- Tytuł:
-
Alternatywna miara wielkości? Postkolonialne uwarunkowania wizji hegemonicznej przeszłości polski w wybranych historiach alternatywnych
An Alternative Measure of Greatness? – Postcolonial Determinants of The Polish Hegemonic Visions of History in Selected Alternative History Novels - Autorzy:
- Lemann, Natalia
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1182308.pdf
- Data publikacji:
- 2014-12-01
- Wydawca:
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
- Tematy:
-
postcolonialism
post-dependence discourses
literature
necessary fictions
alternate history
melancholic discourse of former glorious past
postkolonializm
dyskursy postzależnościowe
literatura
historia alternatywna
melancholijny dyskurs minionej wielkości - Opis:
-
Celem artykułu jest wykazanie, jak duże znaczenie dla zrozumienia specyfiki polskich historii alternatywnych mają uwarunkowania postkolonialne. Jednym z najważniejszych następstw postkolonializmu jest specyficzna zaniżona samoświadomość subalterna, prowadząca w konsekwencji do kompleksu niższości narodu podporządkowanego. Co więcej, „postkolonialny stan świadomości” trwa nawet po ustaniu procesu politycznego podporządkowania. Paradoksalnie jednak, kompleks niższości może objawiać się w pielęgnowaniu melancholijnych wyobrażeń o wspaniałej, pełnej chwały przeszłości. Takie wyobrażenia manifestują się między innymi w literaturze, która jest przecież sposobem mapowania świata i opisywania jego kulturowej różnorodności. W tym ujęciu literatura staje się zwierciadłem ideologii i polityki. Interesującym przykładem kreowania obrazów minionej hegemonii historycznej są powieści z gatunku historii alternatywnej. Dlatego też, autorka, korzystając z terminów H. Bhabhy „pisanie narodu”, „pedagogika narodowa” czy „necessary fictions”, opisuje i analizuje sposoby w jakie wybrane historie alternatywne wypełniają marzenia subalterna o minionej wielkości politycznej. Utwory literackie Marcina Wolskiego (Alterland, Mocarstwo, Jedna przegrana bitwa), Andrzeja Ziemiańskiego (Bomba Heisenberga), Dariusza Spychalskiego (Krzyżacki poker), Macieja Parowskiego (Burza. Ucieczka z Warszawy ‘40) oraz prace z gatunku dziennikarskiej niefikcjonalnej pop-historii (np. Pakt Ribbentrop-Beck, czyli jak Polacy mogli u boku III Rzeszy pokonać Związek Sowiecki Piotra Zychowicza) kreują fikcyjne, alternatywne światy, w których Polacy podbili znaczną część świata, pokonali wrogów podczas II wojny światowej oraz podporządkowali sobie ZSRR i mniejsze sąsiadujące narody. Wspomniane powyżej utwory literackie stanowią dla subalterna „konieczne fikcje” [necessary fictions], stanowiące rodzaj autoterapii. To zaś może być rozumiane jako efekt resentymentów czy postkolonialnej, nieprzepracowanej przez subalterna traumy.
The aim of this paper is to show the significance of the postcolonial determinants for understanding the specificity of the Polish alternate history novels. The author argues that one of the most meaningful repercussions of postcolonialism is the specific self-consciousness of the insignificant subalterns and, as a consequence, the inferiority complex. More importantly, the „subaltern state of mind” lasts even after the postcolonial subordination ends. Paradoxically, the inferiority complex could be manifested as a belief in one’s glorious and magnified past. Such a conviction is evoked inter alia by literature, which is a type of mapping the world and describing cultural diversity. In this scope, literature is a mirror of ideology and policy. Alternate history novels are interesting examples of creating a false magnificent past. Therefore, applying the terms such as „writing the nation”, „national pedagogy” and „necessary fictions” (H. Bhabha) the author discusses the capability of the selected alternate history novels for fulfilling the subalterns’ dreams about greatness, power and political importance. The literary works of Marcin Wolski (Alterland, Mocarstwo, Jedna przegrana bitwa), Andrzej Ziemiański (Bomba Heisenberga), Dariusz Spychalski (Krzyżacki poker), Maciej Parowski (Burza. Ucieczka z Warszawy ‘40) and the journalistic, non-fictional products of pop-history, such as Pakt Ribbentrop-Beck, czyli jak Polacy mogli u boku III Rzeszy pokonać Związek Sowiecki by Piotr Zychowicz, describe fictional, alternates, worlds in which Poland conquered a significant part of the world, defeated their enemies in the Second World War and subordinated the Soviet Union as well as smaller neighbours. Thence, the above mentioned authors give the subalterns the necessary fiction, a kind of self-therapy. The latter could be also understood, the author concludes, as the effect of postcolonial trauma, resentments and unresolved issues stemming from subjugation. - Źródło:
-
Porównania; 2014, 14; 19-41
1733-165X - Pojawia się w:
- Porównania
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł