Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "the Linguistic Worldview" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Motywy zimnowojenne w rosyjskiej narracji medialnej – wybrane przykłady
Cold War motifs in the Russian media narrative – selected examples
Autorzy:
Magakian, Grair
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28766373.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Russia
the linguistic worldview
the new Cold War
Rosja
językowy obraz świata
nowa zimna wojna
Opis:
Artykuł jest próbą krótkiej analizy rosyjskojęzycznej nowo zimnowojennej narracji, celem wychwycenia percepcji wpływów językowych na odbiorców informacji (multi)medialnej w szczególności w przestrzeni rosyjskiej. Zbudowany przez rosyjską agitacyjną i propagandową machinę językowy obraz świata niekoniecznie występuje w symbiozie z pozajęzykowym obrazem rzeczywistości, jednak ma określony wpływ na jego „budowę”, nawet w sposób pośredni. Niektóre językowe obrazy uzasadnień działań wojennych są w sprzeczności nawet z rosyjską rzeczywistością, jednak są na tyle sugestywne i tak skutecznie opierają się na fundamentach propagandowych zbudowanych podczas poprzedniego zimnowojennego okresu, iż od razu znajdują akceptację wśród rosyjskich/rosyjskojęzycznych odbiorców (Russian Field, 2022; Levada-Centr, 2022; WCIOM, 2022). Zatem można konkludować, iż determinantą końca postzimnowojennego porządku jest często rosyjski powrót do ww. sowieckiej terminologii agitacji i propagandy, zgodnie z (świadomymi i podprogowymi) terminami zapożyczonymi z poprzedniego okresu zimnowojennego „porządku” z lat 1947–1991. Są to terminy dobrze wypróbowane/sprawdzone zarówno w teorii, jak i w praktyce, w szczególności z okresu postfaszystowskiego – chodzi o percepcję świata językowego i pozajęzykowego szeregowego Rosjanina, czyli aktora/gracza/uczestnika obecnego przeciwstawiania się postzimnowojennemu porządkowi. Od 1945 r. do teraz tak potężna jest antyfaszystowska propaganda i straszenie Rosjan (także ludzi radzieckich) faszystowskim zagrożeniem (i zgniłym kapitalizmem Zachodu), iż korzystanie z tej terminologii jednoznacznie kojarzy się ze strachem wojny, mordów, gwałtów itd.
The article is an attempt of a short analysis of the Russian-language New Cold War narrative in order to capture the perception of linguistic influences on the recipients of (multi)media information, both in the Russian and Western spaces. The linguistic image of the world built by Russian agitation and propaganda machine does not necessarily appear in symbiosis with the non-linguistic image of reality, but it has a specific influence on its “structure”. Some of the linguistic justifications of warfare are even contradictory to Russian reality but they are so suggestive and effectively based on the propaganda foundations built during the previous Cold War period that are immediately accepted by Russian/Russian-speaking audiences (Russian Field, 2022; Levada-Centr, 2022; WCIOM, 2022). It can be concluded that the determinant of the end of the post-Cold War order is the Russian return to the above-mentioned Soviet terminology of propaganda, in line with (deliberate and subliminal) terms borrowed from the previous Cold War period of 1947–1991. These terms are well-tried/proven both in theory and in practice, in particular from the post-fascist period – it is about the perception of the linguistic and extra-linguistic world of an average Russian, i.e. an actor/player/participant in the current opposition. From 1945 until now, the anti-fascist propaganda and scaring Russians (Soviet people) with the fascist threat (and the rotten capitalism of the West) is so powerful that the use of this terminology is clearly associated with the fear of war, murder, rape, etc.
Źródło:
Eastern Review; 2022, 11, 2; 67-77
1427-9657
2451-2567
Pojawia się w:
Eastern Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Det ambivalente kvindebillede i danske ordsprog
Autorzy:
Archutowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1202487.pdf
Data publikacji:
2020-01-29
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
ordsprog
danske ordsprog
kvindebillede
den sproglige verdensanskuelse
Danish proverbs
woman's image
the linguistic worldview
Danish/Nordic paremiology
Opis:
The aim of the paper is to identify the image of a woman coded in Danish proverbs. The basis of my research is the assumption that proverbs convey knowledge of how societies perceive the reality and that proverbs are used as interpretative mechanisms. This is mainly achieved thanks to the repetitive nature of proverbs. Simultaneously proverbs force certain perception of the world upon societies and promote certain values. The image of a woman in the Danish language is composed by two stereotypes, a negative and a positive one. The image is a combination of contradictions. On one hand there is admiration for features such as care, motherhood, life experience and, hard work, but on the other hand women are submitted to discrimination and harsh social pressure. Women are depicted as talkative, dominating, evil, vain, unpredictable, unrestrained. They face pressure to get married, take good care of their looks, or be exemplary housewives. The analysis of Danish proverbs gives a possibility to observe how much women’s social status, character and the perception of women by the society have changed throughout the centuries and how these changes have influenced the language we use and the reality that the language depicts.
Źródło:
Folia Scandinavica Posnaniensia; 2019, 27; 4-13
1230-4786
2299-6885
Pojawia się w:
Folia Scandinavica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sinonimija cvetovych prilagatel’nych v proze Ivana Bunina i Aleksandra Kuprina
THE SYNONYMY OF COLOUR ADJECTIVES IN THE PROSE OF IVAN BUNIN AND ALEXANDER KUPRIN
Autorzy:
Dobroer, Aleksandr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611388.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
colour adjectives
synonymy
Ivan Bunin’s prose
Alexander Krupin’s prose
colours in the Linguistic Worldview
przymiotniki określające kolory
synonimia
proza Iwana Bunina
proza Aleksandra Kuprina
kolory w językowym obrazie świata
Opis:
Inwentarz przymiotników określających kolory nie jest ani w języku rosyjskim, ani w językach europejskich szczególnie bogaty. Pisarz wrażliwy na barwy staje więc często przed zadaniem „wynalezienia” nowych nazw kolorów. Celem artykułu, którego tytuł w polskim przekładzie można oddać jako Synonimia przymiotników kolorystycznych w prozie Iwana Bunina i Aleksandra Kuprina, jest opis synonimii przymiotników i funkcjonalnie zbieżnych z nimi konstrukcji określających barwy w wybranych utworach Aleksandra Kuprina i Iwana Bunina. Analizie poddano równe objętościowo teksty obu pisarzy, w których wyodrębniono 685 użyć kolorów (401 w tekstach Bunina i 285 w tekstach Kuprina). Twórczość pisarzy cechuje wyjątkowe bogactwo palety kolorów, przy czym uderza jej swoistość i wyraźne zróżnicowanie u obu autorów. W twórczości Bunina spotykamy na przykład kolory mokro-zelenyj, belo-kudrjavyj, a także pozostające w sprzeczności ze sobą kolory belo-sizyj, krasno-černyj. Kuprin wykorzystuje elementy kolorystyczne do wywołania odpowiedniego nastroju, podobnie jak w malarstwie postępowali francuscy impresjoniści. Bunin używa kolorystyki do ewokowania obrazu świata, zbliża się pod tym względem do postimpresjonistów. Zamykająca artykuł „mapa” pokazuje, jaką sieć powiązań tworzą nazwy kolorów w językowym obrazie świata obu pisarzy.
In Russian and other European languages the inventory of colour terms is not particularly rich, therefore a writer sensitive to colour must often ”invent” new colour terms. The aim of the article is to describe the synonymy of adjectives and functionally convergent constructions used to refer to colours in the prose of Ivan Bunin and Alexander Kuprin. The writings of both authors are represented in the analysis by portions of equal size. Altogether, colour terms are used 686 times: 401 times by Bunin and 285 by Kuprin. Both writers employ a rich palette of colours, although each of the two does it in a unique way. Bunin, for example, uses terms like mokro-zelenyi ‘wet-green’, belo-kudryavyi ‘white- hairy’ or ‘white-leafy’, as well as internally contradictory terms like belo-siniy ‘white-navy blue’ or krasno-chernyi ‘red-black’. Kuprin utilizes colour elements to achieve a specific atmosphere, much in the vein of French impressionists. Bunin, in turn, behaves more like a postimpressionist in using colour to evoke a specific worldview. The ”map” at the end of the article shows the network of relationships between colour terms in the respective worldviews of both writers.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2000, 12; 205-220
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowy obraz Afrykanina
THE LINGUISTIC PICTURE OF AN AFRICAN
Autorzy:
Wysocka, Aneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611575.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
the Linguistic Worldview
the linguistic image of Africans in the Polish language
the image of Africans in journalistic texts written by well-known Poles
Henryk Sienkiewicz
Ryszard Kapuściński
racial stereotype
the acquisition of speech
the overcoming of linguistic implications
the departure from stereotype
językowy obrazy świata
językowy obraz Murzynów w polszczyźnie
obraz Afrykanów w reportażach napisanych przez znanych Polaków
stereotyp rasowy
akwizycja mowy
przezwyciężenie implikacji języka
odejście od stereotypu
Opis:
Niniejsze rozważania dotyczą wpływu językowego obrazu świata na teksty tworzone przez jednostki. Przedmiotem analiz jest obraz Afrykanów w reportażach napisanych przez znanych Polaków: Henryka Sienkiewicza i Ryszarda Kapuścińskiego. Pod uwagę brane są sądy o Afrykanach wyrażone explicite oraz wpisane w semantykę słów użytych na oznaczenie i opisanie tej grupy rasowej. Wyniki analiz porównane są z obrazem Afrykanów utrwalonych w leksyce i frazeologii polszczyzny oraz tekstach kliszowanych (przysłowiach i dowcipach). Językowy obraz Murzynów w polszczyźnie i obiegowych tekstach jest jednolity pod względem aksjologicznym. Są oni postrzegani jako niewolnicy lub słudzy, o niskim statusie społecznym, wyglądający „egzotycznie”, ubodzy w sferze materialnej i duchowej. Na taki sposób konceptualizacji wpłynął ogólny mechanizm tworzenia stereotypów: wyraźne wyodrębnienie grupy „obcej” oraz przypisanie jej zestawu stałych cech, z przewaga negatywnych, by przez deprecjację „obcych” móc wyżej ocenić „swoich”. Zespół przeświadczeń, jaki składa się na stereotyp rasowy, jest nabywany w procesie naturalnej akwizycji mowy, a przezwyciężenie implikacji języka wymaga dodatkowego wysiłku kognitywnego. Przeprowadzone analizy pozwalają wnioskować, że to przezwyciężenie jest możliwe. Podczas gdy obraz Afrykanów w Listach… Sienkiewicza pokrywa się niemal z ich obrazem językowym, sposób przedstawiania tej grupy rasowej w Hebanie różni się od niego radykalnie. Pisarstwo Kapuścińskiego potwierdza, że odejście od stereotypu wymaga nie tylko niezależnej myśli, lecz także świadomego i „ostrożnego” korzystania z zasobów języka.
The article deals with the influence of the linguistic worldview on texts created by individual authors. An analysis is offered of the linguistic picture of Africans in the journalistic texts of Henryk Sienkiewicz and Ryszard Kapuściński. More specifically, the analysis is focused on explicitly formulated statements about. Africans as well as those residing in the background of the semantics of words used to refer to Africans. The results are juxtaposed with the picture of Africans reflected in Polish lexis and phraseology as well as in formulaic texts (proverbs and jokes). The linguistic picture of Africans in Polish is axiologically homogeneous. They are perceived as slaves or servants, people of low social status, of „exotic” appearance, poor in the literal and spiritual sense. The picture is a result of the general way of stereotype creation: by a clear demarcation of „them” and attributing to this group a stable inventory of features, mostly negative, one is able to depreciate „them” in order to value „us” more highly. A set of beliefs which constitut.es a racial stereotype is acquired together with language; in order to go beyond the implications of one’s language requires an additional cognitive effort. The present analysis allows one to conclude that this is, in fact, possible. While the picture of Africans in Sienkiewicz’s Listy. . . is almost identical with their image encoded in Polish generally, in Kapuściński^ Heban their presentation is radically different. Kapuściński^ works confirm that a departure from a stereotype requires not only independent thinking, but also making a conscious and careful use of linguistic resources.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2002, 14; 175-196
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Segmentacja tygodnia w świadomości współczesnych Polaków
Autorzy:
Szadura, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611386.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
time
days of the week
linguistic worldview
czas
nazwy dni tygodnia
językowy obraz świata
Opis:
The study concerns contemporary changes in the Polish conceptualization of the week. They result from the socio-cultural transformations in the country. Analyzed are lexicographic definitions of the names of tydzień (the week) and the results of the questionnaire administered in the years 2010--2012 to a hundred inhabitants of the Lublin region, aged 18--85. The question asked was: “Which day is the beginning of the week?”. Both the lexicographic data and the subjects’ responses point to two days: Sunday or Monday. These correspond to two attitudes: religious and secular, respectively, of which the latter currently predominates. The treatment of Sunday as the final, seventh day of the week results from the loosening of the ties between many people and the Catholic Church, as well as from a more liberal social lifestyle.
Autorka omawia zmiany w konceptualizacji tygodnia, jakie dokonują się współcześnie w świadomości Polaków i są świadectwem istotnych przemian społecznokulturowych. Poddaje analizie definicje leksykograficzne nazw tygodnia oraz wyniki ankiety, jaką przeprowadzono w okresie 2010--2012 wśród 100 mieszkańców Lubelszczyzny w wieku od 18--85 lat. Przedmiotem analizy były odpowiedzi na pytanie: Który dzień jest początkiem tygodnia? Zarówno dane leksykograficzne, jak wypowiedzi respondentów potwierdziły istnienie dwóch sposobów liczenia początku tygodnia – od niedzieli albo od poniedziałku. Odpowiadają one dwóm postawom: religijnej oraz obecnie dominującej – świeckiej. Traktowanie niedzieli jako dnia siódmego, finalnego, jest współcześnie skutkiem rozluźnienia związków z Kościołem i liberalizacji życia społecznego.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2013, 25
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
What does the Internet tell the linguist about American democracy?
Czego językoznawca może dowiedzieć się o amerykańskiej demokracji z Internetu?
Autorzy:
Rudenka, Alena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33757163.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
cultural concept
linguistic worldview
Internet
democracy
the USA
koncept
językowy obraz świata
demokracja
Stany Zjednoczone
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badań konceptu democracy w amerykańskiej odmianie języka angielskiego. Materiał stanowiła głównie współczesna wersja amerykańskiej odmiany angielskiego (XX i XXI w.). Wykorzystano dane ze słowników internetowych i innych źródeł dotyczące semantyki leksemów democracy 'demokracja’, democrat 'demokrata’, democratic demokratyczny’ i ich charakterystyki systemowo-językowej, a także dane ze słownika asocjacyjnego. Przykłady pochodzą z COCA – Corpus of Contemporary American English i COHA – Corpus of Historical American English.Konceptem najbliższym democracy jest freedom (wolność). Różnią sie one jednak zasadniczo: democracy jest konceptem nieosobowym i całkowicie należy do podsystemu społeczno-politycznego. Ta cecha pojawia się podczas używania leksemu democracy we wszystkich typach dyskursu.Obywatele Stanów Zjednoczonych na ogół wysoko cenią demokrację jako rodzaj systemu politycznego; z reguły Amerykanie są dumni z poziomu demokracji w swoim kraju, choć ocena ta może być różna. W językowym obrazie świata mieszkańców USA koncept democracy jest reprezentowany w opozycjach: 1) pozytywny/negatywny stosunek do demokracji jako rodzaju systemu politycznego; 2) demokracja „dobra” lub „zła” („niewystarczająca” lub „nadmierna”); 3) demokracja idealna lub realna. Obecnie społeczeństwo amerykańskie jest silnie spolaryzowane wzdłuż linii partyjnych, a każda sprzeczność „pasuje” do konceptualnej siatki systemu dwupartyjnego: poglądy demokratyczne (liberalne) / republikańskie (konserwatywne).
This article presents the results of a study of the cultural concept of democracy in American English, mainly in its contemporary usage (20th and 21st centuries). It investigates data from online dictionaries and other sources on the semantics of the lexemes democracy, democrat, democratic, and their systemic characteristics, as well as data from an associative dictionary. Examples are taken from COCA (Corpus of Contemporary American English) and COHA (Corpus of Historical American English).The concept closest to democracy is freedom. However, in contrast to freedom, democracy is a non-personal concept and totally belongs to the socio-political system. This is what emerges from the use of the word democracy (and related words) in all discourse types.Citizens of the United States generally value democracy highly as a political. Americans are proud of the level of democracy in their country, although this assessment may vary. In the linguistic worldview of US residents, the concept of democracy is represented through oppositions: 1) positive/negative attitude towards democracy as a type of political system; 2) “good”/”bad” (“insufficient” or “excessive”) democracy; 3) ideal/real democracy. Currently, American society is highly polarized along party lines, and any contradiction “fits” into the conceptual grid of its two-party system associated with democratic (liberal) vs. republican (conservative) views.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2023, 35; 261-281
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Концепт БОГОРОДИЦА в украинской и польской языковых картинах мира
The Concept MOTHER OF GOD in the Ukrainian and Polish Linguistic Worldviews
Pojęcie BOGURODZICA w ukraińskim i polskim językowym obrazie świata
Autorzy:
Сукаленко, Татьяна Николаевна
Ладыняк, Наталия Богдановна
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38702550.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
linguistic worldview
the concept MOTHER OF GOD (Bohorodytsia/Bogurodzica)
conception
artistic discourse
folklore texts
verbalisers of the concept
Opis:
This article brings a comparative analysis of the concept MOTHER OF GOD (Bohorodytsia/Bogurodzica) as represented in the Ukrainian and Polish linguistic worldviews. Basing on the data of different types of dic-tionaries of the Ukrainian and Polish languages, folklore texts and artistic discourse, the study identifies the means of its verbalisation in Ukrainian and Polish and their similar and distinctive features. The results of lexicographic analysis indicate that the definitions of this concept in the two languages are the closest in content in the categories Bozha Matir and Matka Boża ‘the name of Christ’s Mother in Christian faith’. In modern explanatory dictionaries of the Ukrainian language the lexeme Bohorodytsia ‘Mother of God’ is primary, neutral, while the dictionaries of the Polish language list a combination of lexemes Matka Boża in this function. In Ukrainian and Polish ethnocultures Bohorodytsia / Matka Boża means ‘caring, loving mother, mother of all people, defender of the disadvantaged’. The analysis of Ukrainian and Polish artistic discourse revealed the metaphorical use of lexical units Bohorodytsia/Bogurodzica for denoting the concept MOTHER OF GOD, reflecting the ethnocultural specifics of the individual characteristics of the writers’ worldview.  
W artykule została przeprowadzona analiza porównawcza pojęcia BOGURODZICA, przedstawionego w ukraińskim i polskim językowym obrazie świata. Na podstawie materiałów różnego rodzaju słowników języka ukraińskiego i polskiego, tekstów folklorystycznych i dyskursu artystycznego zostały zidentyfikowane sposoby jego werbalizacji w języku ukraińskim i polskim, zostały ustalone cechy analogiczne i dystynktywne. Analiza leksykograficzna wykazała, że definicje pojęcia w języku ukraińskim i polskim są najbardziej podobne pod względem treści w kategoriach Божа Матір i Matka Boża – ‘u chrześcijan nazwa matki Chrystusa’. We współczesnych słownikach objaśniających języka ukraińskiego podstawowym i neutralnym jest leksem Богородиця, podczas gdy w słownikach języka polskiego do tego celu służy kombinacja leksemów Matka Boża. W etnokulturze ukraińskiej i polskiej Богородиця / Matka Boża to ‘troskliwa, kochająca matka, matka wszystkich ludzi, obrończyni pokrzywdzonych’. Analiza ukraińskiego i polskiego dyskursu artystycznego pokazała użycie metaforycznych jednostek leksykalnych do określenia pojęcia BOGURODZICA, odzwierciedlających etnokulturową specyfikę cech indywidualnych światopoglądu pisarzy.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2022, 57
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mnogoznačnost’ i sinonimija slova ljubit’
ON THE NUMEROUS MEANINGS AND SYNONYMY OF THE RUSSIAN LYUBIT’ ‘TO LOVE’
Autorzy:
Apresjan, Jurij D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611557.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Tolstoy
Linguistic Worldview
the integrity of linguistic description
synonyms
the verb lyubit’
the verb obozhat’
Tołstoj
językowy obraz świata
integralność lingwistycznego opisu
synonimy
czasownik ljubit’
czasownik obožat’
Opis:
Dwie programowe i teoretyczno-metodologiczne cechy postawy badawczej N.I. Tołstoja bliskie są autorowi artykułu: idea ścisłej więzi między językiem a widzeniem świata, tj. pojęcie językowego obrazu świata oraz postulat integralności lingwistycznego opisu obiektu. Oba one legły u podstaw Nowego objaśniającego słownika synonimów języka rosyjskiego opracowanego przy udziale autora. Artykuł jest swoistym portretem rosyjskich czasowników ljubit’ i obožat’ w ich wzajemnym synonimicznym powiązaniu. Czasownik ljubit’ ma trzy znaczenia, którym odpowiadają użycia, takie jak: (1) Ona ljubit’ drugogo; (2) Sestry Cvetaevy lubili svoj dom v Taruse; (3) On ljubit’ davat’ interv’ju. W odróżnieniu od niego, czasownik obožat’, pomimo zdolności do występowania w analogicznych kontekstach semantycznych i syntaktycznych, nie da się rozczłonkować na odrębne znaczenia. Teza ta następnie zostaje potwierdzona obserwacją szeregu właściwości obu wyrazów: cech semantycznych, morfologicznych, ich możliwości derywacyjnych oraz syntaktycznych, włączając w to zdolność do pełnienia funkcji wskaźnika rematu. Analiza wykazuje, że ten szereg właściwości realizuje się różnie w każdym z trzech znaczeń czasownika ljubit’, czego nie stwierdza się w przypadku czasownika obožat’. W szczególności, nie jest możliwe użycie go w zdaniach przeczących (*On ne obožal slušat’ muzyku) i pytających (*Vy ego obožaete?).
Two programmatic and theoretic-methodological features of N. I. Tolstoy’s research attitude are continued by the author of the present article: (1) the idea of a close link between language and perception of the world, i.e. of a linguistic worldview, and (2) the postulate of the linguistic integrity of an object. Both of these constitute the basis of a new dictionary of Russian synonyms, coedited by the abovementioned author. The article presents a picture of Russian verbs lyubit’ and obozhat’ in their mutual synonymic bond. Lyubit’ has three meanings and three parallel usages: (1) Ona lyubit’ drugovo ‘She loves someone else’; (2) Sestry Tsvetaevy lubili svoy dom v Taruse ‘Tsvetaeva’s sisters liked their house in Tarus’; and (3) On lyubil davat’ interv’yu ‘He liked to give interviews’. Although obozhat’ can also appear in analogical semantic and syntactic contexts, it cannot be split into separate meanings. The observation is corroborated by a number of properties of the two words: their semantic, morphological, derivational and syntactic features, including the ability to function as indicators of the rheme. The abilities are realized differently in each of the three meanings of lyubit’, which for obozhat’ is not the case. In particular, it is impossible to use the latter in negatives (*On ne obozhal slushat’ muzyku ‘He didn’t love/adore to listen to the music’) or interrogatives (* Vy evo obozhayete? ‘Do you-PL love/adore him?’).
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2000, 12; 77-95
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
El problema del género gramatical en la traducción: un estudio comparativo de dos traducciones del Romance de la luna, luna de Federico García Lorca (1928) al polaco
The Problem of Grammatical Gender in Translation: A Comparative Study of Two Polish Translations of Romance de la luna, luna by Federico García Lorca (1928)
Autorzy:
Jamka, Anna
Castellano Martínez, José María
Nalewajko, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/1032372.pdf
Data publikacji:
2020-07-09
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
traducción poética
imagen/visión lingüística del mundo
luna
lingüística cognitiva
Federico Garcia Lorca
translation of poetry
linguistic worldview/linguistic picture of the world
cognitive linguistics
Opis:
La luna, el símbolo de la muerte en la poesía lorquiana, en el Romance de la luna, luna se convierte en una mujer encantadora que pretende seducir al niño con fin de raptarlo (Arango 1995: 60). Es una imagen consistente para cada hispanohablante dado el género gramatical femenino de la voz “luna” y el hecho de que en la cultura de habla hispana la muerte es normalmente personificada como mujer (Guthke 1999: 7). No obstante, ¿qué ocurre al traducir el poema a un idioma en el que el equivalente del vocablo “luna” y las asociaciones que provoca vienen a ser de género (gramatical) masculino? El presente trabajo tiene como objetivo estudiar dos traducciones más recientes del romance lorquiano al polaco –Romanca o lunie, lunie de Leszek Engelking (2017) y Romanca o księżycu, księżycu de Jacek Lyszczyna (2017)– haciendo hincapié en el problema del género gramatical en la traducción de la voz “luna”. El punto de partida para la autora será la tesis de que la traducción poética viene a ser una reconstrucción de la visión/imagen lingüística del mundo (językowy obraz świata, linguistic image of the world/worldview) no estándar que, a su vez, surge de la visión/imagen lingüística del mundo estándar, es decir, de la interpretación del mundo común en una lengua y cultura determinadas (Gicala 2018).
In Romance de la luna, luna the moon, a symbol of death in Lorca’s poetry, is portrayed as a charming woman who tries to seduce a boy in order to kidnap him (Arango 1995: 60). Given the feminine grammatical gender of the lexeme luna and the fact that in the Spanish and Latin American culture death is usually personified as a woman (Guthke 1999: 7), such image does not seem strange or unusual to the Spanish speakers. However, what will happen if we translate the poem into a language in which the equivalent of the word luna is of the masculine grammatical gender? The paper aims to examine two most recent Polish translations of García Lorca’s romance – Romanca o lunie, lunie by Leszek Engelking (2017) and Romanca o księżycu, księżycu by Jacek Lyszczyna (2017) – with a particular focus on the problem of grammatical gender in translation of the lexeme luna. The starting point for the author will be a thesis that any literary translation is a reconstruction of a non-standard linguistic picture of the world/linguistic worldview (językowy obraz świata) which, in turn, arises from a standard linguistic worldview embedded in each language, i.e., from the interpretation of the world in given language and culture shared by its speakers (Gicala 2018).
Źródło:
La traducción literaria en el contexto de las lenguas ibéricas; 249-268
9788323542841
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowy obraz wojny według uczniów klas IV-VII szkoły podstawowej
Linguistic Image of War According to Students of Years 4-7 of Primary School
Autorzy:
Kuszak, Kinga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1070810.pdf
Data publikacji:
2020-03-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
linguistic worldview
the notion of war
linguistic image of war
linguistic image of war in statements of year 4-7 students
language competencies of students in upper years of primary school
Opis:
The article discusses the linguistic image of war as an element of the linguistic worldview, based onstatements made by students of years 4-7. The author follows Jerzy Bartmiński’s assumption that a linguisticworldview is a linguistic interpretation of reality, which can be defined as a set of judgements about the world. These judgements may be fixed in the language itself, in its grammatical forms, lexicon, clichéd texts (e.g. proverbs), or as implied linguistic forms and texts. Language is a means of interpreting the world and the words used not so much to “render a photographic reproduction of things” as to “portray” them mentally. The author, inspired by Franciszek Hinczer’s research on war conducted in 1919 among students aged 8-14, asked students of two primary schools (302 people in total) about their opinions on the same topic. The students taking part in the research, conducted a hundred years after the study was published in the Szkoła Powszechna journal, answered the following questions: What do they think a war is? What do people do during a war? What do adults do during a war and what do children do? The students’ statements were analyzed and categorized. Each selected category was illustrated with sample answers from the respondents. The presentation of the results was preceded by an analysis of the notion and image of war in selected dictionaries of the Polish language.
Źródło:
Studia Edukacyjne; 2020, 56; 39-56
1233-6688
Pojawia się w:
Studia Edukacyjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The image of the fly in Polish, French and English phraseology. A comparative analysis
Autorzy:
Sadowska-Dobrowolska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2081479.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
lexical semantics
linguistic worldview
comparative analysis
phraseology
linguistic view of the fly
equivalence
semantyka leksykalna
językowy obraz świata
analiza porównawcza
frazeologia
językowy obraz muchy
ekwiwalencja
Opis:
 The article concerns the image of the fly in Polish, French, and English phraseology. Connections between language and culture are discussed, with comparative semantic analyses as an important element of intercultural dialogue. Such analyses also benefit translation studies and language teaching. It is considered what properties of the fly are important for a given linguistic community, how the insect is viewed axiologically, and what experience of the insect has been preserved in the language’s phraseology. In the analysis, parallel phraseological units in all three languages are identified, with an account of the connections motivated by the physical properties of flies, their behaviour and axiology in relation to humans. In each language, different features of the fly are preserved so that the overall images of the insect are different. The frequency of the units with the nominal ‘fly’ in these languages also varies.
Artykuł dotyczy obrazu muchy utrwalonego w polskich, francuskich i angielskich frazeologizmach. Na wstępie autorka przypomina zależności istniejące między językiem i kulturą, dzięki którym porównawcze analizy semantyczne są ważnym elementem dialogu międzykulturowego. Następnie opisuje korzyści, jakie płyną z takich badań dla translatologii i dydaktyki przekładu. Stawia pytania o to, jakie właściwości muchy zostały przez daną społeczność komunikatywną uznane za istotne; jak społeczność ta wartościuje opisywanego owada i jakie doświadczenia zostały przez nią utrwalone w procesach frazeologicznych. W kolejności dokonuje analiz związków frazeologicznych tożsamych we wszystkich badanych językach, a następnie utrwalonych połączeń motywowanych właściwościami fizycznymi much, ich zachowaniem oraz wartościowaniem w relacji do człowieka. Porównanie zasobu frazeologicznego trzech języków pozwala ustalić, że każdy z nich skupia się na innych cechach muchy i utrwala nieco odmienny obraz tego owada. Różna jest również frekwencja związków z komponentem nominalnym mucha w poszczególnych językach.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 169-186
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Okropni czy wspaniali? Nauczanie języka polskiego jako obcego a negocjowanie znaczeń (na podstawie tekstów podręcznikowych)
Horrible or wonderful? teaching polish as a foreign language and the negotiation of meaning (based on texts from polish language course books)
Autorzy:
Góralczyk-Mowczan, Paula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967017.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
linguistic worldview
Polish as a foreign language
the negotiation of meaning
textbooks
językowy obraz
język polski jako obcy
negocjowanie znaczeń
podręczniki
Opis:
W artykule zwrócono uwagę na zjawisko negocjowania znaczeń podczas nauczania języka obcego. Zaakcentowana została rola podręczników do nauczania języka polskiego jako obcego w procesie glottodydaktycznym. Omówiono trudności wynikające z analizowania językowego obrazu Polaków na podstawie tekstów podręcznikowych. Podkreślone zostały korzyści, jakie niesie za sobą negocjowanie znaczeń na lekcji języka obcego. Scharakteryzowano korelację wyników negocjacji ze społeczno-kulturowo-psychicznym uwarunkowaniem interlokutorów.
In the article, the author describes the negotiation of meaning in teaching the Polish language. She emphasizes the role of textbooks in the teaching process and discusses the difficulties arising from the analysis of the image of Poles in these textbooks. She also stresses the advantages of the negotiation of meaning in a foreign language classroom and characterizes the relation between the outcome of the negotiations and the interlocutors’ social, cultural and psychological background.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2014, 21
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Смислові елементи концепту мати в похідних від іменників мати й неня в українських середньонаддніпрянських і гуцульських говірках
Semantic elements of the concept of mother in derivatives from the nouns maty and nenia in Ukrainian Middle-upper-Dnieper and Hutsul dialects.
Autorzy:
Дячук, Віра Романівна
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850477.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
consept
conceptual meaning
linguistic worldview
derivative
the Middle-upper-Dnieper dialects
the Hutsul dialects
концепт
концептуальний смисл
мовна картина світу
похідне слово
середньо- наддніпрянські говірки
гуцульські говірки
Opis:
У статті проаналізовано реалізацію смислових компонентів концепту мати, повʼязаних із коренями -мат-(и), (-мам-(а)), -ненʼ-(а) в мовленні носіїв українських середньонаддніпрянських та гуцульських говірок. Зʼясовано, що різний ступінь концептуалізації образу жінки-матері зумовив відмінну обʼєктивацію когнітивних смислів вказаного концепту в досліджуваних ареалах. Кількісне зіставлення похідних від іменників мати ( мама), неня та актуалізованих у них концеп-туальних характеристик в середньонаддніпрянсьому й гуцульському мовних просторах засвідчив про значущість аналізованої когнітивної одиниці в картині світу гуцулів.
It has been acknowledged that dialectal worldview is formed by concepts - human mental activity units which conserve knowledge and ideas about fragments of reality, represented by means of language. In this way, statements about the world are saved in concepts. The purpose of this study is to analyze the conceptual meanings associated with the roots -mat-(y), (-mam-(a)), -nen’-(a) in the language spoken by Middle-upper-Dnieper and Hutsul users. To achieve the objectives we used the component analysis method, suitable for identifying the components in a semantic structure of words. The results of this study show that more derivatives from the nouns maty and nenia are used in the Hutsul dialects. The results also reveal that derivatives in the speechof Hutsul users actualize an overwhelming number of conceptual features and form more semantic blocks. Moreover, our research testifies that Hutsul speakers understand the mother’s image in contamination of profane and sacred principles which causes correlation of the earthly mother’s image with the image of the Virgin Mary. The study emphasizes a more important place of the concept of the mother in the Hutsul worldview.
Źródło:
Gwary Dziś; 2023, 16; 53-64
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obrazy „swoich” i „obcych” w polskich piosenkach dziecięcych: między sentymentalnym polonocentryzmem a postawą homo europeaus
The images of the ‘fellow countrymen’ and the ‘strangers’ in Polish children’s songs: between the sentimental polonocentrism and the ‘homo europeus’ attitude
Autorzy:
Pilecka, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/43096402.pdf
Data publikacji:
2024-01-22
Wydawca:
Akademia Ateneum w Gdańsku
Tematy:
piosenka dziecięca
językowy obraz świata
postawa patriotyczna
obraz Innego
a children’s song
a linguistic worldview
a patriotic attitude
a picture of the Other
Opis:
W artykule omówiono obraz postawy patriotycznej, a także sposoby prezentowania przedstawicieli kultur innych niż polska wyłaniające się ze współczesnych piosenek dziecięcych. W wyniku jakościowej analizy tekstów i nagrań autorka zrekonstruowała modele patriotyzmu, które są promowane przez utwory adresowane do najmłodszych, a zwłaszcza tzw. „patriotyzm symboliczny”, ukierunkowany jedynie na rozbudzanie emocjonalnego przywiązania do ojczyzny, a nie na faktyczne zaangażowanie w pracę na jej rzecz. Z zaprezentowanych badań wynika również, że tylko nieliczne piosenki dziecięce propagują postawę inkluzywną wobec reprezentantów innych narodowości, zaś zawarta w piosenkach wiedza na ich temat często odzwierciedla krzywdzące stereotypy.
The article discusses the image of the patriotic attitude, as well as the ways of presenting the representatives of various cultures emerging from contemporary Polish children’s songs. As a result of the qualitative analysis of the texts and recordings, the author reconstructed the models of patriotism promoted by the songs addressed to children, especially the so called “symbolic patriotism”, aimed only at awakening emotional attachment to the motherland, and not at actual commitment to work for its benefit. The presented research also shows that only a few children’s songs promote an inclusive attitude towards foreigners, and the information about them contained in the songs often reflects harmful stereotypes.
Źródło:
Studia i Badania Naukowe Ateneum; 2023, 1, 1; 45-62
2657-4209
Pojawia się w:
Studia i Badania Naukowe Ateneum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podobieństwa i różnice w sposobach konceptualizacji wybranych nazw owoców w języku polskim i rosyjskim
The similarities and differences in the conceptualization of selected names of fruit in Polish and Russian language.
Autorzy:
Świrko, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/463508.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej
Tematy:
konceptualizacja
podobieństwa i różnice
język polski i rosyjski
nazwy owoców
uwarunkowania historyczno-kulturowe
conceptualization
the similarities and differences
Polish and Russian language
names of fruits
linguistic worldview
historical and cultural conditions
Opis:
The aim of the article is to determine the similarities and differences in the conceptualization of selected names of fruits in modern Polish and Russian language. The similarities and differences mentioned were determined through the comparative analysis which was conducted on the basis of the theory of the linguistic worldview developed by Polish researchers such as J. Bartmiński and R. Tokarski. In the study five pairs of units were examined: jabłko – яблоко(an apple),  gruszka – груша(a pear) , śliwka – слива(a plum), wiśnia – вишня(a cherry) and malina – малина(a raspberry). In the article common elements for individual pairs were indicated. Moreover, observed differences were discussed thoroughly indicating their source. As it could have been expected, when referring to two closely related languages, the similarities in the conceptualization overweigh detected differences. The latter, as it was indicated in the article, are connected with the historical and cultural conditions, especially with different culinary traditions in Poland and Russia.
Źródło:
Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik; 2015, 15; 103-110
2080-4814
Pojawia się w:
Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies