Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Gdansk Pomerania" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 21
Tytuł:
The Teutonic Order and monasteries in Gdańsk Pomerania in the first half of the 14th century
Zakon krzyżacki a klasztory na Pomorzu Gdańskim w pierwszej połowie XIV w.
Autorzy:
Kubicki, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28712936.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
Teutonic Order
Cistercians
Norbertines
Mendicant Friars
Gdańsk Pomerania
Opis:
Przedmiotem opracowania jest próba charakterystyki polityki prowadzonej przez zakon krzyżacki (niemiecki) wobec klasztorów na Pomorzu Gdańskim w pierwszej połowie XIV w. W dotychczasowych ocenach tradycyjnie wskazywano na konsekwentnie stosowane ograniczenia odnośnie do fundacji klasztorów mniszych w Prusach i dążenie zakonu niemieckiego do poddania ścisłej kontroli wszystkich zgromadzeń posiadających swoje siedziby na Pomorzu Gdańskim. W artykule wskazano przede wszystkim na dwa czynniki mające wpływ na relacje zakonu niemieckiego z klasztorami na Pomorzu Gdańskim, to jest na proces implantacji klasztorów i terytorializacji urzędów zakonu niemieckiego na Pomorzu Gdańskim. Z przeprowadzonych analiz wynika, że relacje zakonu niemieckiego z klasztorami na Pomorzu Gdańskim były nie tyle następstwem konsekwentnie realizowanej przez niego polityki, ale raczej wypadkową wielu czynników, wynikających z sytuacji panującej w danym zgromadzeniu zakonnym (cystersi) i odnośnie do konkretnego klasztoru (przy kład dominikanów w Gdańsku). Przy czym zakon niemiecki występował zazwyczaj jako władca terytorialny, potwierdzający transakcje kupna–sprzedaży względnie nadania lub zamiany dóbr oraz jako arbiter w sporach z innymi instytucjami (z władzami miejskimi). Funkcję taką pełnili miejscowi komturzy lub sam wielki mistrz zakonu. Udział tego ostatniego był zazwyczaj związany z potrzebą ogólnej regulacji, jak w przypadku generalnej konfirmacji dla dóbr klasztoru w Oli wie i Żarnowcu dokonanej przez wielkiego mistrza Ludolfa Königa. Ogólnie, wzajemne relacje zakonu z klasztorami były poprawne, jeśli nie wręcz dobre. Trzeba też podkreślić, że stanowisko zakonu niemieckiego wobec klasztorów na Pomorzu Gdańskim było elementem szerszej polityki kościelnej prowadzonej na tym terenie także wobec biskupa włocławskiego i arcybiskupa gnieźnieńskiego.
Źródło:
Studia z Dziejów Średniowiecza; 2023, 26; 86-109
2544-2562
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Średniowiecza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Medale upamiętniające osobę Marii Kazimiery pochodzące z okresu koronacji i peregrynacji pary królewskiej po Pomorzu Gdańskim (Uwagi ikonograficzne)
Medals Commemorating the Person of Marie Casimire, from the Time of Coronation and the Gdańsk Pomerania Pilgrimage of the Royal Couple. Iconographic Comments
Autorzy:
Rokita, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560648.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu
Tematy:
Medale
ikonografia
Maria Kazimiera
Jan III Sobieski
Pomorze Gdańskie
Medal
iconography
Marie Casimire
Gdańsk Pomerania
Opis:
Autor artykułu opisał trzynaście przykładów dzieł sztuki (malarstwa, grafiki, rzeźby, medalierstwa, numizmatyki, kartografii) mających związek z medalem i żetonem gloryfikującym postać małżonki Jana III Sobieskiego. Jak przekonuje autor większość wyobrażeń artystycznych, które zostały przez medaliera włączone do kompozycji artystycznej w mniejszym lub większym stopniu nawiązuje do wcześniejszych wzorów graficznych i medalierskich. W przypadku rewersu żetonu Marii Kazimiery można mówić o inspiracjach zarówno przedstawieniami na monetach antycznych (denar z ok. 71 r. p.n.e.) i późniejszych numizmatach (medal z 1670 roku) jak i rycinami publikowanymi w zbiorze Jacoba Typotiusa (emblemat Rudolfa II Habsburga) i kompozycjami wykonanymi w technice fresku (podobizna Diany na rydwanie z wnętrza klasztoru katolickiego św. Pawła w Parmie). Pierwsza strona kolejnego medalu królewskiej małżonki powstała natomiast w oparciu o wcześniejszą rycinę portretową Marii Kazimiery, wykonaną w XVII wieku w warsztacie Francesca Leone. Natomiast rewers zawierający wyobrażenie Junony prze-mieszczającej się na rydwanie w kierunku słońca oraz podobiznę Gdańska i jego najbliż-szych okolic nawiązuje do współczesnych przedstawień kartograficznych, w oparciu o które Jan Höhn (Hoehn) st. zaprojektował w 1654 roku medal będący jak się wydaje podstawą dla późniejszej pracy jego syna, Jana Höhna (Hoehna).
The author of the article described thirteen examples of the works of art (of painting, graphics, sculpture, metallic art, numismatics, cartography) correlating with the medal and the token extolling the figure of the wife of Jan III Sobieski. The author shows how the majority of artistic ideas that were used by the medalist in the artistic composition to a smaller or larger degree refer to an earlier graphic and medallic formulae. Regarding the reverse side of the Marie Casimire coin one could speak to the inspiration of antique money (denar from cir. 71 BCE) and later numismats (medals from 1670) and prints published in a collection Jacobus Typotius (emblem of Rudolph II of Habsburg) and composition made in the fresco technique (Diana's image on the chariot from the inside of the Catholic monastery St. Paul in Parma). The front side of the medal of the kings wife was based on earlier sketches of Marie Casimire created in the workshop of Francesca Leone. The revers side however contains an image of Juno moving on a chariot towards the sun and the image of Gdańsk, this is supported by contemporary cartographic surroundings closest to him, shown on the medal which John Höhn (Hoehn) the elder designed in 1654. It seems this was the basis for the later work of his son, John Höhna (Hoehna).
Źródło:
Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia; 2017, 24; 109-128
0208-7626
Pojawia się w:
Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zakład Wychowawczy dla polskich chłopców w Wejherowie w okresie okupacji niemieckiej
Childcare Centre for Polish Boys in Wejherowo during the German Occupation
Autorzy:
Tomkiewicz, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1075753.pdf
Data publikacji:
2018-03-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
Neustadt
childcare centres
orphanages
territories incorporated into the Third Reich
everyday life in Gdańsk Pomerania
the German occupation
Opis:
At the beginning of the German occupation in the territories incorporated into the Third Reich all the Polish orphanages and childcare centres became administered by the German authorities. It was in accordance with the incentives included in the book prepared by the Political-Racial Bureau in November 1939 titled The question of the treatment of the population from the former Polish territories from the racial-political point of view, which recommended that racially valuable children should be exempted from resettlements and should be brought up in the Reich in special educational centres which followed the model of the House of Orphans in Potsdam. On 9 September 1939 Wejherowo was taken over by German soldiers from the 207th Infantry Division of Tiedemann, the 32nd Regiment of Grenzwache von Bothmer, the SS Battalion – Heimwehr Danzig of Major von Rittberg and the 5th Cavalry Regiment of Diener. The Wejherowo land became part of the Reichsgau Danzig-West Prussia. The occupying forces took over the buildings of the pre-war Centre for Social Care and the Primary School for the Deaf and Mute in Wejherowo, which are now situated at 279 Jana Sobieskiego street (at that time: Adolf-Hitler-Strasse). The buildings served as accommodation for the military units. Buildings no. 2 and no.4 along with the farm were not utilised. The German administration set up the Educational Centre called “Erziehungsanstalt Neustadt” for Polish and German boys aged 4 to 16 in the dormitory and school buildings. Polish children came from the territories of the former Pomeranian province – Bydgoszcz, Grudziądz, Toruń, Gdynia, Starogard Gdański and Kartuzy. The number of children of Polish nationality who stayed in the educational centre in Wejherowo amounted to 101 boys 9 according to the data of 31 April 1940). During their stay in the centre in Wejherowo boys were supervised by German teachers or local Kashubians. From time to time children were sent to nearby farms to help in agricultural works. In 1943 the decision was made to liquidate the centre gradually. Thirtyone boys were transported to the camp for children in Łodź in Przemysłowa street. During the evacuation of the centre some children escaped to their family homes. The remaining children were placed by the Polish authorities in childcare centres as victims of the war. Once their identity had been established, they were sent to their family homes. Orphans were placed in orphanages and childcare centres.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2018, 83, 1; 137-153
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Różnice w podejściu do zwalczania dążeń separatystycznych i niepodległościowych mniejszości Pomorza Gdańskiego w latach 1900-1939. Analiza czynników kreujących odmienne stanowiska władz Rzeszy Niemieckiej i Polski
Differences in the Approach to Combating the Independence and Separatist Aspirations of the Minorities of Gdansk Pomerania in the Years 1900-1939. Analysis of Factors Influencing the Different Positions of the German Reich and Polish Authorities
Autorzy:
Gąsiorowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2139644.pdf
Data publikacji:
2020-11-30
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:
bezpieczeństwo państwa
Pomorze Gdańskie
polityka narodowościowa
Rzesza Niemiecka
Polska
state security
Gdansk Pomerania
national policy
German Reich
Polska
Opis:
W artykule zaprezentowano uwarunkowania polityki prowadzonej wobec mniejszości zamieszkującej obszar Pomorza Gdańskiego, traktowanej jako element zapewnienia bezpieczeństwa politycznego państwa w latach 1900-1939. Skoncentrowano się na określeniu powodów prowadzenia stosunkowo odmiennej polityki przez ówczesne Cesarstwo Niemiecki i powstałe po zakończeniu I wojny światowej państwo polskie wobec pomorskich autochtonów. Wykazano, że głównym czynnikiem określającym sposób prowadzenia tej polityki były cechy poszczególnych grup narodowościowych, sposób oddziaływania państw pochodzenia orazreakcja tej ludności na działania władz administracyjnych, które uznawano za naruszenie ichpoczucia bezpieczeństwa.
The article presents the conditions of the policy towards the minority inhabiting the area of Gdansk Pomerania in the years 1900-1939. The focus was on determining the reasons for conducting a different policy by the German Empire and the Polish state established after the end of World War I towards Pomeranian indigenous people. It was shown that the main factors determining the manner of conducting this policy were the characteristics of individual national groups, the way the countries of origin influenced, and the reaction of this population to the actions of administrative authorities, which were considered a violation of their sense of security.
Źródło:
Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego; 2020, 14, 2; 238-259
1896-8848
2450-3436
Pojawia się w:
Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Administracja lasami państwowymi na obszarze dzisiejszej RDLP w Gdańsku w latach 1772−1815
Administration of the state-owned forests in the territory of the Gdansk Regional Directorate of the State Forests National Forest Holding in years 1772-1815
Autorzy:
Jażdżewski, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1008945.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
lesnictwo
Prusy Zachodnie
Pomorze Gdanskie
RDLP Gdansk
historia
lasy panstwowe
administracja lesna
lata 1772-1815
history of forestry
gdańsk pomerania (pomorze gdańskie)
western prussia
Opis:
The present article is the third in a series on the administration of state−owned forests in the territory of the Regional Directorate of State Forests in Gdańsk during Poland’s partition. In the period under review, vast stretches of forests, which formerly belonged to clergy, private owners or royalty, in the majority came under the rule of the Prussian King. To manage the taken−over property efficiently, the conqueror started to build a centralised forest administration structure abolishing the administrative division in place during the Republic of Poland.
Źródło:
Sylwan; 2010, 154, 07; 506-512
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stosunki Etniczne Na Pomorzu – Uwarunkowania I Kontekst Współczesny
The Ethnic Relations in Pomerania – Historical Background and Current Context
Autorzy:
Obracht-Prondzyński, Cezary
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2134533.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Pomorze Gdańskie
Kaszubi
mniejszości narodowe
wielokulturowość
struktura etniczna
konflikt polsko-niemiecki
Gdańsk Pomerania
the Kashubs
national minorities
multiculturalism
ethnic structure
Polish-German conflict
Opis:
W artykule zostały przeanalizowane zmiany stosunków ludnościowych (etnicznych) na terenie Pomorza Gdańskiego od wczesnego średniowiecza po współczesność. Analizę rozpoczęto od zakreślenia kontekstu historyczno-geograficznego, ponieważ granice terytorium określanego mianem Pomorze Gdańskie nieustannie ulegały zmianie, co wiązało się z przekształceniami politycznymi. Region bowiem był podporządkowany różnym centrom politycznym, z których każde prowadziło własną politykę osadniczą, migracyjną itd., skutkującą zmianami w strukturze etnicznej. Zwrócono uwagę na jej zmiany kolejno w czasach Zakonu Krzyżackiego, przynależności Pomorza do Rzeczypospolitej szlacheckiej, a szczególnie w okresie zaborów i w XX wieku. Podkreślono przy tym fenomen, jakim jest trwanie na tym terenie społeczności kaszubskiej. W końcowej części przeanalizowano skutki ludnościowe II wojny światowej, powojenne ruchy migracyjne, a wreszcie proces upodmiotowienia społeczności etnicznych na Pomorzu po 1989 roku.
The article analyses changes of population/ethnic relations in Gdańsk Pomerania since early Middle Ages until modern times. The analysis starts with an outline of the historical and geographical framework, as the territory of what is nowadays called Gdańsk Pomerania was undergoing constant changes related to political transformations. The region was subject to various political centres, many of which pursued their own settlement, migration policies etc., what resulted in changes of the region’s ethnic structure. The author focuses on these developments in the consequent periods of the rule of the Teutonic Order, affi liation of Pomerania to the Commonwealth of Poland and Lithuania, and in particular the partitions of Poland and the 20th century. The key phenomenon in question is existence and duration of the Kashubian community in this area. The fi nal part discusses the consequences of the World War II for the population processes, including the post-war migrations, to conclude with the process of “subjectivisation” of ethnic communities in Pomerania after 1989.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2010, 3(198); 9-46
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odbudowa autorytetu czy polityczne bankructwo? Działalność polityczna i wydawnicza Wiktora Kulerskiego w niepodległej Polsce (1918–1935)
A comeback or a political debacle? Wiktor Kulerski’s fortunes in independent Poland (1918–1935)
Autorzy:
Krzemiński, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/421727.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Wiktor Kulerski
„Gazeta Grudziądzka”
prasa pomorska
rywalizacja polityczna
działalność wydawnicza
Polish press and politics in Gdańsk Pomerania (West Prussia) in the early 20th century
Wiktor Kulerski (1865–1935)
Gazeta Grudziądzka
Opis:
Artykuł jest syntetycznym opisem aktywności publicznej Wiktora Kulerskiego, właściciela koncernu prasowego i wydawcy regionalnej prasy codziennej, w kontekście złożonych przemian politycznych, społecznych i gospodarczych okresu międzywojennego
In the last decades before World War I Wiktor Kulerski made his name as a journalist, newspaper proprietor, politician and member of the Reichstag from West Prussia. This article traces his fortunes amid the complex political, social and economic changes that followed after 1918
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2013, 16, 2(32); 37-48
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mało znane periodyki pomorskie z lat 1910–1915
Minor Pomeranian periodicals from 1910–1915
Autorzy:
Grażyna, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/421888.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Zabór pruski, prasa prowincjonalna
„Nasza Gazeta”
„Wieczory Rodzinne”
„Otucha”
„Głos Ludu”
„Głos Polski”
„Kurier Narodowy”
„Gazeta Chojnicka”
„Organista” „Gazeta Świecka”
„Głos Lubawski”
Local Polish press in Gdańsk Pomerania (West
Prussia) in 1910–1915
Opis:
W początkach XX wieku w Prusach Zachodnich pojawiły się nowe, polskie tytuły prasowe, wydawane w mniejszych ośrodkach miejskich. Pierwsza była „Nasza Gazeta” drukowana w Starogardzie Gdańskim od września 1910 roku. W Starogardzie drukowano również „Wieczory Rodzinne” (od 1912 r.) i „Otuchę” (od 1913 r.). W kwietniu 1911 roku pojawił się w Grudziądzu „Głos Ludu”, w Czersku „Głos Polski” i w Małym Tarpnie „Kurier Narodowy”. Numer okazowy „Gazety Chojnickiej” wydano 15 marca 1912 r. W lipcu 1912 roku swój zawodowy organ pt. „Organista” otrzymali organiści pomorscy, a w grudniu 1912 roku numer okazowy kolejnej gazety otrzymało Świecie. W 1913 roku w Lubawie pojawiła się druga gazeta. „Głos Lubawski” był jedynym periodykiem, który przetrwał lata I wojny światowej.
The beginning of the 20th century saw the rise of local Polish press in the smaller towns of Prusy Zachodnie (the Prussian province of Westpreußen). The trend was set by Nasza Gazeta, which was launched in Starogard Gdański in 1910. It was soon joined by two more titles, Wieczory Rodzinne (Family Evenings) and Otucha (Encouragement), which were also printed in Starogard Gdański from 1912 and 1913 respectively. April 1911 saw the launch of Głos Ludu (The People’s Voice) in Grudziądz, Głos Polski (Voice of Poland) in Czersk and Kurier Narodowy (The National Courier) in Małe Tarpno near Grudziądz. A special issue of Gazeta Chojnicka was printed on 15 March 1912. In July 1912 the Pomeranian church o rganists could start reading the periodical Organista. December 1912 saw the trial run of another local paper, Gazeta Świecka. The town Lubawa was home to two papers. Głos Lubawski (The Voice of Lubawa) was the only newspaper that managed to keep afl oat throughout the period of World War I.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2013, 16, 2(32); 19-35
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teologia strachu przed zarazą
Theology of the fear of Plague
Autorzy:
Sznajderski, Tadeusz Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1013457.pdf
Data publikacji:
2020-10-10
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Epidemia
strach
Pomorze
Gdańsk
Toruń
Epidemic
Fear
Pomerania
Gdansk
Torun
Opis:
CEL NAUKOWY: Autor artykułu przedstawia epidemię dżumy w miastach Pomorza w latach 1708 – 1711. PROBLEM  I  METODY BADAWCZE: Ukazane zostały i scharakteryzowane postawy społeczne mieszkańców Pomorza wobec epidemii dżumy. PROCES WYWODU: Przedstawione zostały główne organizacyjne decyzje i rozporządzenia władz miejskich i działalność duszpasterska duchownych związana z zabezpieczeniem przed chorobą. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Zasadniczym wnioskiem płynącym z przedstawionej analizy jest traktowanie przez mieszkańców epidemii jako kary za grzechy. Dlatego podjęte wysiłki zmierzają do działań kierujących do wyleczenia ducha (przez praktyki religijne) oraz wyleczenie ciała (przez medyczne zabiegi). Społeczeństwo Pomorza jednoznacznie wiąże epidemię z działalnością Boga. Podstawowym czynnikiem wobec epidemii jest strach. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Z uwagi na swe odniesienia historyczne artykuł może przysłużyć się do refleksji nad społeczeństwem postpandemicznym.
RESEARCH OBJECTIVE: The author of the article presents the plague epidemic in the cities of Pomerania in the years 1708 - 1711. RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The social attitudes of the Pomeranian inhabitants towards the plague epidemic have been shown and characterised. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The main organisational decisions and regulations of the municipal authorities as well as the pastoral activity of the clergy related to protection against the disease have been presented. RESEARCH RESULTS: The main conclusion from the presented analysis is that the inhabitants treated the epidemic as a punishment for their sins. Therefore, the efforts undertaken were aimed at the actions leading to the healing of the soul (through religious practices) and the healing of the body (through medical treatments). The Pomeranian society evidently linked the epidemic with the activity of God. The primary response to the epidemic was fear. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: Due to its historical references, the article may be used to reflect on a post-pandemic society.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2020, 11, 36; 125-135
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pomorzanie w walce o powrót Pomorza Gdańskiego do Polski (1918-1920)
Autorzy:
Ostapowicz, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1202868.pdf
Data publikacji:
2020-11-12
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Pomorze Gdańskie
konferencja paryska
powstanie wielkopolskie
Organizacja Wojskowa Pomorza
Wolne Miasto Gdańsk
zaślubiny Polski z morzem
Pomerania-Gdansk
the Peace Conference in Paris
Greater Poland Uprising
the Pomerania Military Organization
the Free City of Gdansk
“marriage” of Poland with the Baltic Sea
Opis:
„Długi” wiek XIX (1772-1920) upłynął na Pomorzu Gdańskim pod władzą zaborcy pruskiego. Na przekór bismarckowskiej germanizacji kształtowała się nowoczesna świadomość narodowa polska, oparta o tradycje walki o niepodległość (1807, 1830, 1848, 1863) i hasła pozytywistyczne, co wpłynęło na postawy Polaków w latach 1918-1920. O połączeniu Pomorza Gdańskiego – Nadwiślańskiego – Prus Zachodnich (niem. Provinz Westpreussen) z odzyskującą niepodległość Polską zadecydowały silne powiązania z powstaniem wielkopolskim i decyzje konferencji pokojowej w Paryżu (1919). Mimo zakazu podejmowania walki na Pomorzu wydanego przez Naczelną Radę Ludową, działały tu różne grupy konspiracyjne na czele z Organizacją Wojskową Pomorza, toczące utarczki z niemieckim Grenzschutzem-Ost, przygotowujące powstanie w Gdańsku na wypadek pojawienia się „Błękitnej Armii” gen. Józefa Hallera, tworzące partyzantkę w Borach Tucholskich. Konspiratorzy wzięli udział w wojnie z Rosją Sowiecką w 1920 r., a symbolem ich zwycięstwa stały się zaślubiny Polski z morzem 10 lutego 1920 r.
The “long” 19th century (1772-1920) passed in Pomerania-Gdansk under the Prussian-German invaders. In spite of Bismarck’s germanization, modern polish national bassed on the traditions of the struggle for independence (for example Napoleonic Free City of Gdańsk, Springtide of Nations 1848 and polish Uprisings 1830, 1863) and positivist slogans which influenced the attitudes of Poles in the years 1918-1920. On the merger of Pomerania-Gdansk – Pomerania-on the Vistula – Western Prussia (germ. ‘Westpreussen’) with Poland regaining independence was determined by strongties with the Greater Poland Uprising and the decisions of the peace conference in Paris (1919). Despite the ban of fighting against Pomerania issued by the Supreme People’s Council (Naczelna Rada Ludowa), various underground groups led here, including the Pomeranian Military Organization (Organizacja Wojskowa Pomorza), fighting with the German Grenzschutz-Ost (germ. ‘border paramilitary units’), preparing the uprising in Gdansk in the event of the appearance of the “Blue Army” (Polish Army in France) gen. Joseph Haller’s, forming a guerilla in Bory Tucholskie (pol. Forrest of Tuchola). The conspirators took part in the war with Soviet Russia in 1920 and the symbol of their victory became the “marriage” of Poland with the Baltic Sea on February 10, 1920.
Źródło:
Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL; 2020, 2(17); 79-101
2658-1175
2719-3144
Pojawia się w:
Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie Pomorze czy Prusy Zachodnie? Kwestia przynależności państwowej regionu w latach 1918-1920
Autorzy:
Kłaczkow, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/529398.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Towarzystwo Miłośników Torunia
Tematy:
Pomorze Gdańskie
ziemie: chełmińska
michałowska
lubawska
Prusy Zachodnie
Podkomisariat Naczelnej Rady Ludowej
Rady Ludowe, Organizacja Wojskowa Pomorza
Danziger Pommern, Kulmer Land, Michelauer Land, Land Löbau, Westpreußen
Unterkommissariat des Obersten Volksrats
Volksräte
Pommersche Militärorganisation
Gdańsk Pomerania
lands of Chełmno
Michałów
Lubawa
West Prussia
Subcommittee of the Supreme People's Council
People's Councils
Military Organization of Pomerania
Opis:
Obszar Pomorza Gdańskiego i powiązanych z nim historycznie ziem: chełmińskiej, michałowskiej i lubawskiej funkcjonował w II Rzeszy jako obszar administracyjny Prusy Zachodnie. Przez wieki przenikały się na tym terenie wpływy polskie i niemieckie, a teren przechodził z rąk do rąk. Pierwotnie należący do Królestwa Polskiego, w XIII i XIV wieku zajęty przez Zakon Krzyżacki, od 1466 do 1772 r. ponownie w ramach Polski przeszedł następnie w wyniku rozbiorów do państwa pruskiego. W 1914 r. u progu wybuchu Wielkiej Wojny wydawało się, że tę kilkuwiekową rywalizację wygrała strona niemiecka. Tendencje demograficzne były bowiem bardziej korzystne dla Niemców. Według oficjalnych danych pochodzących ze spisu ludności z 1910 roku ówczesną prowincję Prusy Zachodnie zamieszkało 65% ludności niemieckiej i 35 % polskiej. Cztery lata Wielkiej Wojny odmieniły tę sytuację. W listopadzie 1918 r. Niemcy przegrały wojnę, a na arenę międzynarodowych rokowań powróciła sprawa niepodległości Polski i jej powrotu nad Bałtyk. Miejscowe koła polskie podjęły również działania mające na celu zorganizowanie lokalnych struktur polskich. Tak powstał Podkomisariat Naczelnej Rady Ludowej z siedzibą w Gdańsku, a w każdym powiecie lokalne Rady Ludowe. Powstawały również struktury konspiracyjne, w tym przede wszystkim Organizacja Wojskowa Pomorza. Jej struktury były szczególnie aktywne w Borach Tucholskich oraz na terenie ziemi chełmińskiej. O ostatecznym kształcie granic i przynależności spornych ziem zadecydował traktat wersalski podpisany w dniu 28 czerwca 1919 r. Na jego mocy 62 % terenu prowincji Prusy Zachodnie zostało przyznane Polsce. Poza Polską pozostała jednak stolica ziemi pomorskiej – Gdańsk, który przez kolejne pokolenie wiódł życie wolnego miasta. To zadecydowało, że nową stolicą polskiego Pomorza został Toruń, który powrócił do Polski 18 stycznia 1920 r.
Das Gebiet des Danziger Pommerns und der mit ihm historisch verbundenen Länder von Kulm, Michelau und Löbau bildete im Deutschen Kaiserreich das Verwaltungsgebiet Westpreußen. Jahrhundertelang durchdrangen sich auf diesem Gebiet polnische und deutsche Einflüsse und das Gebiet wechselte ständig den Besitzer. Ursprünglich gehörte es zum Königreich Polen, im 13. und 14. Jahrhundert wurde es vom Deutschen Orden besetzt, 1466-1772 war es erneut bei Polen und kam danach infolge der Teilungen an den preußischen Staat. 1914, vor Beginn des 1. Weltkriegs hatte es den Anschein, als sei diese jahrhundertelange Rivalität von der deutschen Seite gewonnen worden. Denn die demografischen Tendenzen entwickelten sich zugunsten der Deutschen. Nach den offiziellen Angaben aus der Volkszählung von 1910 wohnte in der damaligen Provinz Westpreußen 65% deutsche und 35% polnische Bevölkerung. Die vier Jahre des Großen Kriegs veränderten diese Situation. Im November 1918 verlor Deutschland den Krieg und die Frage der Unabhängigkeit Polens und seiner Rückkehr an die Ostsee kehrte auf die Tagesordnung der internationalen Verhandlungen zurück. Örtliche polnische Kreise wurden aktiv, um lokale polnische Strukturen zu organisieren. Auf diese Weise entstanden das Unterkommissariat des Obersten Volksrats mit Sitz in Danzig sowie lokale Volksräte in jedem Landkreis. Ebenso entstanden konspirative Strukturen, darunter vor allem die Pommersche Militärorganisation. Ihre Strukturen waren vor allem in der Tucheler Heide und auf dem Gebiet des Kulmer Landes aktiv. Über den endgültigen Verlauf der Grenzen und die Zugehörigkeit strittiger Gebiete entschied der Versailler Vertrag, der am 28. Juni 1919 unterschrieben wurde. Nach seinen Bestimmungen wurden 62% des Gebiets der Provinz Westpreußen Polen zugesprochen. Außerhalb von Polen blieb jedoch die Hauptstadt von Pommern, Danzig, das während der folgenden Generation als Freie Stadt existierte. Das führte dazu, dass zur neuen Hauptstadt des polnischen Pommerns Thorn wurde, das am 18. Januar 1920 zu Polen zurückkehrte.
The area of Gdańsk Pomerania and the historically related lands of Chełmno, Michałów and Lubawa functioned in the Second Reich as the administrative area of West Prussia. For centuries, Polish and German influences had affected the territory, which tended to change its owners. Originally, the territory belonged to the Kingdom of Poland; in the 13th and 14th centuries it was occupied by the Teutonic Order, while from 1466 to 1772 it remained again under the authority of Poland only to become part of  the Prussian state as a result of partitions. In 1914, at the beginning of the outbreak of the Great War, it seemed that the German party had won this competition lasting  for several centuries. Demographic trends were more favorable for the Germans. According to the official data of the 1910 census, the then province of West Prussia was inhabited by 65% of the German and 35% of the Polish population. Four years of the Great War changed this situation. In November 1918, Germany lost the war, and the issue of Poland's independence and its return to the Baltic came back  to the arena of international negotiations. Local Polish circles also took actions to organize local Polish structures. This is how the Subcommittee of the Supreme People's Council based in Gdańsk was established; what is more, local People's Councils were set up in each county. Underground structures were also emerging, including above all the Military Organization of Pomerania. Its structures were particularly active in the Tuchola Forest and in the Chełmno region. The final shape of the borders and the political  belonging of the disputed lands was decided by the Versailles Treaty signed on 28 June 1919. Upon the strength of the Versailles Treaty, 62% of the area of the province of  West Prussia was granted to Poland. However, the capital of Pomerania - Gdańsk, which was declared  the free city, remained outside Poland. All this  influenced the fact that Toruń, which returned to Poland on 18 January  1920, became the new capital of Polish Pomerania.
Źródło:
Rocznik Toruński; 2019, 46
0557-2177
Pojawia się w:
Rocznik Toruński
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Profesor Andrzej Jan Chodubski (1 I 1952 – 6 VII 2017) i jego wkład w rozwój badań pomorzoznawczych
Professor Andrzej Jan Chodubski (1 January 1952 – 6 July 2017) and his contribution to the development of Pomerania research
Autorzy:
Knopek, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1935794.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Chodubski
political scientist
Pomerania
politologia
metodologia badań
Gdańsk
Pomorze
Opis:
Andrzej Chodubski był cenionym naukowcem zajmującym się badaniami politologicznymi. W jego dorobku znalazły się monografie i opracowania, rozdziały w pracach zbiorowych, artykuły naukowe i popularnonaukowe oraz teksty prasowe. Całość dorobku Profesora przekroczyła 1 200 pozycji, co tylko podkreśla jego niebywałą aktywność zawodową. W artykule omówiono działalność naukową prof. Andrzeja Chodubskiego i wskazano główne jego prace.
Andrzej Chodubski was a respected scientist engaged in political science research. His achievements include monographs and studies, chapters in collective works, scientific and popular science articles and press articles. The whole of Professor’s output exceeded 1200 items, which only underlines his incredible writing activity. The article discusses the scientific activity of Andrzej Chodubski and indicates his main works.
Źródło:
Acta Politica Polonica; 2018, 45, 3; 43-47
2451-0432
2719-4388
Pojawia się w:
Acta Politica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Święty Wojciech, urbs Gyddaanyzc i problem chrystianizacji Pomorza wschodniego. Kilka uwag na marginesie rozważań dotyczących kultury duchowej mieszkańców grodu w widłach Wisły i Motławy
Saint Adalbert, urbs Gyddaanyzc and chrystianisation of Western Pomerania
Autorzy:
Kajkowski, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365853.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
Pomorze Wschodnie
Gdańsk
święty Wojciech
chrystianizacja
Western Pomerania
Gdansk
St Adalbert
Christianisation
Opis:
The 1050 anniversary of the baptism of Poland provided a good reason to resume the current discussion on the causes and circumstances of the conversion of Mieszko I and his nascent state. The scarcity and ambiguity of available sources has meant that we are far from definitive conclusions in this regard. It would seem that we can have a better understanding regarding the conversion of Pomerania. Two missions connected sequentially with the eastern and western part of that area have had a direct echo in the literature of the early Middle Ages. And while the activity of Otto of Bamberg in Western Pomerania brought visible results (although it seems to have no such consequences as suggested by the sources) it is difficult to find evidence for the 10th century from the eastern part of the region. Recent archaeological discoveries related to the stronghold located between the Vistula and the Motława rivers, undermine not only the possibility of missionary work in this place, but also the presence of St. Adalbert in general. Furthermore, the archaeological sources we have at our disposal suggests that the inhabitants of the Gdansk were not interested in the reception of Christian ideology – even if these were associated with early medieval elites (and the presence of their representatives here is indicated by some discoveries). It seems to be confirmed by a corpus of sources which can indicate that the functioning of the local community was based on a traditional normative system. In other words, common archaeological discoveries do not give any direct evidences concerning the stronghold’s conversion, or even to place a Christian community here. In such circumstances, we must assume, that either the Vita of St Adalbert does not reflect the reality of their time and should be treated as a ‘classic’ example of hagiographic rhetoric, or concerns a different stronghold located at the mouth of the Vistula river.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2016, 293, 3; 431-455
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Okno na świat” i „dwójka”. Działalność placówki polskiego wywiadu i kontrwywiadu wojskowego w Gdyni w latach 1933-1939
Autorzy:
Skóra, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591030.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
military intelligence
the port in Gdynia
Pomerania
sea policy
counter-intelligence
the Free City of Gdańsk/Danzig
wywiad wojskowy
port w Gdyni
Pomorze
polityka morska
kontrwywiad
Wolne Miasto Gdańsk
Opis:
W Gdyni w latach 1933-1939 działała placówka polskiego wywiadu wojskowego. Był to Posterunek Oficerski nr 2 (PO 2), podlegający większej agendzie, Ekspozyturze nr 3 Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego. Pod kierownictwem oficera pracowało w nim kilku wojskowych i cywilów. Podlegali im agenci, zbierający wiadomości w terenie. Ich liczba oscylowała między 6 a 13. Ogółem, w latach 1933-1938 dla PO 2 pracowało w Gdańsku i Niemczech co najmniej 37 agentów. PO 2 utworzono kilka miesięcy po objęciu władzy w Rzeszy przez nazistów i tuż po wystąpieniu Niemiec z Ligi Narodów. Lata 1931-1933 były okresem wyjątkowego napięcia w stosunkach polsko-gdańskich. Ich widownią było głównie forum Ligi Narodów. Prawdopodobnie powołanie posterunku kontrwywiadu ofensywnego (bo taki miał profil działalności przez pierwsze dwa lata) spowodowane było obawą przed rozwojem sytuacji w Wolnym Mieście. Naziści byli nieobliczalni i groźni. W zakresie kontrwywiadowczym PO 2 był tarczą osłaniającą port w Gdyni i najbliższy rejon przed penetracją niemiecką idącą. Sąsiedztwo Wolnego Miasta Gdańska było główną przyczyną powołania posterunku. Było to miasto cieplarniane dla działalności szpiegowskiej i nielegalnej. Przybywali tam dezerterzy, przemytnicy, fałszerze, pospolici przestępcy, działacze polityczni i uciekinierzy przed prześladowaniami. Do listopada 1935 roku gdyński PO 2 koncentrował się na pracach kontrwywiadowczych związanych z Gdańskiem. Do łatwych zadań należało namierzanie mieszkań, w których niemieckie służby spotykały się ze współpracownikami. Kilkadziesiąt zadań rocznie dotyczyło sprawdzenia doniesień posterunków oficerskich, ekspozytury lub innych służb polskich w odniesieniu do podejrzanych osób. Szukano szpiegów i zdrajców. Badano zachowania – zwłaszcza gdańszczan – nietypowe i występujące regularnie.Zbierano wiadomości o powiązaniach między przedsiębiorstwami polskimi, gdańskimi i niemieckimi na Wybrzeżu. Sprawdzano kontakty towarzyskie oficerów Wojska Polskiego i członków ich rodzin (zwłaszcza żon). Od 1935 roku, w związku z powstaniem niemieckiej armii z poboru powszechnego (Wehrmacht) PO 2 został przestawiony na działania ofensywne, głównie na terenie Pomorza Zachodniego (czyli wschodniego obszaru Provinz Pommern oraz Grenzmark Posen Westpreussen). Chodziło o poznanie stanu niemieckich zbrojeń, dyslokacji wojsk, budowy lotnisk i umocnień (na późniejszym tzw. Wale Pomorskim, (Pommern stellung – d 1).I przewidzenie szybkości mobilizacji.
In the years 1933-1939 in Gdynia there was a post of Polish military intelligence. It wasan officers’ Post no 2 (PO-2), subordinated to a bigger agency, the Branch Office no 3 ofthe Second Department of the Polish Army’s General Staff. An officer managed a teamof several people, military men and civilians. In turn, they managed agents, who collected information. Their number oscillated between 6 and 13. Altogether, in the years1933–1938 there were at least 37 agents working for PO-2 in Gdańsk and Germany. PO-2 was created a few months after the Nazis assumed power in the Reich andjust after Germany left the League of Nations. The years 1931–1933 were a period ofexceptional tension between Poland and Gdańsk/Danzig. It was especially visible in theforum of the League of Nations. The reason behind creating a post of offensive counter-intelligence (such was the profile of the post for the first two years) was a fear of howthe situation in the Free City of Danzig might develop. The Nazis were unpredictable anddangerous. From the counter-intelligence point of view PO-2 was a shield protecting the port in Gdynia and its surroundings from the German penetration. The vicinity of Gdańsk wasthe main reason to create the post. It was a propitious city for espionage. The Free Cityof Gdańsk/Danzig was full of deserters, smugglers, forgers, common criminals, politicalactivists, escapees and refugees. Until November 1935 the Gdynia PO-2 concentrated on counter-intelligence concerning Gdańsk. A relatively easy task was to identify flats where the Germans met withtheir collaborators. Several score of tasks were related with checking the reports concerning various people; the reports were coming from the officers’ posts, the branch office or other sources. Spies and traitors were looked for. The behaviours of selected inhabitantsof Gdańsk were investigated, especially the uncharacteristic and – at the same time –regular ones. The information was collected on the connections between Polish, Gdańskand German enterprises. Social contacts of officers of the Polish Army and the membersof their families (especially their wives) were looked at carefully. Since 1935 in connection with creating Wehrmacht out of compulsory conscriptionPO-2 changed its mode of action into offensive, mainly in West Pomerania, i.e. the eastern part of Provinz Pommern and Grenzmark Posen Westpreussen. The point was to define the state of the German armaments, the deployment of German troops, the locationof their airports and fortifications (of what was to become the Pomeranian Embankment,Pommernstellung) and the speed of mobilisation.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2019, 2; 99-131
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 21

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies