Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "vitamin c" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-6 z 6
    Tytuł:
    Basic chemical composition, content of micro- and macroelements and antioxidant activity of different varieties of garlics leaves Polish origin
    Podstawowy skład chemiczny, zawartość mikro- i makroelementów oraz właściwości przeciwutleniające liści różnych odmian czosnku polskiego pochodzenia
    Autorzy:
    Piatkowska, E.
    Kopec, A.
    Leszczynska, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/826379.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
    Tematy:
    garlic
    garlic leaf
    chemical composition
    phenolic compound
    vitamin C
    vitamin E
    nutrient compound
    microelement content
    macroelement content
    bioactive substance
    Opis:
    The aim of this study was to comparison of chemical components and antioxidant activity in leaves of winter and spring varieties of garlic, obtained from POLAN Company; Krakow, Poland) as well as in leaves of wild (bear’s) garlic. The content of basic chemical components were determined according to the AOAC methods. Selected minerals content was determined according to the PN procedure. Vitamin C and polyphenols were determined using the Tillman’s and Folin-Ciocalteau’s methods, respectively. The ability to scavenging of the ABTS•+ was analyzed by Re et al. method. Leaves of wild garlic had the significantly lowest amount of dry matter (79.0 g·kg⁻¹), proteins (13.7 g·kg⁻¹), total carbohydrates (50.8 g·kg⁻¹), dietary fiber (26.9 g·kg⁻¹), ash (8.9 g·kg⁻¹), vitamin C (956.1 mg·kg⁻¹), and antioxidant activity (25.0 mmol TEAC·kg⁻¹), but the highest level of crude fat (5.6 g·kg⁻¹), potassium (34.6 g·kg⁻¹), magnesium (1.72 g·kg⁻¹), iron (230.3 mg·kg⁻¹) and zinc (58.8 mg·kg⁻¹) as compared to winter and spring varieties. At the same time, there was no unambiguous differences in the level of basic chemical components (proteins 20.9 ÷ 35.7 g·kg⁻¹, fat 1.6 ÷ 2.8 g·kg⁻¹, total carbohydrates 61.3 ÷ 116.5 g·kg⁻¹, fibre 33.7 ÷ 57.0 g·kg⁻¹, ash 8.9 ÷ 14.1 g·kg⁻¹), antioxidants (vitamin C 75.4 ÷ 459.7 mg·kg⁻¹, polyphenols 335.3 ÷ 1895.1 mg·kg⁻¹), antioxidant activity (27.0 ÷ 30.1 mmol TEAC·kg⁻¹) and the amount of minerals (calcium 7.55 ÷ 28.9 g·kg⁻¹, potassium 15.9 ÷ 28.0 g·kg⁻¹, magnesium 0.85 ÷ 1.32 g·kg⁻¹, sulphur 2.41 ÷ 6.22 g·kg⁻¹, iron 34.4 ÷ 85.7 mg·kg⁻¹, zinc 9.32 ÷ 13.8 mg·kg⁻¹) between winter and spring varieties, as well as between winter varieties.
    Celem badań było porównanie podstawowego składu chemicznego, zawartości mikro- i makro-składników, aktywności przeciwutleniającej w liściach czosnku odmian ozimych i jarej otrzymanych z firmy POLAN (Kraków, Polska), a także w liściach czosnku niedźwiedziego. Analizowano zawartość: suchej masy, białka, tłuszczu, węglowodanów ogółem, błonnika pokarmowego oraz popiołu standardowymi metodami AOAC, jak również zawartość wybranych składników mineralnych metodą ASA. Oznaczono także zawartość witaminy C (metodą Tillmansa), polifenoli metodą Folina-Ciocaltea’a. Wykonano ponadto oznaczenie zdolności eliminowania wolnego rodnika ABTS•+ metodą Re i wsp. Liście czosnku niedźwiedziego charakteryzowały się istotnie najmniejszą zawartością suchej masy (79,0 g·kg⁻¹), białka (13,7 g·kg⁻¹), węglowodanów (50,8 g·kg⁻¹), błonnika pokarmowego (26,9 g·kg⁻¹), popiołu (8,9 g·kg⁻¹), witaminy C (956,1 mg·kg⁻¹) i najmniejszą aktywnością przeciwutleniającą (25,0 mmol TEAC·kg⁻¹), ale największą zawartością tłuszczu surowego (5,6 g·kg⁻¹), potasu (34,6 g·kg⁻¹), magnezu (1,72 g·kg⁻¹), żelaza (230,3 mg·kg⁻¹) i cynku (58,8 mg·kg⁻¹) w stosunku do czosnku odmian ozimych i odmiany jarej. Równocześnie nie stwierdzono jednoznacznych różnic w składzie podstawowym (białko 20,9 ÷ 35,7 g·kg⁻¹, tłuszcz 1,6 ÷ 2,8 g·kg⁻¹, węglowodany ogółem 61,3 ÷ 116,5 g·kg⁻¹, błonnik 33,7 ÷ 57.0 g·kg⁻¹, popiół 8.9 ÷ 14.1 g·kg⁻¹), poziomie przeciwutleniaczy (witamina C 75,4 ÷ 459,7 mg·kg⁻¹, polifenole 335,3 ÷ 1895,1 mg·kg⁻¹), aktywności antyoksydacyjnej (27,0 ÷ 30,1 mmol TEAC·kg⁻¹) i poziomie składników mineralnych (wapń: 7,55 ÷ 28,9 g·kg⁻¹, potas: 15,9 ÷ 28,0 g·kg⁻¹, magnez: 0,85 ÷ 1,32 g·kg⁻¹, siarka: 2,41 ÷ 6,22 g·kg⁻¹, żelazo: 34,4 ÷ 85,7 mg·kg⁻¹, cynk: 9,32 ÷ 13,8 mg·kg⁻¹) pomiędzy odmianami ozimymi a odmianą wiosenną, jak również pomiędzy odmianami zimowym.
    Źródło:
    Żywność Nauka Technologia Jakość; 2015, 22, 1
    1425-6959
    Pojawia się w:
    Żywność Nauka Technologia Jakość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The effect of lyophilization on selected biologically active components (vitamin C, catalase, lysozyme), total antioxidant capacity and lipid oxidation in human milk
    Wpływ liofilizacji mleka ludzkiego na wybrane biologicznie aktywne składniki (witamina C, katalaza, lizozym), ogólną zdolność przeciwutleniającą oraz utlenianie lipidów
    Autorzy:
    Martysiak-Zurowska, D.
    Puta, M.
    Rodzik, A.
    Malinowska-Panczyk, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/828083.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
    Tematy:
    liofilizacja
    witamina C
    katalaza
    lizozym
    mleko kobiety
    utlenienie lipidow
    human milk
    lyophilization
    vitamin C
    catalase
    lysozyme
    lipid oxidation
    Opis:
    Human milk is rich in polyunsaturated fatty acids, as well as lysozyme, vitamin C and other bioactive compounds. The effect of lyophilization on the content of antioxidants (vitamin C and catalase CAT), bactericidal compounds (lysozyme), total antioxidant capacity (TAC) and lipid peroxidation in human milk was investigated in this study. Samples of mature human milk were collected from five healthy women who gave birth on the scheduled date and without complications. Freeze drying resulted in the removal of 88.2 % of the initial water content from milk. The human milk lyophilizate was readily soluble in water. Lyophilization had no effect on the content of primary (lipid peroxides LP) and secondary (thiobarbituric acid reactive substances TBARS) products of lipid oxidation. Freeze-drying led to a significant decrease in the vitamin C content and TAC values of milk (by 31 % and 16.5 %, respectively). Catalase and lysozyme were resistant to freeze-drying. Lyophilization induced a decrease in lysozyme content (9 %) and catalase activity (11 %) but these changes were not statistically significant. Low-temperature dehydration and rehydration of human milk lyophilizates promote satisfactory retention of biologically active ingredients and prevent the oxidation of human milk lipids. The results of this study indicate that lyophilization can be considered as an effective method for prolonging the shelf life of human milk.
    Mleko ludzkie zawiera znaczące ilości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, lizozymu, witaminy C oraz innych bioaktywnych składników. W niniejszej pracy zbadano wpływ procesu liofilizacji na zawartość przeciwutleniaczy (witamina C i katalaza CAT), związków bakteriobójczych (lizozym), całkowitą zdolności przeciwutleniającą (TAC) oraz na utlenianie lipidów mleka ludzkiego. Próbki do badań stanowiło dojrzałe mleko ludzkie uzyskane od pięciu zdrowych kobiet, które urodziły o czasie i bez komplikacji. Suszenia sublimacyjne spowodowało usuniecie z mleka 88,2 % wody. Uzyskany liofilizat mleka ludzkiego łatwo rozpuszczał się wodzie. Liofilizacja nie miała wpływu na zawartość pierwszorzędowych (nadtlenki lipidów LP) i drugorzędowych (substancje reagujące w kwasem tiobarbiturowym) produktów utleniania lipidów. Liofilizacja powodowała natomiast znaczący spadek zawartości witaminy C oraz TAC mleka (odpowiednio o 31 % i 16,5 %). Katalaza i lizozym okazały się enzymami odpornymi na suszenie sublimacyjne. Liofilizacja wywołała zmniejszenie zawartości lizozymu (o ok. 9 %) i aktywności katalazy (o ok. 11 %), zmiany te nie były jednak statystycznie istotne. Odwodnienie prowadzone w niskich temperaturach oraz rehydratacja liofilizatów mleka ludzkiego pozwala na zadowalającą retencję biologicznie aktywnych składników i zapobiegają utlenianiu lipidów mleka ludzkiego. Wyniki uzyskane w niniejszej pracy wskazują, że liofilizacja może być brana pod uwagę jako metoda wydłużająca okres przydatności do spożycia mleka kobiecego.
    Źródło:
    Żywność Nauka Technologia Jakość; 2017, 24, 3
    1425-6959
    Pojawia się w:
    Żywność Nauka Technologia Jakość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Antioxidant and other health promoting properties of herbs
    Przeciwutleniające i inne prozdrowotne właściwości ziół
    Autorzy:
    Dula, M.
    Matras, J.
    Grela, E.R.
    Niedziolka, I.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/826901.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
    Tematy:
    herb
    healthy property
    antioxidant
    human health
    human nutrition
    animal feeding
    biologically active substance
    flavonoids
    carotenoid
    vitamin C
    Źródło:
    Żywność Nauka Technologia Jakość; 2018, 25, 3
    1425-6959
    Pojawia się w:
    Żywność Nauka Technologia Jakość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ zamrażalniczego przechowywania na zawartość witaminy C i wybrane cechy fizykochemiczne owoców papryki słodkiej (Capsicum annuum L.)
    Effect of frozen storage on content of vitamin C and some selected features of sweet peppers (Capsicum annuum L.)
    Autorzy:
    Kwasniewska-Karolak, I.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/826673.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
    Tematy:
    papryka slodka
    capsicum annuum
    papryka california
    przechowywanie zamrazalnicze
    papryka zamrozona
    witamina C
    zawartosc witaminy C
    kwas L-askorbinowy
    kwas dehydroaskorbinowy
    sucha masa
    kwasowosc
    tekstura
    sweet pepper
    California Pepper
    freezing storage
    frozen pepper
    vitamin C
    vitamin C content
    L-ascorbic acid
    dehydroascorbic acid
    dry mass
    acidity
    texture
    Opis:
    Celem pracy było określenie wpływu czasu (9 tygodni) i temperatury zamrażalniczego przechowywania (-20 ºC i -80 ºC) na zawartość wybranych składników (kwasu L-askorbinowego – KA, sumy kwasu L-askorbinowego i L-dehydroaskorbinowego – KDA oraz suchej masy), jak również na kwasowość ogólną i teksturę owoców słodkiej papryki (żółtej i czerwonej) odmiany ‘California’. Podczas zamrażalniczego przechowywania całych owoców papryki następował w nich stopniowy wzrost zawartości suchej masy, istotnie zróżnicowany w zależności od czasu i temperatury przechowywania. W papryce przechowywanej w temp. -80 ºC końcowa zawartość suchej masy była istotnie mniejsza niż przechowywanej w -20 ºC. Wzrost zawartości suchej masy w owocach papryki czerwonej i żółtej przechowywanej w niższej temperaturze wyniósł odpowiednio: 6,8 i 9,3 %, natomiast w wariancie wyższej temperatury były one znacznie większe i wynosiły 14,8 % (papryka czerwona) i 17 % (papryka żółta). Świadczy to o mniejszym ubytku wody z owoców papryki przechowywanych w niższej temperaturze. Zaobserwowano zmniejszenie zawartości KA oraz sumy KA i KDA, przy czym był on największy w początkowym okresie przechowywania. Po zakończeniu eksperymentu średnie straty kwasu L-askorbinowego w papryce czerwonej przechowywanej w temp. -80 ºC i -20 ºC wyniosły odpowiednio: 37 i 41 %, natomiast w papryce żółtej – 28 i 35 %. Zmniejszenie sumy KA i KDA w papryce czerwonej przechowywanej w temp. -80 ºC i -20 ºC wyniosło odpowiednio: 49 i 56 %, a w papryce żółtej – 41 i 43 %. Końcowa zawartość całkowitego kwasu askorbinowego w papryce przechowywanej w obu temperaturach była do siebie zbliżona, natomiast istotnie większą zawartość KA stwierdzono w owocach obu rodzajów papryki przechowywanych w -80 ºC. Kwasowość ogólna papryki wzrosła ok. dwukrotnie z 0,26 do 0,49 mg/100 g kwasu jabłkowego w przypadku obu wariantów temperaturowych przechowywania papryki żółtej oraz z 0,25 do 0,54 i 0,52 mg/100g kwasu jabłkowego w przypadku papryki czerwonej przechowywanej odpowiednio: w temp. -20 ºC i -80 ºC. Wartość kwasowości uległa zmianom niezależnie od zastosowanej temperatury zamrażalniczego przechowywania. Tekstura papryki zmieniła się szczególnie w pierwszym tygodniu zamrażalniczego przechowywania. Zmiany te były bardziej intensywne w owocach przechowywanych w temp. -20 ºC.
    The objective of the research study was to determine the effect of time period (9 weeks) and frozen storage temperatures (-20 ºC and -80 ºC) on the content of some selected ingredients (L-ascorbic acid – LAA, the total of L-ascorbic acid and L-dehydroascorbic acid - LAA and DHAA, and dry matter), general acidity, and texture of sweet peppers (yellow and red) of the ‘California’ variety. During frozen storage of the whole pepper fruits, a gradual increase was reported in the content of dry matter. It varied significantly depending on the time period and storage temperature. In the peppers stored at -80 ºC, the final content of dry matter was significantly lower than that in the fruits stored at -20 ºC. The increase in the content of dry matter in the fruits of yellow and red pepper stored at a lower temperature was 6.8 % and 9.3 %, respectively; as for the second variant of a higher temperature, the increase in the content of dry matter was significantly higher and amounted to 14.8 % (red peppers) and 17 % (yellow peppers). Those results prove a lower loss of water in pepper fruits stored at a lower temperature. A decrease was reported in the content of L-ascorbic acid and in the total of L-ascorbic acid and L-dehydroascorbic acid; that decrease was the highest during the initial period of storage. After the experiment was accomplished, the average losses of L-ascorbic acid in the red peppers stored at temperatures of -80 ºC and -20 ºC were 37 % and 41 %, respectively, while in the yellow peppers: 28 % and 35 %. The decrease in the total of LAA and DHAA in red the peppers stored at temperatures of -80 ºC and -20 ºC was 49 % and 56 %, respectively, while in the yellow peppers: 41 % and 43 %. The final content of the total acidity in the peppers stored at the two temperatures was similar, but a significantly higher content of L-ascorbic acid was found in the fruits of the two types of peppers stored at a temperature of -80 ºC. As for yellow peppers stored at the two storing temperature variants, their total acidity increased ca. twice from 0.26 to 0.49 mg/100g of malic acid. As for the red peppers stored at temperatures of -20 and -80 ºC, their total acidity rose from 0.25 to 0.54 and to 0.52 mg/100g of malic acid, respectively. The acidity value changed irrespective of the applied temperature of frozen storage. The texture of peppers changed in particular during the first week of the frozen storage. Those changes were more intense in the fruits stored at -20 ºC.
    Źródło:
    Żywność Nauka Technologia Jakość; 2017, 24, 1
    1425-6959
    Pojawia się w:
    Żywność Nauka Technologia Jakość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ wybranych składników żywności na aktywność psychofizyczną człowieka
    Autorzy:
    Leszczynska, T
    Pisulewski, P M
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/825893.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
    Tematy:
    endorfiny
    beta-karoten
    witaminy grupy B
    cholina
    przeciwutleniacze
    kofeina
    witamina E
    choroby czlowieka
    depresja
    witamina C
    dysforia
    aktywnosc psychofizyczna
    otepienie
    zywienie czlowieka
    skladniki odzywcze
    endorphin
    beta-carotene
    B-group vitamin
    choline
    antioxidant
    caffeine
    vitamin E
    human disease
    depression
    vitamin C
    dysphoria
    psychophysical activity
    dementia
    human nutrition
    nutritional component
    Opis:
    Dokonano przeglądu potencjalnego wpływu wybranych składników żywności na aktywność umysłową oraz ryzyko wystąpienia dysforii, demencji i depresji. Przedstawiono dowody na kluczową rolę m.in. witamin z grupy B i witamin przeciwutleniających w ochronie przed niekorzystnymi zmianami w naczyniach krwionośnych, aterosklerozą i demencją. Wskazano równie na udział choliny, alkoholu i kofeiny w funkcjonowaniu centralnego układu nerwowego oraz diety na syntezę neuroaktywnego składnika – β-endorfiny.
    In the paper presented, the authors review the potential impact of selected nutrients on mental activity, as well as the risk of dysphoria, dementia, and depression to occur in people. Evidence was provided that the B-complex and antioxidant vitamins play an important role in the protection against unfavorable changes in blood-vessels, as well as against arteriosclerosis and dementia diseases. It was demonstrated that such substances as choline, alcohol, and caffeine are significantly involved in the functioning of the central nerve system, and that a diet influences the synthesis of ß-endorphin, which is a neuro-active substance.
    Źródło:
    Żywność Nauka Technologia Jakość; 2004, 11, 1; 12-24
    1425-6959
    Pojawia się w:
    Żywność Nauka Technologia Jakość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ warunków przechowywania na zawartość składników bioaktywnych w nieutrwalonych termicznie sokach owocowych i warzywnych
    Effect of storage conditions on the content of bioactive compounds of thermally non-preserved fruit and vegetable juice
    Autorzy:
    Michalczyk, M.
    Macura, R.
    Fiutak, G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/827623.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
    Tematy:
    soki swieze
    soki owocowe
    soki owocowo-warzywne
    soki warzywne
    przechowywanie
    skladniki bioaktywne
    karotenoidy
    witamina C
    polifenole
    fresh juice
    fruit juice
    fruit-vegetable juice
    vegetable juice
    storage
    bioactive ingredient
    carotenoid
    vitamin C
    polyphenol
    Opis:
    Nieutrwalone termicznie soki owocowe i warzywne o krótkim dopuszczalnym okresie przechowywania są popularnymi produktami o niskim stopniu przetworzenia. Wytwarza się je m.in. z owoców cytrusowych, jabłek, marchwi, buraków, a także innych warzyw. Celem pracy była ocena stabilności wybranych produktów w czasie ich składowania. Ocenie poddano świeże oraz przechowywane handlowe soki marchwiowe, marchwiowo-selerowe i jabłkowe. Produkty składowano bez dostępu światła w temp. 0 ÷ 1 ºC i 6 ± 1 ºC oraz przy jego dostępie w temp. 6 ± 1 ºC. W wyrobach oznaczono zawartość karotenoidów, polifenoli ogółem, witaminy C, suchej masy, barwę w systemie CIE L*a*b*, aktywność polifenolooksydazy oraz właściwości antyoksydacyjne. Zawartość karotenoidów ogółem w świeżych sokach marchwiowych i marchwiowo-selerowych wynosiła 55 ÷ 78 mg·kg⁻¹. Zawartość polifenoli ogółem w sokach jabłkowych wynosiła 1740 ÷ 1810 mg·kg⁻¹, a w marchwiowych i marchwiowo-selerowych – 651 ÷ 882 mg·kg⁻¹. W przewidzianym okresie przechowywania bardzo dobrą stabilnością pod względem zawartości badanych składników bioaktywnych cechowały się soki składowane w temp. 0 ÷ 1 ºC bez dostępu światła. Różnica barwy (ΔE) między próbkami świeżymi a składowanymi we wszystkich warunkach wynosiła poniżej 2. Uzyskane wyniki wskazują, że ze względu na dość dużą zawartość oznaczonych substancji bioaktywnych surowe soki mogą być rozważane jako substytut świeżych owoców i warzyw.
    Thermally non-preserved fruit and vegetable juices with a very short shelf life are popular, lowprocessed products. They are produced, among other things, from citrus fruits, apple, carrot, beetroot, and other vegetables. The objective of the research study was to evaluate the stability of some selected products during their storage. Evaluated were commercial carrot, carrot-celery and apple juices, both fresh and stored. The products analyzed were stored at 0 ÷ 1 ºC and 6 ± 1 ºC in the dark and at 6 ± 1ºC under daylight. The following was determined in the juices: contents of carotenoids, total polyphenols, vitamin C, and of dry matter, colour in the CIE system (L*a*b*), polyphenoloxidase activity, and antioxidant properties of the juices. The total carotenoids content in fresh carrot and carrot-celery juices varied from 55 to 78 mg·kg⁻¹. The total polyphenol content in apple juices ranged between 1740 and 1810 mg·kg⁻¹, while the carrot and carrot-celery juices contained from 651 mg·kg⁻¹ to 882 mg·kg⁻¹ of polyphenols. During the stipulated storage period, the juices stored at 0 ÷ 1 ºC without light were characterized by a very good stability in terms of the content of bioactive ingredients analyzed. The colour difference (ΔE) between fresh samples and those stored under all the conditions was below 2. The results obtained indicate that due to the relatively high content of analyzed bioactive substances fresh juices may be considered as a substitute for fresh fruits and vegetables.
    Źródło:
    Żywność Nauka Technologia Jakość; 2017, 24, 3
    1425-6959
    Pojawia się w:
    Żywność Nauka Technologia Jakość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-6 z 6

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies