Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "wiek starszy" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-8 z 8
    Tytuł:
    Sprawność fizyczna a występowanie zespołu słabości u osób w wieku starszym
    Physical fitness and the occurrence of frailty among older people
    Autorzy:
    Malinowska-Lipień, Iwona
    Bajorek, Aleksandra
    Gabryś, Teresa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2130412.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-23
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Collegium Medicum
    Tematy:
    physical mobility
    frailty
    old people
    sprawność fizyczna
    zespół słabości
    wiek starszy
    Opis:
    Wstęp. Zespół słabości, wynikający z obniżonej wydolności układów fi zjologicznych, charakteryzuje się zmniejszoną rezerwą czynnościową i brakiem odporności na czynniki stresogenne w organizmie osób starszych. Cel pracy. Analiza oraz ocena związku sprawności fi zycznej osób w wieku starszym z potencjalnym wystąpieniem zespołu słabości. Grupa badana i metody. Badania przeprowadzono w grupie 104 pacjentów w wieku 60–101 lat. Sprawność fi zyczną oceniono, dokonując pomiarów kryteriów zespołu słabości, tj.: osłabienie siły mięśniowej (w odniesieniu do BMI i płci badanych osób), spowolnienie chodu, niezamierzone zmniejszenie masy ciała, wyczerpanie, obniżona aktywność fi zyczna. W ocenie siły mięśniowej posłużono się: pomiarem siły maksymalnego uścisku dłoni oraz wskaźnikiem masy ciała (BMI). Wyniki badań. Wraz z wiekiem maleje udział procentowy osób sprawnych fi zycznie, a wyraźnie rośnie udział procentowy osób niesprawnych. Wśród mężczyzn największy jest udział procentowy osób niesprawnych fi zycznie (39%), a u kobiet – osób osłabionych fi zycznie (51%). W grupie osób osłabionych i niesprawnych fi zycznie – u 26 (25%) nie wykazano zespołu słabości (not-frail), u 23 osób (22,12%) stwierdzono stan przed wystąpieniem zespołu słabości (pre-frail), u 37 (35,58%) stwierdzono zaś wystąpienie zespołu słabości (frail).
    Introduction. Frailty resulting from the reduced effi ciency of physiological systems, ischaracterized by reduced functional reserve and lack of resistance to stressors in thebody of the elderly.Aim. Analysis and assessment of the relationship between physical fi tness of olderpeople and the potential occurrence of frailty.Study group and methods. The study was conducted in a group of 104 patients aged60–101 years. Physical fi tness was assessed by measuring the criteria of the frailty, i.e.weakening of muscle strength (in relation to BMI and sex of the subjects), slowed gait,unintentional weight loss, exhaustion, reduced physical activity. In assessing muscularstrength, the following measures were used: maximum handshake and body massindex (BMI).Results. Following the progress of ageing the percentage of people physically fi t decreases and the percentage of disabled people evidently increases. The percentageof physically disabled people is the highest (39%) among men whereas it is the percentage of physically weakened people (51%) that occurs among women. 26 people(25%) were not-frail in the group of the weakened and disabled physically, 23 people(22.12%) were pre-frail and 37 people (35.58%) were frail.Conclusions. The higher frequency of frailty in older people is connected with females and with the institutionalized. There is a close connection between the darkening of one’s mood or depression and the loss of physical fi tness in old age. The loss ofphysical fi tness may be a warning sign of the progress of frailty.
    Źródło:
    Sztuka Leczenia; 2020, 35, 2; 29-42
    1234-7175
    1898-2026
    Pojawia się w:
    Sztuka Leczenia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Assessment of dynamic balance during step initiation in Parkinson’s disease patients and elderly – a validity study
    Autorzy:
    Juras, Grzegorz
    Kamieniarz, Anna
    Michalska, Justyna
    Słomka, Kajetan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/307381.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
    Tematy:
    choroba Parkinsona
    wiek starszy
    stabilność postawy
    Parkinson’s disease
    elderly
    postural stability
    validity
    step initiation
    Opis:
    The aim of this study was to evaluate the reliability of the novel posturographic procedure and to investigate the relationships between parameters of this procedure and clinical tests. We hypothesised the proposed step initiation procedure to be reliable method of balance and motor disability assessment, especially in patients with neurological deficits. Also, we assumed high significant correlation between parameters of step initiation procedures and clinical tests. Methods: The 35 subjects with idiopathic PD and 35 agedmatched healthy controls participated in this study. The gait initiation was measured using two force platforms. The procedure consisted of three phases: (1) quiet standing on a first platform (2) crossing on the second platform, (3) quiet standing on a second platform. Testing was carried out in four conditions: unperturbed trial, obstacle crossing, step-up and step-down. Results: In the proposed gait initiation procedure, the vCOP, raCOP and rmsCOP showed an excellent reliability (ICC > 0.80). For transit phase, reliability of all variables in all conditions also was excellent (ICC = 0.8–0.9). There were only a few associations between Tinetti scores and posturographic variables in controls, but in PD patients the significant correlations were found between the proposed measures and the UPDRS, Tinetti, FRT, TUG and with the BBS. Conclusions: The proposed gait initiation procedure is reliable and very suitable for the assessment of patients with Parkinson’s disease. It can be used as an objective assessment of the clinical condition and dynamic balance, and help in the designing and programming of the appropriate rehabilitation and treatment.
    Źródło:
    Acta of Bioengineering and Biomechanics; 2020, 22, 1; 3-10
    1509-409X
    2450-6303
    Pojawia się w:
    Acta of Bioengineering and Biomechanics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Right to Choose or Having No Choice: Retirement or Employment. Dilemmas Related to Old Age (Remarks Based on Polish Legal Regulations)
    Prawo wyboru, czy jego brak. Dylematy wieku starszego (rozważania oparte na polskich unormowaniach prawnych)
    Autorzy:
    WROCŁAWSKA, Tatiana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/435072.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski
    Tematy:
    retirement pension
    old age
    retirement age
    termination
    flexible employment
    emerytura
    wiek starszy
    wiek emerytalny
    rozwiązanie umowy
    elastyczne formy zatrudnienia
    Opis:
    In the title of this work, one may notice a nod towards Shakespearean drama. Here the tragedy of the situation relates to making a choice on whether people at the age of retirement should be left with an unequivocal choice: either work and receive remuneration for it, or retire. However, would it not also be justified to undertake such activities which support pensioners in work and thus create an opportunity for people who receive a retirement pension to work as long as possible? The discussion on this matter is significant, as the lowering of the retirement age is happening in Poland. Postponement of retirement and continuing in work after reaching retirement age may significantly increase retirement income. Therefore, this is decisive when making decisions about whether to take retirement or continue in employment. The legal regulations may considerably affect this process. Hence, the discussion about the adequacy of the legal instruments which allow a choice to be made is particularly important and topical. The presented analyses allowed this author to provide some assessments with relation to the ongoing issue of the lowering of the retirement age, determined - as politicians claim – to give people a choice. The presented topic fits into the framework of making work sustainable over a lifetime, which is a key facet of the promotion of longer and healthier working lives, as it is inextricably linked with the well-being of society.
    W ramach niniejszego opracowania Autorka podjęła próbę analizy prawnej sytuacji osób osiągających wiek emerytalny w kontekście kontynuowania pracy zarobkowej. Głównym celem, leżącym u podstaw opracowania naukowego była odpowiedź na pytanie dotyczące prawa wyboru ze strony osób w tym przedziale wiekowym. W celu jej udzielenia przeanalizowano wpływ wieku emerytalnego na kontynuowanie zatrudnienia, jak i wpływ otrzymywanej emerytury na decyzję o podjęciu pracy. Aktualność analizowanej problematyki zasługuje na szczególne podkreślenie ze względu na zmiany w zakresie wieku emerytalnego, prowadzące do jego obniżenia od 1.10.2017 r. W wielu komentarzach dotyczących wprowadzenia powyższej reformy pojawiały się wypowiedzi podkreślające potrzebę zapewnienia obywatelom prawa wyboru: pozostawania w pracy albo przejścia na emeryturę. Posłużyło to także do sformułowania przez Autorkę wniosków odnośnie do kształtu regulacji prawnej oraz uwag de lege ferenda. Nie ulega bowiem wątpliwości, że zasadniczy wpływ na realizację prawa wyboru ze strony obywateli mają regulacje prawne. Kształtują one zakres powyższego prawa. Prowadzić też mogą do sytuacji, kiedy pomimo patetycznych oraz donośnych haseł o prawie wyboru, w rzeczywistości będzie ono tylko pewną iluzją, prowadzącą do pogłębienia się niesprawiedliwego oraz nieakceptowanego międzypokoleniowego podziału ciężarów oraz korzyści. Prowadzone rozważania wpisują się także w liczne programy, agendy oraz badania bazujące na promowania jak najdłuższego pozostawania w zatrudnieniu.
    Źródło:
    Economic and Environmental Studies; 2017, 17, 44; 947-968
    1642-2597
    2081-8319
    Pojawia się w:
    Economic and Environmental Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The foot shape in women over sixty
    Ukształtowanie stóp kobiet po 60 roku życia
    Autorzy:
    Drzał-Grabiec, Justyna
    Snela, Sławomir
    Podgórska, Justyna
    Rykała, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1965261.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
    Tematy:
    Women
    the elderly
    Foot
    dimensions
    kobiety
    starszy wiek
    stopy
    wymiary
    budowa ciała
    Opis:
    Background: At an elderly age the foot is prone to accelerated involutional changes as a result of an insufficient amount of activity. The latter is a result of the lack of interest, frequent pain, a decline in physiological condition and capacity, as well as isolation from the outside world due to depression.Objective: To assess changes in the shape of the foot in women over sixty and to examine the relation between length, body weight and the BMI index and parameters describing foot shape.Material and methods: The study included 130 women between sixty and ninety. The control group consisted of 130 healthy subjects, aged from twenty to twenty five. Foot measurements were obtained using the computer method of CQ-ST bases of the CQ Elektronik System company. The analysis depended on the following parameters: the length and the width of the foot, Wejsflog’s index, Clarke’s angle and Alpha, Beta and Gamma angles.Results: Statistical results showed a great deal of differences in the foot shape of women over sixty, compared to the women in the control group for the majority of the tested parameters. The exception was the Beta and Gamma angle in the right foot. Correlations were shown in the control group between the length and the body weight and between the BMI index and the width of the feet. Such correlations were not noted in the group of older womenConclusions: The shape of women’s feet after 60 significantly differs from the foot shape of young women. It follows to examine which of the described parameters and in what way they should be taken into account during shoe design for the elderly and in the preparation of treatment and a prevention exercise programme.
    Założenia: U osób w podeszłym wieku przyspieszeniu zmian inwolucyjnych w obrębie stóp sprzyja niedostateczna ilość ruchu wynikająca z braku zainteresowania aktywnością ruchową, częstych dolegliwości bólowych, spadku kondycji i wydolności fizycznej organizmu oraz często wyizolowania ze świata zewnętrznego z powodu depresji.Cel: Ocena ukształtowania stóp kobiet po 60 roku życia w zależności od wzrostu i masy ciała oraz zbadanie zależności pomiędzy długością, masą ciała i wskaźnikiem BMI a parametrami opisującymi ukształtowanie stóp.Materiał i Metoda: Badaniami objęto 130 kobiet w wieku 60-90 lat. Grupę kontrolną stanowiło 130 zdrowych kobiet w wieku 20-25. Pomiary stóp wykonano z pomocą urządzenia CQ-ST firmy CQ Elektronik System. Analizowano długość i szerokość stóp, wskaźnik Wejsfloga, kąt Clarka oraz kąty Alfa, Beta, Gamma.Wyniki: Analiza statystyczna wykazała w przypadku większości badanych parametrów istotne różnice w ukształtowaniu stóp kobiet po 60 roku życia w porównaniu do kobiet w wieku 20-25 lat. U kobiet w wieku 20-25 wykazano zależności pomiędzy długością i masą ciała a długością i szerokością stóp oraz pomiędzy wskaźnikiem BMI a szerokością stóp. Zależności takich nie odnotowano w grupie starszych kobiet.Wnioski: Ukształtowanie stóp kobiet po 60-tym roku życia różni się istotnie od ukształtowania stóp młodych kobiet. Konieczne jest zbadanie, które parametry opisujące ukształtowanie stóp, i w jaki sposób, powinny być uwzględniane przy projektowaniu obuwia i planowaniu ćwiczeń ruchowych.
    Źródło:
    Medical Rehabilitation; 2012, 16(4); 21-27
    1427-9622
    1896-3250
    Pojawia się w:
    Medical Rehabilitation
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmiany inwolucyjne narządu ruchu a ryzyko złamań
    Locomotory system involution changes and the risk of bones fractures
    Autorzy:
    Skrzek, A.
    Ignasiak, Z.
    Domaradzki, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/261455.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Wydział Podstawowych Problemów Techniki. Katedra Inżynierii Biomedycznej
    Tematy:
    wiek starszy
    budowa ciała
    sprawność fizyczna
    gęstość mineralna
    ryzyko złamań
    old age
    body build
    physical fitness
    bone density testing
    risk of bone fractures
    Opis:
    W badaniach nad urazami kości i stawów analizuje się najistotniejsze czynniki ryzyka upadków i złamań. Efektem procesów inwolucyjnych może być utrata stabilności postawy ciała człowieka, obniżona siła mięśniowa, zmniejszony zakres ruchomości stawów oraz obniżona gęstość tkanki kostnej z pogorszeniem jej wytrzymałości. Zmiany te wyraźnie ograniczają możliwości ruchowe i lokomocyjne osób starszych. Celem niniejszej pracy była analiza wybranych czynników ryzyka złamań i częstotliwości ich występowania u dorosłych i starszych kobiet. Przebadano 193 kobiety, które podzielono na 3 grupy wiekowe: osoby 50-letnie (N = 46, średnia wieku 55,6 ± 3,1), 60-letnie (N = 90, średnia wieku 64,8 ± 2,9) oraz 70-letnie (N = 57, średnia wieku 74,9 ± 3,2). Wykonano podstawowe pomiary somatyczne, badania densytometryczne za pomocą aparatu EXA-3000 firmy Mar-Med, pomiary siły mięśniowej z wykorzystaniem wielofunkcyjnego fotela rehabilitacyjno-diagnostycznego do analizy momentów sił mięśni stawu kolanowego w warunkach pracy izometrycznej oraz przeprowadzono badanie stabilności postawy ciała z wykorzystaniem platformy dynamograficznej ACCU GAIT firmy Technomex. W badaniach obserwowano charakterystyczne dla wieku zmiany cech somatycznych, czyli obniżanie wysokości ciała i zwiększanie względnej masy ciała (BMI - Body Mass Index). Wyniki badań wykazały spadek gęstości tkanki kostnej wraz z wiekiem (BMD - Body Mass Density) oraz zmniejszenie momentów siły mięśnia czworogłowego i zginaczy stawu kolanowego. Parametry równowagi (pole powierzchni stabilogramu oraz długość całkowita stabilogramu) były większe w kolejnych grupach wiekowych. Przeprowadzona analiza wykazała istotne związki między wiekiem a badanymi parametrami. W badaniach ankietowych z ostatnich 3 lat wykazano wzrastającą częstość złamań w tych grupach kobiet, odpowiednio 20, 28 i 35%. Wyniki badań potwierdzają, że ryzyko złamania rośnie nie tylko wraz z wiekiem, ze zmniejszaniem się masy kostnej, lecz także w następstwie fizjologicznych zmian pozaszkieletowych dotyczących układu nerwowo-mięśniowego.
    In the examinations of bones and joints injuries in elderly people the main reasons of the risk of collapse and fractures, including involution processes, are analysed. The body involution processes may lead to the loss of the stability of the body, lower muscular power and mobility of joints, lower density of bones tissue. The aim of the current work is the analysis of some aspects of fractures risk and their frequency in adult and elderly women. In the study 193 women were examined. They were divided into three groups according to the age: 1st group consisted women aged 50 (N = 46, mean of age - 55,6 ± 3,1), 2nd group - women aged 60 (N = 90, mean of age - 64,8 ± 2,9), 3rd group - women aged 70 (N = 57, mean of age - 74,9 ± 3,2). Basic somatic traits (body height and weight), densitometry using EXA-3000 apparatus, isometric muscular force of knee joint using multifunctional rehabilitation-diagnostic armchair and body balance using ACCU GAIT platform, were measured. Characteristic changes in somatic features like decrease in the body height and increase of BMI, were observed. Decrease of bone mass density, as well as the muscles power of flexion and extension in knee joints, was demonstrated. The vertical stability parameters (area and path length of the stabilogram) increase with the age. There is a correlation between above mentioned parameters and the person age. The questionnaire analysis revealed the fractures tendency in the three groups of women, respectively of 20, 28 and 35%. The performed examination proved that the risk of fractures is positively correlated not only with the age and the decrease of bone mass, but also with the physiological changes in the neuro-muscular system.
    Źródło:
    Acta Bio-Optica et Informatica Medica. Inżynieria Biomedyczna; 2011, 17, 3; 179-183
    1234-5563
    Pojawia się w:
    Acta Bio-Optica et Informatica Medica. Inżynieria Biomedyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Predykcyjna rola modeli socjalizacji w przewidywaniu kompetencji młodzieży w starszym wieku szkolnym
    The role of socialization models in predicting the competencies of students at an older school age
    Autorzy:
    Zacharuk, Tamara
    Sobczak, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2134291.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
    Tematy:
    modele socjalizacji
    kompetencje
    młodzież
    starszy wiek szkolny
    socialization models
    competencies
    youth
    older school age
    Opis:
    Wprowadzenie. Odziaływania socjalizacyjne rodziców przyczyniają się nie tylko do rozwoju sfery społeczno-kulturowej i psychologicznej dziecka, lecz także mogą kształtować jego umiejętności składające się na kompetencje. Postanowiono sprawdzić, które z modeli socjalizacji stosowane przez rodziców oddziałują na wzrost kompetencji u młodzieży w starszym wieku szkolnym. Cel. Celem artykułu jest określnie modelu predykcji kompetencji uczniów w starszym wieku szkolnym ze względu na modele socjalizacji stosowane przez ich rodziców. Materiały i metody. Badania wykonano po pierwszym okresie pandemii w publicznych szkołach podstawowych na terenie wschodniego Mazowsza. Analizy przeprowadzono na 166 osobach z klas szóstych, siódmych i ósmych. Posłużono się metodą sondażu diagnostycznego, jako technikę wykorzystano ankietę, na podstawie której skonstruowano dwa narzędzia badawcze. Pierwsze określało typ i stopień wykorzystywania przez rodziców modelu socjalizacji, drugie miało charakter samoopisowy i służyło do określenia skali umiejętności poznawczych, komunikacyjnych, społecznych i moralnych uczniów. Wyniki. W efekcie stwierdzono, że predyktorami przewidującymi wzrost kompetencji u młodzieży w starszym wieku szkolnym są dwa modele: zupełnej swobody i konfliktowy. Poziom kompetencji uczniów w starszym wieku szkolnym wzrasta o prawie 7%, jeżeli ich rodzice w procesie socjalizacji stosują model zupełnej swobody, a nie wykorzystują modelu konfliktowego.
    Introduction. Socialization activities of parents not only contribute to the development of the social-cultural and psychological sphere of the child, but also may shape the child’s skills that constitute competencies. It was decided to check which of the models of socialization used by parents affect the growth of competencies in youth at an older school age. Aim. The aim of the article is to determine a model of prediction of competences of adolescents at an older school age due to the socialization models used by their parents. Methods. The research was conducted in public primary schools in eastern Mazovia, after the first period of the pandemic. 166 students in the sixth, seventh, and eighth grades were analysed. The diagnostic survey method was used, the technique was a questionnaire, on the basis of which two research tools were constructed. The first research tool determined the type and degree of parents’ use of the socialization model; the second tool was a self-reported scale and was used to determine students’ cognitive, communication, social, and moral skills. Results. As a result, two models of socialization were found to be predictors of increased competence: complete freedom, and the conflict model. The level of competence of older school-age adolescents increases by almost 7% if their parents use the complete freedom model in the socialization process and do not use the conflict model in socialization relationships.
    Źródło:
    Wychowanie w Rodzinie; 2021, XXV, (2/2021); 195-218
    2082-9019
    Pojawia się w:
    Wychowanie w Rodzinie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Factors affecting health in young and old men and women’s beliefs
    Czynniki wpływające na zdrowie w przekonaniach młodych i starych kobiet i mężczyzn
    Autorzy:
    Dzwonkowska-Godula, Krystyna
    Garncarek, Emilia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/951805.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    factors affecting health
    attitudes towards health
    women
    men
    youth
    older age
    gender
    gendered age
    czynniki warunkujące zdrowie
    postawy wobec zdrowia
    kobiety
    mężczyźni
    młodość
    starszy wiek
    Opis:
    The purpose of this article is to compare beliefs concerning factors affecting human health expressed by women and men in two age categories: young (20–37 years) and old (above 63 years). These beliefs constitute one of the aspects of the cognitive component of the attitude towards health. Science provides several models pointing to different types of determinants of the psychophysical condition of individuals. A question arises, what ideas concerning this topic function in popular awareness and does gender and age differentiate these beliefs (and more broadly, the approach towards health). The interest in influence of gender and age on health awareness stems from differences in evaluating the state of one’s own health and health-related behaviour of men and women of different age that were observed in social research (Dzwonkowska-Godula et al. 2012; CBOS 2012a). The basis here is the hypothesis about the influence of cultural definitions of femininity and masculinity (gender), differentiated in relation to people being in different phases of life (gendered age), on attitudes towards health, including health awareness.
    Celem artykułu jest porównanie przekonań dotyczących czynników wpływających na zdrowie człowieka, wyrażanych przez kobiety i mężczyzn w dwóch kategoriach wiekowych: młodych (20–37 lat) oraz starych (powyżej 63 lat). Przekonania te stanowią jeden z aspektów poznawczego komponentu postawy wobec zdrowia. Nauka dostarcza wielu modeli wskazujących na różne rodzaje uwarunkowań kondycji psychofizycznej jednostek. Pojawia się pytanie, jakie wyobrażenia na ten temat funkcjonują w świadomości potocznej oraz czy płeć i wiek różnicują te przekonania (i szerzej postawy wobec zdrowia). Zainteresowanie wpływem płci i wieku na świadomość zdrowotną wynika ze stwierdzanych w badaniach społecznych różnic w ocenie własnego stanu zdrowia oraz zachowaniach zdrowotnych kobiet i mężczyzn w różnym wieku (Dzwonkowska-Godula i in. 2012, CBOS 2012a). Punktem wyjścia jest tu założenie o wpływie na postawy wobec zdrowia, w tym także świadomość zdrowotną, kulturowych definicji kobiecości i męskości (gender) zróżnicowanych w odniesieniu do ludzi będących w różnych fazach życia (gendered age).
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica; 2015, 55; 127-148
    0208-600X
    2353-4850
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Decoration of Manuscript PL-GD Mar. F 406. A Contribution to Studies on the Fifteenth-Century Art of Book Illuminating in Gdańsk
    Zdobienia rękopisu PL-GD Mar. F 406. Przyczynek do studiów nad piętnastowiecznym iluminatorstwem gdańskim
    Autorzy:
    Jakubek-Raczkowska, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24256895.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    PAN – Biblioteka Gdańska
    rękopis Mar. F 406
    iluminatorstwo
    XV wiek
    warsztat gdański
    Introligator Smoka Starszy
    kadele
    kaligrafia
    filigrany
    dekoracja gwaszowa
    czeska tracycja artystyczna
    Gdańsk Library of the Polish Academy of Sciences
    manuscript Mar. F 406
    art of book illumination
    fifteenth century
    scriptorium of Gdansk
    Dragon Bookbinder the Elder
    cadels
    penwork
    pen-flourishing
    gouche decoration
    Bohemian art tradition
    Opis:
    This article analyses music manuscript Mar. F 406, originally from the collection of St Mary’s church in the Main Town (Rechtstadt) of Gdańsk, now kept at the Gdańsk Library of the Polish Academy of Sciences. The codex is a compilation of liturgical chants. This article offers the first analytical study of the source undertaken from the perspective of the history of art, with a discussion of the character and quality of the gouache and calligraphic ornaments. These decorations are presented in the wider context of illumination art in fifteenth-century Gdańsk. Stylistic and comparative analyses were supported by non-invasive XRF and IR examination. The physical characteristics of the volume, along with the results of parallel musicological studies (Piotr Ziółkowski and Kamil Watkowski), make it possible to present a new chronology of the manuscript’s compilation, distinguish the individual illuminators’ hands and obtain knowledge of the techniques and practice of the scriptorium in Gdańsk. The codex is thus shown to have received its present-day form in the mid-fifteenth century. It is partly an original work from that period (by two Gdańsk-based copyists), and partly a compilation of older fragments (from the late fourteenth and early fifteenth century). It was bound in Gdańsk by the elder Dragon Bookbinder (älterer Drachenbuchbinder). The first scribe-illuminator was a representative of the Gdańsk environment trained according to Bohemian models. The last three gatherings (VIII–X) remained blank until the early sixteenth century, when more chants were added by a team of copyists. The decoration in this section is the work of a single illuminator, who drew on old thirteenth-century models, as well as calligraphic patterns used in the decoration of incunabula. This section can be dated to the turn of the sixteenth century; the work of this illuminator has analogies in other Gdańsk books from the first quarter of the sixteenth century. The source constitutes a valuable example of a manuscript’s intense, long-term liturgical use. Its analysis demonstrates the need for a comprehensive study of the Gdańsk scriptorium in the second and third quarters of the fifteenth century (including illuminating and bookbinding techniques).
    Przedmiotem analizy jest muzyczny manuskrypt Mar. F 406 z PAN Biblioteki Gdańskiej, z zasobu kościoła NMP na Głównym Mieście. Księga ta zawiera kompilację śpiewów liturgicznych. W przedkładanym studium po raz pierwszy została poddana analizie znawczej z pespektywy historii sztuki, z uwzględnieniem charakteru i jakości dekoracji gwaszowej i kaligraficznej a jej zdobienia zostały wpisane w szerszy kontekst produkcji gdańskiej w XV wieku. Przeprowadzone analizy styloznawcze i porównawcze zostały wsparte badaniami nieniszczącymi (XRF, IR). Biorąc pod uwagę cechy fizyczne księgi i zestawiając je z wynikami prowadzonych równolegle badań muzykologicznych (P. Ziółkowski, K. Watkowski) można przedstawić nowy obraz chronologii powstawania tego manuskryptu, rozróżnić ręce iluminatorowi, a także uzyskać wiedzę o praktykach warsztatowych w gdańskim skryptorium. Udało się wykazać, że kodeks w swej obecnej postaci powstał w połowie XV wieku: częściowo jest dziełem autorskim z tego okresu (dwóch gdańskich kopistów), częściowo – kompilacją starszych fragmentów (z przełomu XIV i XV oraz z 1. ćw. XV); oprawiono go w gdańskim warsztacie Iluminatora Smoka Starszego. Pierwszy kopista-dekorator to reprezentatywna osobowość środowiska gdańskiego, kształcona na wzorcach czeskich. Ostatnie trzy składki (VIII–X) pozostawały niezapisane do początku XVI stulecia, kiedy to zespół kopistów dopisał kolejne śpiewy; zdobienia w tej części są dziełem jednego dekoratora, który wykorzystywał stare XIII-wieczne wzorniki oraz schematy kaligrafii stosowane w dekoracji inkunabułów. Tę partię można datować na przełom XV i XVI wieku; twórczość iluminatora znajduje analogie w innych gdańskich księgach z 1. ćw. XVI w. Zabytek stanowi cenne egzemplum długiego, intensywnego użytkowania manuskryptów uzusie liturgicznym. W świetle jego jednostkowej analizy dezyderatem badawczym staje się nowe rozpoznanie gdańskiego skryptorium (w tym warsztatu iluminatorskiego i introligatorskiego) w 2–3. ćwierci XV wieku.
    Źródło:
    Muzyka; 2023, 68, 1; 62-92
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-8 z 8

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies