Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Polish minority" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-7 z 7
    Tytuł:
    Język polski w krajobrazie językowym Wilna
    The Polish Language in the Linguistic Landscape of Vilnius
    Autorzy:
    Geben, Kinga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38455231.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    krajobraz językowy
    Wilno
    mniejszość polska
    napisy polskie
    linguistic landscape
    Vilnius
    Polish minority
    inscriptions in Polish
    Opis:
    The aim of this article is to analyse the use of Polish-language signs in public space in Vilnius and to identify the reasons for the presence or, conversely, absence of Polish in the linguistic landscape of Vilnius in 2022. The subject of the study is inscriptions in Polish found in public space in the Old Town in Vilnius. As a result of the exploration carried out from December 2021 to May 2022, 52 photos of inscriptions in Polish were taken. The signs were analysed using the method adopted in the study of the linguistic landscape. They were classified according to their linguistic specificity into (1) monolingual, (2) polyphonic and (3) mixed signs. Apart from this, they were also classified into public and private ones. The specificity of the functioning of the Polish language in Vilnius is that it functions in speech rather than writing. Poles from Vilnius are multilingual and use several languages alternately. The willingness to remain anonymous by assigning oneself to the majority of society speaking a more prestigious language means that informal inscriptions (e.g. graffiti) are not created in Polish. Information signs in languages other than Lithuanian are not seen by the respondents as necessary, and their installation is effectively hampered by the system of administrative penalties.
    Celem artykułu jest analiza użycia polskich znaków językowych w przestrzeni publicznej w Wilnie i znalezienie odpowiedzi na pytanie, jakie są przyczyny obecności lub nieobecności języka polskiego w krajobrazie językowym Wilna w roku 2022. Przedmiotem badań są napisy w języku polskim znalezione w przestrzeni publicznej na Starówce wileńskiej. W wyniku eksploracji prowadzonej od grudnia 2021 do maja 2022 roku zgromadzono 52 zdjęcia napisów, na których występuje język polski. Znaki zostały zanalizowane metodą przyjętą w badaniach krajobrazu językowego, podzielono je według specyfiki językowej na znaki: (1) jednojęzyczne, (2) polifoniczne oraz (3) mieszane. Ponadto podzielono znaki na publiczne i prywatne. Specyfiką funkcjonowania języka polskiego w Wilnie jest jego forma mówiona, mieszkańców cechuje wielojęzyczność oraz naprzemienne użycie kilku języków. Chęć pozostania anonimowym, przypisania siebie do większości społeczeństwa mówiącej bardziej prestiżowym językiem wpływa na to, że nie powstają napisy nieformalne (np. graffiti) w języku polskim. Tablice informacyjne w innych językach niż litewski nie są postrzegane przez respondentów jako konieczne, w dodatku ich instalowanie skutecznie jest hamowane przez system kar administracyjnych.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2022, 46
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niby-„tutejsza” polszczyzna mówiona na Łotwie okresu międzywojennego w oczach jej użytkowników (na materiale prasowym z lat 1922–1940)
    Autorzy:
    Rucka, Iveta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676844.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    language of Polish minority in Latvia
    spoken language of the lower classes
    specific language phenomena
    national identity
    Opis:
    The so-called "indigenous" Polish speech in Latvia in the pre-war period from the perspective of its native users (basing on the 1922–1940 local press)The article stems from the author’s interest in the pre-war Polish press in Latvia. It is based on press materials, whose authors – for different different reasons – used language in their opinion typical for the spoken Polish dialect used by the lower classes. The collected data show the features that are treated by the Polish minority in Latvia as the most typical or most noticeable in their speech. The texts where the use of regional variation of Polish was conscious and purposeful exhibit a range of distinctive features at all levels of language. These features hardly ever occur in the press articles that have been written in standard Polish. The analysis of the texts provided a starting point for the present study. The purpose of the research was to determine the attitudes of writers and editors towards the local Polish dialect, its role in shaping the national identity and its significance in the lives of its users. «Здешняя» польская речь в Латвии в довоенный период в глазах носителей языка (на материале прессы, издаваемой в 1922–1940 годах)Проблематика данной статьи обусловлена нашим интересом к польской прессе, издаваемой в Латвии в период 1922–1940 годов. Базой для исследования послужил языковой материал, извлеченный из газетных статей (фельетонов), авторы которых по разным причинам употребляют язык, наиболее, по их мнению, соответствующий разговорной речи общественных низов. Анализ исследуемого материала показал, какие языковые явления поляки в Латвии считали самыми характерными и отличительными чертами своего языка, поскольку фельетоны, в которых нагромождение диалектных речевых особенностей было преднамеренным, содержат большое количество примеров таких явлений на всех уровнях языка, чего не замечено в остальном, гораздо более обширным, газетном материале. В статье преследовалась и другая цель – определить отношение создателей и редакторов польской прессы в Латвии к «здешнему» польскому говору, роль последнего в качестве исключительно важного компонента национального самосознания и место его в системе духовных ценностей носителей польской речи в Латвии.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2013, 37
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Отражение ранних вариантов советских национальных языков в московских русско-иноязычных словарях
    Autorzy:
    Mędelska, Jolanta
    Cieszkowski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676972.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    German and Polish national minority in the Soviet Union
    sovietization of languages
    Russian bilingual dictionaries published in Moscow
    Opis:
    Reflection of early Soviet dialects of national languages in Russian bilingual dictionaries published in MoscowAfter the October Revolution, over half of the citizens of the new Russian state were non-Russians. The historical homeland of some of them was outside the Soviet Union. The experiences of two largest national minorities: the Germans (1 238 000) and the Poles (782 000) were similar in many respects. Members of both nations were persecuted, suffered massive repression, and were deported to Siberia and Kazakhstan. The new cultural and political reality (separation from the historical homeland and national languages, influence of Russian and other languages of Soviet Union nations, necessity to use new Soviet lexis and technical/scientific terminology on a daily basis) forced changes in German and Polish used in the Soviet Union. Soviet dialects of national languages were reinforced in books, handbooks, the press, and propaganda materials etc. published in German and Polish in huge number of copies. The Soviet dialects of German and Polish were reflected on the right side of Russian-German and Russian-Polish dictionaries published in the 1930s by “Sovetskaya Entsyklopedia”. The analysis and comparison of the language material excerpted from the dictionaries show that Soviet dialects of both languages were characterized by the presence of orientalisms (result of the constant contact with the nations and nationalities of the Soviet Union and their culture) and unique lexis related to the Russian way of life (Russian culinary lexis, names of musical instruments, names of garments) and Sovietisms (i.e. new political terminology and words related to the Soviet way of life). The Germans found it more difficult to adapt their native code to life in the Soviet Union.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2011, 35
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przymiotnik czerwony w polskojęzycznej prasie wydawanej na Ukrainie sowieckiej w latach 20. i 30. XX wieku
    Autorzy:
    Dzięgiel, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676533.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Polish press abroad
    history of the Polish press
    Polish-language press published in the 1920s and 1930s in the USSR
    the Sovietisation of the Polish-language press in the USSR
    Sovietisms in the Polish language
    Polish minority in the USSR
    Opis:
    The Adjective czerwony ‘red’ in the Polish-Language Press Published in Soviet Ukraine in the 1920s and 1930s The subject of the article is the analysis of the meaning and collocations of the adjective czerwony ‘red – Communist, Soviet’ in the Polish-language press published in Soviet Ukraine in the 1920s and 1930s. The press was primarily to function as a tool for the Sovietisation of the Polish minority, thus the periodical press was directly dependent on state publication policies. The research was conducted on a textual sample encompassing a selection of issues of 36 Polish-language press titles, diversified in terms of their scope, target group, and subject matter.The lexeme czerwony is characterised by a very high textual frequency, a few times higher than in the case of adjectives denoting other colours; thus, there are over 770 examples of the word czerwony, while the next in line are biały ‘white’ – 135 and czarny ‘black’ – 110. The frequency is definitely increased by the fact that the adjective czerwony also constitutes part of various newly-formed proper nouns.In the analysed texts, czerwony has new meaning, not only ‘revolutionary, Communist’ (thus encompassing also people, places and actions generally linked to Communism, including outside Russia), but also with a semantic narrowing of meaning to apply to the Soviet situation – ‘Bolshevik, Soviet’. The broad positive semantic connotations which make this adjective part of a bipolar system, i.e. good (red) – bad (not red), are also significant. The positive context, connected to people, organisations, places and actions whose attribute is czerwony, serves to meliorate the lexeme. Through such means, new collocations and lexemes are formed in Soviet Polish language with the participation of the adjective czerwony, written into the actuality of the USSR. Przymiotnik czerwony w polskojęzycznej prasie wydawanej na Ukrainie sowieckiej w latach 20. i 30. XX wieku Przedmiotem artykułu jest analiza znaczenia i łączliwości przymiotnika czerwony ‘komunistyczny, sowiecki’ w polskojęzycznej prasie wydawanej na Ukrainie sowieckiej w latach 20. i 30. XX w. Prasa miała być przede wszystkim narzędziem sowietyzacji mniejszości polskiej, periodyki zależne były więc ściśle od państwowej polityki wydawniczej. Badania zostały przeprowadzone na podstawie wyboru numerów z 36 polskojęzycznych tytułów prasowych, zróżnicowanych co do zasięgu, adresata i tematyki.Leksem czerwony charakteryzuje bardzo wysoka frekwencja tekstowa, kilkukrotnie wyższa niż przymiotników nazywających kolejne kolory: czerwony ma ponad 770 wystąpień, następny w kolejności jest biały – 135 i czarny – 110. Zdecydowanie zwiększa jego frekwencję to, że wchodzi również w skład nowo tworzonych nazw własnych.W badanych tekstach czerwony ma kilka odcieni znaczeniowych: znaczy nie tylko ‘rewolucyjny, komunistyczny’, więc obejmujący osoby, miejsca i działania związane ogólnie z komunizmem, ale też ‘bolszewicki, sowiecki’ – z zawężeniem semantycznym do realiów sowieckich. Istotne są ponadto szerokie pozytywne konotacje semantyczne, które wpisują ten przymiotnik w układ dwubiegunowy: dobry (nasz) – zły (obcy). Melioryzacji leksemu służy pozytywny kontekst powiązany z osobami, organizacjami, miejscami i działaniami, których atrybutem jest czerwony, a także nagromadzenie określeń pozytywnie wartościujących. W ten sposób formuje się w polszczyźnie sowieckiej sieć nowych kolokacji i leksemów z udziałem przymiotnika czerwony, wpisana w rzeczywistość ZSRR.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2016, 40
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmiany sytuacji językowej w Wierszynie koło Irkucka w warunkach dwujęzyczności polsko-rosyjskiej
    Autorzy:
    Głuszkowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676982.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Vershina
    Syberia
    minority
    language situation
    language island
    Polish
    Russian
    Opis:
    Changes in the language situation of Vershina near Irkutsk in the conditions of Polish-Russian bilingualismVershina was founded in 1910 by Polish voluntary settlers from Lesser Poland. There are three main periods in Vershina’s history, with different social conditions affecting the language choice. During its first three decades the settlers preserved Polish language (a mixture of dialects from their regions of origin), traditions and the Roman Catholic religion. The effects of the Revolution of 1917 and political changes came to a village in taiga only in the late 1930’s. Vershina lost its former ethnocultural homogeneity because of Russian and Buryat workers in the local kolkhoz. It was the beginning of the increasing role of Russian language in the village’s life. The process of intensive sovietization as well as heterogeneous marriages affected language choice in many domains. In the late 1980’s the inhabitants of Vershina regained their minority rights: they can pray in their own church, learn Polish in a local school and found cultural organisations. However, during the years of communism, the language situation changed irreversibly. There are some factors which may hinder the increasing domination of Russian language, such as activity of local Polish organisation, Roman Catholic parish and folk group “Jazhumbek” but their influence is limited. Изменения языковой ситуации в Вершине Иркутской области в условиях польско-русского билингвизма Вершина была основана в 1910 г. польскими добровольными переселенцами из Малой Польши. В истории деревни мы можем выделить три основных периода, характеризирующиеся разными социальными условиями, влияющими на выбор языка. За первые три десятилетия жители Вершины сохраняли польский язык (смесь диалектов из их родных регионов), традиции и римско-католическое вероисповедание. Вершининцы (как они сами называют себя) почувствовали последствия Октябрьской революции и политические изменения только в конце 30-х гг. ХХ века. Вершина потеряла прежнюю этнокультурную гомогенность из-за присоединения к местному колхозу бурятских и русских хуторов. Роль русского языка в жизни деревни стала постепенно увеличиваться. Процесс интенсивной советизации, а также смешанные браки повлияли на выбор языка во многих сферах жизни. В конце 80-х гг. ХХ века жителям Вершины вернули их права меньшинства: они могут молиться в своем костеле, учиться польскому языку в местной школе и создавать организации, но время коммунизма неотвратимо изменило языковую ситуацию общины. Увеличивающееся преобладание русского языка может остановить лишь активная деятельность местной польской организации, римско-католического прихода и фольклорного ансамбля «Яжумбек» („Рябчик”), но их влияние ограничено.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2011, 35
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sytuacja polskiej ludności rodzimej, Ukraińców i Łemków w województwie zielonogórskim w latach 1956–1960 na tle polityki narodowościowej władz
    The Situation of the Indigenous Polish Population, Ukrainians and Lemkos in the Voivodship of Zielona Góra in 1956–1960 Against the Background of the Nationality Policy of the Authorities
    Autorzy:
    Słabig, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38585194.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    polska ludność rodzima
    autochtoni
    Ukraińcy
    Łemkowie
    województwo zielonogórskie
    indigenous Polish population
    autochthons
    Ukrainian minority
    Lemkos
    Zielona Góra voivodship
    Opis:
    The year 1956 saw a revision of the nationality policy of the Polish state, which brought a change in the situation of the indigenous Polish population and Ukrainian and Lemko displaced persons living in the voivodship of Zielona Góra. The party and state authorities made many tactical concessions with a view to suppressing strong migration tendencies and strengthening social and economic structures. There was an action of economic aid addressed to autochthonous Poles as well as Ukrainians and Lemkos. The development of folk culture was supported and the struggle of indigenous Poles against long-term Germanisation was publicised. The authorities gave permission to establish local structures of the Ukrainian Social and Cultural Association, Ukrainian language teaching centres, Orthodox parishes and Greek Catholic pastoral institutions. This relatively favourable period came to an end in the early 1960s, with the return of conservative and totalitarian tendencies in the politics of Władysław Gomułka and his camp.
    Rok 1956 przyniósł rewizję dotychczasowej polityki narodowościowej państwa polskiego. Zmieniła się sytuacja mieszkających w województwie zielonogórskim tzw. autochtonów, czyli polskiej ludności rodzimej, oraz przesiedleńców ukraińskich i łemkowskich. Władze partyjno-państwowe poczyniły wobec nich wiele taktycznych ustępstw. Miały na uwadze stłumienie silnych tendencji migracyjnych i wzmocnienie z trudem budowanych struktur społecznych i gospodarczych. Do Polaków-autochtonów oraz Ukraińców i Łemków adresowano akcję pomocy gospodarczej. Wspierano rozwój kultury ludowej i nagłaśniano walkę miejscowych Polaków z długotrwałą germanizacją. Zezwolono na powołanie terenowych struktur Ukraińskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego, punktów nauczania języka ukraińskiego, parafii prawosławnych i greckokatolickich placówek duszpasterskich. Ten stosunkowo pomyślny okres skończył się na początku lat sześćdziesiątych wraz z nawrotem tendencji konserwatywnych i totalizujących w polityce Władysława Gomułki i jego ekipy.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2023, 47
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polszczyzna w transmisji międzypokoleniowej w rodzinach jednolitych i mieszanych we Lwowskiem
    Autorzy:
    Dzięgiel, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676868.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Polish language in Ukraine
    intergenerational language transmission
    homogeneous and mixed marriages
    role of grandparents in family language transmission
    minority language
    heritage language
    Opis:
    The Polish language in intergenerational transmission in homogeneous and mixed families in the Lviv regionThe aim of this article is to analyse the conditions of intergenerational transmission of the Polish language in homogenous and mixed families in Sambir and Dobromyl in Ukraine. 21 families took part in the survey: 13 Polish couples, 6 Polish-Ukrainian and 2 Ukrainian of Ukrainian-Polish origin. The study is based on four layers of data: firstly, semi-structured interviews and unstructured interviews with children and young people from each family (7–25 years of age); secondly, interviews with parents and grandparents; thirdly, family observation and, additionally, interviews with neighbours and friends of the families. The database of analysed audio recordings consists of conversations with 92 respondents (approximately 120 hours).The comparison shows that in Polish families the home language is Polish. Mixed couples, in turn, adopt one of two solutions: parents either apply the one parent – one language strategy (5 couples), or talk to their children in Ukrainian (1 couple). In families who rely on the former principle, in conversations among more household members and among the children themselves the Ukrainian language usually has an advantage. In the case of two Ukrainian couples of Ukrainian-Polish origin, the transmission of the Polish language was discontinued in previous generations: in one case the young participants of the study learned Polish in their childhood from their great-grandmother, in the other – on their own. Children from the presented families (with the exception of the family from Nyzhankovychi near Dobromyl) attended Polish Saturday schools; they also take part in the life of the local Roman Catholic parishes.The interviews and observations lead to the conclusion that the oldest people play a very important role in the transmission of Polish to next generations, especially in three-generation families living in the same household. Close relations between grandchildren and their Polish grandparents strengthen the position of the Polish language in everyday communication and foster their positive emotional attitude to the language.The study also confirms that most young people of Polish descent have a positive attitude towards emigration to Poland, which stems from difficult economic and political situation in Ukraine. The position of the Polish language is twofold: it is associated with the tradition and past of one’s own family on the one hand, and with the future on the other. Polszczyzna w transmisji międzypokoleniowej w rodzinach jednolitych i mieszanych we LwowskiemCelem artykułu jest analiza uwarunkowań transmisji międzypokoleniowej języka polskiego w małżeństwach jednolitych oraz mieszanych w Samborze i Dobromilu na Ukrainie. W badaniu wzięło udział 21 rodzin: 13 małżeństw polskich, 6 polsko-ukraińskich i 2 ukraińskie o ukraińsko-polskim pochodzeniu. Na potrzeby opracowania wykorzystano cztery warstwy danych: po pierwsze – wywiady częściowo standaryzowane (ustrukturyzowane) oraz swobodne rozmowy z dziećmi i młodzieżą z każdej rodziny (7–25 lat), po drugie – z rodzicami i dziadkami, po trzecie – obserwacje życia codziennego rodzin, i dodatkowo – wywiady z sąsiadami i znajomymi opisywanych rodzin. Na bazę analizowanych nagrań audio składają się rozmowy z 92 respondentami (około 120 godzin).Zestawienie pokazuje, że w rodzinach polskich językiem domowym jest polski. W małżeństwach mieszanych wprowadzono jedno z dwóch rozwiązań. Rodzice albo stosują strategię jeden rodzic – jeden język (5 par), albo rozmawiają z dziećmi po ukraińsku (1 para). W małżeństwach wykorzystujących zasadę jeden rodzic – jeden język, we wspólnych rozmowach domowników, w tym dzieci między sobą, z reguły przewagę zyskuje język ukraiński. W wypadku małżeństw ukraińskich, transmisja języka polskiego została przerwana w poprzednich generacjach. Młodzi uczestnicy badania nauczyli się języka polskiego: w jednej rodzinie – w dzieciństwie od prababci, w drugiej – samodzielnie. Dzieci z przedstawianych rodzin (za wyjątkiem rodziny z Niżankowic pod Dobromilem) uczyły się w polskich szkołach sobotnich. Łączy je też udział w życiu miejscowych parafii rzymskokatolickich.Wywiady i obserwacje prowadzą do wniosku, że bardzo ważną rolę w przekazie polszczyzny następnym pokoleniom odgrywają seniorzy, zwłaszcza w mieszkających razem rodzinach trójpokoleniowych. Bliskie kontakty wnuków z dziadkami-Polakami wzmacniają pozycję języka polskiego w codziennej komunikacji, wpływają też na pozytywny emocjonalny stosunek dzieci do tego języka.Badania potwierdzają ponadto, że wśród młodzieży polskiego pochodzenia utrzymuje się orientacja emigracyjna (wyjazdy na studia i do pracy do Polski), na co ma wpływ trudna sytuacja gospodarcza i polityczna na Ukrainie. Pozycja języka polskiego jest dwojaka: z jednej strony jest kojarzony z tradycją i przeszłością własnej rodziny, z drugiej – z przyszłością.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2019, 43
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-7 z 7

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies