Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Slavism" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-2 z 2
    Tytuł:
    Ад паганскай настальгіі да неапаганскай рэвалюцыі: беларуская і польская культура першай паловы XX стагоддзя ў пошуках нацыянальнай ідэнтычнасці
    Autorzy:
    Міхеева [Mikheeva], Iрына [Iryna]
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676958.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    national and cultural revival
    ethnonational identity
    nationalism
    Pan-Slavism
    neopaganism
    Opis:
    From pagan nostalgia for neo-pagan revolution: Belarusian and Polish culture of the first half of the XX century in search of national identityThe article deals with a comparative analysis of philosophical and political projects of Belarusian (Vatslav Lastovsky) and Poland (Jan Stahnyuk) national renascence. Carried out a number of philosophical-methodological and political-ideological parallels in the positions of V. Lastovovsky and J. Stahnyuk within two content and thematic blocks: models of national history and projects of national revival. The author of this article draws attention to finding the both projects in the paradigm of the conservative-traditional searches of ethnic and national identity, their obviously nationalistic character and an internal inconsistency in the views of philosophers, romanticization of the national history, calling for the risky socio-political experiments. On the basis of a theoretical reconstruction of the meaningful problem-field of both the concepts – “Krivich Renascence” and “Slavish Pan-Humanism” – the article reveals the similarities and differences in the authors’ interpretations of the essence of national culture, the specifics of its development stages, the prospects for the realization of the historic mission of the Belarusian and Polish peoples. От языческой ностальгии к неоязыческой революции: белорусская и польская культуры первой половины ХХ века в поисках национальной идентичностиСтатья посвящена сравнительному анализу философско-политических проектов белорусского (Вацлав Ластовский) и польского (Ян Стахнюк) национального возрождения. Проводится ряд философско-методологических и политико-идеологических параллелей в позициях В. Ластовского и Я. Стахнюка в рамках двух концептуальных проблемно-тематических блоков: модели национальной истории и проекты национального возрождения. Подчеркивается нахождение рассматриваемых проектов в парадигме консервативно-традиционалистских поисков этнонациональной идентичности, их национально заостренный характер, а также внутренняя противоречивость взглядов философов, романтизация ими национальной истории, призывы к рискованным социополитическим экспериментам. На основе теоретической реконструкции проблемно-содержательного поля обеих концепций – «кривичского возрождения» и «славянского пангуманизма» – делаются выводы о схожести и различиях в авторских интерпретациях сущности национальной культуры, специфике этапов ее развития, перспективах реализации исторической миссии белорусского и польского народов.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2011, 35
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cлaвянизмы в литoвcкиx диaлeктныx cлoвapяx
    Slavisms in Lithuanian Dialect Dictionaries
    Slawizmy w litewskich słownikach gwarowych
    Autorzy:
    Сакалаускене [Sakalauskienė], Вилия [Vilija]
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/967622.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    lexis
    dialect dictionary
    Lithuanian dialects
    loanwords
    slavism
    лeкcикa
    диaлeктный cлoвapь
    диaлeкт
    зaимcтвoвaниe
    cлaвянизм
    leksyka
    słownik gwarowy
    gwara
    zapożyczenie
    slawizm
    Opis:
    This arcticle discusses dialect dictionaries where words are recorded either from living language or from other, written sources of dialect. Up to now, ten Lithuanian dialect dictioniaries have been published and five are being compiled. Dialect changes along with our everyday life. A lot of words from the old dialect are being forgotten. Those words are no longer being used in the common language as well as in other dialects. In addition, some words gain new meanings. The same processes apply to loanwords which are used in dialects and are included in dialect dictionaries. The lexical system of a dialect dictionary shows the functioning of loanwords and their relationship with the words of the common language. The majority of Lithuanian loanwords are Slavisms, used in those dialects which have had a direct contact with Slavic languages, such as Polish, Belarusian or Russian. Slavisms and loanwords from other languages are marked variously in different dictionaries. In one of them, shortened language names are written in parentheses after the entry, which indicates that it is a word of foreign origin. Other dictionaries simply indicate Slavisms or additionally present the foreign equivalent from which they originate. A number of Slavisms from the dictionaries is analysed in the article. This examplary group are occupation names: kamarnykas (“debt collector”), cf. Polish komornik (DrskŽ 134, DvŽ I 239, KltŽ 97, KpŽ II 161, KrtnŽ 142, ZanŽ I 604); kupčius (“merchant”), cf. Polish kupiec, Belarusian кyпeц (DrskŽ 176, DvŽ I 323, KltŽ 130, KpŽ II 525, KrtnŽ 196, KzRŽ I 407, ZanŽ I 808, ZtŽ 332); strielčius (“shooter, huntsman”), cf. Polish strzelec, Belarusian cтpэлeц (DrskŽ 352, DvŽ II 299, KpŽ III 876, KrtnŽ 394, ZanŽ III 196); rimorius (“leatherworker”), cf. Polish rymarz (DrskŽ 305, KpŽ III 499, KzRŽ II 176, ZanŽ II 557). Dialects are affected by various linguistic and extralinguistic factors. The intensity of word loaning depends on the outer circumstances of language or dialect. Loanwords only fill gaps in some fields. The research of Slavisms provides abundant material for the study of their origins as well as how and why they spread, and of the history of Lithuanian dialects in general.
    Przedmiotem analizy są litewskie słowniki gwarowe, rejestrujące słownictwo z żywej mowy lub z zapisów w źródłach dialektologicznych. Język litewski doczekał się dotychczas dziesięciu takich słowników, kolejnych pięć jest w opracowaniu. Zmiany w zasobie słownictwa dialektalnego są pochodną przemian zachodzących w życiu codziennym użytkowników gwar. Wiele starych nazw wycofuje się zarówno z języka literackiego, jak i z dialektów. Niektóre wyrazy zachowują żywotność, ale zmieniają znaczenia. Wskazanym procesom ulegają także zapożyczenia w leksyce gwarowej. Opis leksykograficzny zastosowany w badanych słownikach pozwala śledzić zakres dystrybucji słownictwa zapożyczonego w gwarach w relacji do jednostek języka literackiego. Najliczniejszą grupę zapożyczeń leksykalnych stanowią slawizmy używane w tych gwarach litewskich, które zetknęły się bezpośrednio z którymś z języków słowiańskich – polskim, białoruskim czy rosyjskim. W badanych słownikach zastosowano różne metody kwalifikowania slawizmów. Jedno ze źródeł podaje w nawiasie skrót nazwy języka, z którego przejęta została dana jednostka, inne słowniki sygnalizują tylko ogólnie, że słowo jest pochodzenia słowiańskiego, czasami przywoływane są także wyrazy, które stanowią podstawę zapożyczeń. W artykule poddano analizie wybrane slawizmy wyekscerpowane z dziesięciu słowników gwarowych. Jedną z opisywanych grup znaczeniowych stanowią określania wykonawców zawodów: kamarnykas, por. polskie komornik (DrskŽ 134, DvŽ I 239, KltŽ 97, KpŽ II 161, KrtnŽ 142, ZanŽ I 604); kupčius, por. polskie kupiec, białoruskie кyпeц (DrskŽ 176, DvŽ I 323, KltŽ 130, KpŽ II 525, KrtnŽ 196, KzRŽ I 407, ZanŽ I 808, ZtŽ 332); strielčius, por. polskie strzelec, białoruskie cтpэлeц (DrskŽ 352, DvŽ II 299, KpŽ III 876, KrtnŽ 394, ZanŽ III 196); rimorius, por. polskie rymarz (DrskŽ 305, KpŽ III 499, KzRŽ II 176, ZanŽ II 557). Zasób leksyki dialektalnej kształtowały różne czynniki językowe i pozajęzykowe. Intensywność zapożyczeń leksykalnych zależy od uwarunkowań zewnętrznych względem języka czy dialektu, a luki, które mogą wypełnić zapożyczenia, występują tylko w niektórych obszarach tematycznych słownictwa gwarowego. Analiza slawizmów ukierunkowana na ustalanie genezy i powodów zapożyczania obcych nazw oraz dynamiki ich rozprzestrzeniania się na gruncie litewskim wpisuje się w szerszą problematykę studiów nad historią dialektów litewskich.
    В статье рассматриваются литoвcкие диaлeктные cлoвapи, охватывающие словарный материал живой речи либо слова из письменных диалектных источников. На данный момент опубликовано 10 словарей литовских диалектов и ведется работа над 5 новыми словарями. Изменения в составе диалектной лексики отражают изменения в повседневной жизни ее носителей. Многие старые названия уходят как из литературного языка, так и из диалектов. Некоторые слова сохраняются, но изменяется их значение. Те же процессы охватывают и заимствования в диалектах. Используемое в рассматриваемых словарях лексикографическое описание позволяет отслеживать дистрибуцию заимствований в диалектах в сопоставлении с единицами общенационального литературного языка. Наиболее обширной группой лексических заимствований являются славянизмы, используемые в диалектах, непосредственно соприкасавшихся с одним из славянских языков: польским, белорусским или русским. В рассматриваемых нами словарях использовались различные методы обозначения славянизмов. В одном из этих словарей в скобках приводится сокращенное название языка, из которого происходит данная лексическая единица; в других же лишь в общих чертах отмечается, что у слова славянское происхождение, и иногда приводятся слова, являющиеся источником заимствования. В статье описываются некоторые славянизмы, собранные в 10 литовских диалектных словарях. Одной из рассматриваемых в статье словарных групп являются названия профессий: kamarnykas, ср. польское komornik (DrskŽ 134, DvŽ I 239, KltŽ 97, KpŽ II 161, KrtnŽ 142, ZanŽ I 604); kupčius, ср. польское kupiec, беларусское кyпeц (DrskŽ 176, DvŽ I 323, KltŽ 130, KpŽ II 525, KrtnŽ 196, KzRŽ I 407, ZanŽ I 808, ZtŽ 332); strielčius, ср. польское strzelec, беларусское cтpэлeц (DrskŽ 352, DvŽ II 299, KpŽ III 876, KrtnŽ 394, ZanŽ III 196); rimorius, ср. польское rymarz (DrskŽ 305, KpŽ III 499, KzRŽ II 176, ZanŽ II 557). Состав диалектной лексики формируется различными языковыми и внеязыковыми факторами. Интенсивность диалектных заимствований обуславливается обстоятельствами, внешними по отношению к языку или диалекту, а пробелы, которые могут заполнить заимствования, обнаруживаются лишь в некоторых тематических областях диалектной лексики. Анализ славянизмов, направленный на определение происхождения и причины заимствования иноязычных названий, а также динамики их распространения в литовских диалектах, является частью более широкой проблематики исследований истории литовских диалектов.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2015, 39; 143-158
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-2 z 2

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies