Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "lądolód Warty" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-7 z 7
Tytuł:
Zagłębienia bezodpływowe w Polsce środkowej i przydatność analizy ich wypełnień do interpretacji paleogeograficznych
Closed depressions in central Poland and a significance of their fillings to the palaeogeographical interpretation
Autorzy:
Klatkowa, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945144.pdf
Data publikacji:
1997
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
lądolód Warty
Polska Środkowa
zagłębienia bezodpływowe
Opis:
Closed depressions in Central Poland are different origin. Two main groups are anthropogenic and natural forms. Many genetic types of the latter can be indentified, e.g.: l. blow-outs accompanying dunes and their complexes; 2. fluvial depressions, e.g. cut-off oxbow lakes at a various stage of decay; 3. karst collapse depressions, both young and largely buried by younger sediments; 4. suffosion steep-walled kettles and gentle hollows; 5. a significant and extensive group of Pleistocene forms in origin of which ice-sheet and permafrost are involved, thus depressions conditioned by: a. irregular glacial accumulation, b. uneven postglaciotectonic surface, c. dead ice melting out, and also from d. degradation of ground ice, e. progressive melting of intrusive ice. The Pleistocene in age depressions commonly occur on till plains and also in the upper sections of dry valleys (Fig. l). Their significance consists, fust of all, in the usefulness of their fillings to palaeogeographical reconstructions. It is the reason for which they were a subject of detailed analyses. Also, an attempt to correlate the results with the existing climatic curves of the Vistulian for Europe and Poland has been made. The interpretation has been based on the studied profiles from closed depressions, supported by palinologic documentation and radiocarbon dates. They are shown in Fig. 2, while the conclusions are presented below. During the Warta ice-sheet recession (150-140 ka BP) the relief of newly deposited tills and of fresh postglaciotectonic surfaces created local base levels in which deposits of wash and solifluction and afterwards mineral-organic sediments accumulated. There processes were retarded somewhat by very poor communities of treeless tundra that changed gradually to a park tundra and a boreal forest corresponding already to the interglacial succession. The Eemian landscape in Central Poland was aboundant in closed depressions. The primary lakes (gyttja, mineral-organic silts) were in the middle and upper Eem transformed into the raised bogs (peats, peat shales). At some places the process of organic sedimentation went 9.n during the Vistulian (Fig. 2 - Rudunki, Krzepczów). The type of sediments as well as the type of plant cover of the fust stadial of Vistulian (VS1) confum the opinion on an increase of humidity and a fall in temperature. The AmersfoortjBrmup warming, about 10000 years, with the mean temperature of July 15-l7°C and pine forest with larch, birch and spruce ~as followed by the second Vistulian stadial (VS2) with the mean values for July slighthy above 5°C. The succeeding interstadial, which in the vicinity of Łódź is called "Rudunki Interstadial" and is correlated with the Odderade, is the final forest episode of the early glacial that lasted for about 60 000 years. Simultanously, the organic accumulation in Rudunki and Krzepczów fmished (Fig. 2).For the Plenivistulian, until the Denekamp, no correlative deposits (naither organic nor mineral) have been found. Only the Krzepczów profile displays the probable fluvial sedimentation. In the other promes the hiatus comprises all Plenivistulian warmings. Form the Denekamp on, a lot of data on deposits and numerous 14C and TL dates are available. The climatic deterioration enabled silts and fine-grained sediments with numerous syngenetic frost deformations to form on slopes and in depressions. The maximum of cold and aridity, with continuous permafrost, occurring in the Leszno and Poznań Phases corresponds with the gravel-stone horizon. It is correlated with the "Beuningen Steinsohle" and dated at 20000-18 000 years BP. During the ice-sheet recession up to the line of Pomeranian moraines thinly-laminated sands and their oversnow facies deposited. With the ice-sheet withdrawal up to the Gardno Phase, there was renewal of aeolian activity, which has an equivalent at the top of 'deposits of some depressions. The succession observed at the Rudunki site (Fig. 3) is a case in point. However, other facies, e.g. on interlluves or in river valleys, can exist.
Omówiono genetyczne typy zagłębień bezodpływowych najczęściej występujących w środkowej Polsce. Podkreślono dużą, ale zróżnicowaną rolę rodzaju ich wypełnień dla rekonstrukcji paleogeograficznych. za najważniejsze uznano kopalne dziś zagłębienia wieku plejstoceńskiego. Wybrane spośród nich przykłady pochodzące z własnych badań, z dobrze udokumentowanymi osadami wypełniającymi, poddano dokładnej analizie, zwracając szczególną uwagę na sedymentologiczne cechy osadów mineralnych, paleobotaniczną charakterystykę serii organicznych oraz korelacje z wynikami pomiaru wieku bezwzględnego, uzyskanymi metodami 14C i TL. Na podstawie tych danych podjęto próbę rekonstrukcji paleogeograficznej zmieniających się warunków przyrodniczych w środkowej Polsce. Interpretację przedstawiono w porządku stratygraficznym, poczynając od schyłku zlodowacenia warciańskiego, poprzez interglacjał eemski, wczesny vistulian, plenivistulian i późny vistulian, do czasów współczesnych. Wyniki, jako oparte na danych z denudacyjnych systemów zamkniętych, z natury swej nie uwzględniają udziału procesów erozyjnych, a eksponują jedynie tendencje agradacyjne lub fazy stabilizacji.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica; 1997, 1
1427-9711
2353-6063
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Osady deglacjacyjne zlodowacenia Warty we wschodniej części regionu łódzkiego
Sediments of the Warta ice-sheet deglaciation in the eastern part of the Łódź region.
Autorzy:
Rdzany, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074439.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
lądolód warty
analiza facjalna
osad glacjalny
proces deglacjacji
Warta glaciation
Łódź Region
facial analysis
palaeogeographic reconstruction
areal deglaciation, kames
Opis:
The author attempts at formulating a synthetic description of geological and geomorphological effects of theWartanian ice-sheet deglaciation in the eastern part of the Łódź region, taking their spatial variability into consideration. Characteristic features of Wartanian Glaciation sediments occur in this area, and their lithofacial diversity and spatial distribution needed interpretation. The deposits document the complex processes of deglaciation, which developed here across an unusually broad area in the scale of the Polish Lowland. The best developed deglaciation sediments occur in the eastern part of the Łódź Heights, between the Mroga and Rawka rivers, as structural components of different types of kames and glaciofluvial covers. In locations where glacial till is elevated they include mainly sediments of braided rivers and alluvial cones, whereas in areas of wide depressions of till and, thus, of the ice-sheet bedrock — glaciolimnic sediments prevail. The highest and most diverse western part of the Łódź Heights is characterised by the occurrence of thin and discontinuous deglaciation sediments, because this area was shaped mainly during the ice-sheet transgression. During deglaciation, ablation waters left mainly traces of erosion, whereas the glaciofluvial accumulation series are not well developed. In the Rawa Interfluve, deglaciation sediments accumulated predominantly at the early deglaciation stage in sparesely distributed broad basins of kame sedimentation. In the Piotrków Plain, deglaciation deposits are thin; ice-sheet disintegration proceeded without major blockages of ablation waters, resulting in a less diverse interfluvial landscape.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2006, 54, 4; 343-351
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza minerałów ciężkich jako metoda określania źródła osadów wodnolodowcowych w obszarze między Piotrkowem Trybunalskim, Radomskiem a Przedborzem
Analysis of heavy minerals as a method for determining the source of the glaciofluvial sedmients in the Piotrków Trybunalski, Radomsko and Przedbórz area
Autorzy:
Barczuk, Andrzej
Wachecka-Kotkowska, Lucyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578431.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
skład mineralogiczny
osady wodnolodowcowe
lądolód warty
region łódzki
środkowa Polska
mineralogical composition glaciofluvial deposits
Wartanian ice-sheet
Łódź Region
central Poland
Opis:
Przedstawiono wyniki analizy minerałów frakcji ciężkiej wyseparowane z 39 próbek osadów wodnolodowcowych pobranych w 19 stanowiskach między Piotrkowem Trybunalskim, Radomskiem a Przedborzem. Analiza wykazała duże zróżnicowanie udziału minerałów nieprzezroczystych (14–82,5%) i przezroczystych (17,5–86%). W nawiązaniu do badań lessowych w okolicach Przedborza, minerały przezroczyste podzielono na 5 grup, przyjmując jako główne kryterium odporność na czynniki wietrzeniowe. Do klasyfikacji dodano grupę 6 – węglany i fosforany ze skał podłoża. Wszystkie próbki wskazały na przewagę źródła skandynawskiego materiału detrytycznego, przy czym stwierdzono pewne powiązanie między odpornością minerałów a odległością i dynamiką transportu osadów oraz ich wiekiem. Obecność tylko w nielicznych próbkach minerałów z utworów lokalnego podłoża dowodzi niewielkiej roli egzaracji w obszarze pogranicza Niżu i Wyżyn. Dochodzący nawet do 40% udział łyszczyków w osadach wodnolodowcowych zinterpretowano jako synsedymentacyjne domieszki eoliczne. Słowa kluczowe: skład mineralogiczny, osady wodnolodowcowe, lądolód warty, region łódzki, środkowa Polska
Abstract. The paper presents results of the heavy minerals analysis separated of 39 fluvioglacial sediments samples collected at 19 sites in the Piotrków Trybunalski, Radomsko and Przedbórz area. A significant variability of transparent minerals (ca 14–82,5%) and opaque (ca 17,5–86%) have been shown in the set. Comparying to loess around Przedbórz area as to erosion resistance, transparent minerals were divided into five groups. Additionally, carbonates and phosphates as a local substratum index has been added to the classification of a group of 6. Spectra in all groups proved an advantage of Scandinavian detritic material, which was found some link between the resistance and the distance minerals and sediment transport dynamics and their age. Coming up to 40% of biotites and chlorites in glaciofluvial sediments interpreted as synsedimentary aeolian admixtures.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2015, 103; 9-24
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania ułożenia klastów w glinach morenowych jako element rekonstrukcji kierunków transportu lodowego w obszarze między Piotrkowem Trybunalskim, Radomskiem a Przedborzem
Measurements of till fabric orientation in the morainic tills for reconstruction of the ice flow direction in the Piotrków Trybunalski, Radomsko and Przedbórz area
Autorzy:
Wachecka-Kotkowska, Lucyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578467.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
glina morenowa
orientacja głazików
lądolód warty
region łódzki
środkowa Polska
morainic till
till fabrics
Wartanian ice-sheet
Łódź Region
central Poland
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki pomiarów orientacji osi dłuższej klastów w glinie morenowej w 11 stanowiskach (w 12 ścianach), w strefach I−IV wyróżnionych form glacigenicznych. Położona w części zachodniej strefa III odpowiada skrajowi dobrze poznanego w regionie łódzkim lobu Widawki. Zajmujące większą część terenu badań strefy I, II i IV powiązano z hipotetycznym lobem Pilicy-Luciąży lądolodu warty. Pomiary ułożenia głazików w strefie III potwierdziły pogląd, że lądolód napływał tam z kierunków NNW i NW (330–340°). W świetle badań w pozostałym obszarze (strefy I, II i IV), transgresja nastąpiła z kierunków N, NE i NNE (357–52°). Lądolód dotarł do linii Kamieńsk–Rzejowice–Przedbórz. Na garbie łódzkim, w pasie południkowym między Tuszynem a Radomskiem (Kamieńskiem), występują różne kierunki ułożenia klastów, co zinterpretowano jako wynik konfluencji obu lobów.
The article presents the results of measurements of the longer axes orientation in the morainic tills at 11 sites and 12 outcrops in zones I–IV of the glacigenic forms in the area between Piotrków Trybunalski, Radomsko and Przedbórz. Zone III located in the western part of the said area corresponds to the well-recognised Widawka lobe in the Łódź region. Zones I, II and IV in the eastern part of the study area associated with the hypothetic Pilica-Luciąża lobe (S part of the Rawka lobe) and both coming from the Warta ice-sheet. Measurements of fabric clasts in zone III proved that the ice sheet has arrived from NNW and NW (330º–340º). In zones I, II, and IV transgression came from the NNE and NE (357º–52º). The lobe reached the Kamieńsk–Rzejowice–Przedbórz line. In the Łódź hump, the meridian belt between Kamieńsk and Łódź fabric tills are of various orientation interpreted as a confluence of the two lobes.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2015, 103; 99-115
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowe spojrzenie na dynamikę lądolodu warty w strefie marginalnej na międzyrzeczu Krzny i Bugu
New approach to dynamics of Younger Saalian ice-sheet (Warthe) in the marginal zone in the interfluve of the Krzna and Bug Rivers
Autorzy:
Godlewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578322.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
rzeźba glacjalna
lądolód warty
międzyrzecze Krzny i Bugu
wschodnia Polska
glacigenic relief
younger Saalian ice-sheet
the Krzna and Bug rivers interfluve
eastern Poland
Opis:
Artykuł prezentuje najnowsze wyniki badań prowadzonych nad genezą rzeźby glacjalnej i dynamiką strefy marginalnej lądolodu warty w słabo dotychczas rozpoznanym obszarze międzyrzecza Krzny i Bugu we wschodniej Polsce. Zaprezentowany model odbiega znacząco od dotychczasowych poglądów, przyjmujących stan równowagi dynamicznej na linii maksymalnego zasięgu, a następnie recesję arealną. W świetle szczegółowych badań osadów glacigenicznych z wykorzystaniem analizy litofacjalnej, lądolód warty charakteryzował się zróżnicowaną dynamiką lobów lodowcowych, tak w fazie transgresji, jak i recesji. Jak wskazuje porównanie z najnowszymi wynikami badań między Piotrkowem Trybunalskim, Radomskiem a Przedborzem, pogląd o istnieniu lokalnych lobów w strefie marginalnej lądolodu warty i ich zróżnicowanej (silnie uwarunkowanej morfologią i litologią podłoża prewarciańskiego) dynamice jest aktualny również w środkowej Polsce.
The paper presents the latest results of research on genesis of glacial relief and dynamics of the younger Saalian ice sheet in the marginal zone in poorly recognized area of the interfluve of the Krzna and Bug rivers in eastern Poland. The presented model is significantly different from those interpretations of the relief genesis in this area, presenting ice-margin stabilization stage and then areal recession. In the light of detailed morphological, geological and structural research, the younger Saalian ice sheet was characterized by differentiated dynamics of ice lobes, both during transgression and recession. A comparison with the latest results of research on area between Piotrków Trybunalski, Radomsko and Przedbórz, the notion on presence of regional lobes in the marginal zone of the younger Saalian ice sheet and their differentiated (conditioned by morphology and lithology of pre-Saalian substrate) dynamics is also actual in central Poland.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2015, 103; 45-56
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Petrografia żwirów i eratyki przewodnie w osadach wodnolodowcowych jako przesłanki wnioskowania na temat źródeł i kierunków transportu materiału w obszarze między Piotrkowem Trybunalskim, Radomskiem a Przedborzem
Gravel petrography and erratics of the glaciofluvial sediments as base of characteristics of the source and transport direction in the Piotrków Trybunalski, Radomsko and Przedbórz area
Autorzy:
Górska-Zabielska, Maria
Wachecka-Kotkowska, Lucyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578384.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
petrografia żwirów
wskaźnik TGZ
osady wodnolodowcowe
lądolód warty
region łódzki
środkowa Polska
gravel petrography
TGZ index
glaciofluvial deposits
Wartanian ice-sheet
Łódź Region
central Poland
Opis:
W artykule przedstawiono cechy petrograficzne średnioziarnistych żwirów (4–10 mm) dla 64 próbek w 28 stanowiskach terenowych oraz gruboziarnistych (20–60 mm) w połączeniu ze wskaźnikiem TGZ dla 7 stanowisk. Stwierdzono, że w całym badanym obszarze skład petrograficzny w osadach wodnolodowcowych jest generalnie podobny. Wskazano, że w drobniejszej frakcji żwiru rzadziej obecne są wapienie dolnopaleozoiczne, natomiast więcej jest skał krystalicznych i krzemieni. Analiza petrograficzna frakcji grubszej żwiru dowodzi, że zanim lądolód dotarł do północnych stoków wyżyn musiał przemieszczać się (= egzarował) po wychodniach skał w SE Szwecji oraz dnie Bałtyku. Wyliczone centrum głazowe badanych osadów lokuje się w strefie ograniczonej koordynatami geograficznymi: 16,4–17,0°E oraz 57,5–58,7°N.
The article presents petrographic features of medium (4–10 mm) and coarse (20–60 mm) gravels for 64 samples from 28 sites together with TGZ (Theoretical Gravel Centre) index for 7 sites. It have been found that in the investigated area in glaciofluvial sediments petrography is generally similar. Also pointed was, that in the finer gravel fraction the Lower Palaeozoic limestones are rare, however crystalline and flint rocks are more evident. Petrography of the coarse gravel fraction proves that before the ice-sheet reached the Northern Polish Upland slopes, it must have moved along outcrops in the South- East Sweden and the Baltic floor. The connected TGZ index of the sediments investigated lies within 16,4–17,0°E and 57,5– 58,7°N coordinates.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2015, 103; 57-78
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Anizotropia podatności magnetycznej jako potencjalne narzędzie wyznaczania kierunków paleoprądów w osadach glacigenicznych w obszarze między Piotrkowem Trybunalskim, Radomskiem a Przedborzem
Anisotropy of magnetic susceptibility as a potential tool of palaeocurrent directions of the glacial sediments in the Piotrków Trybunalski, Radomsko and Przedbórz area
Autorzy:
Król, Elżbieta
Wachecka-Kotkowska, Lucyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578465.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
anizotropia podatności magnetycznej
kierunki paleoprądów
osady glacjalne
lądolód warty
region łódzki
środkowa Polska
anisotropy of magnetic susceptibility
palaeo-transport directions
glacial sediments
Wartanian ice-sheet
Łódź Region
central Poland
Opis:
Przedstawiono wyniki pomiarów anizotropii podatności magnetycznej (AMS) osadów czwartorzędowych pobranych z 13 stanowisk położonych w strefach I–IV form glacigenicznych SE części regionu łódzkiego. Na podstawie analizy statystycznej i graficznej położenia osi głównych elipsoid obrazujących tensory anizotropii podatności magnetycznej, odtworzono kierunki transportu glacjalnego dla 206 próbek osadów różnego wieku i typu, głównie glacjalnych. Stwierdzono przydatność analizy AMS przy wyznaczaniu kierunku transportu klastów w glinie lodowcowej oraz przy weryfikacji wyników pomiarów kierunkowych w osadach warstwowanych wykonanych innymi metodami.
This article presents the results of measurements of the anisotropy of magnetic susceptibility (AMS) of Quaternary sediments collected from 13 sites, located in zones I–IV of glacigenic forms in SE of the Łódź Region. Based on statistical analysis and graphical position of the principal axes of ellipsoids illustrating the magnetic susceptibility tensors, recreated directions of transport for 206 samples, mainly of glacial sediment of different ages and types. The usefulness of AMS analysis in determining the direction of transport in clasts of the till has been proved and also to verification of the directional results of other measurements in the sediments layered.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2015, 103; 79-97
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-7 z 7

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies