- Tytuł:
-
Romola as a Psychological Novel - a Study of Moral Degeneration
Romola George Eliot jako powieść psychologiczna - studium degradacji moralnej - Autorzy:
- Styczyńska, Adela
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1035070.pdf
- Data publikacji:
- 1994
- Wydawca:
- Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
- Opis:
- Tematem artykułu jest powieść psychologiczna i historyczna George Eliot, w której znalazła wyraz filozofia m oralna pisarki i jej zainteresowania problematyką zła. Filozofia George Eliot ukształtowana przez filozofów angielskich XIX w. oraz w dużym stopniu przez pozytywizm Augusta Comte’a ma swoje źródło również w jej purytańsko-protestanckim rodowodzie. Wybitny wpływ na jej poglądy wywarli także teologowie i filozofowie niemieccy, których dzieła tłumaczyła: Strauss - The Life of Jesus i Feuerbach - The Essence o f Christianity. Mimo krytycznej postawy wobec objawionej religii Eliot stawia w centrum swoich powieści zagadnienie odpowiedzialności moralnej i walki między dobrem a złem. W wizji Eliot postęp ludzkości jest uzależniony od postępu jednostki, toteż w powieściach jej występuje często postać ofiarnej entuzjastki, „żarliwej duszy” , gotowej do wyrzeczeń w działaniu dla dobra ludzkości. Są to często kobiety i one to stanowią o tym, że „świat staje się lepszym miejscem do życia” . Z drugiej strony, autorka przeciwstawia im postaci egoistów, którzy ham ują postęp niszcząc otoczenie i siebie samych, w bezwzględnym dążeniu do własnych celów. Ilustracją tego procesu destrukcji jest historia Tita Melemy, męża Romoli, w analizowanej powieści. Jest to dram at upadku moralnego i śmierci hedonisty, który dążąc do osiągnięcia sukcesu i przyjemności staje się ofiarą własnych intryg i zakłamania. Eliot przedstawia tę postać w potrójnej relacji - do przybranego ojca, którego Tito opuszcza i zdradza; do dwóch kobiet - Romoli i Tessy, nieślubnej matki jego dzieci, i w politycznej grze w burzliwych czasach działalności Savonaroli. Dramatycznej akcji, w której główna postać dokonuje konsekwentnie wyboru na coraz to nowym etapie zdrady, towarzyszy komentarz autora-narratora, moralisty i filozofa, analizującego potencjał zła w człowieku. Potencjał ten, raz wyzwolony i ukierunkowany, prowadzi nieuchronnie do samodcstrukcji. Z drugiej strony, postać tytułowa, Romola, osiąga pełną dojrzałość moralną w cierpieniu i oddaniu się ludziom. K onstrukcja Romoli sięga do tradycji dram atu; autorka wprowadziła ścisłą zależność przyczynową w akcji, antytetyczność postaw moralnych, którą można wyprowadzić wręcz z tradycji moralitetu; posługuje się ironią zarówno w sytuacjach, w dialogu, jak i w komentarzu narratorskim ; wprowadza czynnik przypadkowości (coincidence) umiejętnie przeplatając go z nieuchronną koniecznością wynikającą z logiki raz dokonanego wyboru. W konkluzji autorka podkreśla chrześcijańskie źródła poglądów pisarki mimo jej agnostycyzmu. Problematyka wyboru moralnego i jego konsekwencji przedstawiona w twórczości George Eliot znajduje swych znakomitych kontynuatorów w XX w., w powieści Josepha Conrada, Grahama Greena i Williama Goldinga.
- Źródło:
-
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria; 1994, 36
0208-6085 - Pojawia się w:
- Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł