Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Absolut"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 20
Tytuł:
Religacja jako przejaw emanacji Boga. Filozofia Xaviera Zubiriego (1898–1983)
Autorzy:
Niziński, Rafał S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/426667.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
emanacja
rzeczywistość
Ja
transcendentalność
absolut
zawierzenie
Źródło:
Logos i Ethos; 2017, 44; 89-113
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy i jak możliwa jest refleksja nad istnieniem?
Autorzy:
Zachariasz, Andrzej L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106178.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Absolut
Bóg
byt (coś)
bycie
istnienie
momenty istnienia
życie
Opis:
Autor podjął próbę odpowiedzi na pytanie: czy i jak możliwa jest refleksja nad istnieniem? Wbrew ugruntowanej tradycją tezie, odrzuca on pogląd, zgodnie z którym Parmenidejskie pojęcie bytu ma charakter egzystencjalny. Twierdzi, że Parmenides, a za nim myśl starożytna, byt pojmuje poprzez określoność, a więc jako „coś”. Utrzymuje przy tym, że pojęcie „istnienia” na trwałe pojawiło się w myśli europejskiej dopiero w filozofii św. Tomasza z Akwinu. W proponowanym przez siebie rozumieniu autor utożsamia istnienie z mnogością i różnorodnością prezentujących się momentów, które w porządku myślenia wyraża słówko „coś” (το ον), czyli pojęcie bytu. W przedstawionym ujęciu autor nie oddziela bytu od jego bycia. Tym samym refleksja nad bytem jest zarazem refleksją nad istnieniem.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 2; 529-537
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprzeczność logiczna w systemie Hegla
Autorzy:
Jochlik, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705463.pdf
Data publikacji:
2013-03-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
G.W.F. Hegel
sprzeczność logiczna
różnica
rozum spekulatywny
nauka logiki
doktryna istoty
absolut
Opis:
Artykuł dotyczy Heglowskiego rozumienia sprzeczności logicznej. Dostarcza informacji o Heglowskiej perspektywie, zgodnie z którą sprzeczność logiczna nie jest kategorią ontologiczną, taką jak byt, istota, identyczność czy różnica, lecz przedłużeniem samej kategorii różnicy. Artykuł wyjaśnia także sposób, w jaki sprzeczność logiczna manifestuje się poprzez dialektyczny proces w codziennym doświadczeniu, aczkolwiek wyjaśnienie filozoficzne jest tu dalekie od przekonań zdrowego rozsądku.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 1; 155-172
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fenomen zerwania
Autorzy:
Karpiński, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/426841.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
rupture
person
truth
value
solidarization
Absolute
drama
St. Augustine
J. Tischner
J.-L. Marion
zerwanie
osoba
prawda
wartość
solidaryzacja
Absolut
dramat
św. Augustyn
Opis:
This paper attempts to study and to describe the particular situation, when somebody for the sake of beliefs, opinions and ideas decides to finish the relation with the other. Such a situation we call the phenomenon of rupture. The ruptures may be different: the boyfriend is breaking up with his girlfriend, spouses are deciding on the divorce, somebody is breaking the agreement or the friendship. From all these type of the situation we are only interested in rupture because of the difference in holding the truth. The phenomenon of rupture in such a situation is getting the shape of the dispute what is more important – the truth or the person. How is it happening, that for the sake of the truth I am rejecting the person? Whether for the sake of the relation with the other can I put the truth away? What is more important value: the truth or You? Or maybe the rupture is a symptom of the unresolved attitude to the Absolute? We are trying to find answers to these questions referring to the thoughts of J. Tischner and the other contemporary philosophers. In the text two positions and two types of the thinking are discussed: monological thinking, in which the truth is more important than the person, and dialogical one, where the relation with the person is a condition of finding the truth. At the end of the text a one-sidedness of both attitudes is indicated as well as the possibility of solution the rupture by love.
Przedmiotem artykułu jest zbadanie i opis sytuacji, kiedy ktoś w imię przekonań, opinii, poglądów decyduje się zakończyć relację z drugim człowiekiem. Sytuację taką nazywamy fenomenem zerwania. Zerwania mogą być różne: chłopak zrywa z dziewczyną, małżonkowie decydują się na rozwód, ktoś zrywa umowę albo przyjaźń. Z wszystkich tego typu sytuacji interesuje nas tylko zerwanie z powodu różnicy w wyznawanych poglądach. Fenomen zerwania w takiej sytuacji przybiera kształt sporu o to, co ważniejsze – prawda czy osoba. Jak to się dzieje, że w imię prawdy odrzucam osobę? Czy w imię relacji z drugim mogę zdradzić prawdę? Czy wartością ważniejszą jest prawda czy Ty? A może zerwanie jest symptomem nierozwiązanego stosunku do Absolutu? Odpowiedzi na te pytania szukamy, odwołując się do myśli Józefa Tischnera i innych współczesnych filozofów. Zarysowane zostają dwa skrajne stanowiska: prawda ponad osobą oraz osoba ponad prawdą. Wyznaczają one dwa odmienne paradygmaty myślenia: monologiczny i dialogiczny. Problem zostaje rozważony także w płaszczyźnie aksjologicznej, gdzie prawda i Ty jawią się jako wartości. W zerwaniu istotne jest utożsamienie Ja z daną prawdą – następują tu procesy solidaryzacji egotycznej i absolutyzacji Ja. W ich efekcie zerwanie można opisać za pomocą Tischnerowskiej kategorii potępienia i mechanizmu władzy. Na końcu zostaje ukazana możliwość rozwiązania sytuacji zerwania przez miłość.
Źródło:
Logos i Ethos; 2017, 46, 2
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poezja bez niepoezji, czyli meandry poezji czystej
Autorzy:
Mazur, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030973.pdf
Data publikacji:
2018-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
pure poetry
poetry and non-poetry
beauty
symbolism
the Absolute
poezja czysta
poezja i niepoezja
piękno
symbolizm
absolut
Opis:
The text is a review of the book by Gustaw Ostasz, entitled Śladami poezji czystej (Retracing Pure Poetry) and presenting considerations on the relationship between poetry and non-poetry. According to the reviewer the book stands out for its presentation of an important phenomenon in the modern lyric poetry, i.e. “pure poetry” understood as beauty, aesthetic ideal, and the Absolute. She also points out that, as an excellent supplement to the methodological considerations, the subse-quent chapters of the book present interpretations of major works of Polish 20th century literature, representing the concept of “pure poetry”.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2018, 13, 8; 546-551
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kruchy absolut – między idealnym fundamentem a realnym życzeniem
Fragile Absolute, Between the Ideal Foundation and a Real Desire
Хрупкий абсолют; между идеальным фундаментом и реальным желанием
Autorzy:
Mendrala, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/497432.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
Opis:
Book Review: Slavoj Žižek, Kruchy absolut. Czyli dlaczego warto walczyć o chrześcijańskie dziedzictwo, Wyd. Krytyka Polityczna, Warszawa 2009, ss. 184
Źródło:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2011, 11; 305-307
1642-1248
Pojawia się w:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Heglowskie źródła ergantropii
Autorzy:
Nowicki, Światosław Florian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644028.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Absolut
Mensch
Geist
Werk
Äuβerung
Individualität
Kultur
Absolute
human being
spirit
work
exteriorization
individuality
culture
człowiek
duch
dzieło
eksterioryzacja
indywidualność
kultura
Opis:
Die Hegelsche Philosophie ermöglicht, die Frage vom Dasein des Menschen in den Dingen gründlich als einen der Aspekte der für die neuzeitliche Philosophie fundamentalen Frage des Verhältnisses des Denkens und des Seins aufzufassen. Hegel fasst dieses Verhältnis dynamisch auf, erst als einen Prozess des Hinausgehens der Idee über sich selbst, die Entäußerung, das Übergehen in die Natur und in Dingheit, und dann als Prozess des Aufhebens dieser äußeren Gegenständlichkeit durch die Wandlung derselben in die geistige Welt. Es ist der Mensch, der dieses Aufheben vollbringt. Dies beruht auf der Gestaltung des Natürlichen, Erschaffung der Welt der Kultur als der Welt der Dinge, die eine spezifisch menschliche Welt ist, und auf der höchsten Stufe auf Gestaltung der Gedankenwelt durch Flüssigmachen von erstarrten Begriffen, die der Vorstellung der Welt als Ansammlung von separaten Dingen entsprechen, und sodann auf der Erkenntnis im Allen des absoluten Geistes, dessen der Mensch, als sein wirkliches einzelnes Selbstbewusstsein, ein Moment ist. Die Erganthropie von Andrzej Nowicki konzentriert sich auf eine Phase dieses in der Hegels Philosophie dargestellten Prozesses, nämlich auf das Bilden der objektiven Kulturwelt, wodurch der Mensch sich in Dingen, die seine Werke sind, ein Dasein außer sich selbst gibt. Nach Hegel gelten in der Kulturwelt lediglich Individualitäten, die, ebenso wie ihre Werke, eine Wirkung von Gestaltung, ein Erzeugnis von Kultur, etwas von allgemeiner Bedeutung sind. Der Mensch wird zu solcher Individualität erst dadurch, dass er sich die angetroffene Kulturwelt aneignet und dieselbe in seine eigene Substanz umwandelt. Erst dadurch wird er fähig, seine eigenen Werke zu schaffen, die die angetroffene Kulturwelt bereichern, d.h. die einen allgemeinen Wert haben und die auch für andere Menschen bedeutungsvoll sind. Der gemeinsame Nenner der Erganthropie von Andrzej Nowicki und der Hegels Philosophie ist eine positive, ja sogar enthusiastische Einstellung zur menschlichen Kultur, die von ihnen höher als die Natur gestellt wird.
Hegelian philosophy enables one to approach thoroughly the issue of the human Dasein as one of the aspects of the question of the relationship of thinking and being, fundamental to modern philosophy. Hegel captures this relation dynamically, first as a process of the idea going beyond itself, its exteriorization and crossing into nature, into what is proper of things, and subsequently as a process of Aufhebung of this external thingness through its transformation into the spiritual world. The human being makes the Aufhebung, which consists in forming of what is natural, in creating the world of culture as a world of things making up the distinctly human world, and on the highest level, in forming the world of thoughts through making solidified notions liquid (the notions which correspond to the Vorstellung of the world as the accumulation of separate things), and subsequently in recognizing in all the absolute spirit whose moment – as its real isolated selfknowledge – is the human being. Andrzej Nowicki’s erganthropy focuses on one of the phases of the process represented in the philosophy of Hegel: notably on the creation of the objective world of culture, owing to which human beings grant themselves an existence outside oneself in the things which are their works. According to Hegel, in the world of culture, of significance are individualities that themselves (just like their works) result from forming, are the product of the culture, something of general meaning. The human being becomes such an individuality only owing to assimilating the received world of culture and processing it into their own substance. Only then does the human being become capable of creating their own works as works enriching the received world of culture –works whose value is general and which are of significance to others. The common denominator of the erganthropy of Andrzej Nowicki and the philosophy of Hegel is their positive, even enthusiastic attitude to human culture which is placed higher than the world of nature.
Filozofia Heglowska pozwala zagadnienie istnienia człowieka w rzeczach ująć gruntownie jako jeden z aspektów fundamentalnego dla filozofii nowożytnej zagadnienia stosunku myślenia i bytu. Hegel ujmuje ten stosunek dynamicznie, najpierw jako proces wychodzenia idei poza siebie, jej wyzewnętrznianie się, przechodzenie w przyrodę, w sposób istnienia właściwy rzeczom, a następnie jako proces znoszenia tej zewnętrznej przedmiotowości poprzez jej przemianę w świat duchowy. Tego znoszenia dokonuje człowiek, co polega na kształtowaniu tego, co naturalne, na tworzeniu świata kultury jako świata rzeczy stanowiących specyficznie ludzki świat, a na najwyższym poziomie – jako kształtowanie świata myśli poprzez uczynienie płynnymi zakrzepłych pojęć, odpowiadających wyobrażeniu świata jako nagromadzenia odrębnych rzeczy, i rozpoznawanie następnie we wszystkim jednego absolutnego ducha, którego momentem – jako jego rzeczywista jednostkowa samowiedza – jest człowiek. Ergantropia Andrzeja Nowickiego koncentruje się na jednej z faz tego przedstawionego w filozofii Hegla procesu, mianowicie na tworzeniu przedmiotowego świata kultury, dzięki któremu człowiek nadaje sobie istnienie na zewnątrz siebie, w rzeczach będących jego dziełami. Według Hegla w świecie kultury znaczenie mają jedynie indywidualności, które same – podobnie jak ich dzieła – są rezultatem kształtowania, wytworem kultury, czymś o znaczeniu ogólnym. Człowiek staje się taką indywidualnością dopiero dzięki przyswojeniu sobie zastanego świata kultury i przetworzeniu go w swoją własną substancję. Dopiero dzięki temu staje się on zdolny do tworzenia własnych dzieł jako dzieł wzbogacających zastany świat kultury, tzn. takich, których wartość jest ogólna, które mają znaczenie również dla innych. Wspólnym mianownikiem ergantropii Andrzeja Nowickiego i filozofii Hegla jest pozytywny, a nawet entuzjastyczny stosunek do ludzkiej kultury, stawianie jej wyżej od świata przyrody.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2013, 5
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Związek metafizyki i epistemologii w myśli W. S. Sołowjowa
The Connection between Metaphysics and Epistemology in V. S. Soloviov’s Thought
Autorzy:
Obolevitch, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013438.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Sołowjow
metafizyka
epistemologia
wszechjedność
Absolut
Soloviov
metaphysics
epistemology
all-unity
Absolute
Opis:
In the article the assumptions are analyzed of V. S. Soloviov’s (1853-1900) metaphysics presented in his Criticism of Abstract Principles. When forming a metaphysics Soloviov considers and subjects to criticism two theories: Hegel’s extreme (in the Russian philosopher’s term – “abstract”) idealism, and the positivists’ radical empiricism. Soloviov perceives resolution of the difficulties seen in these theories in the conception of the so-called all-unity. According to this conception every being has its ontic foundation in the Absolute, which makes possible an inner connection between all things on the metaphysical and, respectively, epistemological level. In the present study it was found that Soloviov’s metaphysics is based on the following assumptions: (1) the thesis about the possibility of cognizing ‘a thing in itself’; (2) determining a close connection that occurs between the ontological and epistemological order; (3) the conviction that analysis of epistemological conception leads to the ontological ‘truth about the thing’. Acceptance of these propositions is connected with the Russian philosopher’s religious beliefs concerning the existence of an ultimate foundation of reality, and his detailed critical-‑historical analyses are completely subjected to the aspiration to create a theist metaphysics on the basis of this Absolute principle, that is of God.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 107-124
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Człowiek jako capax Dei w ujęciu Z. J. Zdybickiej
Man as Capax Dei According to Z. J. Zdybicka
Autorzy:
Wójtowicz, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/507408.pdf
Data publikacji:
2017-06-30
Wydawca:
International Étienne Gilson Society
Tematy:
capax Dei
Absolut
Supreme Good
transcendence
contingency
openness
metaphysics
homo religiosus
philosophy of God
recta ratio
Opis:
Is man capax Dei? Zofia J. Zdybicka answers this question drawing on the entire tradition of classical philosophy which culminates in St. Thomas Aquinas. She considers the problem from the perspective of: (1) man who transcends the precariousness of human nature by his specific capabilities (intellectual knowing, loving, ability to freedom and religion); (2) faculties of the human soul (reason and will) which condition man’s disposition to knowing and loving God; (3) the metaphisical necessity for God to exist as the Supreme Truth and Good. The article concludes with threefold thesis. First, man is capax Dei because—within his capabilities which make him go beyond the entire world of beings (cosmos)—he is open to the Supreme Truth and Supreme Good. Secondly, man is capax Dei because—through his soul’s faculties fittingly developed (recta ratio and recta voluntas)—he can succeed in cognizing and loving God. Thirdly, man is capax Dei because God (the Supreme Truth and Good)—as proven by St. Thomas Aquinas in his Forth Way in particular—really exists.
Źródło:
Studia Gilsoniana; 2017, 6, 2; 249-267
2300-0066
Pojawia się w:
Studia Gilsoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
At the space of transcendence: Simone Weil and her art of mystical paradoxes
Autorzy:
Kuchta, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/564008.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Katedra Porównawczych Studiów Cywilizacji
Tematy:
Simone Weil
mysticism
space
transcendence
Meister Eckhart
expression
paradox
mystical paradoxes
language
mistycyzm
przestrzeń
transcendencja
Mistrz Eckhart
ekspresja
paradoks
Absolut
język
Opis:
The article focuses on describing Simone Weil and her art of mystical paradoxes. At the beginning, the authoress explains in short the meaning of the word "mysticism", it's etymology and traditional usage, moving on later to characterising philosophical thought of Simone Weil in the context of the space of transcendence. The authoress analyses the language used by mystics (here confronting Simone Weil with Meister Eckhart) and proves, that mystical experience cannot simply be verbalized, and thus why paradox turns out to be the best medium of expression. The analysis presented in the article exposes an interesting parallelism: mystical space of transcendence slips out of the dictatorship of logic, earthly space and every-day order just as the great legacy of Simone Weil's aphorisms and letters exceeds boundaries of the language.
Niniejszy artykuł jest próbą przybliżenia czytelnikowi osoby Simone Weil oraz jej pełnej paradoksów mistycznej myśli. We wstępie artykułu wyjaśniony zostaje sam termin "mistycyzm" oraz jego znaczenie (etymologia, tradycja), a następnie autorka koncentruje się na scharakteryzowaniu filozoficznej myśli Simone Weil w kontekście tytułowej przestrzeni transcendencji. Aktorka analizuje język, jakim posługują się mistycy (zestawiając Simone Weil z Mistrzem Eckhartem) oraz dowodzi, iż momencie niemożliwego do zwerbalizowania mistycznego przeżycia (duchowej więzi z Absolutem) medium wyrazu staje się paradoks. Proponowana w artykule analiza przebiega niejako dwutorowo i paralelnie: autorka wykazuje, iż przestrzeń mistyczna wymyka się sztywnym prawom logiki, ziemskiego ładu i regułom ortodoksji, a duchowo-literacka spuścizna Simone Weil przekracza bariery języka.
Źródło:
Magazyn antropologiczno-społeczno-kulturowy MASKA; 2013, 17; 93-110
1898-5947
Pojawia się w:
Magazyn antropologiczno-społeczno-kulturowy MASKA
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Intuicja sakramentalna jako model intuicji tego, co niedostępne w fenomenologii liturgii Jean-Yves’a Lacoste’a
Autorzy:
Zgórecki, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2195106.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Jean-Yves Lacoste
Martin Heidegger
phenomenology of liturgy
intuition
sacrament
being
God
Absolute
fenomenologia liturgii
intuicja
sakrament
bycie
Bóg
Absolut
Opis:
Jean-Yves Lacoste jest mało jeszcze w Polsce znanym współczesnym francuskim myślicielem, który słynie z tego, że swoją refleksję prowadzi na granicy między filozofią a teologią. Intuicja sakramentalna jest przykładem tego, co on sam nazywa „teologicznym myśleniem”. Intuicja sakramentalnej obecności Boga staje się dla niego modelem intuicji niedostępnej jeszcze obecności Boga w świecie. Tego typu intuicja jest sposobem poznania właściwym wspomnianemu byciu na granicy filozofii i teologii, a zatem na granicy bycia-w-świecie i bycia-wobec-Boga. Badania nad tak rozumianą intuicją prowadzą do wielu ważnych pytań: Czy różnica między obecnością i nieobecnością oznacza to samo, co różnica między dostępnością i niedostępnością? Czym różni się to, co jeszcze nieobecne, i to, co już nieobecne, od tego, co nieobecne? Czy wszystkie są równie niedostępne? Czy obecność i nieobecność jest bardziej problemem miejsca czy czasu?
Jean-Yves Lacoste is a contemporary French thinker, famous for carrying out his reflection on the frontier between philosophy and theology. Sacramental intuition is a typical example of what he calls “theological thinking.” Intuition of sacramental presence of God becomes a model for intuition of His yet unattainable presence in the world. Intuition of that sort is a mode of cognition proper to the aforesaid being on the frontier of philosophy and theology, which is the line between being-in-the-world and being-towards-God. Examination of this intuition leads to many interesting questions. Is the difference between the presence and the absence the same as the one between the attainable and the unattainable? What is the difference between what is not yet present, what is already not present and what is not present? Is presence and absence rather a problem of place or time?
Źródło:
Logos i Ethos; 2021, 56, 1; 119-143
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Co dzwoni nam w uszach? Od ciszy Cage’a do krzyku Schönberga i z powrotem
What Rings in Our Ears? From Cage’s Silence to Schoenberg’s Scream
Autorzy:
Masłoń, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/467121.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
cisza
absolut
atonalność
podmiot
pęknięcie
silence
absolute
atonality
subject
split
Opis:
In the absolute silence of the anechoic chamber John Cage supposedly heard the sounds of his body, and although this interpretation of what happened is questioned, one can draw from this experiment a not necessarily empirical lesson that for the subject the field of the hearable is constituted by a surplus which materialises in a hallucinatory sound. In Arnold Schoenberg’s Erwartung we encounter the opposite kind of surplus: a second of the scream so full that to exhaust it half an hour (the duration of the compositon) and all the intuitive resources of the composer are necessary. This scream is a formless permanent presence tearing the narration apart and materializing as its tears, which places it on the side of (non-empirical) silence. Therefore, because the field of the hearable is split for the subject, “on the side of silence” silence does not exist – it manifests itself as all kinds of sounds, even hallucinatory ones. We can reach the “absolute” silence only if we take the position of the paradoxical object which splits us – only through the surplus of constantly changing and at the same time formless sound, which paradoxically reaches a complex state of stasis. In the pure presence of the split, in which the difference between the subject (consciousness) and the object (sound) is overcome, the external rules of organisation (instinct, reason) are no longer biding, and the subject, who is a dissonance, becomes its own cause.
John Cage w absolutnej ciszy komory bezechowej usłyszał ponoć dźwięki swego ciała i choć interpretacja ta poddawana jest w wątpliwość, można z jego doświadczenia wyciągnąć niekoniecznie empiryczną lekcję, że pole słyszalnego dla podmiotu ustanawiane jest przez nadmiar, który materializuje się w halucynacyjnym dźwięku. W Erwartung Arnolda Schönberga mamy do czynienia z odwrotnego rodzaju nadmiarem: z sekundą krzyku tak pełną, że na jej podtrzymanie przez pół godziny (czas trwania utworu) kompozytor  potrzebuje całej swej inwencji. Krzyk ten jest formalnie bezkształtną permanentną teraźniejszością, rozrywającą narrację i materializującą się jako jej zerwania, a zatem lokującą się po stronie (nieempirycznej) ciszy. Zatem ponieważ pole słyszalnego jest dla podmiotu rozszczepione, „po stronie ciszy” cisza nie istnieje – to tylko rożnego rodzaju dźwięki, nawet halucynacyjne. Do „absolutnej” ciszy możemy dotrzeć jedynie próbując zająć miejsce paradoksalnego obiektu, który nas rozszczepia – poprzez taki rodzaj nadmiaru zmieniającego się jak w kalejdoskopie, a zarazem formalnie bezkształtnego dźwięku, który paradoksalnie osiągnie złożony stan bezruchu. W czystej teraźniejszości obiektu, gdzie zostaje zniesiona różnica między podmiotem (świadomością) a przedmiotem (dźwiękiem), zewnętrzne reguły organizacyjne (instynkt, rozum) przestają obowiązywać i podmiot, który jest rozdźwiękiem, staje się swą własną przyczyną.
Źródło:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2016, 33
1508-6305
2544-3186
Pojawia się w:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 20

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies