Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Written sources" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-13 z 13
    Tytuł:
    Toruński dzwon Tuba Dei ulany dnia 27 września 1522 roku. Nowa datacja w świetle źródeł pisanych
    Toruń’s Tuba Dei Bell Cast on 27 September 1522: New Dating in the Light of Written Sources
    Autorzy:
    Sumowska, Alicja
    Sumowski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32388108.pdf
    Data publikacji:
    2023-03-31
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    Toruń
    bells
    Tuba Dei
    church accounts
    written sources
    Opis:
    The Tuba Dei bell from the tower of St. Johns’ Church, the present-day Cathedral Basilica in Toruń, is one of the largest bells in Poland. It is also one of Toruń’s most important monuments and symbols of the city. It has attracted the interest of researchers not only on account of its uniqueness, but also because of the ongoing dispute regarding the date it was cast. This paper presents a voice in the discussion regarding the dating of the Tuba Dei bell of Toruń. Source literature has accepted the suggestions of the year 1500 or 1522 and various daily dates, and the discrepancies were based on different ways of reading and interpreting the inscription on the bell. The article is an attempt to verify the hypotheses accepted so far based on written sources that have not been included in the findings. In the course of researching medieval accounts of Toruń churches, the authors found information indicating the date the bell was cast. The St. John’s Church account book from 1520–1553 contains data that clearly establishes it as 27 September 1522.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2023, 88, 1; 117-126
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ‹‹Taǰik›› and Other Names to Denote Muslims in Armenian Historical Sources as a Reflection of the Cognition of a Different Ethnic-confessional Community
    Autorzy:
    Margaryan, Gor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/36167525.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
    Tematy:
    History
    Armenia
    Armenian Written Sources
    Taǰik
    Arabs
    Ishmaelites
    Muslims
    Opis:
    In the course of history, peoples and tribes have given each other designations on the basis of distinctive features, qualities and circumstances. The pretext for the creation of such names was the geographical area, special qualities of a particular people, religious affiliation or epic genesis. With the beginning of the Arab conquests and campaigns in the middle of the 7th century CE, Armenia fell under Arab domination becoming part of the Arab Caliphate within the next decade. The aim of the paper is to present what names were given to Muslims in what historical context, how these names reflected the perception of a different ethnoreligious community.
    Źródło:
    Historia i Świat; 2023, 12; 183-191
    2299-2464
    2956-6436
    Pojawia się w:
    Historia i Świat
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Użyteczność źródeł pisanych i ikonograficznych w badaniach nad historią przestrzeni miejskiej (na przykładzie Mysłowic)
    The utility of written and iconographic sources in historical urban space research (Mysłowice town case study)
    Autorzy:
    Dragan, Weronika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/650527.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Źródła pisane
    ikonografia
    Mysłowice
    przestrzeń miejska
    Written sources
    iconography
    urban space
    Opis:
    A range of various sources is used in geographical settlement studies, amongst which the most common are cartographic resources. In the case of a historical approach to geographical studies, however, archival written sources that provide much more information on the topic are equally important. The aim of the present study was to employ historical extracartograhic resources to recreate the structure of urban space in the chosen period of time and to show its variability. The study was conducted in the old town district, as it represents the oldest part of Mysłowice town. An additional aim of the study was to evaluate the utility of archival written and iconographic sources in the analysis of urban space transformations. The starting point of any study based on historical sources is the ability to correctly read (decode) the content of the used sources, thereby understanding the information contained in them. A number of both linguistic and terminological difficulties can be found when conducting such a study. Research has shown that this type of media for historical information (written and iconographic sources) is burdened with significant interpretation errors and require authenticity verification. Historical source materials, however, have a number of advantages – they allow the researcher to recreate the functional space of the town, even in detail. What is more, iconographic materials are easily readable and allow the researcher to recreate the physiognomy of urban space. Written sources, in turn, provide valuable direct information on business entities and the space of the town. Working with historical sources is based on systematic verification of their reliability, complementing their contents or learning how to interpret them correctly. The researcher is thus required to learn, among others, the terminology of a specific period of time, new typefaces and languages, or how to decipher abbreviations and separate fact from fiction.
    Celem badań było zastosowanie źródeł pisanych i ikonograficznych do odtworzenia historycznej przestrzeni miejskiej. Ponadto podjęto próbę oceny użyteczności wykorzystanych materiałów wraz z identyfikacją głównych problemów i zalet wynikających z ich zastosowania. Materiały te pozwoliły na rekonstrukcję zarówno historycznego układu urbanistycznego, jak i życia politycznego oraz społeczno-gospodarczego badanego ośrodka. Ponadto odczytać można z nich szereg informacji nieformalnych oraz subiektywnych wskazujących na specyfikę danej przestrzeni, które uzupełniają badania geograficzne.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica; 2016, 26
    1508-1117
    2353-4826
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ŹRÓDŁA PISANE I ARCHEOLOGICZNE A POSTRZEGANIE ORGANIZACJI PRODUKCJI SZKŁA RZYMSKIEGO W LITERATURZE POLSKIEJ
    WRITTEN AND ARCHAEOLOGICAL SOURCES VS . PERCEPTION OF THE ORGANISATION OF ROMAN GLASS PRODUCTION IN POLISH LITERATURE ON THE SUBJECT
    Autorzy:
    Krzyżanowska, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1037773.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-04
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Roman Iron Age
    written sources
    Roman glass
    glass import
    organisation of glass production
    Opis:
    In Polish literature, the perception of the organisation of glass production during the Roman Empire was shaped mostly in the 1980s and the 1990s. Thus the local model of glass production prevailed in these publications. In this paper, based on archaeological and written sources, the author challenges this point of view towards the centralised model of glass production widely accepted by scholars.
    Źródło:
    Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2020, 61; 67-84
    0080-9993
    Pojawia się w:
    Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A New Bibliographic Contribution. [Neli Gančeva. St. Clement of Ohrid])
    Нов библиографски принос (Нели Ганчева. Климент Охридски)
    Autorzy:
    Иванова, Мая
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/635857.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    bibliography
    St. Clement of Ohrid
    written sources
    scholarly papers
    popular articles.
    popular articles
    Opis:
    This is a review of the most recent bibliography on St. Clement of Ohrid, which was prepared by Neli Gancheva, a philologist and bibliographer at the Cyrillo-Methodian Research Centre of the Bulgarian Academy of Science. This study, dedicated to the 1100 anniversary of St. Clement’s dormition, is a continuation of the previous Cyrillo-Methodian bibliographies (1934; 1942; 1980; 1983; 2003; 2010) and bibliographies on St. Clement (1966; 1980). It reflects 1302 publications of the last 35 years in the Bulgarian and foreign scholarship as well as popular papers and artistic works (both fine arts and music are included here as well); folklore texts about St. Clement and thescholarly research on the folklore material. In summary, the bibliographic work by Neli Gancheva comes on time, brings contributions and is extremely useful.
    This is a review of the most recent bibliography on St. Clement of Ohrid, which was prepared by Neli Gancheva, a philologist and bibliographer at the Cyrillo-Methodian Research Centre of the Bulgarian Academy of Science. This study, dedicated to the 1100 anniversary of St. Clement’s dormition, is a continuation of the previous Cyrillo-Methodian bibliographies (1934; 1942; 1980; 1983; 2003; 2010) and bibliographies on St. Clement (1966; 1980). It reflects 1302 publicationsof the last 35 years in the Bulgarian and foreign scholarship as well as popular papers and artistic works (both fine arts and music are included here as well); folklore texts about St. Clement and the scholarly research on the folklore material. In summary, the bibliographic work by Neli Gancheva comes on time, brings contributions and is extremely useful.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Slawistyczne; 2018, 14
    2084-3011
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Slawistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pavisemen armour. Iconography vs. written sources
    Zbroja pawężników. Ikonografia a źródła pisane
    Autorzy:
    Przybyłok, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/941970.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    pavisemen armour
    Late Middle Ages
    iconography
    written sources
    zbroja pawężnicza
    późne średniowiecze
    ikonografia
    źródła pisane
    Opis:
    W przeciągu XV w. i w początkach wieku XVI pawężnicy stanowili mur chroniący oddziały strzelcze, będąc tym samym grupą najbardziej narażoną i w domyśle elitarną. Przerwanie ich linii w wielu wypadkach było zapewne początkiem końca oddziału. Stąd też można przypuszczać, iż na pawężnikach wywierano szczególną presję związaną z jakością noszonego przez nich uzbrojenia. W badaniach nad zbrojami pawężników pomocne są szczególnie źródła pisane. Korzystając z materiału zebranego przez T. Grabarczyka oraz A. Bołdyrewa, można podsumować statystycznie używane przez nich uzbrojenie. Pośród 1776 pawężników o określonym uzbrojeniu, 576 (32,4%) miało hełmy. W następnej kolejności należy wymienić 487 osób z myszką lub parą myszek, 250 walczących miało zaś szynkę/szynki, czyli osłonę nogi. Jedynie 35 zaciężnych chroniły rękawice płytowe, ośmiu napierśnik, pięciu obojczyk, trzech kirys i dwóch kolczugi. Liczba żołnierzy niechronionych oscyluje w granicach 30%. Wiedzę o uzbrojeniu pawężników warto również poszerzyć o ikonografię: malowidła ścienne z kościoła św. Wawrzyńca ze Strzelnik, poliptyk z kościoła Joannitów ze Stargardu, Poliptyk Legnicki, Pasję z toruńskiego kościoła św. Jakuba. We wszystkich przypadkach pawężnicy mają pełne zbroje płytowe. Na obrazie Oblężenie Malborka z Dworu Artusa w Gdańsku zauważyć można około 25 pawężników, z których tylko jeden nagi nie ma hełmu. W 11 przypadkach hełmowi towarzyszy podbródek lub obojczyk, w 14 ochrona tułowia, a w 12 – płytowe osłony nóg. 14 z walczących ma również pełne osłony rąk. Baltazar Behem w swoim Kodeksie przedstawił dwóch pawężników w saladach. Szyję jednej z postaci ochrania kołnierz wykonany z kolczugi, w drugim przypadku jedynie tekstylny kaptur. Korpusy obu żołnierzy chronią napierśniki, ręce zaś – pełne naręczaki i rękawice. Na pochodzącym z 1. poł. XVI w. obrazie Bitwa pod Orszą widzimy maszerujące dwie grupy pawężników. Masa postaci i rozmiar tarcz utrudnia rozpoznanie uzbrojenia ochronnego, w związku z czym powiedzieć można jedynie, że najprawdopodobniej wszyscy oni noszą na głowach hełmy, a na ramionach obojczyki. Można jedynie przypuszczać, iż ówcześni artyści nie brali udziału w walkach, nie znali w pełni realiów pola bitwy. Obraz pawężnika nie musiał być w pełni wiarygodnym oddaniem jakiejś postaci, a ideą. Stąd, jako znacząca formacja, najczęściej byli zakuci w stal niczym elita rycerstwa.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 2013, 29
    0208-6034
    2449-8300
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The rise of Novgorod revisited
    Autorzy:
    Musin, Aleksandr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1038135.pdf
    Data publikacji:
    2019-02-20
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    archaeology
    written sources
    Scandinavian and Scandinavian-like items
    early urbanization
    Slavonic-Scandinavian interaction
    Viking period
    Novgorod
    Opis:
    This article deals with the problem of the cultural, political and ethnic characteristics of the first settlers of Novgorod. The previous historiography is critically reviewed. The reappraisal of the archaeological reports and collections of 1950s-2000s years significantly increases the number and categories of Scandinavian objects, while the Slavonic component of early Novgorod remains unclear. The Scandinavians should be counted among the founders and first settlers of Novgorod as early as 930-950 A.D. The pattern of the distribution of Scandinavian and Scandinavian-like objects suggests a free resettlement of Norsemen in the town. They arrived there directly form the North, and not from the Middle Dnieper area inhabited by the Rus’-Rhôs, an ethno-social group which was a result of the acculturation of the Scandinavians in the East-European milieu. The tradition of Russian historiography to deny the participation of Scandinavians in the early development of Novgorod takes its origin from the “auto-censorship” of the Soviet period, it later continued thanks to “scientifi
    Źródło:
    Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2018, 59; 167-196
    0080-9993
    Pojawia się w:
    Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ackerwerk tum slote. Zabudowa gospodarcza joannickich folwarków na przykładzie komandorii w Swobnicy
    Ackerwerk tum slote. Farm buildings of Johannite granges based on the example of the commandery in Swobnica
    Autorzy:
    Wroński, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/50985254.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    joannici
    zakony rycerskie
    gospodarka
    źródła pisane
    Pomorze Zachodnie
    Johanniter Order
    chivalric orders
    economy
    written sources
    Western Pomerania
    Opis:
    Folwarki stanowiły dla joannitów istotne zaplecze gospodarcze, produkujące dobra naturalne i zapewniające utrzymanie poszczególnych komandorii oraz urzędów wyższych dostojników zakonnych baliwatu brandenburskiego, jaki stanowiły placówki zakonne obszaru Brandenburgii, Meklemburgii i Pomorza. Przykład stanowią trzy folwarki przyzamkowe i domenalne podległe pomorskiej komandorii w Swobnicy; w gestii tamtejszych komendantów w połowie XVI w. znalazła się również dawna komandoria w Kolinie, której status już od okresu średniowiecza oscylował między siedzibą zakonną, a folwarkiem. W wyniku intensywnego użytkowania do czasów współczesnych pierwotna, joannicka zabudowa tych gospodarstw nie zachowała się, jednakże wgląd w nią dają szesnastowieczne inwentarze, dokumentujące folwarki w dobie wczesnonowożytnej (przede wszystkim ok. połowy XVI w.). Był to moment, gdy komandoria w Swobnicy została podporządkowana książętom pomorskim, pozostając jednak częścią protestanckiego odłamu zakonu, jakim stał się wówczas baliwat brandenburski. Źródła inwentarzowe z tego okresu, choć nad wyraz skąpe, to skonfrontowane z innymi tekstami źródłowymi, obserwacjami terenowymi i wynikami badań archeologicznych, pozwalają wstępnie zarysować tę dotychczas marginalnie poruszaną problematykę. Daje to możliwość omówienia charakteru i funkcji obiektów znajdujących się na terenie gospodarstw oraz ocenić, w jakim stopniu przynależność zakonna wpływała na kształt obecnej tam zabudowy.
    Granges were an important economic resource for the Johanniter Order, producing nat- ural goods and providing sustenance for the individual commanderies and the offices of the higher monastic dignitaries of the Brandenburg Bailiwick, which were the monastic establishments of the Brandenburg, Mecklenburg and Pomerania areas. An example is the three bailey and estate granges under the Pomeranian commandery at Swobnica; the former commandery at Kolin, whose status had oscillated between monastic seat and grange since the medieval period, was also under the authority of the commanders there in the mid-16th century. As a result of intensive use, the original Joannite buildings on these farms have not sur- vived to the present day, but insight is provided by 16th-century inventories documenting the granges in the early modern era (primarily around the middle of the 16th century). This was when the commandery in Swobnica was subordinated to the Pomeranian Dukes, but remained part of the Protestant faction of the order which the Brandenburg Bailiwick then became. Inventory sources from this period, although scarce, when compared with other source texts, field observations and the results of archaeological research, allow us to initially outline this hitherto marginally addressed issue. This gives an opportunity to discuss the nature and function of the buildings located on the farms, and to assess to what extent the monastic affiliation influenced the shape of the buildings prese
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2022, 37; 101-126
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Permanent gullies in the Nitra Hill Land, Slovakia : about the cause of gully formation
    Autorzy:
    Papčo, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/295166.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
    Tematy:
    permanent gullies
    historical and current maps
    historical written sources
    cause of gully formation
    Nitra Hill Land (Slovakia)
    Opis:
    The paper deals with the spatial evolution of permanent gullies (under forest at present) in time in the northern part of the Nitra Hill Land (Slovakia) with the discussion on possible cause of their formation. For the purpose analyses of historical and current maps from the years 1783, 1838, 1882 and 2001 as well as aerial photographs from the second half of the 20th century and various historical written sources related to the years 1770, 1783, 1817, 1843 and 1956 were used. Based on the gained results an erosion activity of gullying can be found in the study area between the seventies of the 18th century to the sixties of the 20th century. Beyond the two main possible causes of the erosion activity as climatic change or (and) alteration in land use also conditions, such as agricultural system, different land use pattern, demographic characteristics or level of human society development may be considered.
    Źródło:
    Landform Analysis; 2011, 17; 139-144
    1429-799X
    Pojawia się w:
    Landform Analysis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metoda wydawnicza Brygidy Kürbis
    Editorial method by Brygida Kürbis
    Autorzy:
    Mejor, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1036390.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-20
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Brygida Kürbis
    scientific editing
    editorial rules of written sources
    auxiliary sciences of history
    edytorstwo naukowe
    zasady wydawnicze źródeł pisanych
    nauki pomocnicze historii
    Opis:
    Brygida Kürbis, a medievalist from Poznań, who died in 2001, thanks to her publications, contributed a lot to increasing the importance of both editing medieval chronicles and source studies, which are auxiliary sciences of history. The author deliberately modified the postulated rules and principles of publishing written sources in editorial practice, depending on the type of released texts and publishing capabilities, changing over time.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2020, 20; 154-165
    2081-1853
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przedstawianie rzeczywistości jest jej częścią i odwrotnie
    Presenting Reality is Part of It and Vice Versa
    Autorzy:
    Kula, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/781778.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    history of PPR
    written historical sources
    language
    discourse
    historia PRL
    pisane źródła historyczne
    język
    dyskurs
    Opis:
    This essay contains reflections on the problems of discourse that appear in analyzing written historical sources. The author refers to Krzysztof Gajewski’s book, Reprezentacje komunizmu. PRL z perspektywy badań literackich i kulturowych [The Representation of Communism: The PPR from the Perspective of Literary and Cultural Studies] (2018). The primary findings concern the necessity of taking into account the linguistic framework of the given era.
    Źródło:
    Kultura i Społeczeństwo; 2019, 63, 3; 263-269
    2300-195X
    Pojawia się w:
    Kultura i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metody badawcze stosowane w pracach dyplomowych z etnologii religii
    Research Methods Used in Dissertations on Ethnology of Religion
    Autorzy:
    Kupisiński, Zdzisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2143826.pdf
    Data publikacji:
    2021-01-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    metoda etnograficznych badan terenowych
    wywiad
    kwestionariusz
    obserwacja
    metoda analizy i krytyki piśmiennictwa
    metoda porównawcza
    metoda fenomenologiczna
    metoda teologiczna
    ethnographic fieldwork method interview
    questionnaire
    participant observation
    method of analysis and criticism of written sources
    comparative method
    phenomenological method
    theological method
    Opis:
    The present article explains the concept of the research method, what such a method is in the general meaning, then it presents those research methods that are most frequently used in writing master’s and doctoral dissertations in ethnology of religion that undertake issues connected with folk religiousness. In dissertations such methods, among others, are used, as the method of ethnographic field research, the method of analysis and critique of writings, the comparative method and the theological method. Most attention was devoted to the ethnographic method, because ethnology is not included in the curriculum of theological studies. Due to the complexity of the subject of research, that is of religion, it requires a multi-faceted approach, so that its essence as well as the rites and rituals that are performed in it can be properly understood.
    Źródło:
    Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii; 2009, 1; 111-129
    2080-8534
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Źródła do dziejów języka polskiego w świetle rękopiśmiennych zbiorów na Jasnej Górze (XV–XVII w.) – rekonesans badawczy
    Sources for the History of Polish language in the collections of Jasna Gora
    Autorzy:
    Majkowski, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/962902.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    źródła do dziejów języka polskiego
    rękopiśmienne zbiory na Jasnej Górze
    the sources for the history of Polish language
    the hand written collections of Jasna Gora
    Opis:
    Zachowane w łacińskich kodeksach jasnogórskich polskie glosy i teksty ciągłe dostarczają interesującego materiału do badań języka polskiego w tradycyjnym ujęciu Klemensiewiczowskim, jak również materiału do badań współczesnych, np. w zakresie gatunkowości, pragmatyki komunikacyjnej, funkcji komunikatów. Są jeszcze jedną ilustracją polskiego słownictwa i fleksji historycznej. Są źródłem informacji o rozwoju techniki pisarskiej w poezji, ale i w prozie. Ukazują ewolucje wiersza od form rządkowych do postaci z podziałem na zwrotki oraz zasadę budowy tekstów prozatorskich. Rękopiśmienne zabytki w zbiorach Jasnej Góry są dowodem na to, że w czasie odradzania życia religijnego w Polsce w XV w. wygłaszano kazania i śpiewano pieśni w języku ojczystym. Benedyktyńska filozofia wyrażania i demonstrowania wiary poprzez przekaz ustny, była pierwotnym impulsem do komunikowania w języku narodowym w czasie spotkania wiernych. Aktywność piśmienną w języku narodowym wzmacniał od XV w. kult Matki Boskiej wyrażany religijnością ludową. Pobożność ludowa wymagała prostego, czytelnego komunikatu. Takiego dostarczała nie średniowieczna, nawet przeżywająca w czasach Karola Wielkiego renesans łacina, a codzienny przekaz ustny. Język narodowy, jeszcze rzadko używany w rękopisach, staje się narzędziem wyrażania kultu. Średniowieczny monastycyzm nie był przeszkodą w poszerzaniu językowej przestrzeni komunikacyjnej w języku narodowym. Odwrotnie, był zjawiskiem stymulującym poszerzanie tej przestrzeni o sferę odnoszącą się do pozaświeckiego – religijnego obcowania uczestników aktu komunikacji. Zbiory rękopiśmienne z polskimi wyrazami i tekstami to jeszcze jeden dowód działalności jasnogórskich paulinów i przykład wytworzonej w ośrodku jasnogórskim kultury. Uboga jeszcze polszczyzna jasnogórskich intelektualistów rozwijająca się na swoistym podłożu kulturalnym, była pozareligijnym czynnikiem integrującym lokalną społeczność, i to zarówno w sferze językowej, jak i ogólnospołecznej. Do wymienionych na wstępie artykułu trzech wyróżników Jasnej Góry można więc dodać jeszcze jeden: „Sanktuarium Narodu” to także – na miarę lokalnego środowiska i lokalnego zapotrzebowania – ośrodek kultury piśmiennej i propagowania języka polskiego w późnym średniowieczu.
    In the paper Sources for the History of Polish language in the collections of Jasna Gora, contains basic information about the historic meeting of the Polish language at the Jasna Gora, the location of Polish voice and short notes in Latin codes and their phonetics and vocabulary. In Latin codes of the first decades of the fifteenth century, which prescribed the scriptorium Polish Jasna Gora recorded marginal glosses, such as gloss, “blogoslawcu (a)” (manuscript II-18). The manuscripts of Jasna Gora also the oldest recorded religious songs: Mother of God (Manuscriptus liber) (end of XV - the beginning of the XVI century), Marian songs: Maria pure virgin (ms II-18a). In the sermons, we also formula preaching: daily prayer, the seven deadly sins, the Decalogue (ms II-37), a universal confession that begins with the words: “We are sinful people...” (ms II-32). In the manuscripts we find a variety of Polish writings in the form of fleeting kolofon (for example ms II-5). The codes also several pages written texts (XVI -XVII century) (for example ms I-7). Jasna Gora was in past centuries not only the center of Marian devotion and pilgrimage, but also to measure the local environment and local needs, the center of literary culture, books and popularize use of Polish language.
    Źródło:
    Język - Szkoła - Religia; 2011, 6; 221-240
    2080-3400
    Pojawia się w:
    Język - Szkoła - Religia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-13 z 13

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies