- Tytuł:
- "Parthenopea lues", czyli o ostatecznym rozstaniu z Lidią. Glosa do elegii III 17 Jana Kochanowskiego
- Autorzy:
- Rusnak, Radosław
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/2029710.pdf
- Data publikacji:
- 2021-12-14
- Wydawca:
- Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
- Tematy:
-
Naples
Campania
Jan Kochanowski
syphilis
Neolatin poetry
Wojciech Oczko
Neapol
Kampania
syfilis
poezja nowołacińska - Opis:
-
Autor wskazuje i poddaje analizie wszystkie pojawiające się w twórczości Jana Kochanowskiego wzmianki o Neapolu i Kampanii, które odwiedzić miał okazję poeta w 1555 r. Jednym z takich przypadków jest pojawiające się w łacińskiej elegii III 17 sformułowanie"Parthenopea lues", które stanowi peryfrastyczne określenie syfilisu, choroby, jaka w czasach Kochanowskiego doprowadziła do śmierci wielu Europejczyków. Wzmianka ta wchodzi w obręb rozbudowanej tyrady wymierzonej w niewymienioną z imienia kobietę, która - zgodnie z żarliwie wypowiadanymi życzeniami podmiotu mówiącego - zapłacić ma srogą cenę za swe występki przeciwko miłości. A ostatnią, i najdotkliwszą z kar, jakie przyjdzie jej znieść przed finalnym pochłonięciem jej przez Tartar, ma być właśnie "morbus gallicus". W artykule rozważa się kwestię identyfikacji kobiecej protagonistki wiersza, biorąc pod uwagę istniejące na ten temat hipotezy. Opatruje się też komentarzem stosowny, poświęcony kile, passus elegii, zwracając uwagę a to na nieco osobliwe miano, jakie przydaje jej poeta, a to na wiedzę z zaskresu syfilitologii, którą dzieli się z czytelnikiem.
The author gathers and scrutinizes the cases in which Jan Kochanowski, the most prominent poet of the Polish Renaissance, mentions Naples or Campania, one of his destinations while travelling through Italy in 1555. One of the designations in question appears to be „Parthenopea lues” from his Latin elegy III 17, a periphrastic term for syphilis, a disastrous veneral disease which truly decimated the population of then Europeans. It’s mentioned as part of a long tirade against a woman who, according to the poet’s wishes, is going to pay high price for her wrongdoings, especially those against love. The ultimate punishment she will suffer, right before immersing herself in the abyss of Tartarus, will be, devastating for her health, „morbus gallicus”. The paper ponders on the right identification of the female protagonist of the elegy, taking into consideration the existing theories about it as well as comments on a peculiar name syphilis was given by the poet and the medical knowledge she shares with a reader. - Źródło:
-
Tematy i Konteksty; 2021, 16, 11; 85-109
2299-8365 - Pojawia się w:
- Tematy i Konteksty
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł