- Tytuł:
-
Książka musi opanować ziemie odzyskane. Z czasów pionierskich książki i czytelnictwa na Pomorzu Zachodnim (1945–1949)
The Book Must Conquer the Recovered Territories. On the Times of Pioneer Books and Book-Reading in Western Pomerania (1945–1949) - Autorzy:
- Kosman, Janina
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1591195.pdf
- Data publikacji:
- 2016
- Wydawca:
- Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
- Tematy:
-
reading in Pomerania
the beginning of the Polish Pomerania
culture in Pomerania
czytelnictwo na Pomorzu
początki polskiego Pomorza
kultura na Pomorzu - Opis:
-
As a result of the border changes, which took place after the end of the II Word War, the lands east from the Odra and Nysa Luzycka Rivers were incorporated into Poland. In March 1945, a westpomeranian district was created, which was later known as the westpomeranian voivodeship. However, it was not easy to create it due to the fact that this district was inhabited by five different ethnic groups. The culture, especially the book culture, played a key role in the process of its integration and polonization. Their institutional basics were founded as soon as the war was ceased. New libraries and book shops were being opened, along with the foundation of new editorial companies. The most valid initiative was the opening of the Editorial Institution named „Polish Writing and Book”. Its members organized other different departments such as: printing, lithography, editorial, bindery, advertising, marketing, as well as a library, stamps company, production of cartons, bags and finally paper department. This institution was primarily focused on publishings concerning the history but also present problems of the West Pomeranian region. It was the most active inhabitants who popularized the readership and Polish printed words by organizing private libraries. Not only books but also the press was published with its role to be the only printed Polish word easily accessible by anyone. Moreover, it was the only source of information about current affairs in Poland and abroad. Because of that, the press was easier understood by the readers. Nevertheless, the book had its own role to play. Although the book had an influence on many groups, many of them were indifferent to a printed word, which was testified by many people from those pioneering times.
W wyniku zmiany granic, jakie nastąpiły po zakończeniu drugiej wojny światowej, ziemie na wschód od Odry i Nysy Łużyckiej znalazły się w granicach państwa polskiego. W marcu 1945 roku utworzono okręg zachodniopomorski – późniejsze województwo szczecińskie. Jego organizacja i integracja nie były łatwe, zwłaszcza że na obszarze tym znalazło się aż pięć grup ludności tworzącej swoisty konglomerat. W procesach integracyjnych i polonizacyjnych ważną rolę odgrywała kultura, w tym kultura książki. Jej instytucjonalne zręby zaczęto tworzyć tuż po zakończeniu działań wojennych. Otwierano biblioteki i księgarnie, zakładano wydawnictwa, wśród których szczególnie ważną inicjatywą było powołanie Spółdzielni Wydawniczej „Polskie Pismo i Książka”, której członkowie zorganizowali wiele rozmaitych komórek: drukarnię, dział litograficzny, dział wydawniczy, introligatornię, agencję reklamy, dział handlowy, księgarnię i wypożyczalnię książek, wytwórnię stempli, wytwórnię kartonów i torebek, dział papierniczy. Spółdzielnia szczególną wagę przywiązywała do wydawania publikacji dotyczących dziejów i współczesnych problemów Pomorza Zachodniego. W upowszechnianie czytelnictwa i polskiego słowa drukowanego włączyli się najbardziej aktywni mieszkańcy, organizując prywatne wypożyczalnie. Oprócz książek wydawano prasę, mającą tu do odegrania ważną rolę jako niejednokrotnie jedyne polskie słowo drukowane, ogólnie dostępne, przynoszące bieżące informacje z kraju i ze świata i w odróżnieniu od książki częstokroć bardziej zrozumiałe, nieprzekraczające zdolności percepcyjnych czytających. Książka w omawianym okresie miała do spełnienia wiele ważnych funkcji. Z pewnością oddziaływała na wiele środowisk, ale wiele z nich pozostało obojętnych na słowo drukowane, o czym mówią świadkowie tych pionierskich czasów. - Źródło:
-
Przegląd Zachodniopomorski; 2016, 2; 107-131
0552-4245
2353-3021 - Pojawia się w:
- Przegląd Zachodniopomorski
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł