Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Kalicki, Tomasz" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 24
Tytuł:
Zanik stawu przemysłowego w Furmanowie (Staropolski Okręg Przemysłowy)
Disapperance of the pond at Furmanów (Old-Polish Industrial District)
Autorzy:
Fularczyk, Karolina
Kalicki, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2037024.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
river network changes
human impact
modernity
Old-Polish Industrial District
zmiany sieci rzecznej
antropopresja
nowożytność
Staropolski Okręg Przemysłowy
Opis:
Badany obszar leży w granicach, funkcjonującego w ostatnich stuleciach, Staropolskiego Okręgu Przemysłowego (SOP), w którym odpowiednie warunki środowiska, takie jak płytko występujące złoża rud żelaza, duża lesistość oraz dostępność energii wodnej dostarczonej przez rzeki, przyczyniły się do rozwoju górnictwa i hutnictwa. Działalność ta doprowadziła do transformacji den dolin i sieci rzecznej, która widoczna jest na historycznych oraz współczesnych materiałach kartograficznych, a także w morfologii terenu i osadach o różnej genezie. Praca jest studium przypadku dawnego zbiornika wodnego w Furmanowie na Czarnej Koneckiej (Wyżyna Małopolska), gdzie wstępna analiza materiałów kartograficznych pozwoliła wytypować obiekt do szczegółowych badań.
The research area lies within the Old-Polish Industrial District (OPID), which functioned in recent centuries, where appropriate environmental conditions such as shallow ironore deposits, high forest cover and the availability of hydropower supplied by rivers contributed to the development of mining and metallurgy. This activity led to changes in valley floors and the river n-twork that are visible on historical and contemporary cartographic materials, as well as in the relief and sediments of different origins. This work is a case study of a former waterbody at Furmanów in the Czarna Konecka River valley (Małopolska Upland), where the preliminary analysis of cartographic materials allowed to select the object for detailed research.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2021, 111; 35-45
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Budowa doliny Brzozówki w świetle wyników badań geofizycznych i geologicznych, Polska NE
Structure of the Brzozówka River valley in the light of geophysical and geological study, NE Poland
Autorzy:
Żurek, Krzysztof
Kalicki, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2037026.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Brzozówka River
GPR prospecting
underfit river
Pleistocene
Holocene
Brzozówka
prospekcja georadarowa
rzeka niedożywiona
plejstocen
holocen
Opis:
Meandrująca Brzozówka, lewy dopływ Biebrzy, położona w północno-wschodniej Polsce, w województwie podlaskim, płynie w szerokim obniżeniu polodowcowym o przebiegu N−S pomiędzy Wysoczyzną Goniądzką a Suchowolsko-Janowską. Dno doliny jest zatorfione. Badania georadarowe (GPR) miały na celu rozpoznanie budowy geologicznej dna obniżenia, określenie miąższości warstw torfu i wyznaczenie stropu jego podłoża mineralnego. Na przekrój GPR przecinający dolinę rzeki Brzozówki w kierunku wschodnio-zachodnim składa się 21 echogramów o łącznej długości 3525 m. Na echogramach zarejestrowano szereg anomalii na różnych poziomach. Stwierdzono nierówny strop podłoża mineralnego przykrytego warstwą osadów organicznych. W obrębie dna doliny można wyróżnić trzy segmenty o różnym wieku i odmiennej budowie: piaszczysto-żwirową terasę sandrową z okresu zlodowacenia wisły (vistulian), holoceńską równinę torfową (torfy zalegają na nierównym podłożu mineralnym, co może być pozostałością po starorzeczach plejstoceńskiego systemu roztokowego), piaszczyste aluwia holoceńskiego pasa meandrowego. Ten ostatni segment, fluwialny, zajmuje jedynie 10% szerokości dna, co pozwala uznać dolinę Brzozówki za dolinę rzeki niedożywionej.
The meandering Brzozówka River, a left tributary of the Biebrza River, is located in the Podlasie Voivodship of north-eastern Poland. It flows in a wide, N–S-oriented glacial depression between Goniądz and the Suchowola-Janików  Upland. The valley floor is filled with peat. GPR surveys were conducted to recognise the geological structure of the bottom of the depression, determining the peat thickness and the top of its mineral base. The GPR cross-section crossing the Brzozów-ka River valley in an E–W direction consists of 21 echograms with a total length of 3 525 m. Anomalies were recorded at different levels on the echograms. An undulated top of mineral basement covered by a layer of organic sediments was identified. Several segments of different age and structure can be distinguished within the valley bottom: the Vistulian sandy gravel terrace, the Holocene peat plain (peats lie on the undulated top of mineral sediments, which may be palaeochannel remnants of a Pleistocene braided system) and the Holocene alluvia of a meander belt. The last, fluvial segment comprises only 10% of the whole valley bottom width, which allows us to consider the Brzozówka River valley as an underfit valley.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2021, 111; 59-69
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany biegu koryta Krasnej (Świętokrzyskie) w oparciu o dane kartograficzne i geologiczne
Channel changes of the Krasna riverbed (Holy Cross Mts. region) based on cartographic and geological data
Autorzy:
Kalicki, Tomasz
Fularczyk, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/765241.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
geomorfologia
kartografia
Krasna
Staropolski Okręg Przemysłowy
zmiany koryta
geomorphology
cartography
Old Polish Industrial District
channel changes
Opis:
The aim of the study was to identify riverbed changes of the Krasna river along its entire length in recent centuries, based on archival cartographic materials. Additionally, in the roughly 2-km long estuary section, where the largest riverbed changes were noticed in the maps, cartographic changes were verified by geomorphological and geological mapping of Quaternary sediments. The Krasna River is located in the northern part of the Świętokrzyskie Province in the Polish Uplands area. The Krasna River is a left-side tributary of the Czarna Konecka, with the length of 28 km. The basin area is about 121 km2. It was located in the Old Polish Industrial District. Krasna was one of the most industrialized rivers of the Old Polish Industrial District in 19th c. The waters of the lower section of Krasna were used to power forges and water mills. The activity of the forges and water mills contributed to changes in the course of the Krasna riverbed, visible on cartographic materials as well as in sediments. In early 1930s, old forges were transformed into water mills. In later years, the mill buildings were transformed into sawmills, which existed until the middle of the 20th c. On the flood plain, remnants of the iron metallurgy have survived in such forms as shafts and channels as well as in sediments as slags or bricks. With the fall of industrial activity, renaturalization processes started in the Krasna River valley and the river bed itself. This led to the restoration of a natural environment and the river came back to its natural course.
Celem opracowania jest rozpoznanie zmian koryta Krasnej na całej długości w ostatnich stuleciach w oparciu o dostępne materiały kartograficzne. Dodatkowo, w ujściowym odcinku (około 2 km), w którym stwierdzono na mapach największe zmiany, zweryfikowano zmiany kartograficzne wykonując tu kartowanie geomorfologiczne i geologiczne osadów czwartorzędowych. Krasna położona jest w północnej części województwa świętokrzyskiego na obszarze Wyżyn Polskich. Jest lewobrzeżnym dopływem Czarnej Koneckiej o długości 28 km. Jej zlewnia o powierzchni 121 km2 znajdowała się w Staropolskim Okręgu Przemysłowym. W przeszłości, a zwłaszcza od XIX wieku, Krasna była jedną z najbardziej „pracowitych” rzek SOP-u. Wody dolnego odcinka Krasnej napędzały koła wodne urządzeń przemysłowych od Krasnej do Starej Wsi. Działalność kuźnic i młynów przyczyniła się do zmian biegu koryta rzeki Krasnej, widocznych na materiałach kartograficznych, jak i w morfologii i osadach. Na początku lat 30. XX wieku pozostałości po fabrykach zostały przekształcone w młyny wodne. W późniejszych latach budynki młynów przekształcono w tartaki istniejące do połowy XX wieku. Na równinie zalewowej zachowały się pozostałości po hutnictwie żelaza, jak kanały i wały, a w osadach żużle czy fragmenty cegieł. W ostatnich dziesięcioleciach, wraz z upadkiem przemysłowej aktywności, rozpoczęły się w obrębie doliny i w korycie Krasnej procesy renaturalizacji, a rzeka powróciła do swego naturalnego biegu.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica; 2018, 17; 15-23
1427-9711
2353-6063
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany koryta Kamionki (Płaskowyż Suchedniowski) na odcinku Ostojów – Rejów od XVIII wieku w oparciu o archiwalne materiały kartograficzne
Changes in the Kamionka channel (Suchedniów Plateau) along the Ostojów – Rejów section, since 18th century, based on archival cartographic materials
Autorzy:
Przepióra, Paweł
Kalicki, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/765243.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Kamionka
zmiany koryta
anastomoza antropogeniczna
młyny wodne
kuźnice
river changes
anthropogenic anastomoses
watermills
forges
Opis:
The aim of this paper is to present changes in the Kamionka riverbed and small-scale water retention in recent centuries, including the impact of anthropogenic activities. Kamionka is a right-side tributary of the Kamienna river. It is located in the northern part of the Świętokrzyskie Province. Kamionka is classified as an upland river, while its upper section can be characterized a mountain river. The length of the watercourse is 17 km and its average grade is 5‰. The Kamionka catchment covers the area of around 107 km2. The catchment area was located in the central part of the Old Polish Industrial District. From the Middle Ages to the end of the 19th century, there were about seven forges and many water mills. Many times the infrastructure of old forges was also used for mills, most of which in the Kamionka from the 19th century to the beginning of the 20th century. Forges and water mills led to visible changes in the development of the riverbed. These changes were reflected in the formation and disappearance of anthropogenic anastomoses and the anthropogenic small-scale water retention system. It is visible in archival and cartographic materials that perfectly record such changes. At the beginning of the 20th century, the activity of forges at Kamionka ends, as well as the activity of water mills in the middle of the 20th century. Currently many remains of the infrastructure of metallurgical and milling facilities have survived as embankments, channels and old ponds. The Kamionka valley is characterized by the presence of many, clear traces of industrial activity from the last centuries. It is visible in the form of preserved sections of multichannels which are the result of large anthropogenic transformations of the riverbed. The renaturalization process led to the destruction of many anthropogenic forms in the field, while the old ponds were drained or silted, becoming part of the Kamionka flood plain.
Celem artykułu jest przedstawienie zmian koryta Kamionki oraz małej retencji w ostatnich stuleciach z uwzględnieniem wpływu działalności antropogenicznej. Kamionka jest prawym dopływem Kamiennej. Rzeka położona jest w północnej części województwa świętokrzyskiego. Kamionka jest klasyfikowana jako rzeka wyżynna, natomiast jej górny odcinek można scharakteryzować jako górski. Długość cieku wynosi 17 km, a jej średni spadek 5‰. Zlewnia Kamionki ma powierzchnię 107 km2. Obszar zlewni znajdował się w centralnej części Staropolskiego Okręgu Przemysłowego. Od średniowiecza do końca XIX wieku funkcjonowało w niej około siedem kuźnic i wiele młynów wodnych. Infrastruktura dawnych kuźnic była wykorzystywana później dla działalności młynów, których na Kamionce najwięcej działało od XIX do początku XX wieku. Kuźnice oraz młyny wodne doprowadziły do widocznych zmian w rozwinięciu koryta rzeki. Zmiany te odzwierciedlały się w powstawaniu i zanikaniu anastomoz antropogenicznych oraz systemu małej retencji. Na początku XX wieku zakończyła się działalność kuźnic na Kamionce, natomiast w połowie XX wieku zanikła działalność młynów. Współcześnie zachowały się liczne pozostałości infrastruktury zakładów hutniczych i młynarskich w formie wałów, kanałów oraz dawnych stawów. Obecnie dolina Kamionki charakteryzuje się występowaniem licznych, wyraźnych śladów działalności przemysłowej z ostatnich stuleci. Jest to widoczne w formie zachowanych odcinków wielokorytowych będącymi efektem dużych przeobrażeń antropogenicznych koryta. Wiele form w wyniku renaturalizacji uległo zatarciu. Na przykład dawne stawy zostały zdrenowane lub zalądowione, stając się częścią równiny zalewowej Kamionki.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica; 2018, 17; 25-32
1427-9711
2353-6063
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Budowa i wiek wyższej terasy Kamionki na odcinku Suchedniów–Rejów
Sediments and age of Kamionka River higher terrace between Suchedniów and Rejów)
Autorzy:
Kalicki, Tomasz
Przepióra, Paweł
Podrzycki, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578441.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Góry Świętokrzyskie
terasa Kamionki
stadiał warty
sedymentologia
datowania TL
Holy Cross Mountains
terrace of Kamionka River
Wartanian stadial
sedimentology
TL datings
Opis:
Przedstawiono strukturę, teksturę i wiek osadów budujących terasę wyższą (5–12 m) Kamionki pomiędzy Suchedniowem i Rejowem. Te piaszczysto-żwirowe aluwia korytowe, poziomo, przekątnie i rynnowo warstwowane, były składane przez rzekę roztokową w okresie kataglacjalnym stadiału warty (datowania TL: 127–119 ka). Ich uziarnienie i struktura są różne w rozszerzeniach i zwężeniach doliny, co uwarunkowane było zmienną energią przepływów i zróżnicowaniem subśrodowisk sedymentacji fluwialnej. W przełomowym odcinku doliny aluwia zostały przykryte przez bardzo gruboklastyczne osady proluwialne. W vistulianie (czynnik klimatyczny) i w ostatnich stuleciach (czynnik antropogeniczny) powierzchnia tej terasy uległa zwydmieniu.
The structure, texture and age of the sediments of the higher (5–12 m) terrace of the Kamionka river between Suchedniów and Rejów are presented. These horizontal and cross-bedded sandy-gravel channel alluvia were accumulated by a braided river during the end of the Wartanian stadial (TL datings: 127–119 ka). Their grain size and structure differ in the wide and narrow sections of the valley, which was caused by changes of flow energy and differentiation of sedimentological fluvial subenvironments. Alluvia were covered by very coarse colluvia in the gap section. Dunes formed on top of the terrace in the Vistulian (climatic factor) and the last centuries (anthropogenic factor).
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2017, 106; 53-64
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Makro- i mikrożużle w aluwiach równiny zalewowej Kamionki koło Jędrowa (Góry Świętokrzyskie) jako wskaźnik dawnej działalności metalurgicznej
Macro- and microslags in Kamionka River floodplain alluvia near Jędrów (Holy Cross Mountains) as an indicator of the former metallurgical activity
Autorzy:
Przepióra, Paweł
Kalicki, Tomasz
Houbrechts, Geoffrey
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2204543.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
geomorfologia fluwialna
żużle
mikrosferule
Staropolski Okręg Przemysłowy
metalurgia
aluwia
fluvial geoarchaeology
slag deposits
microspherules
Old Polish Industrial District
metallurgy
alluvium
Opis:
Kamionka jest rzeką trzeciego rzędu i prawostronnym dopływem Kamiennej (Wyżyna Kielecka). W całej zlewni w ramach Staropolskiego Okręgu Przemysłowego rozwijał się przemysł metalurgiczny oraz młynarski. Młyn w Jędrowie (Suchedniów) jest jednym z niewielu obiektów na terenie Staropolskiego Okręgu Przemysłowego, który zachował się w dobrym stanie, włączając w to również pozostałości wciąż widocznej w rzeźbie infrastruktury hydrotechnicznej m.in. dawnej kuźnicy. Dotychczasowe badania w zlewni wykazały występowanie licznych śladów działalności metalurgicznej zachowanych w osadach równiny zalewowej Kamionki oraz dawnych stawów przemysłowych. Większość pozostałości po kuźnicy działającej w miejscu obecnego młyna reprezentuje żużel występujący m.in. w osadach jeziornych oraz na pobliskiej hałdzie. Wskaźnikiem średniowiecznego, a zwłaszcza nowożytnego hutnictwa na badanym stanowisku są również znajdowane w aluwiach węgielki drzewne datowane na ostatnie stulecia. Uzyskane wyniki potwierdzają liczne materiały historyczne opisujące dzieje tego miejsca. Oprócz makroskopowych fragmentów żużla odkryto również mikrosferulki występujące w aluwiach, które są produktem kucia żelaza w kuźnicy. Analiza z wykorzystaniem metody separacji magnetycznych sferulek żelaza (Magnetic Spherule Separation), dotychczas z powodzeniem stosowana była na rzekach ardeńskich. Po raz pierwszy użyto jej w badaniach rzek Gór Świętokrzyskich, w tym Kamionki w pobliżu Jędrowa. Separacja i pomiar tych artefaktów pozwala określić m.in. tempo akumulacji osadów pozakorytowych. Makro- i mikrożużle tworzą wyraźną warstwę przemysłową, która świadczy o akumulacji tych osadów w okresie funkcjonowania kuźnicy lub krótko po jej wygaszeniu. Zestawienie tych wyników z materiałami historycznymi pozwala na ustalenie wieku aluwiów oraz umożliwia rozpoznanie ewolucji równiny zalewowej w ostatnich stuleciach.
Kamionka is a 3rd order river and right tributary of the Kamienna (Kielce Upland). The metallurgical and milling industries developed in the entire catchment within the Old-Polish Industrial District area. The water mill in Jędrów (Suchedniów) is one of the few this kind of facilities in the Old-Polish Industrial District, which has been preserved in good condition, including the remains of the hydrotechnical infrastructure i.e., of former forge, still visible in the relief. Previous research in the catchment area has shown many metallurgical activity traces in the Kamionka floodplain and former industrial ponds sediments. Most of the remnants of the forge operating at the present water mill site are slag deposited i.e., in lacustrine sediments and on a nearby embankment. The indicator of the Medieval and especially modern metallurgy activity in the study area are charcoals found in the floodplain alluvia dating to the last centuries. The results are confirmed by many archival materials presenting the history of this place. Besides the macroslag fragments, a microspherules are also discovered in alluvia’s, which are the product of iron smelting in the forge. The analysis using the Magnetic Spherule Separation method, has been so far successfully apply on the Ardennes rivers. For the first time, now it was used in the rivers of the Holy Cross Mountains region, including Kamionka River near Jędrów. The separation and measurement of these artefacts allows determining, i.e., the intensity of overbank sediments accumulation. Macroand microslags create a distinct industrial layer, which proves the accumulation of these deposits during forge operation or shortly after its shutdown. The comparison of these results with historical materials allows determining alluvium age and recognition of the floodplain evolution in the last centuries.
Źródło:
Landform Analysis; 2022, 41; 69--83
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prehistoryczna transformacja rzeźby na stanowisku archeologicznym Rychnowo V w zlewni górnej Drwęcy
Prehistoric relief transformation at the archaeological site Rychnowo V in upper Drwęca River basin
Autorzy:
Kalicki, Tomasz
Chrabąszcz, Mariusz
Maciszewski, Igor
Przepióra, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578412.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
geoarcheologia
zlewnia Drwęcy
kultura łużycka
erozja gleb
deluwia
geoarchaeology
Drwęca River basin
Lusatian culture
soil erosion
colluvia
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badań geoarcheologicznych i archeologicznych na stanowisku Rychnowo V położonym na wysoczyźnie morenowej pomiędzy dwoma rynnami subglacjalnymi odwadnianymi współcześnie przez górną Drwęcę i Grabiczek. Rzeźbę wysoczyzny urozmaicają zagłębienia po oczkach polodowcowych, o różnej wielkości i stopniu wypełnienia. Jeziorka te powstały w późnym glacjale i były zapełniane w holocenie przez osady organiczne i klastyczne. Na stanowisku archeologicznym stwierdzono kilka faz osadniczych związanych z kulturami łużycką (największa), wielbarską, a także wczesno- i późnośredniowieczną oraz nowożytną. Osadnictwo nie miało charakteru stałej osady, lecz raczej krótkotrwałych obozowisk. Najliczniejsze są artefakty kultury łużyckiej, których analiza sugeruje kilkukrotne powroty ludności na ten obszar w stosunkowo krótkim czasie (homogeniczna ceramika). Działalność ludności tej kultury (związana raczej nie z uprawą, lecz wypasem) doprowadziła na początku subatlantyku do erozji na stoku i fosylizacji gleby w bezodpływowej depresji.
The results of geoarchaeological and archaeological research at the Rychnowo V site are presented. The archaeological site is located on the moraine plateau between two subglacial tunnel valleys currently drained by the upper Drwęca and Grabiczek Rivers. Relief of the moraine plateau is varied by hollows on post-glacial depressions of varying size and degree of filling. These lakes were formed in the Late Glacial and were filled in the Holocene by organic and clastic deposits. At the archaeological site, several settlement phases have been identified related to the Lusatian (main phase) and Wielbark cultures, Early and Late Medieval and Modern periods. Not found in the site permanent or long-term settlement. The site should be considered as group of rather short-lived camps. The most numerous traces of Lusatian culture are not a single phase, but rather multiple returns to the same area at short intervals (the homogeneous ceramics). The activity of the people of Lusatian culture (connected not with cultivation but grazing) at the beginning of the Subatlantic led to slope erosion and soil fossilization in endorheic depression.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2018, 107; 11-23
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historyczny układ hydrotechniczny w Jędrowie (województwo świętokrzyskie) zachowany w formach i osadach – studium geoarcheologiczno-konserwatorskie
The historic hydrotechnical system in Jędrów (Świętokrzyskie Province) preserved in landforms and sediments – geoarchaeological and conservation study
Autorzy:
Przepióra, Paweł
Kalicki, Tomasz
Chwałek, Sławomir
Houbrechts, Geoffrey
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/765158.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Jędrów
żużel
osady jeziorne
Kuźnica
Staropolski Okręg Przemysłowy
slag
lacustrine sediments
forge
Old Polish Industrial District
Opis:
The water mill is one of the few objects in the Old Polish Industrial District that have been preserved in good condition. This also applies to the remains of hydrotechnical infrastructure that are still visible in the relief and traces of its functioning preserved in the sediments of the Kamionka River floodplain. Detailed analyzes using specialized research methods supported by a query of historical materials revealed the location of individual elements of this infrastructure, i.e. former reservoir, mill race, dyke. Part of this infrastructure is well preserved in the relief and visible on the digital elevation model. Other historical metallurgical activity traces are only visible after macro- and microscopic analysis of lacustrine and overbank sediments, i.e. charcoals, slags and microscopic iron balls. A forge operated in the place of the restored mill or nearby, as proven by archival materials. Currently, the water mill is being restored, and the research presented in the article was used to take this object along with the nearest surroundings under protection as a technical monument.
Młyn w Jędrowie jest jednym z niewielu obiektów na terenie Staropolskiego Okręgu Przemysłowego, który zachował się w dobrym stanie. Dotyczy to również pozostałości wciąż widocznej w rzeźbie infrastruktury hydrotechnicznej oraz śladów jej funkcjonowania zachowanych w osadach równiny zalewowej Kamionki. Szczegółowe analizy, z wykorzystaniem specjalistycznych metod badawczych podpartych kwerendą materiałów historycznych, pozwoliły na lokalizację poszczególnych elementów tej infrastruktury, tj. dawny zbiornik, młynówka, wały. Część tej infrastruktury jest dobrze zachowana w rzeźbie i widoczna na numerycznym modelu terenu. Inne ślady po historycznej działalności metalurgicznej widoczne są dopiero po makro- i mikroskopowej analizie osadów jeziornych oraz pozakorytowych, tj. węgielki drzewne, żużle i mikroskopijne kulki żelaza. W miejscu odrestaurowanego młyna lub też w jego pobliżu funkcjonowała kuźnica, o czym świadczą materiały archiwalne. Obecnie młyn jest odrestaurowywany, a badania przedstawione w artykule posłużyły do objęcia tego obiektu wraz z najbliższym otoczeniem ochroną konserwatorską jako zabytku techniki.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica; 2019, 18; 29-40
1427-9711
2353-6063
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Investigations in 2004 – 2006 at the Bronze Age cemetery (site 3) at Zbrojewsko, district Kłobuck, voiv. Śląskie
Autorzy:
Dzięgielewski, Karol
Bąk, Urszula
Kalicki, Tomasz
Szybowicz, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/442509.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Instytut Archeologii
Tematy:
Zbrojewsko
Lusatian culture cemetery
seasons 2004-2006
Opis:
In 2004-2006, excavations were continued at the biritual cemetery of the Częstochowa-Gliwice sub-group of the Upper Silesian-Little Poland group of the Lusatian culture at Zbrojewsko site 3. An area of 9.8 ares were uncovered and 64 objects were explored. In 2004-2005, the research aimed to catch the northern boundary of the cemetery. It was confirmed that in the north-western the border of the cemetery constitutes the valley of a small stream. However, the research failed to find the north-eastern boundary, although objects recorded in this area were not so numerous. Graves dated at the fourth period of the Bronze Age still dominated there. In 2006, excavations were carried out on the southern outskirts of the cemetery, at the edge of the first terrace level of the Liswarta River. The discovery of 31 graves confirmed previous suspicions that in this area there may be another large concentration of graves from the youngest Bronze Age, analogous to those already identified in the northern and western parts of the cemetery. Among the objects studied there were 23 cremation graves (usually pit graves), and seven or eight skeletal ones (one perhaps symbolical). Most of the graves had stone structures. Two urn graves can be dated to the fourth period of the Bronze Age, while all the other graves, discovered in 2006, to the fifth period.
Źródło:
Recherches Archéologiques Nouvelle Serie; 2009, 1; 109-140
0137-3285
Pojawia się w:
Recherches Archéologiques Nouvelle Serie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Luminescencyjne datowania w badaniach geoarcheologicznych
Luminescent dating in geoarchaeological research
Autorzy:
Kalicki, Tomasz
Głuszewski, Wojciech
Frączek, Marcin
Przepióra, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2055836.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Chemii i Techniki Jądrowej
Tematy:
luminescencja
datowanie
termoluminescencja
optycznie stymulowana luminescencja
geologia
archeologia
luminescence
dating
thermoluminescence
optically stimulated luminescence
geology
archaeology
Opis:
W artykule omówiono wyniki kilku interdyscyplinarnych geologicznych datowań wykonanych metodami optycznymi. Wiek starszych osadów, głównie plejstoceńskich określono za pomocą termoluminescencji (TL). Młodsze holoceńskie osady datowano z wykorzystaniem optycznie stymulowanej luminescencji (OSL). Na przykładzie osadów mineralnych zawierających kwarc wyjaśniono podstawy obu technik datowania. Często są one stosowane naprzemiennie, w zależności od materiału i jego szacowanego wieku. Metoda OSL rekomendowana jest do badania próbek na stanowiskach archeologicznych. W obu technikach analitycznych mierzy się wielkości dawek pochłoniętych naturalnego promieniowania jonizującego. Zwrócono uwagę na znaczenie laboratoryjnych źródeł promieniowania gamma w wyznaczaniu krzywych kalibracji.
The article discusses the results of several interdisciplinary studies on the dating of geological sediments with optical methods. The age of older sediments, mainly Pleistocene ones, was determined by thermoluminescence (TL). Younger Holocene sediments were dated using optically stimulated luminescence (OSL). The basics of both methods of dating sediments containing quartz are explained. The OSL method is successfully used to determine the age of mineral sediment in archaeological sites. The basis of both analytical techniques is the measurement of the amount of absorbed doses of natural ionizing radiation. Also the importance of laboratory gamma radiation sources used for the determination of calibration curves has been emphasized.
Źródło:
Postępy Techniki Jądrowej; 2021, 3; 34--41
0551-6846
Pojawia się w:
Postępy Techniki Jądrowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany koryta dolnej i środkowej Wiernej Rzeki od XVIII wieku
Channel changes of lower and middle courses of the Wierna Rzeka River since the 18th century
Autorzy:
Chrabąszcz, Mariusz
Kalicki, Tomasz
Przepióra, Paweł
Frączek, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/765082.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
młyny wodne
kuźnice
Wierna Rzeka
anastomoza antropogeniczna
zmiany koryta
Water mills
forges
Wierna Rzeka River
anthropogenic anastomosis
river channel changes
Opis:
The aim of this work is to show the influence human activity on small retention and channel changes of the Wierna Rzeka River in last centuries. The Wierna Rzeka River is located in the south-western part of the Holy Cross Mts. region in the Polish Uplands. The Wierna Rzeka River is left tributary of the Biała Nida River. It is classified as a 35.7 km long upland river with an 2.32‰ average slope. The 313.8 km2 large basin has an elongated shape with a meridional extension. The catchment area was located in the south-western part of the Old Polish Industrial District. From the Middle Ages to the end of the 19th century there were at least four forges on the Wierna Rzeka River. There were also water mills built on the former forges infrastructure. The most of mills on the Wierna Rzeka River was built in the second half of the 19th c. and at the beginning of the 20th c. The activity of the forges and mills led to changes in the development of the riverbed and created a pattern of anthropogenic anastomosis. Those changes are documented in archival and cartographic materials. In the second half of the 20th c. the water mills activity was stopped. On the floodplain many remains of metallurgy and mills infrastructure facilities have survived, embankments, canals, mill ponds. Currently, on the Wierna Rzeka River in the abandoned mills area, there are sections of anastomosing channel pattern. As a result of the renaturalization process, many anthropogenic forms disappeared and the drained water reservoirs became part of the floodplain.
Celem opracowania jest przedstawienie wpływu działalności człowieka na zmiany małej retencji i koryta Wiernej Rzeki w ostatnich stuleciach. Wierna Rzeka położona jest w południowo-zachodniej części regionu świętokrzyskiego na obszarze Wyżyn Polskich. Rzeka jest lewobrzeżnym dopływem Białej Nidy. Sklasyfikowana jest jako rzeka wyżynna o długości 35,7 km ze średnim spadkiem 2,32‰. Zlewnia o powierzchni 313,8 km2 ma podłużny kształt o rozciągłości południkowej. Obszar zlewni znajdował się w południowo-zachodniej części Staropolskiego Okręgu Przemysłowego. Od średniowiecza do końca XIX wieku, na Wiernej Rzece funkcjonowały co najmniej cztery kuźnice. Działały tu także młyny, które budowano na dawnej infrastrukturze kuźnic. Najwięcej młynów na Wiernej Rzece wzniesiono w drugiej połowie XIX wieku oraz na początku XX wieku. Działalność kuźnic i młynów przyczyniła się do zmian w rozwinięciu koryta, doprowadzając do powstania anastomoz antropogenicznych. Zmiany te zostały udokumentowane w materiałach archiwalnych i kartograficznych. W drugiej połowie XX wieku działalność młynów została wstrzymana. Na równinie zalewowej zachowały się liczne pozostałości infrastruktury zakładów hutniczych i młynarskich (wały, kanały, stawy młyńskie). Współcześnie na Wiernej Rzece, w miejscu porzuconych młynów, występują odcinki wielokorytowe. W wyniku procesu renaturalizacji wiele form antropogenicznych zostało zatartych, a zdrenowane zbiorniki wodne stały się częścią równiny zalewowej.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica; 2017, 16
1427-9711
2353-6063
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Young Quaternary fossil graben in the Vistulian less AT Brzezie near Kraków (Carpathian Foredeep, south Poland)
Autorzy:
Rauch-Włodarska, Marta
Kalicki, Tomasz
Włodarski, Wojciech
Budek, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2026955.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
loess
normal faults
joints
Carpathian Foredeep
South Poland
Opis:
In this pa per we de scribe a fos sil gra ben and as so ci ated nor mal faults and joints. The gra ben is situ ated in the sec tion of the Vis tulian (Wei chse lian) and Holo cene sedi ments in an ar chaeo logi cal ex ca va tion site at Brzezie, in the cen tral part of the Pol ish Car pa thian Fore deep (Wieliczka- Gdów Up land, west ern part of the San dom ierz Ba sin). Nor mal faults strike mostly NNE–SSW and dip steeply about 65–85°. Some of them, namely mas ter nor mal faults, bound the fos sil gra ben. The joints form or thogo nal pat tern and are closely spaced close to the faults. They de vel oped si mul ta ne ously with fault ing. Nor mal fault ing took place dur ing the Vis tulian – Meso holo cene (Neo holo cene?) time, ac cord ing to the age of ar chaeo logi cal ar te facts which were found in the faulted sedi ments. The fault ing was proba bly fin ished dur ing the Neo lithic or even later, dur ing the Bronze Age. The NNE- striking nor mal faults con nected with gra ben for ma tion could have been pro duced by re ac ti va tion of a NE- striking sin is tral re gional fault in the base ment.
Źródło:
Studia Quaternaria; 2007, 24; 37-45
1641-5558
2300-0384
Pojawia się w:
Studia Quaternaria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kontekst środowiskowy i stratygrafia stanowiska archeologicznego Lipowo w Kotlinie Biebrzy (NE Polska)
Environmental context and stratigraphy of the Lipowo archaeological site in the Biebrza Basin (NE Poland)
Autorzy:
Frączek, Marcin
Kalicki, Tomasz
Wawrusiewicz, Adam
Sanko, Aleksander F.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578451.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
kultura niemeńska
społeczności zbieracko-łowieckie
późny neolit
Niemen culture
hunter-gatherer community
Late Neolithic
Opis:
Jednym z najciekawszych aspektów badań geoarcheologicznych jest poznanie przeszłości człowieka w kontekście otaczającej go ówcześnie rzeczywistości. Zagadnienie to nabiera szczególnego znaczenia w odniesieniu do społeczeństw łowiecko-zbierackich, ściśle uzależnionych od środowiska naturalnego, które przez całą epokę kamienia bezwzględnie dominowały na obszarach Podlasia. Z badań paleogeograficznych wynika, że na stanowisku Lipowo, początek narastania torfów na równinie zalewowej był datowany na 8490±80 BP (MKL-3275) 7658–7347 cal BC. W podobnym czasie, w pobliżu piaszczystej elewacji, zostało odcięte starorzecze Biebrzy. Fragment drewna z piasków zailonych ze spągu jego wypełnienia był datowany na 8330±120 BP (MKL-3277) 7577–7083 cal BC. Oba te zjawiska, wzrost poziomu wód gruntowych i zmiana rozwinięcia koryta, mogą być związane ze zmianami klimatycznymi – fazą chłodną i wilgotną na początku atlantyku. Gytie z malakofauną wodną zostały zdeponowane w starorzeczu we wczesnym atlantyku, które zaniknęło około 6170±80 BP (MKL-3276) 5313–4911 cal BC, po czym zaczęły narastać torfy. Wyniki badań na stanowisku w Lipowie i innych stanowiskach w Kotlinie Biebrzy wskazują na pewne okresy zmian klimatycznych, w których następował wzrost aktywności procesów morfogenetycznych.
At the Lipowo site, the beginning of peat accumulation in the valley floor was radiocarbon dated at 8490±80 BP (MKL-3275) 7658–7347 cal BC. At around that time the Biebrza river channel was cut off near a sandy elevation. A fragment of wood from silty sands in the bottom of this abandoned channel was radiocarbon dated at 8330±120 BP (MKL-3277) 7577–7083 cal BC. Both these occurrences – a rise in ground water level and a channel change – may be connected with climatic changes, namely the cool, humid phase at the beginning of the Atlantic. Gyttja with aquatic molluscs accumulated in an oxbow lake during the Early Atlantic. The lake had disappeared by about 6170±80 BP (MKL-3276) 5313–4911 cal BC, when the accumulation of peats started and a peat bog developed here. The results of studies on Lipowo and other sites in Biebrza Basin indicates some periods of climatic changes and an increase in morphogenetic activity.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2018, 107; 25-37
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lokalizacja i interpretacja osadów po pożarach lasów – studium przypadku
Location and interpretation of post-forest-fire sediments – case studies
Autorzy:
Przepióra, Paweł
Król, Grzegorz
Frączek, Marcin
Kalicki, Tomasz
Kłusakiewicz, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/765050.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historyczne i współczesne pożary lasów
typy osadów
paleogeografia
Historical and present day forest fires
type of sediments
paleogeography
Opis:
Forest fires are common phenomenon in many countries, including Poland. Forest divisions are the institutions responsible for their monitoring and control. Their task is to detect, fight and counteract the fire forest effects. For a long time forest divisions have maintained the database of forest fires, since 2010 in digital version (Information System of the State Forests – SILP, Llas.2). The information gathered in SILP includes the classification, size and location of fires. The Information for the years 2010–2014 was obtained from the Forest Division Suchedniów (Świętokrzyskie province). Most fires were small, often limited to undergrowth and soil cover (less than 1 ha), two of them were classified as medium-size fires (over 1 ha). In post-fire areas a series of shallow geological borings was made. In most profiles no fire traces (layers of charcoal, individual coals etc.) where found. Such traces were preserved on flood plains, under the edges of terraces, where post-fire layer was covered by colluvial deposits. The study of forest soil pH indicate that fires which occurred many years ago did not leave any significant changes in the pH level, while in fire areas several years old pH level was lower. The results of contemporary post-fire sediments studys may be helpful in paleogeographical and geoarchaeological reconstructions (e.g. O’Connor, Evans 2005). In geological profiles it is common to find single charcoals, rarely layers. Their presence, changing the amount of sediment raises a number of controversies and problems with interpretation. In the Druć River valley (Belarus) the layer (0.2–0.35 cm) of post-fire charcoal (14C dating: younger than 200 years old) is covered with sandy colluvia (thickness 30 cm) with numerous of Neolithic and Iron Age artifacts. In this case the thickness of post-fire sediment many times exceeds sediments observed in Suchedniów Forest District, and suggests the occurrence of a very large forest fire (probably anthropogenic). After the fire, intensive soil erosion began in the burnt area, which in a short time covered fossilized charcoals layer by colluvium containing the artifacts.
Pożary lasów są częstym zjawiskiem w wielu krajach, w tym i w Polsce. Instytucjami odpowiedzialnymi za ich monitorowanie i kontrolę są nadleśnictwa. Ich zadaniem jest wykrycie oraz przeciwdziałanie skutkom pożaru lasu. Nadleśnictwa prowadzą od dłuższego czasu, od 2010 roku w formie cyfrowej (System Informacji Lasów Państwowych – SILP, Llas.2), bazy danych dotyczące klasyfikacji, wielkości i lokalizacji pożarów lasów. Informacje za lata 2010–2014 pozyskano z Nadleśnictwa Suchedniów (woj. świętokrzyskie). Przeważnie pożary były małe, często ograniczone do podszycia i pokrywy glebowej (poniżej 1 ha), dwa z nich zostały sklasyfikowane jako pożary średnie (ponad 1 ha). Na terenach popożarowych wykonano szereg płytkich wierceń geologicznych. W większości profili nie odnotowano żadnych śladów po pożarach (warstw węgla, pojedynczych węgli etc.). Takie ślady zachowały się na terenach zalewowych, pod krawędziami teras, gdzie warstwa po pożarze była przykryta deluwiami. Badania pH gleby leśnej wskazują na to, że pożary sprzed wielu lat nie pozostawiły żadnych znaczących zmian w poziomie pH, natomiast w miejscach, gdzie pożary miały miejsce kilka lat temu poziom pH był niższy. Wyniki badań współczesnych warstw pożarowych mogą być pomocne w paleogeograficznych i geoarcheologicznych rekonstrukcjach (np. O’Connor, Evans 2005). W profilach geologicznych powszechne są pojedyncze węgle, rzadziej warstwy. Ich obecność, zmienna ilość osadów budzi jednak szereg kontrowersji i problemów interpretacyjnych. Przykładem może być stanowisko w dolinie Druci (Białoruś), gdzie warstwa (0,2–0,35 cm) węgli popożarowych (datowanie 14C – osady młodsze niż 200 lat) jest przykryta piaszczystymi deluwiami (grubość 30 cm) z licznymi artefaktami neolitycznymi i z epoki żelaza. W tym przypadku miąższość warstwy pożarowej wielokrotnie przewyższa osady obserwowane na terenie Nadleśnictwa Suchedniów, sugerując wystąpienie bardzo dużego pożaru lasu (prawdopodobnie antropogenicznego). Po pożarze, na odsłoniętej powierzchni, doszło do intensywnej erozji gleby, co doprowadziło w krótkim czasie do przykrycia warstwy węgla przez deluwia zawierające redeponowane artefakty.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica; 2017, 16
1427-9711
2353-6063
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 24

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies