listę 117 publikacji dotyczących historii, kultury i języka Wilamowic – położonego na południu Polski miasta, zamieszkałego przez potomków średniowiecznych kolonistów germańskiego pochodzenia. Miejscowość ta słynie z niezwykle bogatego stroju ludowego i zagrożonego wymarciem języka mniejszościowego znanego jako wymysiöeryś. Bibliografia obejmuje przede wszystkim publikacje o naukowym charakterze (monografie i artykuły), ale zawiera również suplement wymieniający literaturę piękną wydawaną w języku wilamowskim. W każdej nocie zamieszczono opis bibliograficzny, słowa kluczowe i krótką prezentację zawartości publikacji. Dodatkowo, tam, gdzie było to możliwe, dołączone zostały odsyłacze do wersji online wymienionych prac.
    Źródło:
    Adeptus; 2020, 16
    2300-0783
    Pojawia się w:
    Adeptus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bibliografia adnotowana publikacji dotyczących kultury Wilamowic i języka wilamowskiego z lat 1945–2000 i 2020–2022
    An Annotated Bibliography of Published Works Concerning the Culture of Wilamowice and the Wymysorys Language, 1945–2000 and 2020–2022
    Autorzy:
    Król, Tymoteusz
    Mętrak, Maciej
    Żak, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/44928235.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    bibliografia
    historia Wilamowic
    kultura Wilamowic
    język wilamowski
    literatura wilamowska
    Wilamowice
    bibliography
    history of Wilamowice
    culture of Wilamowice
    Wymysorys language
    Vilamovian literature
    Opis:
    This paper, the second part of a comprehensive Vilamovian bibliography, contains a list of 89 publications (1945–2000 and 2020–2022) concerning the history, culture and language of Wilamowice, a small town in the south of Poland, populated by descendants of medieval colonists of Germanic origin. The town is well known for its unusual folk costume and the critically endangered minority language known as Wymysorys. Although the bibliography mainly covers academic works (monographs, book chapters and journal articles) and popular science publications, it also includes a section listing literary works published in Wymysorys. Each entry provides bibliographic information, keywords and a brief description of the publication. Additionally, links to online versions of the works are provided where possible.
    Niniejsze opracowanie, stanowiące drugą część zbiorczej bibliografii wilamowianistycznej, zawiera listę 89 publikacji z lat 1945–2000 (oraz najnowszych, z lat 2020–2022) dotyczących historii, kultury i języka Wilamowic – położonego na południu Polski miasta, zamieszkanego przez potomków średniowiecznych kolonistów germańskiego pochodzenia. Miejscowość ta słynie z niezwykle bogatego stroju ludowego i zagrożonego wymarciem języka mniejszościowego znanego jako wymysiöeryś. Bibliografia obejmuje przede wszystkim publikacje o charakterze naukowym (monografie, artykuły i rozdziały w monografiach) oraz popularnonaukowym, ale zawiera również suplement wymieniający literaturę piękną wydawaną w języku wilamowskim. W każdej nocie zamieszczono opis bibliograficzny, słowa kluczowe i krótką prezentację zawartości publikacji. Dodatkowo, tam, gdzie było to możliwe, dołączone zostały odsyłacze do wersji online wymienionych prac.
    Źródło:
    Adeptus; 2022, 19
    2300-0783
    Pojawia się w:
    Adeptus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozwój i stan krajobrazu językowego – przypadek języka wilamowskiego
    Autorzy:
    Majerska-Sznajder, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/645374.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    cultural landscape
    language revitalization
    linguistic landscape
    Vilamovian language
    Wilamowice
    Wymysorys
    Opis:
    The development and current state of the linguistic landscape – the case of the Wymysorys languageWymysorys is a micro-language with Germanic roots spoken by the residents of Wilamowice, a small Silesian town located between Oświęcim and Bielsko-Biała, where it was brought by settlers from Western Europe in the thirteenth century. It has been the subject of scholarly interest among specialists in a number of fields, not only linguistics and ethnology, since the early twentieth century. Following a ban issued by local authorities in 1945, the use of Wymysorys was prohibited and public manifestations of local culture were severely punished. This policy resulted in a drastic decline of the number of its users. The recent interest of researchers is focused not only on the documentation of Wymysorys or its sociolinguistic situation in the past and today, but also on the effects of its revitalization in the last decade. Despite the lack of institutional support, the users’ community has been engaged in grass-roots initiatives leading to the emergence of Wymysorys in the cultural landscape. Recent activity of its users indicates that the language has already spread beyond the circles of local activists and, after years of persecution, functions again in society, evolving and taking new forms. Rozwój i stan krajobrazu językowego – przypadek języka wilamowskiegoJęzyk wilamowski, którym posługują się mieszkańcy Wilamowic (wym. Wymysoü), od początku XX wieku interesuje naukowców wielu dziedzin – nie tylko lingwistów i etnologów. Został on przywieziony przez osadników z Europy Zachodniej w XIII wieku na teren obecnych Wilamowic – małego miasteczka na Śląsku leżącego między Oświęcimiem a Bielskiem-Białą. Na skutek zakazu wydanego przez władze lokalne w 1945 roku używanie wilamowskiego było zabronione, a wszelkie publiczne przejawy odmiennej kultury ostro karane, w związku z czym liczba użytkowników wilamowskiego zaczęła drastycznie maleć. Zainteresowanie badaczy ostatnimi czasy wzbudza nie tylko kwestia dokumentacji tego mikrojęzyka o germańskich korzeniach czy stan etnolingwistyczny. Obserwacji podlegają również obecne efekty zaaplikowanych w ostatniej dekadzie procesów rewitalizacji językowej i zmiany lokalnej, a także państwowej polityki językowej. Mimo braku instytucjonalnego wsparcia, społeczeństwo użytkowników oddolnie podejmuje inicjatywy, których efektem jest między innymi pojawianie się wilamowskiego w krajobrazie kulturowym. Ostatnie działania użytkowników języka świadczą o tym, że opuścił już kręgi lokalnych aktywistów i ponownie, po latach zakazu, funkcjonuje samodzielnie w społeczeństwie, ewoluując i przybierając nowe formy.
    Źródło:
    Adeptus; 2019, 14
    2300-0783
    Pojawia się w:
    Adeptus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polski patriota z niemieckiej kolonii. Analiza tekstów hagiograficznych o Józefie Bilczewskim
    A Polish Patriot from a German Colony: An Analysis of Hagiographic Texts about Józef Bilczewski
    Autorzy:
    Król, Tymoteusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/44918299.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Wilamowice
    język wilamowski
    Józef Bilczewski
    fabularyzacja
    folkloryzacja
    hagiografia
    Wymysorys language
    fabularisation
    folklorisation
    hagiography
    Opis:
    The town of Wilamowice was established in the thirteenth century by settlers of Germanic origin, who came from Western Europe. The Germanic language Wymysorys and other elements of culture they developed are present in Wilamowice until today. The town is the birthplace of Józef Biba, the Archbishop of Lwów (today: Lviv) and a saint of the Catholic Church, born in 1860. The authors of his biographies have not only stressed his virtues and miracles, but also devoted considerable attention to the Polishness of his family home, which, as they write, involved the Polish patriotic attitude of his parents and Polish as his mother tongue. Apart from his family, also the entire Wilamowice was presented as “a nest of Polish patriotism”. Yet, at that time most Vilamovians spoke Wymysorys at home and some of them did not know Polish at all. They used to have their specific, multidimensional identity, constructed in opposition to Germanness and Polishness. In censuses they declared that their mother tongue and nationality was German. The texts where the authors attempt to prove the Polishness of Bilczewski are an example of Polish nationalist discourse, which considers the values of the dominant group to be “neutral” and “normal”. One case in point are the topoi of “a saint Pole” and “a poor saint”, considered “obvious” by Polish authors. To make them more credible, they supported them with fabularised and folklorised stories, rewritten again and again in new texts they published. They rarely referred to sources, and if they did, it was without adequate critical apparatus. This article is an attempt to present the fabularisation and folklorisation of particular stories, which led to the development of one version shared by the community.
    Wilamowice to miasto założone w XIII wieku przez osadników germańskiego pochodzenia przybyłych z zachodniej Europy. Do dzisiaj zachował się germański język wymysiöeryś oraz stroje i inne elementy kultury wytworzonej przez osadników. Wilamowianie to grupa etniczna, którą cechują odrębny język, strój, świadomość własnej odrębności (zarówno od Niemców, jak i Polaków), a także mit wspólnego (flamandzkiego lub holenderskiego) pochodzenia oraz wspólnota pamięci. Tożsamość Wilamowian była wielowymiarowa, gdyż starali się być lojalni wobec każdego organizmu państwowego, w którym się znaleźli, a jednocześnie zachowywali swoją odrębność i ją manifestowali. W tej miejscowości urodził się w 1860 roku Józef Biba, późniejszy arcybiskup lwowski Józef Bilczewski oraz święty Kościoła rzymskokatolickiego. Autorzy jego biografii, oprócz cnót i cudów mających potwierdzać jego świętość, wiele miejsca poświęcili podkreślaniu polskości jego domu rodzinnego. Składać miała się na nią zarówno polska patriotyczna postawa rodziców, jak i polski jako język ojczysty. Jako gniazdo polskiego patriotyzmu przedstawiono całe Wilamowice. Tymczasem wówczas większość Wilamowian mówiła w domu wyłącznie po wilamowsku, niektórzy nie znali języka polskiego w ogóle. Ponieważ swojej specyficznej tożsamości nie mogli podać w spisach powszechnych, zamiast niej podawali język ojczysty i narodowość niemiecką. Teksty, w których autorzy udowadniają polskość miejsca urodzenia Bilczewskiego są przykładem polskiego dyskursu nacjonalistycznego, który za „naturalne” i „normalne” uznaje wyłącznie wartości grupy dominującej. Taką „oczywistością” są dla polskich autorów toposy „świętego Polaka” oraz „ubogiego świętego”. Aby je uwiarygodnić, stosowali sfabularyzowane i sfolkloryzowane opowieści, powtarzane w kolejnych tekstach drukowanych. Rzadko powoływali się na źródła, a jeśli już, to często bez odpowiedniego aparatu krytycznego. W tekście staram się pokazać, jak poszczególne opowieści ulegały fabularyzacji i folkloryzacji, wskutek czego stworzona została wspólnotowa wersja.
    Źródło:
    Adeptus; 2021, 18
    2300-0783
    Pojawia się w:
    Adeptus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pandemia COVID-19 a współczesne postawy tożsamościowe młodych Wilamowian
    The Covid-19 Pandemic and Contemporary Identity Attitudes of Young Vilamovians
    Autorzy:
    Majerska-Sznajder, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/44930115.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Wilamowice
    język wilamowski
    tożsamość wilamowska
    rewitalizacja
    prawa LGBT
    projekt naukowy Językowe Antidotum (Language as a Cure, LCure)
    Wymysorys language
    Vilamovian identity
    revitalisation
    LGBT rights
    Language as a Cure (LCure) research project
    Opis:
    Vilamovians, who are descendants of thirteenth-century Germanic settlers, have retained a strong sense of their own identity for centuries. This identity developed gradually under the influence of many factors and dominant groups, and for this reason it has never been one-dimensional. As a minority, Vilamovians had to adapt to the political situation, which influenced the development of various ideologies and attitudes. After the Second World War, they were forced to abandon their language, traditional costume and any other signs of ethnic distinctiveness. As a result, Vilamovian culture began to quickly disappear. It is only recent decades that have seen a change in the situation, thanks to the youngest generation becoming involved in the revitalisation process. The engagement of researchers and the process of overcoming the historical trauma by the community members not only encouraged them to openly speak about Vilamovian identity – these developments also put it on a new track, adapting it to the realities of the twenty-first century. As it turned out, identity and the sense of distinctiveness were a much stronger determinant of the ethnic group than the language or traditional costume, which, although in use again, are far less popular among Vilamovians. The Covid-19 pandemic had an unprecedented impact not only on the expressed identity attitudes, but also on activities shaping the revitalisation policy.
    Wilamowianie, potomkowie XIII-wiecznych osadników germańskich, przez stulecia zachowali mocne poczucie własnej tożsamości. Kształtowała się ona przez lata pod wpływem wielu czynników oraz różnych grup dominujących i z tego powodu nigdy nie była jednowymiarowa. Wilamowianie jako mniejszość zmuszeni byli dostosowywać się do sytuacji politycznej, która wpływała na kształtowanie się rozmaitych ideologii i postaw. Po II wojnie światowej zmuszono Wilamowian do porzucenia języka, stroju oraz prezentowania wszelkich odrębności. Skutkiem tego kultura wilamowska zaczęła zamierać. Zmianę przyniosły dopiero ostatnie dekady, kiedy to pokolenie młodzieży zaangażowało się w działania rewitalizacyjne. Zaangażowanie badaczy i przezwyciężanie traumy historycznej przez członków społeczności wpłynęło nie tylko na otwarte mówienie o wilamowskiej tożsamości, ale również pchnęło ją na nowe tory, dostosowując do realiów XXI wieku. Okazało się, że tożsamość i poczucie odrębności były o wiele mocniejszym wyznacznikiem grupy etnicznej niż język czy strój – które, choć powróciły do użycia, cieszą się znacznie mniejszą popularnością wśród Wilamowian. Wybuch pandemii COVID-19 bezprecedensowo wpłynął nie tylko na prezentowane postawy tożsamościowe, ale także działania kształtujące politykę rewitalizacyjną.
    Źródło:
    Adeptus; 2022, 19
    2300-0783
    Pojawia się w:
    Adeptus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-5 z 5

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies