Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "XX century" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Lata gimnazjalne świętego Józefa (Biby) Bilczewskiego
Th secondary school years of Saint Józef (Biba) Bilczewski
Autorzy:
Meus, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560349.pdf
Data publikacji:
2013-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Józef Bilczewski
Kościół katolicki
XX wiek
Catholic Church
XX century
Opis:
Józef Bilczewski, arcybiskup metropolita lwowski pozostaje bez wątpienia jedną z najważniejszych postaci Kościoła katolickiego na ziemiach polskich w początkach minionego stulecia. Bilczewski nazwany przez potomnych: „jedną z najpiękniejszych postaci XX wieku”48, doczekał się dotychczas licznych biografii i prac opiewających jego dorobek duszpasterski i naukowy. Okazuje się jednak, że chyba najmniej rozpoznanym okresem jego życiorysu pozostaje czas pobytu Wadowicach, gdzie przez osiem lat (pomiędzy dwunastym, a dwudziestym rokiem życia) uczęszczał do c.k. Realnego Gimnazjum. Józef Biba rozpoczął edukację w Gimnazjum Realnym w Wadowicach we wrześniu 1872 roku. Przez pierwsze lata nauki raczej nie był wyróżniającym się uczniem. Przyczyn takiego stanu rzeczy należy doszukiwać się najprawdopodobniej w trudnościach adaptacyjnych w nowym środowisku. Wraz z upływem czasu sytuacja uległa zmianie. Z lektury Sprawozdań Dyrekcji Gimnazjum za lata 1876–1880 wynika, że w klasie czwartej (1875/76) Biba uplasował się na siódmej pozycji, spośród 28 uczniów. Jego systematyczna i wytrwała praca zaczęła przynosić efekty w klasie szóstej. Wówczas otrzymał stypendium imienia Mikołaja Kopernika. W klasie siódmej znalazł się już w gronie najlepszych „studentów”. Podobnie rzecz miała się w klasie maturalnej, którą ukończył jako prymus. Józef Biba przystąpił do matury 14 czerwca 1880 roku. Egzamin zdał z wyróżnieniem, co umożliwiło mu staranie się o przyjęcie w poczet studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego. W październiku 1880 roku rozpoczął studia na Wydziale Teologicznym krakowskiej wszechnicy. Lata gimnazjalne Józefa Bilczewskiego pozostają jednym z ważniejszych okresów w życiu świętego. Ośmioletni pobyt i edukacja w Wadowicach musiały wywrzeć spory wpływ na kształtowanie charakteru nastoletniego chłopca, a później dorastającego mężczyzny. Trudności bytowe związane z utrzymaniem w średniej wielkości mieście – kilkadziesiąt kilometrów od rodzinnego domu – nauczyły młodego wilamowiczanina pokonywania przeciwności losu i wytrwałego, okupionego ciężką pracą, dążenia do zamierzonego celu. Słuszności powyższego wywodu dowodzi determinacja, jaką można śledzić u Bilczewskiego w czasie edukacji w wadowickim gimnazjum. Z ucznia raczej przeciętnego, w pierwszych latach nauki, już jako dojrzały młodzieniec zostaje prymusem szkolnym. Nie do przecenienia pozostaje wszechstronna wiedza wyniesiona ze szkoły średniej. Zawdzięczał jej m.in. znakomite przygotowanie humanistyczne, tak istotne podczas studiów teologicznych i jego dalszej kariery naukowej.
Józef Bilczewski, the archbishop of the city of Lviv, undoubtedly remains one of the most significant figures of the Catholic Church on Polish grounds at the beginning of the last century. Bilczewski has been the object of numerous biographies eulogising his pastoral and academic accomplishments. It turns out, however, that the time he spent in Wadowice (between 12 and 20 years of age), where he attended a secondary school for eight years, is often omitted by his biographers. Józef Biba began his education in Wadowice Secondary School (pol.: Gimnazjum Realne) in September 1872. During his initial school years he was not an above-average pupil. This can be explained by the fact that at the beginning he might have had some adaptive difficulties being in a new environment. Nevertheless, over the years, the situation changed significantly. Following the school’s Headmaster’s Report for 1876–1880, in the fourth grade (1875/76) Biba took the seventh place out of 28 students. His systematic and persistent work brought effects in the sixth grade, when he was awarded the Nicolaus Copernicus scholarship. In the seventh grade he was one of the best students. A similar situation occurred in the final grade. He graduated as a top student and took the school-leaving examinations on June 14th 1880. He passed with honours, which allowed him to apply for the Jagiellonian University. In October 1880 he became a student of the Faculty of Theology at the university in question.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2013, 19; 279-296
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Pokrzywione bemole” — o inspiracjach muzycznych w twórczości poetyckiej Brunona Jasieńskiego (jak również o autorach, dla których twórczość ta stała się muzyczną inspiracją) słów kilka
'Broken flats' — about musical inspiration in Bruno Jasieński's poetry
Autorzy:
Jaworski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/649845.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
polish literature
futurism
XX century
musical inspiration
modern poetry
Opis:
The article describes the importance of public performance for the image of the Futurists, mainly of Bruno Jasieński. The impressions that the artists gained from Helena Buczyń-ska’s ‘word-arts’ performance, and Scriabin’s idea of ‘Art Religion’ they were exposed to, inspired the young poets. The article finishes with enumeration of several inspira-tions that are being found in Jasieński’s texts by modern musicians adapting his poetry.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2012, 15, 1; 114-120
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od powszechności do wyjątkowości: kwestia projektu i kunsztu
From common to special: a matter of design and craftsmanship
Autorzy:
Pratelli, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/97113.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Wydział Architektury. Instytut Projektowania Architektonicznego. Zakład Architektury Mieszkaniowej i Kompozycji Architektonicznej
Tematy:
technologia betonowa
technologia architektoniczna
płyta prefabrykowana
Bolonia
pierwsza połowa XX wieku
Sydney
druga połowa XX wieku
concrete technology
architecture technology
prefabricated panel
Bologna
first XX century
second XX century
Opis:
Historia na wiele sposobów kształtowała wygląd betonu. Najważniejszy materiał architektoniczny ostatniego stulecia staje się obecnie przedmiotem coraz liczniejszych dyskusji. Być może dzieje się tak dlatego, że trudno jest kontrolować jego ostateczną jakość na etapie budowy. Będąc materiałem, który jest zarówno bardzo nowy (ze względu na potencjał), jak i bardzo stary (ze względu na kunszt wymagany do jego doskonałego wykończenia), beton stanowi bardzo rozległe pole badań, które wciąż może być zgłębiane i dokładnie analizowane. W artykule omówiono przykłady starszej architektury (pierwsza połowa XX wieku) oraz działa włoskiego architekta, który przeniósł najnowsze techniki budowlane do Australii (druga połowa XX wieku). Oba przykłady ukazują niezwykłą naturę tego materiału.
History gave many different shapes to the appearance of concrete. The most important architectural material of the last century is now becoming more discussed, perhaps because its true final quality is quite difficult to control during the construction phase. But being a material, which, at the same time is very new (due to its potential) and very old (due to the craftsmanship necessary to a perfect result), it is still a very large field of study that can be deepened and thoroughly investigated. Some examples from older architecture (first half of the 20th century) and from an Italian architect who “imported” the most up-to-date techniques into Australia (second half of the 20th century): both examples to show the extraordinary nature of this material.
Źródło:
Pretekst; 2018, 8; 32-37
2449-5247
Pojawia się w:
Pretekst
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
HISTORY AS A SCHOOL SUBJECT IN THE “SECOND CHANCE” PROGRAMME FOR FUNCTIONAL BASIC EDUCATION OF ADULTS IN SERBIA
Autorzy:
Čović, Paulina
Koljanin, Dragica
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/957888.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
history teaching
adult education
project Second Chance
Serbia
XX century
Opis:
The implementation of comprehensive educational reforms which include adult education is taking place in Serbia. The bases for the reforms are new approaches to education and learning, because rapid changes in all spheres of life have opened up the need for lifelong learning and education. However, the moment when  society recognized the need for an institutional and organized form of adult education was preceded by a long development path in the second half of the twentieth century. This paper will examine the role of history as a subject in primary education of adults within the Second Chance project. History as a subject is undeniably important for development of one`s identity and understanding of the present in order to prepare to be a responsible part of society. Considering that Serbia has in the past been faced with the problem of illiteracy, there will be a brief overview of adult education in the second half of the twentieth century.
Źródło:
Journal of Education Culture and Society; 2016, 7, 2; 274-287
2081-1640
Pojawia się w:
Journal of Education Culture and Society
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Główne aspekty działalności społeczno-kulturalnej w salezjańskiej parafii św. Krzyża w międzywojennych Kielcach
The main aspects of the socio – cultural activity in the Salesian st. Cross parish in the interwar Kielce
Autorzy:
Pajek, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/495836.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
XX century
Salesians in Kielce
St. Cross parish in Kielce
Opis:
The diverse activities of the Salesian Congregation grew from the initiative of its founder – St. John Bosco. Salesians were invited to Kielce by bishop Augustyn Łosiński in 1918. It was their first religious home and parish in the Russian zone. After creating the carpentry department in 1920, the school was converted to the craft – boys could be trained in the profession of tailor, cobbler and carpenter. In 1928 there were left only two departments – carpentry and tailoring, both very popular across the Polish boys. But the Salesian institution is not only the school itself, but also a special kind of educational institution – Oratory. The J. Bosco Salesian Oratory in Kielce was created on 8th September 1920, thanks to the effort of Paul Bazgier. Several years later Wojciech Michałowicz decided to take the trouble to build a new building of the school, so it could be transformed into gymnasium. The tailoring school construction project was approved by the Regional Office in Kielce 6 XII 1938. The governor appointed Salesian High School Building Committee to commemorate the twentieth Anniversary of the Independence. Unfortunately this initiative was interrupted by the outbreak of World War II.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2012, 32; 199-210
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kompozytorzy polscy 1918-2000 – kontynuacja
Polish composers 1918-2000 – continuation
Autorzy:
Podhajski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/496099.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
XX century
Polish history
Polish Culture
Polish Music
Polish Composers
Opis:
The author discusses his inspirations and premises behind Polish Composers 1918-2000, which appeared in print in 2005, jointly published by the Warsaw and Gdańsk Academies of Music. It consists of two volumes – Essays and Biographical Entries. The former presents a wide panorama of social, political and cultural phenomena, which influenced the development of Polish music in the 20th century. The second volume consists of around 1300 biographical entries. This paper contains remarks about the contents planned for the English version of the book. Two complementary sources of inspiration determined the book’s coming into being. The first, a belief that the accomplishments of Polish composers of the 20th century are just as outstanding as they are little-known. The second inspiration comes from an observation that the list of the finest musical compositions of the 20th century (289 items), compiled in 1992 by Leo Gerhartz from the European Radio Union, ranks Polish music as no. 12. It is represented by 10 compositions by 4 composers: Witold Lutosławski (5 compositions), Karol Szymanowski (2 compositions), Krzysztof Penderecki (2 compositions), and Ignacy Jan Paderewski (1 composition). At the outset of the research, two seemingly simple but essential questions had to be answered. The first one being who do we call a composer, and the other, who do we consider to be a Polish composer. In the author’s view, a composer is a person who has composed at least one musical composition, a piece which became known as an artistic fact. Here, “become known” means primarily a public performance of a piece. The author’s attention focused on the lives and works of the so-called classical composers. While searching for an answer to the question as to who can be considered a Polish composer, the author analyses statements made by outstanding Polish researchers. He shares their view that ‘Polishness’ should not be determined by nationality or language, but by participation in Polish culture, and an affiliation to it. The last part of the paper concerns the structure and contents of the English version of the book. It will be published jointly by the John Paul II Catholic University of Lublin and Stanisław Moniuszko Academy of Music in Gdańsk. The book will not be a simple and direct translation of the Polish version. The contents of the Essays volume will be different, and the Biographical Entries volume will include, first of all, the following entries: winners of Polish and international composition competitions, composers who have rendered great services to Polish musical culture, priests-composers or other persons, whose creative activities are closely linked to the music of the Catholic Church, and representatives of the younger generation of composers, who have become known after the year 2000. The goal of the planned book is an attempt at proving the thesis that the contribution of Polish composers to the European cultural achievements, their outstanding accomplishments in the area of culture, are of the highest value.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2011, 30; 283-293
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ruch abstynencki w Wielkopolsce w latach 1840–1902
Absenteeism movement in Greater Poland in 1840–1902
Autorzy:
Krasińska, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560569.pdf
Data publikacji:
2013-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
ruch abstynencki
Wielkopolska
XIX-XX wiek
absenteeism movement
Greater Poland
XIX-XX century
Opis:
W artykule przedstawiono powstanie i rozwój ruchu abstynenckiego w Wielkopolsce w XIX stuleciu. Cezura początkowa badań, to rok 1840, uważany przez niektórych badaczy za datę przełomową w historii zorganizowanego ruchu abstynenckiego na tych terenach. Powstało bowiem wówczas Towarzystwo ku Przytłumieniu Używania Wódki w Wielkim Księstwie Poznańskim. Zainicjował go lekarz – chirurg De La Roch (Niemiec o francuskim rodowodzie). Sprawą abstynencji zainteresowali się również wielkopolscy duchowni katoliccy na czele z kościelnymi hierarchami: arcybiskupem gnieźnieńskim i poznańskim Leonem Przyłuskim, Mieczysławem Halka Ledóchowskim, Florianem Oksza Stablewskim oraz biskupem Janem Kantym Dąbrowskim. Zafascynowała ich m.in. działalność ks. Jana Nepomucena Ficka – proboszcza z Piekar Śląskich i kilku innych kapłanów, z inicjatywy których już w pierwszym półroczu 1844 roku powstało na Górnym Śląsku wiele kościelnych bractw wstrzemięźliwości. Za sprawą bp. Dąbrowskiego w latach 1844–1845 ok. 100 tys. osób złożyło śluby trzeźwości, wstępując do bractw wstrzemięźliwości. W 1852 roku na tereny Wielkopolski przybyli z Galicji jezuiccy misjonarze: ks. Karol Bołoz Antoniewicz, ks. Teofil Baczyński i ks. Kamil Praszałowicz, by m.in. za pomocą stosownych kazań odwodzić od pijaństwa. Wielkopolscy duchowni aktywnie działali również w świeckich towarzystwach abstynenckich. Włączyli się w prace zorganizowanego w Kórniku w 1887 roku przez Zygmunta Celichowskiego Towarzystwa Szerzenia Wstrzemięźliwości, a zwłaszcza istniejącego od 1890 roku w Poznaniu Towarzystwa Wstrzemięźliwości „Jutrzenka”. Inicjatorem i pierwszym prezesem „Jutrzenki” był Józef Chociszewski, a po jego rezygnacji ks. Józef Kłos.
The article presents the origins and development of the idea of absenteeism in Greater Poland in the 19th century. The start date for the research is 1840, which is considered to be a breakthrough year in the history of an organized absenteeism movement in Greater Poland. It was due to the Association for the Suppression of the Use of Vodka (Towarzystwo ku Przytłumieniu Używania Wódki) in the Great Duchy of Posen that was then established in Kórnik. It was a secular organization that came into being on an initiative of doctor De La Roch, who was a German surgeon of a French origin. However, as early as 1844, the idea of absenteeism raised an interest of catholic clergymen of Greater Poland with high ranking clergy such as Rev. Leon Michał Przyłuski, Archbishop of Gniezno and Rev. Jan Kanty Dąbrowski, Archbishop of Posen, and later on Archbishops Rev. Mieczysław Halka Ledóchowski and Rev. Florian Oksza Stablewski. They were fascinated with activities of Rev. Jan Nepomucen Fick, Parish Priest of Piekary Śląskie and several other priests on whose initiative a lot of church brotherhoods of so called holy continence were set up in Upper Silesia as early as the first half-year of 1844. It was due to Bishop Dąbrowski that 100 000 people took vows of absenteeism in 1844–1845, becoming members of brotherhoods of absenteeism. In turn, it was an initiative of Archbishop Przyłuski that Jesuit missionaries – Rev. Karol Bołoz Antoniewicz, Rev. Teofil Baczyński and Rev. Kamil Praszałowicz, arrived in Greater Poland from Galicia in 1852 to promote the idea of absenteeism. Starting from 1848, they were helping Silesian clergymen to spread absenteeism. Clergymen of Greater Poland were also active in secular absenteeism associations. They became involved in the workings of the Association for the Promotion of Absenteeism that was set up by Zygmunt Celichowski in Kórnik in 1887, and especially in the Jutrzenka Absenteeism Association (Towarzystwo Wstrzemięźliwości „Jutrzenka”) that was established in 1890 in Posen. An initiator and the first president of Jutrzenka Association was Józef Chociszewski, who after his resignation was followed by Rev. Józef Kłos. The article discusses the origins and activities of these associations and brotherhoods in more detail and presents their initiators, leaders and active participants.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2013, 19; 247-278
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Życie i twórczość Danyły Dowboszyńskiego (zarys problematyki)
Autorzy:
Jakubowska-Krawczyk, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1789913.pdf
Data publikacji:
2018-04-20
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Danylo Dovboshynsky
XX century Ukrainian painting
Lviv
Carpathian Mountains
portratits
Opis:
In this article I analyse the scientifi c and popular writings on Danylo Doboszynski. I follow his biography and inspect the most important fi elds of his artistic activity. Born in Volhynia in 1924, he spent most of his life in Lviv, where he worked at the Academy of Fine Arts. I scrutinise various aspects of his life as an artist and as a teacher.
Źródło:
Studia Ucrainica Varsoviensia; 2018, 6; 359-365
2299-7237
Pojawia się w:
Studia Ucrainica Varsoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[Rev.:] Rudolf Jurolek, Putovanie Jakuba z Rána a jeho druhov a ich titanský boj s dvanásťhlavým svetom o Boha, lieskové oriešky a iné obyčajné veci v štrnástich spevoch. Námestovo: Štúdio F. Malá edícia poézie. 1996. 70 s.
Autorzy:
Macášková, Marianna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440888.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
Rudolf Jurolek
Slovak poetry
religious poetry
metaphisical poetry
literature of XX century
Opis:
Spirituálna poézia Rudolfa Juroleka v básnickom cykle Putovanie Jakuba z Rána je cestou k tomu, čo je básnickému subjektu už dávno známe, ním objavené i prežívané. Duchovný princíp, splynutie s Bohom, ku ktorému smeruje jeho každodenné úsilie o harmonické prežívanie svojho bytia, nachádza v zdokonaľovaní prežívania vlastnej „jednoduchosti” (Jurolek, 1996). Hľadanie zmyslu života znamená pre básnický subjekt ustavičný návrat k začiatku, k ránu, ktorý je spolu so samotou „najčistejšou a najúplnejšou vecou tohto sveta” (Jurolek, 1996, s. 26). Dosiahnutie dokonalosti, svätosti, je teda možné iba vlastným pohybom v kruhu, v cyklickom zbavovaní sa nepodstatných nánosov sveta a civilizácie a v čoraz dokonalejšom nachádzaní seba samého. Uzavretosť kruhu vo svojom periodickom utváraní, splývaní začiatku a konca, implikuje v sebe výlučné sústredenie sa na jediný podstatný akt, na zápasenie s vlastnou nedostatočnosťou, ktorá sa prejavuje pulzovaním „nie dopredu, ale naspäť, nie von, ale dnu“ (Jurolek, 1996, s. 46). V Jurolekovej básnickej spiritualite sa stretávame s poznávaním Boha vo všedných veciach, v prežívaní duchovna vo vlastnej, bytostnej dekompozícii osobnosti na čisté ja, na svoju jednoduchosť a prirodzenosť („Aké ľahké je byť svätým! Stačí byť jednoduchým. Nemať nič navyše”. [Jurolek, 1996, s. 59]). Priblížiť sa k absolútnu božského neznamená priamku, symbol západnej kultúry a filozofie, ktorý možno obrazne chápať i ako istý vývoj v hodnotovej či etickej orientácii jednotlivca. Jurolekovo božské nie je vzdialené, je samozrejmou súčasťou sveta ako „povzdych ach“ (Jurolek, 1996, s. 9), je priamo v subjekte. Najľahšie ho pochopí dieťa, pretože ono nič nepredstiera, je samo sebou, a preto jeho oči dokážu „zväčšovať” (Jurolek, 1996, s. 18), vidieť i to, čo ostatným zostáva skryté. Leitmotív ľudského života ako ustavičného hľadania seba za účelom dosiahnutia istej harmónie (jediná nevyhnutnosť pri napĺňaní existencie – „Filozofus: Boh nám povedal: Jestvujte. Ale nepovedal nám prečo. Buďte až do skončenia sveta, povedal nám Boh, a my nemáme inej možnosti” (Jurolek, 1996, s. 48)) korešponduje s rovnako tematicky i kompozične významným motívom písania poézie. Život i poézia sú si podobné v hľadaní i spôsobe odhaľovania pravdy. Na pozadí premenlivosti sveta je jedinou pravdou mlčanie Boha. K poznaniu pravdy v básni sa rovnako dostávame až cez mlčanie, ku ktorému čitateľa posúva viacvýznamovosť a asociatívnosť básnického jazyka. Básnik je ten, ktorý sa podobne ako básnický subjekt Jurolekovho básnického textu (prisudzovaný svojou priestorovou i myšlienkovou dominantnosťou postave Jakuba z Rána) najviac približuje k Bohu. V texte o tom hovorí postava Poetu takto: „Nemám jazyk, aby som vedel rozprávať, / ale mám pátos a slová / a čosi nepomenovateľne boľavé, / aby som mohol horieť. / Niečo podobné / majú stromy, hviezdy a oheň” (Jurolek, 1996, s. 16). Ozvláštnenie Jurolekovho lyrického výrazu, prejavujúceho sa v dramatickom tvarovaní zmyslu básne, súvisí so spirituálnym objektom autorovej poetiky. Napätie vznikajúce vo vedomí čitateľa na základe gnómickosti autorovho básnického obrazu na jednej strane a očakávaním pragmatizmu plynúceho z formálnej, iba deklarovanej podoby dialogickej konverzácie básnického textu (navonok pôsobiaceho ako dramatický text) na druhej strane, vytvára aj s ďalšími eventualitami – so synkretizujúcim básnickým štýlom i „rozptýlenou“ povahou básnického subjektu (dvanásť postáv) – významy, ktoré odkazujú na zložitosť samotného námetu duchovna, sprostredkovania jeho podstaty, jeho porozumenia i hľadania. V tomto zmysle možno uvažovať o tom, že básnický subjekt predstavuje akási vyabstrahovaná verzia estetického postoja fungujúceho v pozadí básnickej výpovede dominantných postáv (Jakub z Rána a Hľadač), ale aj vo výpovediach ich sprevádzajúcich „druhov” (Filozofus, Teozofus, Poeta, Tralali – ľahký duch, Baladus – ťažký duch, Marginálius, Rembó, Ironikus, Pustovník, Páter). K danému tvrdeniu nás privádza fakt, že postavy, ktoré hovoria o živote, pravde, o sebe samom, o jin a jang, o vývoji, o samote a pod., spolu nekomunikujú, ich repliky na seba nenadväzujú, ale tvoria jeden myšlienkovo zjednotený diskurz. Ukazuje sa, že pre rozvíjanie motívu je rovnako dôležitý prehovor hlavnej postavy Jakuba z Rána i vedľajšej persóny Marginália či Ironika. Tvorba motivického kontextu navrstvovaním významu jednotlivými postrehmi je dielom jediného subjektu, ktorý nasvecuje tému Boha a ľudskej túžby prežívať život v jednote s duchovným absolútnom vždy z istého aspektu. Jednotlivosť perspektívy utvára celok. Tento spôsob tvorenia „básne“ sa, možno autorsky neintencionálne, významovo usúvz-ťažňuje s motívom Boha prítomného v jednotlivostiach, v najobyčajnejších veciach sveta. Experimentovanie s lyrickým výrazom na úrovni výrazových foriem (spev, marginália, aforizmus), žánrov a druhov (básne v próze, lyrickej básne, alúziách na mýtus, rozprávku, pieseň) je súčasťou Jurolekovej poetiky jednoduchosti i relativizácie. Spievanie Jakuba z Rána alebo naoko nepodstatná marginália („Abstrakcia zážitku je veda. / Esencia zážitku je umenie. / Poézia sa má dopracovať k abstraktu i extraktu” [Jurolek, 1996, s. 63]), či aforistický prejav iných postáv pripomína bytostnú túžbu subjektu po prostom a zásadnom pomenovaní vnútorného stavu, „lyrického rozpomínání” (E. Steiger, 2008, s. 34). Názov zbierky je kompozične rozdelený do štrnástich spevov. Explicitné vyjadrenie lyrickej výrazovej formy odkazuje na pieseň ako „najjednoduchšiu formu umelej poézie” (Žilka, 1984, s. 216) v spojitosti s jej významom v liturgii. Spievanie zároveň asociuje známu kresťanskú pravdu o sile modlitby: „Kto spieva, dvakrát sa modlí”. Počet spevov (štrnásť zastavení Krížovej cesty Ježiša Krista na Golgotu) pripomína utrpenie Krista a predznamenáva tón lyrickej výpovede, ktorý sa však v samotnom texte neprejaví. Práve naopak, tón piety a smútku nahrádza nízke („Život nie je nič také, z čoho by sme sa mali pokakať.” [Jurolek, 1996, s. 34]) a ironické. Jurolekova básnická oscilácia medzi lyrikou, epikou a drámou (výsledkom je, zjednodušene povedané, báseň v próze organizovaná ako dramatický text) vytvára básnický obraz na základe významového vzťahu medzi estetickým pôsobením druhových a žánrových posunov a motívmi vyrastajúcimi z duchovnej filozofie básnického subjektu. Jedinečnosť pokojnej Jurolekovej poézie preto nemožno odvodiť z metafory, ale skôr, povedané synekdochicky, zo subjektívnej energie slova, ktorá je súčasťou gnozeologicky orientovaných zamyslení založených na vlastnom nachádzaní pravdy o Bohu (odhaľuje sa v obyčajných veciach) a dokumentovaní tohto poznatku na dokonalosti prírodných javov. V Jurolekovej poézii je málo kondenzovanej a tenzívne pôsobiacej metaforiky, básnická obraznosť v tomto zmysle sa tu zámerne ironizuje patetickým básnením postavy Poetu a alúziou na Rimbaudovo zmyslové ponímanie fonetickej kvality samohláskového systému. Okrem zdôvod-ňovania vlastného autorského básnického výrazu („Umenie je vo svojej podstate základným výskumom života. Voľným skúmaním jeho zrejmých i potenciálnych zdrojov, možností, skúmaním jeho limitov. Prejavy umenia sú ohraničené len do tej miery, do akej je ohraničený objekt umenia, pričom objektom umenia môže byť čokoľvek, i samo umenie” [Jurolek, 1996, s. 14]) sa tu Rimbaudovo experimentovanie v básnickom umení spomína i preto, aby sa zvýraznil motív objavovania nekonečných možností pri kreovaní básne, ktorý možno chápať aj ako paralelu k motívu hľadania v živote, nachádzania jeho duchovnosti a podstaty všade okolo seba. Môžeme teda zhrnúť, že Jurolekova spirituálna poézia v básnickom cykle Putovanie Jakuba z Rána relativizuje hranice básnického umenia tým, že výrazovo posúva báseň k epickosti a subjektívnosť originálneho videnia dosahuje prekvapivým intelektuálnym postrehom na úrovni vety (repliky). Ako sa ukazuje v závere textu, písaním i každodenným žitím básnický subjekt preniká ku svojej podstate, ktorá ho zbližuje s absolútnom: „Písanie je spôsob milovania života, môj spôsob sebavyžarovania. Pochopí niekto lásku vtáčika, ktorý spieva? Ten vtáčik, ktorého práve počujem, nerobí nič iné, len je tým, čím je. Milovať život, znamená byť len tým, čím sme a o nič iné sa nestarať. Dosiahnuť stav samého seba, znamená vlastne dosiahnuť stav lásky” (Jurolek, 1996, s. 67). Dosiahnutie stavu zosúladenia svojho ja s večným princípom cez dôraz na zážitok, prostotu i motív cesty, duchovného hľadania (explikovaného aj v postavách Hľadača a Pustovníka) pripomína spiritualitu čínskej filozofie, v ktorej sa božské absolútno nezakladá na osobe ani vzťahu, je neosobné, neuchopiteľné, roztrúsené do vecí samých.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 2(2); 167-170
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Activité de la loge cracovienne «Solidarność» dans le domaine de la culture musicale juive dans l’entre-deux-guerres
Autorzy:
Jakubczyk-Ślęczka, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/638561.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Jewish musical life
the B’nei B’rith lodge
Kraków
XX century
Opis:
The article is focused on the involvement of Kraków’s lodge B’nei B’rith (Solidarity) in local Jewish musical life in the interwar period. On the basis of information contained in documents preserved in State Archive in Kraków we may conclude that the activity of the most outstanding Jewish musical institutions would not have been possible without financial support of Solidarity. However, it seems to be the expectation of the lodge that all musicians and groups supported by B’nei B’rith had to derive from the environment of the progressive Jews and were also involved in the promotion of the new ‘Hebrew music’. There are no doubts that both of these features of the lodge Solidarity’s activity had a profound influence on the shape of Jewish musical life in the interwar Kraków.
Źródło:
Scripta Judaica Cracoviensia; 2012, 10; 123-131
2084-3925
Pojawia się w:
Scripta Judaica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Muzyka i gruźlica
Music and tuberculosis
Autorzy:
Ładoń, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/650203.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
music
polish literature of the XX century
Iwaszkiewicz
music and sickness - relationship
Opis:
The article is an attempt at interpreting two Jarosław Iwaszkiewicz’s texts: Brzezina and Sława i chwała. The authoress examines the presence in texts by Jarosław Iwaszkiewicz two interrelated elements: tuberculosis and music. This relationship resulted from the characteristic image of tuberculosis – the disease of the soul, which gave ill features artists. Music became a special language, which spoke of tuberculosis in Jarosław Iwaszkiewicz’s texts. This is particularly interesting falls in the story Brzezina and the novel Sława i chwała. Music accompanies the heroes dying there in various forms: nature sounds, piano, radio, singing women.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2012, 15, 1; 151-162
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Le mariage en Sarthe et en Bretagne entre 1913 et 1952
Małżeństwo w Sarthe i Bretanii w latach 1913-1952
Autorzy:
Le Gallo, Cécile
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954781.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
etnologia
małżeństwo
I poł. XX wieku
Sarthe
Bretania
ethnology
marriage
first half of XX century
Bretagne
Opis:
Artykuł ten jest wynikiem badań etnologicznych dotyczących rytuałów zawarcia związku małżeńskiego w latach 1913-1952 we Francji - w Bretanii oraz w regionie Sarthe. W pierwszej części przedstawia on. jak sani dzień zaślubin wyglądał w obu regionach; autorka starała się odtworzyć zwyczaje nowożeńców oraz obyczaje świąteczne związane /. zaślubinami. Cześć druga jest krótką analizą pojęcia uczucia szczęścia i jego obecności (bądź nieobecności) w badanych obrzędach dnia zaślubin; uwypukla ona różnice w mentalności mieszkańców obu regionów.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2001, 49, 5; 97-115
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problematyka powszechnego nauczania robót ręcznych na łamach kwartalnika „Praca Ręczna w Szkole” (1927-1939)
Autorzy:
Lisiecka, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/606557.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
general education
manual work
Polish magazines
XX century
szkolnictwo powszechne
prace ręczne
polskie czasopisma
XX wiek
Opis:
In the interwar years, the Polish pedagogical press experienced intense development. Numerous periodicals devoted to the issues of general, secondary and vocational education, periodicals about non-school education and methodical and subject writings were published. One of the recognized methodological writings was "Manual Work at School" (1927-1939). In the quarterly was discussed the broadly understood problem of teaching manual works in general schools: the issue of the impact of manual work on student development, methodological solutions were presented both in theoretical and practical terms, and the relationship between the subject and aesthetic education and other classes taught at schools was pointed out. Numerous numbers contained reports on conventions, exhibitions and conferences taking place in Poland and abroad. The quarterly presented deliberately selected articles supporting teachers' self-education. A permanent group of specialists in their articles addressed a wide range of topics: from the scientific organization of the teaching process through art to the automotive industry. Texts posted in "Manual Work at School" became a contribution to the discussion and reflection on the organization of education.
W latach międzywojennych polska prasa pedagogiczna przeżywała intensywny rozwój. Ukazywały się liczne periodyki poświęcone problematyce szkolnictwa powszechnego, średniego i zawodowego, czasopisma traktujące o oświacie pozaszkolnej oraz pisma metodyczno-przedmiotowe. Jednym z uznanych pism metodycznych była „Praca Ręczna w Szkole”(1927–1939). Na łamach kwartalnika podejmowano szeroko rozumianą problematykę nauczania robót ręcznych w szkołach ogólnokształcących: omawiano zagadnienie wpływu pracy ręcznej na rozwój ucznia, przedstawiano rozwiązania metodyczne zarówno w ujęciu teoretycznym, jak i praktycznym oraz wskazywano na związki przedmiotu z wychowaniem estetycznym i innymi zajęciami nauczanymi w szkołach. Liczne numery zawierały sprawozdania ze zjazdów, wystaw czy konferencji odbywających się w kraju i za granicą. Kwartalnik prezentował celowo dobrane artykuły wspierające samokształcenie nauczycieli. Stałe grono specjalistów w swoich opracowaniach poruszało szeroki zakres tematów: od naukowej organizacji procesu nauczania poprzez sztukę aż po motoryzację. Teksty zamieszczane w „Pracy Ręcznej w Szkole” stawały się przyczynkiem do dyskusji i refleksji nad organizacją szkolnictwa.
Źródło:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2020, 39, 1
0137-6136
Pojawia się w:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Brahms i Rachmaninow Iwaszkiewicza
Brahms and Rachmaninoff in the eyes of Iwaszkiewicz
Autorzy:
Tenczyńska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/649180.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
polish literature of XX century
Jarosław Iwaszkiewicz
Musical references
musical inspirations
Brahms
Rachmaninoff
Opis:
The poetry of Jarosław Iwaszkiewicz includes various – and unique in the 20th century Polish literature – references to actual musical compositions. Johannes Brahms and Ser-gei Rachmaninoff are among the composers, whose pieces are most often present in this poetry. Close reading of chosen poems, which conduct intertextual and intersemiotic dialog with Brahms’ and Rachmaninoff’s compositions, allows one to distinguish vari-ous models of this dialog and its functions. It becomes possible – in the wider biograph-ical context – to ask about the meaning of German and Russian music to the writer and to the, often autobiographical, subjects of his poems. It leads also to the question of the relation between music and memory in Iwaszkiewicz’s poetry, based sometimes on a surprising counterpoint with respect to the sérénité motive. In the context of this rela-tion another motive seems to come to the fore, the motive of the lost world, to which, as the protagonist of Brzezina says, ‘I will never return, and which I have never truly expe-rienced’. 34
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2012, 15, 1; 141-150
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyszedłem rozłączyć... Jana Dobraczyńskiego jako obraz „świętości bezwiednej”
Przyszedłem rozłączyć... by Jan Dobraczyński as a depiction of „instinctive holiness”
Autorzy:
Mazan-Mazurkiewicz, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/649900.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
history of literature
XX century literature
catholic literature
Jan Dobraczynski
holines in literature
Opis:
The works by Dobraczyński, once a very popular Polish catholic author have become almost completely forgotten. There are only two novels still known among readers: Listy Nikodema i Cień Ojca. The aim of this article is to remind one of the forgotten novels Przyszedłem rozłączyć... which presents the hagiographic trend, especially important in Dobraczyński’s works. Despite some artistic inadequacies, the novel still seems interesting because of the depiction of holiness and problems emerging from it, which are dubious, although the author’s overall tendency was to be explicit.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2012, 18, 4; 115-130
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies