Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "monodia" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-9 z 9
    Tytuł:
    Problematyka adaptacji i recepcji monodii liturgicznej w dobie dominacji polifonii na przykładzie Polskiej Cerkwi Prawosławnej
    Issues of Adaptation and Reception of the Liturgical Monody in the Period of Domination of Polyphonia in relation to Polish Orthodox Church
    Autorzy:
    Abijski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2171294.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Akademia Supraska
    Tematy:
    monodia bizantyńska
    śpiew liturgiczny
    cerkiewny śpiew
    Polska
    Opis:
    The liturgical monody, and especially the Greek-Byzantine singing, is a traditional form of singing of the Orthodox Church over the centuries. It was developing along with the liturgy, responding to the needs and requirements of particular epochs. In the middle of the second millennium, by dint of the contacts with Western culture, polyphony started to appear in East Slavic services. It then became the dominant stream of liturgical singing, coexisting with monody for a long period of time. Over time, monodic forms of liturgical singing begin to be marginal, which causes problems in their reception by the faithful. There has been a clear shift towards ancient, monodic music. It causes an increase of the interest in monody. The perception of monody requires an understanding of its character, history, function and context of performing during the services. There is also noticeable interest in liturgical single-voice singing in the Polish Orthodox Church, located on the borderline of influencing of East and West. The vernacular manuscripts clearly indicate the rich monodic legacy of our lands. Attempts to revive this kind of singing are a long and difficult process. However, it is worth supporting the liturgical monody due to its high spiritual values.
    Źródło:
    Latopisy Akademii Supraskiej; 2017, Cerkiew a asymilacja- swój i obcy, 8; 115-122
    2082-9299
    Pojawia się w:
    Latopisy Akademii Supraskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A Nineteenth-Century Processional from the Archive of the Bonifratres in Cracow (Kraków). A Contribution to Research into Latin Monody
    Autorzy:
    Wiśniewski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1790948.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    monodia łacińska
    rękopis
    Processionale
    Cantionale ecclesiasticum
    bonifratrzy
    Latin monody
    manuscript
    Bonifratres
    Opis:
    XIX-wieczny procesjonał z Archiwum Konwentu Bonifratrów w Krakowie. Źródło do badań monodii łacińskiej W Archiwum Konwentu Bonifratrów w Krakowie znajduje się rękopiśmienny procesjonał z 1811 roku. Autor artykułu dokonał krytyki źródła i porównał jego zawartość z Processionale Andrzeja Piotrkowczyka z 1621 r., stanowiącym podstawę wykonywania śpiewów procesyjnych w Polsce przez około 200 lat, oraz wybranymi kancjonałami XIX wieku. Egzemplarz krakowski, będący prawdopodobnie jedną z ostatnich powstałych wówczas tego typu ksiąg, jest dowodem wysokiej kultury muzycznej kultywowanej w środowisku, dla którego powstał oraz świadectwem pielęgnowania żywej tradycji organizowania procesji. Potwierdza w tym względzie wyraźną przewagę ksiąg polskich nad rzymskimi, z coraz większym udziałem ludu wykonującego śpiewy w języku polskim. Przedruk znacznej zawartości procesjonału w wydawanych następnie kancjonałach potwierdza ewidentnie wartość i przydatność tej księgi.
    The Archive of the Bonifratres’ Monastery in Cracow holds a handwritten processional from 1811. The present author has conducted source criticism and compared its contents to Andrzej Piotrkowczyk’s Processionale from 1621—which furnished a basis for the performance of processional chants in Poland for around 200 years—and selected nineteenth-century cancionals. The Cracow item, probably one of the last books of this type in this period, is proof of the high musical culture that was cultivated in the milieu for which it was destined, and a testimony of the cherished, living tradition of organizing processions. In this respect, it confirms the clear advantage of Polish books over Roman ones, with an increasing participation of the people chanting in Polish. The reprint of a greater part of the processional in subsequently published cancionals confirms, as a matter of evidence, the value and utility of this book.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 12; 73-86
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Liturgical monody as a subject of musicological research - an athempt at synthesis
    Monodia liturgiczna jako przedmiot badań muzykologicznych - próba syntezy
    Autorzy:
    Wiśniewski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/495687.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-31
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
    Tematy:
    liturgical monody
    Gregorian chant
    post-Gregorian chants
    monodia liturgiczna
    chorał gregoriański
    śpiewy postgregoriańskie
    Opis:
    Until the Second Vatican Council, Gregorian chant was the only type of sacred song classified as the liturgical monody. Currently, the liturgical monody covers various genres of music, from Gregorian chants to contemporary compositions contained in manifold liturgical books. Preserved manuscripts provide a source of knowledge about the epoch, ways of worshipping God and the musical tradition prevailing at that time. A wide range of topics addressed by Polish musicologists include all genres and forms of the liturgical monody that constitute musical tradition of the Church. Studies of historical sources and analytical studies bear testimony to Poland’s substantial contribution to the musical culture of Europe.
    Za monodię liturgiczną do Vaticanum II uważano wyłącznie chorał gregoriański. Obecnie obejmuje ona różne gatunków muzyki, od śpiewów gregoriańskich aż do współczesnych kompozycji zawartych w różnych księgach liturgicznych. Zachowane rękopisy są źródłem wiedzy na temat epoki, sposobu sprawowania kultu Bożego i obowiązującej wówczas tradycji muzycznej. Szeroki zakres zagadnień podejmowanych przez polskich muzykologów obejmuje wszystkie gatunki i formy monodii liturgicznej będące wytworem tradycji muzycznej Kościoła. Studia źródłoznawcze i analityczne dowodzą, iż wkład Polski w dorobek kultury muzycznej Europy jest znaczny.
    Źródło:
    Seminare. Poszukiwania naukowe; 2018, 39, 4; 207-218
    1232-8766
    Pojawia się w:
    Seminare. Poszukiwania naukowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    12th Century Pontificale Plocense as a Source for the Study of Gregorian Monody
    Pontificale Plocense z XII wieku jako źródło do badań monodii gregoriańskiej
    Autorzy:
    Wiśniewski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2036110.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    pontyfikał
    notacja cheironomiczna
    chorał gregoriański
    monodia gregoriańska
    pontifical
    cheironomic notation
    Gregorian chant
    Gregorian monody
    Opis:
    Pontyfikał, jako księga liturgiczno-muzyczna, stanowi odbicie przeobrażeń czasowych pozwalających zorientować się w rejestrze funkcji biskupich przy sprawowaniu sakramentów i sakramentaliów. Przedmiotem podjętego studium badawczego jest szczegółowy wykaz zawartości stricte muzycznej w Pontificale Plocense z XII w. Wyzyskanie tekstów zaopatrzonych w melodię (ogółem ponad 200 fragmentów tekstu z nadpisaną melodią) odsłania muzyczną warstwę tego kodeksu. Czasami są to pojedyncze słowa, zaznaczone incipity, dyferencje psalmowe, a bywa że notacja muzyczna obejmuje całą treść liturgiczną utworu. Rękopis, zdominowany przez zapis cheironomiczny melodii, wydaje się potwierdzać jego obce pochodzenie. Szczególnie konsekwentnie notacja ta stosowana jest w przypadku melodii prefacji. Można zaryzykować w związku z tym hipotezę, iż cheironomiczny zapis Pontyfikału Płockiego zaimportowano z jakiegoś ośrodka zagranicznego.
    As a liturgical and music book, the pontifical reflects the temporal transformations and so allows us to become acquainted with the register of episcopal functions connected with celebrating the sacraments and sacramentals. The object of the study is a detailed list of strictly musical content of the 12thcentury Pontificale Plocense (Płock Pontifical). The musical layer of this code was revealed through the gleaning of texts accompanied with a melody (over 200 text pieces with added melodies). Sometimes these are single words, incipits, psalm differentiation, and sometimes the musical notation covers the entire liturgical content of the work. Dominated by the cheironomic record of the melody, the manuscript seems to confirm its foreign origin. This notation is especially consistent in the case of the Preface melody. Therefore, it could be argued that the cheironomic record of Pontificale Plocense was imported from a foreign centre.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 13; 69-80
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Monodial stylistics in the liturgical works of Galician composers of the end of the XIX – first half of the XX centuries
    Stylistyka monodyczna w utworach liturgicznych kompozytorów galicyjskich końca XIX – pierwszej połowy XX wieku
    Autorzy:
    Huralna, Svіtlana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30146642.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Galicja
    kompozytor
    tradycje śpiewu kościelnego
    liturgia
    śpiewy
    monodia
    Galicia
    composer
    church-singing traditions
    liturgy
    chants
    monody
    Opis:
    The article draws attention to the historical and social processes that influenced the peculiarities of the development of Ukrainian culture, in particular, formed the specifics of church-educational life and liturgical-choral practice of Galicia in the late nineteenth and first half of the twentieth centuries. The close cooperation of the spiritual and artistic elite was emphasized, which resulted in the improvement of the level of art education, intensification of the activities of numerous choral societies and composers. Based on the analysis of the liturgical works of P. Bazhansky, V. Matyuk, J. Kishakevych, S. Liudkevych, the prerogatives of the author’s composition in the use of monody style were revealed.
    Artykuł zwraca uwagę na procesy historyczno-społeczne, które wpłynęły na osobliwości rozwoju kultury ukraińskiej, w szczególności ukształtowały specyfikę życia kościelno-oświatowego i praktyki liturgiczno-chóralnej Galicji w końcu XIX i pierwszej połowie XX wieku. Podkreślano ścisłą współpracę elit duchowych i artystycznych, co zaowocowało podniesieniem poziomu edukacji artystycznej, intensyfikacją działalności licznych towarzystw chóralnych i kompozytorów. Na podstawie analizy utworów liturgicznych P. Bazhansky’ego, W. Matyuka, J. Kishakevycha, S. Liudkevycha ujawniono prerogatywy kompozycji autorskiej w wykorzystaniu stylu monodii.
    Źródło:
    Pro Musica Sacra; 2022, 20; 49-67
    2083-4039
    Pojawia się w:
    Pro Musica Sacra
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Kanon paschalny” św. Jana z Damaszku jako liturgiczne urzeczywistnienie duchowości hezychastycznej
    "The Paschal Canon" of St John Damascene as the Liturgical Realization of the Hesychast Spirituality
    Autorzy:
    Leśniewski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343374.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    św. Jan z Damaszku
    Kanon paschalny
    hezychazm
    monodia
    St John Damascene
    The Paschal Canon
    Hesychasm
    Monody
    Opis:
    Artykuł dotyczy Kanonu Paschalnego św. Jana z Damaszku w odniesieniu do prawosławnego nabożeństwa Nocy Paschalnej i duchowości hezychastycznej. Po krótkiej prezentacji życia Damasceńczyka zostaje wyjaśniona różnica między śpiewem a muzyką z biblijnego punktu widzenia, tak jak jest to nauczane w Rosyjskim Kościele Prawosławnym. Następnie zostaje przedstawiona teza, że św. Jan z Damaszku przynależał do duchowej tradycji hezychastycznej i monastycznej. Jest to oczywiste, jeśli weźmie się pod uwagę, że jedno z jego dzieł zostało włączone do Filokalii. Dalsza część tekstu ukazuje strukturę i liturgiczne umiejscowienie Kanonu Paschalnego jako dodatkowy dowód na wzajemne powiązania tradycji liturgicznej i hezychastycznej. W końcowej części artykułu zostaje przeprowadzona zwięzła analiza teologicznych treści Kanonu Paschalnego, ze szczególną koncentracją na tak ważnych zagadnieniach, jak: wyzwolenie, wolność, światło, oczyszczenie zmysłów, Dobra Nowina, nadzieja, wiara w Zmartwychwstałego Pana i życie wieczne.
    This article deals with the Paschal Canon of St John Damascene in relation to the Orthodox service of the Easter Night and the hesychast spirituality. After the short presentation of Damascene’s life, it starts explaining the difference between singing and music from the biblical point of view as it has been taught in the Russian Orthodox Church. Then, it is posed the point that St John Damascene had belonged to the hesychast spiritual and monastic tradition. This argument is evident if one takes into account that one of his writings has been included in the Philokalia. Following this, the text presents the structure and the liturgical setting of the Paschal Canon as an additional evidence for the interrelationship of liturgical and hesychast traditions. Finally, it gives a concise analysis of the theological contents of the Paschal Canon, concerning on some important topics, such as liberation, freedom, light, purification of senses, the Good News, hope, faith in the Resurrected Lord, and the eternal life.
    Źródło:
    Roczniki Teologii Ekumenicznej; 2012, 4; 43-60
    2081-6731
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologii Ekumenicznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Officium gratiarum actionis pro victoria ex Turcis obtenta zachowane w antyfonarzach rodziny Piotrkowczyków (cz. I)
    Officium gratiarum actionis pro victoria ex Turcis obtenta Retained in the Antiphonaries of the Piotrkowczyk Family (Part I)
    Autorzy:
    Bodzioch, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2037933.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    wojna chocimska
    monodia liturgiczna
    tradycja muzyczna
    tradycja liturgiczna
    tradycja polska
    the Chocim (Khotyn) War
    liturgical monody
    musical tradition
    liturgical tradition
    Polish tradition
    Opis:
    Obecnie znane są trzy wersje Officium Gratiarum actionis pro victoria ex Turcis obtenta. Dwie pierwsze to anonimowe formularze (1624, 1624-1628), które określić można jako nabożeństwa ku czci świętych patronów polskich. Jak dotąd, nic nie wiadomo o ich opracowaniach muzycznych. Formularz trzeci (1628) ułożono w duchu podziękowania za zwycięstwo pod Chocimiem (1621). Jego twórcy, Jan Fox i Sebastian Nuceryn, bez wątpienia znali dawniejsze teksty, żaden z nich jednak nie wszedł do ostatecznej wersji oficjum. Do wersji tej skomponowano melodie zachowane w czwartym wydaniu antyfonarza Andrzeja Piotrkowczyka (1645). Formularz Foxa-Nuceryna funkcjonował do 1961 r.
    At present, three versions of Officium Gratiarum actionis pro victoria ex Turcis obtenta are well known. The first two are anonymous forms (1624, 1624-1628) which can be described as services honouring saint Patrons of Poland. We still do not know anything about their musical arrangements. The third form (1628) was created as an expression of thanks for the victory in the Battle of Chocim (Khotyn, 1621). Its authors (Jan Fox and Sebastian Nuceryn) were undoubtedly familiar with earlier texts, yet none of them reached the final version of the Officium (the mediaeval theatrical form). The melodies composed to fit this version were preserved in the fourth edition of the antiphonary by Andrzej Piotrkowczyk (1645). The Fox-Nuceryn form functioned until 1961.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2016, 63, 13; 41-53
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Charakterystyka śpiewów liturgicznych w nabożeństwach starotestamentowych i wczesnochrześcijańskich
    Characteristic of the liturgical chants in the Old Testament and early Christian’s services
    Autorzy:
    Białomyzy, Gabriel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/494643.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
    Tematy:
    historia muzyki
    muzyka wczesnochrześcijańska
    śpiew liturgiczny
    monodia
    nabożeństwo starotestamentowe
    liturgika
    history of music
    music of early Christianity
    liturgical chant
    monody
    Old Testament service
    liturgics
    Opis:
    Muzyka ze względu na niezwykłą siłę oddziaływania na człowieka oraz swoistą zdolność wyrażania ekspresji od zawsze wiązała się ze sferą sacrum. Już w Starym Testamencie śpiew psalmów był ważnym elementem celebracji ówczesnych nabożeństw. Śpiew liturgiczny cechowała ta prostota, jaka charakteryzowała formy wokalne starożytności. Formuły melodyczne zapamiętywano i przekazywano w tradycji ustnej, zaś utwory liturgiczne wykonywano w formie melorecytacji, oraz tradycyjnie pojętego śpiewu. Wykonywano go unisono, był diatoniczny i nie wykazywał cech enharmonicznych i chromatycznych. Za czasów króla Dawida wystąpił największy rozkwit śpiewu synagogalnego. Kształcono m.in. kantorów, wyodrębniono chóry, których wokal stał się bardziej urozmaicony i naprzemienny. Dla pierwszych chrześcijan śpiew również stanowił ważny środek w komunikacji z Bogiem. Chociaż zakorzeniona w świadomości wiernych tradycja judaistyczna w dalszym ciągu dominowała zarówno w obrzędowości, jak i towarzyszącym jej wyrazie muzycznym, to rosnąca wiara i przynależność religijna powodowały zmiany w dotychczasowej estetyce muzycznej. Nastąpił powrót do źródeł. Śpiewano hymny, psalmy i pieśni w muzycznie prostych melodiach, przez co uzyskiwano ekspresję tego, co uznawano za najważniejsze – słowa. Poprzez wspólne wysławianie Zmartwychwstałego Chrystusa wierni różnych kultur i narodów jednoczyli się w myśli i modlitwie, czerpiąc pocieszenie i duchową radość, a także kształtując swą nową tożsamość religijną.
    Music, in the reason of impressive strength of influence to man and specific ability of expression, was always connected with the sphere of sacrum. Although in the Old Testament singing psalms was important moment of celebration of the services in that time. The liturgical singing characterized this simplicity which characterized vocal forms of ancient times. Melodic formulas were remembered and transmitted to the oral tradition, but liturgical songs were performed in the form of recitation and traditionally understood singing. It was performed by unison, diatonic and showed no enharmonic and chromatic characteristics. In the days of king David there was the biggest flourishing of synagogue singing. Among others, there were educated singers, distinguished choirs which vocal became more varied and alternating. Singing was also very important mean in contact with God for the first Christians. Although Judaic tradition rooted in the consciousness of the faithful still dominated both of the rituals and the accompanying musical expression, growing faith and religious affiliation caused changes in previous musical aesthetics. There took place a return to the sources. There sung hymns, psalms and songs with simple musical melodies, thus obtained expression which was recognized most important – words. Through the common praise of the Resurrected Christ believers of different cultures and nations were united in thought and prayer, deriving comfort and spiritual joy and also forming their new religious identity.
    Źródło:
    Rocznik Teologiczny; 2016, 58, 3; 455-469
    0239-2550
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Oficjum rymowane o św. Katarzynie w Pontyfikale Płockim z XII wieku
    Rhymed Officium about St. Catherine in the 12th-Century Płock Pontifical
    DAS REIMOFFIZIUM VON DER HL. KATHARINA IM PONTIFICALE VON PŁOCK AUS DEM 12. JAHRHUNDERT
    Autorzy:
    Wiśniewski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/495681.pdf
    Data publikacji:
    2019-09-30
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
    Tematy:
    św. Katarzyna Aleksandryjska
    oficjum rymowane
    chorał gregoriański
    monodia
    postgregoriańska
    St. Catherine of Alexandria
    rhymed office
    Gregorian chant
    Postregorian monody
    Hl. Katharina von Alexandria, Reimoffizium
    Gregorianischer Gesang
    postgregorianische Monodie
    Opis:
    Pontificale Plocense from the 12th-century is one of the first Polish pontificals entirely preserved to this day. Among liturgical ceremonials, there is a rhymed officium about St. Catherine of Alexandria. Its music bears some explicitly characteristic features of the late Middle Ages monody. A condensed musical style reveals a departure from the initial esthetic assumptions and it presents another possibility of performing the Gregorian chant. This officium, apart from following the compositional principles prevailing in Europe at that time, provides evidence that the Middle Ages were also an era seeking new forms of expression.
    Pontificale Plocense z XII w. jest jednym z pierwszych, kompletnie zachowanych rodzimych pontyfikałów. Zawarte w nim obrzędy „Depositio Crucis” i „Visitatio Sepulchri” oraz procesja rezurekcyjna należą do najstarszych misteriów na ziemiach polskich. Wśród 85 obrzędów liturgicznych znajduje się oficjum rymowane o św. Katarzynie Aleksandryjskiej. Jego muzyka nosi wyraźne cechy monodii późnego średniowiecza, o czym świadczą cechy stylu postgregoriańskiego. Skondensowany styl muzyczny zdradza odejście od pierwotnych założeń estetycznych i ukazuje inną możliwość kształtowania chorału gregoriańskiego. Oficjum to stanowi nie tylko odwzorowanie obowiązujących w ówczesnej Europie zasad, ale jest dowodem tego, iż średniowiecze było epoką poszukującą nowych form wyrazu.
    Pontificale Plocense aus dem 12. Jh. ist eines der ersten vollständig erhaltenen einheimischen Pontifikalen. Unter den liturgischen Riten gibt es das Reimoffizium zu Ehren der Hl. Katharina von Alexandria. Seine Musik trägt die charakteristischen Merkmale einer Monodie des späten Mittelal- ters. Diese entspricht gut hinein in Europa geltenden Grundregeln der spätmittelalterlichen Ton- kunst. Die untersuchte Matutin ist ein Beleg daf ü r, dass das Mittelalter auch in der Musik keine statische Epoche war, sondern die K ü nstler immer nach neuen Ausdrucksformen gesucht und diese auch verwirklicht hatten.
    Źródło:
    Seminare. Poszukiwania naukowe; 2019, 40, 3; 171-183
    1232-8766
    Pojawia się w:
    Seminare. Poszukiwania naukowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-9 z 9

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies