Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Bogurodzica" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 19
Tytuł:
Piotr Skarga jako wydawca i interpretator Bogurodzicy
Piotr Skarga as an Editor and Interpreter of Bogurodzica
Autorzy:
Wichowa, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967581.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Peter Skarga
Bogurodzica
Publisher
interpreter
Opis:
Piotr Skarga has played an important role in the history of the reception of Bogurodzica editing three times and interpreting this song. He reprinted this poem in Żywoty Świętych (1579), in Kazania o siedmiu sakramentach (1600) and Kazania przygodnych (1610). Besides these editorial actions he has developed a separate sermon about Bogurodzica. As a publisher he tried to reprint the lyrics faithfully but he was not a passive editor, who dispassionately, with a distance stalks to the form of the text. He was an active didactic, who aimed this old artwork written in medieval Polish to make fully understandable to the modern reader. Therefore, he added the informative and instructive comments on the Bogurodzica. Skarga wanted to inform the reader about life, work, and the way to holiness of Bishop Wojciech, the alleged author of the Bogurodzica, and give the editorial explanation to the poem; to popularize and extend its vitality. Skarga’s comment has also Counter-Reformative overtone. Jesuit preacher by spreading the cult of Mary emphasized the ideological Polish religiosity after Trident, unchanged from the baptism of Poland. Bogurodzica was to provide the fact that from the beginning of Christianity, there was half an ancient hymn that proclaims devotions to Maria, a tradition which continued uninterrupted despite the spread of different faith doctrines. Skarga as an interpreter of the Bogurodzica explains this poem in a simple way, fully comprehensible to his contemporary readers, however, do not trivialize the depth of theological interpretation of this monumental poem. He used a simple style, avoiding ornamentation and stylistic tropes. He turned out to be a discerning commentator of this venerable monument of our poetry, excellent didactics who proclaim in a clear and accessible way The Word of God, closed in a difficult to understand medieval text.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2013, 21, 3
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Pociesz i mię tu na chwilę…” Problematyka religijna "Pieśni" Nikodema Muśnickiego SJ
“Comfort me here for a moment…”: Religious Themes in Pieśni by Nikodem Muśnicki SJ
Autorzy:
Janiec, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451186.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
religious motives
Enlightenment poetry
Jesuits
Nikodem Muśnicki
Providence
ode
Bogurodzica [Mother of God]
motywy religijne
poezja oświecenia
jezuici
Opatrzność
oda
Bogurodzica
Opis:
The article presents the most important religious themes in Pieśni [Songs] by Nikodem Muśnicki, a Jesuit from Polotsk, who was active during the Enlightenment. His biography, as presented in the introductory section, places him among forgotten writers, representatives of classicism after King Stanislaus II, and is a starting point in the interpretation of his songs. The analysis of selected pieces, published in the volume Drobniejsze poetyckie zabawki [Smaller Poetic Toys] and those which remained in manuscript, clearly indicates that Muśnicki chose the most important religious problems as his object of poetic reflection. He is interested in God, man and the world. Within these themes he also analyses more detailed issues: the essence of the Supreme Being, the existential situation of the human being, the place of man in the universe, and, last but not least, relations of God and man. The poet’s works are an interesting example of Polish religious poetry during the Enlightenment.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2016, 6(11); 347-363
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Henryk Mikołaj Górecki’s road to the Oratorio “Sanctus Adalbertus” in the context of the composer’s fascination with the person and teaching of St. John Paul II
Autorzy:
Malecka, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146653.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Górecki
John Paul II
Saint Adalbert
oratorio
Bogurodzica
Opis:
Henryk Mikołaj Górecki’s profound personal religiousness became the source of his deep spiritual bond with the personality of Karol Wojtyła – Saint John Paul II. The relationship between the composer and the Pope was of a special nature. In 1977, Cardinal Karol Wojtyła commissioned a work from Henryk Mikołaj Górecki to commemorate the 900th anniversary of the death of St Stanislaus. The result was the oratorio Beatus Vir Op. 38, a psalm for baritone, mixed choir and orchestra. Since its premiere, the composer has been urged by the Pope to compose further works of religious music. This was to be a larger cycle dedicated to Polish saints. Only the oratorio on St Adalbert was written, the fate of which was unknown during the composer’s lifetime. Its manuscript was found in materials left behind by his son. The text of Sanctus Adalbertus is laconic, building up already at the level of words a specific drama typical of the composer. It is sung in Latin alternating with Polish (there is also a Czech variant, which is understandable given St Adalbert’s nationality), and, as so often in Górecki’s work, is based on thoughts taken from the Psalms. While the first three parts of the work can be said to be composed as a whole by ‘juxtaposing’ different sound models, different idioms repeated many times in an irregular manner peculiar to Górecki, the fourth part, with its clear three-part structure, is built in a processual manner. Górecki’s Gloria is derived, as it were, from the song Bogurodzica and tends towards it. In the maximally muted ending of the work, the melody returns, this time as if a reminder of it in the single, delicate strikes of the bells and grand piano leading to the utterance of the saint’s name: “Sanctus Adalbertus”. The work can be interpreted as a journey towards the quotation from the oldest Polish hymn – Bogurodzica (Mother of God), as a journey to the source – to the roots of a Polish national identity in times of rebirth.
Źródło:
Pro Musica Sacra; 2023, 21; 49-66
2083-4039
Pojawia się w:
Pro Musica Sacra
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od Bogurodzicy do Kobiety Świętej – o recepcji najstarszej polskiej pieśni przez współczesną młodzież
From Bogurodzica to Holy Woman: On literary reception of the oldest Polish hymn by the contemporary youth
Autorzy:
Kępka, Izabela
Warda-Radys, Lucyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2010835.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Bogurodzica
genology of the prayer
valuation
genologia modlitwy
wartościowanie
Opis:
Celem artykułu jest analiza elementów łączących uczniowskie parafrazy Bogurodzicy, napisane przez uczniów jednego z łódzkich liceów i opublikowane w „Dużym Formacie” (dodatku do „Gazety Wyborczej”) w styczniu 2003 r., ze średniowiecznym oryginałem. Analiza wiąże się z elementami genologii tekstu – strukturą modlitwy, relacjami nadawczo-odbiorczymi oraz światem wartości nadawcy, wyrażonym w postaci próśb lub pragnień. Analiza wykazała nawiązania wierszy licealistów do Bogurodzicy. Wynikają one zarówno z kształtu wiersza o charakterze modlitewnym, wyraźnie wyeksponowanego adresata (którym jest najczęściej Matka Boża lub Matka Boża i Syn Boży/Bóg) oraz – najczęściej zbiorowego – nadawcy zanoszącego prośby do adresata. W parafrazach Bogurodzicy nadawca jest – podobnie jak adresat – wyraźnie nazwany (co różni te teksty od pieśni średniowiecznej), a jego prośby są bardziej konkretne (niż w Bogurodzicy) i wynikają z przynależności do określonego środowiska. Język tych utworów jest prosty, precyzyjny, momentami kolokwialny, pozbawiony typowej dla języka religijnego hieratyczności. Powoduje to desakralizację tekstów, ale jednocześnie podkreśla bliskość nadawcy i adresata tak ważną dla młodego, poranionego przez życie człowieka.
The aim of the article is to analyze elements common to the paraphrases of Bogurodzica – written by the students of one of the secondary comprehensive schools in Łódź and published in “Duży Format” (a supplement to “Gazeta Wyborcza”) in January 2003 – and the medieval original. The analysis involves the elements of the text’s genology: structure of the prayer, sender – receiver relationship, and the universe of the sender’s values expressed in the form of their petitions or desires. The analysis demonstrated the reference of the students’ poems to Bogurodzica. It follows from the shape of the prayerful poem, clearly exposed addressee (predominantly Mother of God or Mother of God and Son of God/God), and – most frequently collective – sender, who brings their petitions to the addressee. In the paraphrases of Bogurodzica the sender is –similarly as the addressee – clearly named (unlike in the medieval hymn), their petitions are more concrete (than these contained in Bogurodzica) and result from their membership in a particular community. The language of these poems is simple, precise, colloquial at times, lacking hieraticism typical of religious language. This results in the desacralization of the texts, but at the same time emphasizes closeness of the sender and the addressee, so important for the young, injured by life, humans.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2021, 20; 65-77
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy faktycznie pod Grunwaldem śpiewano Bogurodzicę?
Was Bogurodzica really sung at Grunwald?
Autorzy:
Obremski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2048513.pdf
Data publikacji:
2021-10-27
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Bogurodzica
Grunwald
Teutonic Order
propaganda war
zakon krzyżacki
wojna propagandowa
Opis:
The answer to the question posed in the title of the article is negative. The two times that Bogurodzica was sung in July 1410 served as a verbal a praise of the Polish army’s piety and thus an important element of the propaganda war against the Teutonic Order; at the same time, these performances counterbalanced the futile siege of Malbork as well as the disproportion between the triumph on the battlefield and the outcomes of the Toruń peace treaty; on the international stage, they mitigated the allegations of the sinful alliance between Poles and the “Saracens” (Tatars) and the schismatics. Polish chroniclers treated the litany Kyrie eleison as pars pro toto: in their accounts, the two words of the chorus were transformed into a native song.
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2021, 76; 379-393
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mickiewicz od świętych (zarysy hagiograficzne)
Mickiewicz of saints (hagiographic outlines)
Autorzy:
Burta, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1400617.pdf
Data publikacji:
2016-12-19
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
Adam Mickiewicz
Saint Adalbert
Mother of God
św. Wojciech
Bogurodzica
Opis:
Artykuł dotyczy religijnego, ściślej: hagiograficznego wymiaru literatury polskiego romantyzmu. Ukazuje zainteresowanie Adama Mickiewicza postaciami świętych, a szczególnie św. Wojciecha. Jest on bohaterem kilku nielirycznych, nieosobistych utworów Mickiewicza. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że teksty te pisane były na zamówienie, miały charakter oficjalny, popularyzatorski. Zwłaszcza okoliczności powstania noty biograficznej Saint Adalbert (1839), przygotowanej do Encyclopédie catholique, pokazują różne odcienie motywacji autora. Okazuje się, że we wszystkich tekstach poświęconych św. Wojciechowi (fragmenty rozprawy Pierwsze wieki historii polskiej, 1838; wykład XIII kursu pierwszego Literatury słowiańskiej, 1841) Mickiewicz konsekwentnie przypisuje świętemu autorstwo hymnu Bogurodzica. Artykuł przynosi odpowiedź, dlaczego Mickiewiczowi zależy na podtrzymaniu XVI-wiecznej legendy o Canticum sancti Adalberti, mimo że była w XIX wieku kwestionowana.
The article concerns religious or rather hagiographic dimensions of Polish romantic literature. It presents Adam Mickiewicz’s interests in the persons of saints, especially in St. Adalbert of Prague who is a character of a few unemotional and impersonal pieces of writings by Mickiewicz. At first sight it seems that the mentioned texts were written on request, they were official and they had an official and popularizing character. Especially circumstances of the origin of a biografic note entitled Saint Adalbert (1839), prepared for Encyclopédie catholique, illustrate hues of the poet’s motivation. It appears that in each text devoted to St. Adalbert (fragments of a dissertation First centuries of Polish history [Pierwsze wieki historii polskiej], 1838; lecture XIII of the first course of Slavic literature [Literatura słowiańska], 1841) Mickiewicz constantly attributes the authorhip of the hymn Mother of God [Bogurodzica] to the saint. The study brings an answer to the question why Mickiewicz wanted to sustain the XVI century legend about Canticum sancti Adalberti despite the fact that the legend’s veracity was questioned in XIX century.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2016, 2; 249-262
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Okoliczności kompozycji hymnu Akatyst ku czci Najświętszej Maryi Panny
The circumstances of the composition of the hymn Akathistos in honour of the Blessed Virgin Mary
Autorzy:
Grzywaczewski, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/612131.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Maryja
Bogurodzica (Bogarodzica)
hymn
Akatyst
Theotokos
Mary
God’s Mother
Akathistos
Opis:
The author of this article tries to situate the famous Greek Hymn Akathistos in its large context. He presents the Old Testament tradition, especially the Psalms, and the New Testament tradition: Christological hymns and the person of Mary in the Gospel. The Christians of the first centuries used to sing hymns during their meetings of prayer. The old Hellenic tradition in poetry and music could also have influence on the Christian poetry and music, especially on the formal aspect of such compositions. It seems to be obvious that the Akathistos was inspired by the theological considerations on Mary as Christ’s Mother. This hymn is a great praise of Mary as Theotokos; this title was accepted officially in the Church by the Council of Ephesus (431). The exact date of the composition of the hymn is not known; it is only known that this hymn was sung in 626 in Constantinople as thanksgiving to Mary for the expelling of the aggressors (a regiment of the Persian army). The question of authorship of Akathistos is still discussed; most scholars attribute it to Romanos Melodus, but such an opinion is considered as probable. The aim of this article is to introduce the lector into the study on the theology of the Akathistos (Christology and Mariology). Surely, such a study can be precious for the Christian spirituality.
Źródło:
Vox Patrum; 2018, 69; 195-218
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Święty Józef Oblubieniec w prawosławnej hymnografii liturgicznej
Saint Joseph the Betrothed in the Orthodox liturgical hymnography
Autorzy:
Karczewski, Pantelejmon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38410830.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Joseph
betrothed
Christmas
Theotokos
hymnography
Józef
Oblubieniec
Boże Narodzenie
Bogurodzica
hymnografia
Opis:
Postać Józefa, zaślubionego Bogurodzicy jest w tradycji prawosławnej dość słabo znana. Jednocześnie jest bardzo interesująca z liturgicznego punktu widzenia. Hymnografia dnia jego pamięci, a zwłaszcza królewskich godzin wigilii Bożego Narodzenia, porusza w sposób szczególny temat wątpliwości, jakie miał on w związku z brzemiennością Najświętszej Marii. Teksty liturgiczne poruszają także zagadnienie wieku Józefa, który określany jest przeważnie jako starzec.
The figure of Joseph, married to the Mother of God, is relatively little known in the Orthodox tradition. At the same time, it is very interesting from a liturgical point of view. The hymnography of the day of his remembrance, and especially of the Royal Hours of Christmas Eve, deals in a special way with the question of the doubts he had in connection with the pregnancy of the Blessed Virgin Mary. The liturgical texts also deal with the question of the age of Joseph, who is usually defined as an elder.
Źródło:
ELPIS; 2022, 24; 63-68
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielkotygodniowe inspiracje w hymnografii Zaśnięcia Bogurodzicy
Inspirations of the Holy Week in the hymnography of the Dormition of the Mother of God
Autorzy:
Karczewski, Pantelejmon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1912082.pdf
Data publikacji:
2021-09-23
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Zaśnięcie
Bogurodzica
Wielki Tydzień
hymnografia
pogrzeb
Dormition
Mother of God
Holy Week
hymnography
funeral
Opis:
Zaśnięcie Bogurodzicy to jedno z najbardziej uroczyście obchodzonych świąt w prawosławnym roku liturgicznym. Ma bogatą hymnografię, w tym dodatkowy obrzęd Pogrzebu Bogurodzicy. Teksty święta są w dużej mierze inspirowane hymnografią Wielkiego Tygodnia, a zwłaszcza Wielkiej Soboty. Niniejszy artykuł prezentuje na przykładzie święta Zaśnięcia Bogurodzicy ogólne zjawisko intertekstualności w hymnografii. Wzajemne przenikanie się tekstologiczne hymnów pojawia się bowiem w kontekście wielu świąt i wielu świętych.
Dormition of the Mother of God is one of the most solemnly celebrated feasts in the Orthodox liturgical year. It has a rich hymnography, including an additional rite of the Funeral of the Mother of God. The texts of the feast are largely inspired by the hymnography of the Holy Week, and especially Holy Saturday. This paper presents, on the example of the feast of the Dormition, a general phenomenon of intertextuality in hymnography. Mutual interpenetration of hymns appears in the context of many feasts and many saints.
Źródło:
ELPIS; 2021, 23; 19-28
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ikony Matki Bożej typu „Hodegetria” w prawosławiu i ich obecność w polskich cerkwiach
Icons of Our Lady Hodegetria in Orthodox Faith and their presence in Polish Orthodox churches
Autorzy:
Charkiewicz, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/494554.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
Tematy:
Ikona
Ikonografia
Hodegetria
Bogurodzica
Matka Boża
prawosławie
Icon
Iconography
Mother of God
Theotokos
Orthodoxy
Opis:
W prawosławnej ikonografii wizerunek Bogurodzicy zajmuje pierwsze miejsce po wyobrażeniach Jezusa Chrystusa i tworzy z nim harmonijną całość. Ikonografia Matki Bożej liczbą typów i wariantów przewyższa nawet liczbę ikon Zbawiciela. Chociaż badacze nie są w pełni zgodni co do systematyki ikon maryjnych, to odnosząc się do pierwowzorów wykonanych przez ewangelistę Łukasza i opierając się na tradycji cerkiewnej, założyć można, że istnieją trzy kluczowe typy: „Hodegetria”, „Eleusa” i „Orantka” oraz jeden umowny – „Akatyst”. Wśród nich „Hodegetria” zajmuje szczególne, uprzywilejowane miejsce. Ikony tego typu, wywodzące się z Cesarstwa Bizantyjskiego, największy rozkwit uzyskały na Rusi, skąd dotarły też na polskie ziemie. W prawosławnych świątyniach w Polsce znajduje się obecnie wiele ikon tego typu, wśród których do najbardziej znanych należy zaliczyć: Bielska, Białostocka, Chełmska, Iwerska ze św. Góry Grabarki, Supraska, Turkowicka, Leśniańska, Lubelska, Hajnowska „Radość Nieoczekiwana”, Rybołowska, Sanocka, Jabłeczyńska, Jaworska, Krasnostocka, Kożańska.
Abstract The image of the Mother of God in Orthodox iconography has got the first place just after the images of Jesus Christ and together with him forms a harmonious entirety. The number of types and variants of the iconography of Our Lady is even higher than the number of icons of the Savior. Although researchers are not fully agreed to the typology of images of the Mother of God, it refers to the archetypes made by the Evangelist Luke and it’s based on the tradition of the Orthodox Church, it can be assumed that there are three key types: Hodegetria, Eleusa and Orans and one contractual – Akathistos. Among them, Hodegetria has a special, privileged place. Icons of this type, came from the Byzantine Empire, but the greatest prosperity achieved in Rus, from where they came to the Polish lands. Nowadays there are many icons of this type in Polish Orthodox churches, among which the most famous are: Bielska, Białostocka, Chełmska, Iviron from Holy Mount of Grabarka, Supraska, Turkowicka, Leśniańska, Lubelska, Hajnowska “Unexpected Joy”, Rybołowska, Sanocka, Jabłeczyńska, Jaworska, Krasnostocka, Kożańska.
Źródło:
Rocznik Teologiczny; 2016, 58, 2; 153-172
0239-2550
Pojawia się w:
Rocznik Teologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Богословско-экзегетический разбор воскресного догматика Великой вечерни 1-го гласа
Teologiczno-egzegetyczna analiza niedzielnych dogmatyków wielkiej wieczerni 1-go tonu
Theological exegetical analysis of the Great Vespers Sunday dogmatic of the 1st tone
Autorzy:
Петручик, Владимир
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1912256.pdf
Data publikacji:
2021-09-23
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
богословие
догматик
Боговоплощение
Богородица
theology
dogmatic
the Incarnation of God
Theotokos
teologia
dogmatyk
Wcielenie Boga
Bogurodzica
Opis:
Догматик (от греч. δογματικὸν) - это краткое песнопение догматического содержания, посвященное Пресвятой Богородице. Согласно православной традиции автором догматиков считают преподобного Иоанна Дамаскина (VIII век). Благодаря своему поэтическому стилю и форме, особенности построения и содержанию, догматики служат лучшим подтверждением того, что наша церковная гимнография - это храмовое исповедание наших догматов, нашего вероучения и нравоучения. Таким образом, при внимательном слушании этих поучительных песнопений христианин за богослужением посвящается в таинственные глубины нашей веры.
A dogmatic is a short chant of dogmatic content devoted to the Holy Virgin. According to the orthodox tradition, the author of dogmatics is considered reverend John Damaskin (VII cent.). Due to their poetic style and form, structural specificity and contents dogmatics are the best proof that our church hymn writing is a church confession of our dogmata, our teaching of faith and morality. Listening to these enlightening chants dur-ing church service plunges Christians into the impenetrable depth of our faith.
Dogmatyk (gr. δογματικὸν) – to krótka pieśń o tematyce dogmatycznej, poświęcona Przenajświętszej Bogurodzicy. Według prawosławnej tradycji za ich autora uważany jest święty Jan z Damaszku (VIII wiek). Dzięki swojemu poetycznemu stylowi, formie, budowie oraz treści dogmatyki są najlepszym dowodem na to, że nasza cerkiewna hymnografia jest świątynnym wyznaniem naszych dogmatów, nauki wiary oraz nauki moralności. W taki sposób podczas uważnego wsłuchiwania się w te pouczające pieśni, chrześcijanin w trakcie nabożeństwa wnika w mistyczne głębiny naszej wiary.
Źródło:
ELPIS; 2021, 23; 29-39
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Концепт БОГОРОДИЦА в украинской и польской языковых картинах мира
The Concept MOTHER OF GOD in the Ukrainian and Polish Linguistic Worldviews
Pojęcie BOGURODZICA w ukraińskim i polskim językowym obrazie świata
Autorzy:
Сукаленко, Татьяна Николаевна
Ладыняк, Наталия Богдановна
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38702550.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
linguistic worldview
the concept MOTHER OF GOD (Bohorodytsia/Bogurodzica)
conception
artistic discourse
folklore texts
verbalisers of the concept
Opis:
This article brings a comparative analysis of the concept MOTHER OF GOD (Bohorodytsia/Bogurodzica) as represented in the Ukrainian and Polish linguistic worldviews. Basing on the data of different types of dic-tionaries of the Ukrainian and Polish languages, folklore texts and artistic discourse, the study identifies the means of its verbalisation in Ukrainian and Polish and their similar and distinctive features. The results of lexicographic analysis indicate that the definitions of this concept in the two languages are the closest in content in the categories Bozha Matir and Matka Boża ‘the name of Christ’s Mother in Christian faith’. In modern explanatory dictionaries of the Ukrainian language the lexeme Bohorodytsia ‘Mother of God’ is primary, neutral, while the dictionaries of the Polish language list a combination of lexemes Matka Boża in this function. In Ukrainian and Polish ethnocultures Bohorodytsia / Matka Boża means ‘caring, loving mother, mother of all people, defender of the disadvantaged’. The analysis of Ukrainian and Polish artistic discourse revealed the metaphorical use of lexical units Bohorodytsia/Bogurodzica for denoting the concept MOTHER OF GOD, reflecting the ethnocultural specifics of the individual characteristics of the writers’ worldview.  
W artykule została przeprowadzona analiza porównawcza pojęcia BOGURODZICA, przedstawionego w ukraińskim i polskim językowym obrazie świata. Na podstawie materiałów różnego rodzaju słowników języka ukraińskiego i polskiego, tekstów folklorystycznych i dyskursu artystycznego zostały zidentyfikowane sposoby jego werbalizacji w języku ukraińskim i polskim, zostały ustalone cechy analogiczne i dystynktywne. Analiza leksykograficzna wykazała, że definicje pojęcia w języku ukraińskim i polskim są najbardziej podobne pod względem treści w kategoriach Божа Матір i Matka Boża – ‘u chrześcijan nazwa matki Chrystusa’. We współczesnych słownikach objaśniających języka ukraińskiego podstawowym i neutralnym jest leksem Богородиця, podczas gdy w słownikach języka polskiego do tego celu służy kombinacja leksemów Matka Boża. W etnokulturze ukraińskiej i polskiej Богородиця / Matka Boża to ‘troskliwa, kochająca matka, matka wszystkich ludzi, obrończyni pokrzywdzonych’. Analiza ukraińskiego i polskiego dyskursu artystycznego pokazała użycie metaforycznych jednostek leksykalnych do określenia pojęcia BOGURODZICA, odzwierciedlających etnokulturową specyfikę cech indywidualnych światopoglądu pisarzy.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2022, 57
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Różnice związane ze wspomnieniem świętych na proskomidii. Analiza rozbieżności współczesnych liturgicznych praktyk z perspektywy potrzeb Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego
Differences associated With the Commemoration of the Saints During the Proskomidia. The Analysis of Discrepancies in Contemporary Liturgical Practices from the Perspective of the Needs of the Polish Autocephalous Orthodox Church
Autorzy:
Ławreszuk, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420213.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
liturgia
proskomidia
wspomnienie świętych
Anioły
Bogurodzica
Krzyż
lokalni święci
liturgy
commemoration of the saints
Angels
Theotokos
Holy Cross
local saints
Opis:
Struktura Proskomidii, jej historyczny rozwój i współczesna praktyka były już tematem wielu prac. Zadaniem niniejszego artykułu nie jest opisywanie schematu sprawowania proskomidii, lecz skupienie się na ukazaniu różnic związanych ze wspomnieniem imion świętych. Niniejsza praca nie ukaże całego przebiegu proskomidii, lecz skupi się na ukazaniu zmian w poszczególnych lokalnych praktykach oraz wskaże propozycję uzupełnienia aktualnie istniejącego w Polskim Autokefalicznym Kościele Prawosławnym schematu proskomidii o imiona lokalnych świętych.
The structure of the Proskomidia, its historical development and contemporary practice has already been the subject of many works. The purpose of this article is not to describe the Proskomidia’s structure, but to focus on showing the differences associated with the commemoration of saints. This work does not show the entire course of the Proskomidia, but focuses on showing changes in individual local practices and will provide a proposal to amend the currently existing list of saints commemorated during the Proskomidia in the Polish Autocephalous Orthodox Church with the names of local saints.
Źródło:
ELPIS; 2014, 16; 87-94
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Matka Boża w teologii prawosławnej
Mother of God in the Orthodox theology
Autorzy:
Blaza, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1596383.pdf
Data publikacji:
2021-09-01
Wydawca:
Akademia Katolicka w Warszawie
Tematy:
Maryja
Matka Boża
Bogurodzica
święta maryjne
dogmaty maryjne
Kościół prawosławny
Mary
Mother of God
Theotokos
Marial feasts
Marial dogmas
Orthodox Church
Opis:
W niniejszym artykule zostało podjęte zagadnienie dotyczące osoby Matki Bożej w teologii prawosławnej. Najpierw poruszono kwestię tytułów, które przypisane zostały Maryi, omówiono też treści sześciu spośród Dwunastu Wielkich Świąt roku liturgicznego, w których Bogurodzica zajmuje poczesne miejsce. Na końcu zaś naszej refleksji przeszliśmy do święta Poczęcia św. Anny i związanego z nim katolickiego dogmatu o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny. W tym kontekście ukazaliśmy, jak teologia prawosławna ustosunkowuje się do tego katolickiego dogmatu. Jako źródło naszej refleksji posłużyły nam przede wszystkim teksty liturgiczne, jak również orzeczenia pierwszych siedmiu soborów powszechnych, które są traktowane przez prawosławnych jako jedyne miejsce możliwości ogłaszania dogmatów. Analizując refleksję na temat osoby Maryi w teologii prawosławnej, najpierw trzeba podkreślić, że oparta jest ona przede wszystkim na liturgicznym życiu Kościoła, zgodnie z zasadą lex orandi, lex credendi. Prawosławne prawdy wiary o Bogurodzicy formułowane są w świetle tekstów liturgicznych, których autorami byli częstokroć Ojcowie Kościoła. Ponadto teksty te wynikają bezpośrednio z treści biblijnych, zwłaszcza Ewangelii, jak i apokryfów opisujących dzieciństwo lub kres doczesnego życia Matki Bożej. Sam układ świąt związanych z Maryją każe chrześcijaninowi przebywać pielgrzymi szlak wraz z nią, od Jej narodzenia do jej zaśnięcia. Wyraźnie też widać, że poczesne miejsce wśród świąt maryjnych zajmuje zwiastowanie. To w tym właśnie wyda- rzeniu znajduje się źródło doniosłości powołania Maryi z Nazaretu jako Matki Boga. Dlatego św. Jan Chryzostom nazwał zwiastowanie „Świętem Korzenia”. Widać zatem, że wątek inkarnacyjny w teologii jest bardziej doceniany i rozbudowany w refleksji teologicznej na Wschodzie niż na Zachodzie, który koncentruje się jedynie niemal na Misterium Paschalnym Chrystusa. Jednak Maryja łączy w sobie oba te wątki w swojej postawie, które można zawrzeć w trzech słowach: fiat, magnificat, stabat. Mariologia prawosławna, choć w dużym stopniu jest podobna do katolickiej, nie przyjmuje treści dogmatów o Niepokalanym Poczęciu i Wniebowzięciu Najświętszej Maryi Panny. Po pierwsze: z prawosławnego punktu widzenia, to nie papież, a jedynie sobór powszechny może ogłosić dogmat, który domaga się potem przyjęcia go przez lud Boży (recepcja). Po drugie, treść obydwu tych dogmatów zbudowana jest na antropologii św. Augustyna, która w swej istocie różni się od antropologii Ojców greckich.
The article addresses the theme of the Mother of God in the Orthodox theology. First, the matter of the titles assigned to Mary, in which the Mother of God is prominent, was raised. Then the content of six among the Twelve Great Holidays of the liturgical year was discussed. At the end of our reflection, the Feast of the Conception of Saint Anna and the associated Catholic dogma about the Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary is commented. In this context, it was shown how Orthodox theology would address this Catholic dogma. As the source for our reflection in this article liturgical texts were mainly used, as well as the verdicts of the first seven general councils which are treated by the Orthodox Church as the only place for announcing dogma. Analysing the reflection on the subject of Mary in Orthodox theology, it must first be emphasised that it is based primarily on the liturgical life of the Church, according to the principle of lex orandi, lex credendi. The Orthodox truths of faith about the Mother of God are formulated in the light of liturgical texts, whose authors were often the Fathers of the Church. In addition, these texts result directly from the Biblical content, especially the Gospel, as well as apocryphs describing childhood or the end of the life of the Mother of God. The very arrangement of the feasts associated with Mary makes the Christian attend the pilgrim path along with her, from her Birth to her Eternal Sleep. It is also evident that the Annunciation holds a prominent place among the Marian feasts. It is in this very event that the source of the importance of calling Mary of Nazareth as the Mother of God is found. That is why Saint Jan Chryzostom called the Annunciation “La Fête de la racine” (verbatim: the feast of the root). Thus, it can be seen that the East’s incarnation theme in theology is more appreciated and expanded in theological reflection than in the West which focuses almost only on the Paschal Mystery of Christ. However, Mary combines both these threads in her person what can be described with three words: fiat, magnificat, stabat. Orthodox Mariology, although to a large extent similar to the Catholic one, does not accept the content of dogmas about the Immaculate Conception and the Assumption of the Blessed Virgin Mary. First of all, from the Orthodox point of view, it is not the Pope, but the council, that can proclaim a dogma, which is then accepted by the people of God (reception). Secondly, the content of both these dogmas is based on the anthropology of Saint Augustine, which in its essence is different from the anthropology of the Greek Fathers.
Źródło:
Studia Bobolanum; 2018, 29, 1; 23-45
1642-5650
2720-1686
Pojawia się w:
Studia Bobolanum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 19

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies