- Tytuł:
-
Wpływ konfiguracji materiałowej na odporność na zacieranie smarowanych skojarzeń z elementami pokrytymi powłoką niskotarciową
Scuffing resistance of friction joints with low-friction coated parts in various material combinations - Autorzy:
- Michalczewski, R.
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/189251.pdf
- Data publikacji:
- 2009
- Wydawca:
- Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
- Tematy:
-
powłoka niskotarciowa
zacieranie
aparat czterokulowy
low-friction coating
scuffing
four-ball tester - Opis:
-
Obecnie panujące proekologiczne trendy wymuszają eliminację lub znaczne ograniczenie zawartości toksycznych dodatków smarnościowych w olejach przekładniowych, przy jednoczesnym zachowaniu parametrów pracy przekładni zębatej. Konieczne są zatem zmiany technologiczne wykonania przekładni. Jednym z rozwiązań może być naniesienie na powierzchnię roboczą kół zębatych cienkiej, twardej powłoki przeciwzużyciowej. Celem pracy było zbadanie wpływu konfiguracji materiałowej smarowanego wysokoobciążonego węzła tarcia z elementami pokrytymi cienkimi powłokami przeciwzużyciowymi na odporność na zacieranie. Badaniom poddano konfiguracje materiałów tworzących strefę tarcia: powłoka/powłoka, powłoka/stal, stal/powłoka i dla odniesienia stal/stal. Badania wykonano dla niskotarciowej powłoki WC/C (a-C:H:W) otrzymanej metodą reaktywnego rozpylania w procesie PVD. Testy przeprowadzono z wykorzystaniem aparatu czterokulowego, stosując metodę badania zacierania w warunkach ciągłego narastania obciążenia. Węzeł tarcia smarowano polialfaolefinowym olejem syntetycznym (PAO-8) bez dodatków uszlachetniających. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że najwyższą odporność na zacieranie uzyskuje się, kojarząc element z powłoką z elementem bez powłoki, znacznie lepszą niż pokrywając oba współpracujące elementy. Odporność na zacieranie zależy od konfiguracji materiałowej. Dla konfiguracji powłoka/stal (element o większej powierzchni tarcia pokryty powłoką skojarzony z elementem o mniejszej powierzchni tarcia bez powłoki) uzyskano kilkukrotnie większą odporność na zacieranie niż dla skojarzenia stal/powłoka. Warunkiem koniecznym przeciwdziałania zacieraniu wysokoobciążonych smarowanych skojarzeń ciernych jest eliminacja powinowactwa materiałowego współpracujących elementów. Przy czym z przeprowadzonych badań wynika, że skuteczniejszym zabiegiem jest pokrycie powłoką niskotarciową elementu o większej powierzchni tarcia, czyli mniej narażonego na zużycie. Uzyskano znacznie korzystniejszy efekt niż w przypadku pokrycia elementu o mniejszej powierzchni tarcia, bardziej narażonego na zużycie, czy pokrywając wszystkie współpracujące elementy.
The aim of the work was to investigate the effect of material combinations on scuffing resistance in heavy-loaded tribosystem with low-friction coated parts. The low-friction a-C:H:W coating was deposited using the PVD process by reactive sputtering on steel (100Cr6) balls. The tests were performed employing a four-ball tribosystem. As a lubricant, a polyalpha-olefin base oil was used (without lubricating additives). Various material combinations were tested: steel/steel, steel/coating, coating/coating and coating/steel. The results indicate that the scuffing resistance depends on upper ball/lower balls material combinations. For coating/steel tribosystem (upper ball coated rubbing with steel uncoated lower balls) the scuffing resistance was significantly higher than for steel/coating tribosystem (uncoated upper ball rubbing with coated lower balls). The models of scuffing propagation for various material combinations, steel/steel, steel/coating, coating/coating, and coating/steel were proposed. The obtained results indicate that the most effective method for protecting tribosystem against scuffing is to coat the part less subjected to wear, then more subjected to wear or to coat all parts. - Źródło:
-
Tribologia; 2009, 2; 93-106
0208-7774 - Pojawia się w:
- Tribologia
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki