Autor: Hlebionek, Marcin - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Kilka uwag o rycerstwie pogranicza wielkopolsko-brandenburskiego w XIV w
Autorzy:: Hlebionek, Marcin.
Powiązania:: Piotrkowskie Zeszyty Historyczne 2003, t. 5, s. 33-62
Data publikacji:: 2003
Tematy:: Brandenburgia (Niemcy) a Polska 14 w.
Rycerstwo 14 w.
Opis:: Sum.
Dostawca treści:: Bibliografia CBW

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Miasto na pieczęci. Wokół wizualności pieczęci miejskich z terenu Prus
The City on the Seal: Around the Visuality of City Seals from the Area of Prussia
Autorzy:: Hlebionek, Marcin
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1178387.pdf
Data publikacji:: 2019-03-31
Wydawca:: Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:: city sigillography
towns
Prussia
identity signs
visuality
Opis:: The visuality of the seal, as expressed in the title of the article, should be understood as a collection of stamp elements received by means of wax. Consequently, they will include not only the image of the seal and the caption, but also the shape, size and colour of the wax in which the imprint was made. All those elements can transfer important information from the point of view of the owner, expressing their individuality. Two groups of factors have had an impact on the visuality of the seal: legal and cultural factors. The first group of factors defined the sigillographical system of the owner, but they could also indicate the circle of persons deciding on the shape of a particular seal, or they could directly refer to the form of imprints. The second groups of factors influenced the shape of the message on the seal recorded in both the verbal sphere, iconography and in the form of prints. Among the city seals from the area of Prussia, round seals prevail; their diameters range from 80 to 30 mm. They were usually imprinted in natural wax, green or, less often, black. Only Gdańsk and Toruń were allowed to use red wax under the special privileges granted by the monarchs. Captions included in the seal were usually formulated in Latin, although the names of towns were usually written in German despite the existence of their Latin counterparts. Imaginary ideas, in the context of the typology proposed by Toni Diederich, mostly represented the symbolic type, although a significant percentage of them constituted the canting arms and coats of arms. Other types appear less often. However, the complexity and ambiguity of messages written on the seal by means of images means that any attempt to include them in the typology framework results in the simplification of interpretation. That is why, the research of city seals based on the assumption that they represent the urban self-awareness – the sign of the center’s identity (Brigitte Miriam Bedos-Rezak) becomes more and more significant. In this context, information provided by the visual side of the seal can be reduced to three sets of messages: presenting the city as a topographic space, presenting the city as a social space and presenting the city’s relations with the surroundings. The name of the city determined the town’s definition as a settlement point, which we encounter in legends, but also the notions of canting arms frequently found in Prussia (e.g. Sepopol, Orneta, Allenburg). Seals with the images of walls and urban buildings (e.g. Malbork, Cynty, Toruń) showed the city as an organized space. Paradoxically, the images of wild animals, extremely popular in Prussia, which combined with the legend identifying the owner as a city, showed what the city was not. It is in the seal’s legends that we find the most frequent reference to the city as a social space. Determining the main seals as sigillum civitatis, burgensium, civium, Borger, indicates that the owner of the seal maker was the community of residents. The language of the caption indicates the cultural embedding of the commune. In turn, the size and material of the print inform about the real significance of the center, or about the aspirations of its inhabitants. In connection with the legend, it sometimes brings information about the place occupied by the seal in the urban sigillographic system, which is often derived from the structure of municipal authorities. The images shown on the seal, in turn, refer to the devotion of the commune (e.g. Brodnica), or professions of its residents (e.g. Pieniężno, Młynary, Elbląg, Gdańsk). Through the images representing the city walls or the arms, they finally illustrate the readiness of the inhabitants to defend themselves (e.g .Toruń, Malbork), or they indicate that the urban community had its defender (Chełmno, Pasłęk?). Many of the seal’s images from the Prussian region refer to the city’s relationship with the broadly understood surroundings. By showing the coats of arms (Bisztynek, Malbork), symbols (Toruń, Gardeja, Lidzbark Wamiński), or insignia or attributes (e.g. Reszel, Barczewo, Fischhausen) of a land master or his representative, the seal indicated the owner of the center. In this context, particularly interesting, but also poorly recognized are the links between the iconography of city seals and the images of the seals of the Teutonic officials (e.g. Święta Siekierka, Górowo Iławckie, Radzyń Chełmiński). Finally, the hagiographic seals indicate the relations of the urban community with the supernatural world (Frombork, Pieniężno, Sztum, Gierdawy, and Toruń). The example of the Frombork seal shows that all these meanings can interpenetrate, contributing the creation of a complex image of the city represented on the seal.
Źródło:: Zapiski Historyczne; 2019, 84, 1; 85-121
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:: Zapiski Historyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Nieznana pieczęć królowej Barbary Zapolyi na tle sfragistyki małżonek królów polskich z dynastii Jagiellonów
Autorzy:: Hlebionek, Marcin
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2052787.pdf
Data publikacji:: 2021-12-01
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: Jagiellons
queens’ seals
sphragistics
Zápolya House
heraldry
social status
identity
Jagiellonowie
pieczęcie królowych
sfragistyka
Zapolya (ród)
heraldyka
status społeczny
tożsamość
Opis:: Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej uporządkowano wiedzę na temat sfragistyki królowych polskich czasów jagiellońskich, począwszy od Jadwigi Andegaweńskiej po królową Bonę Sforzę. W drugiej części analizie w kategoriach heraldyki oraz znaku tożsamości poddano nieznaną dotąd pieczęć królowej Barbary Zapolyi (1495–1515), pierwszej żony króla Zygmunta I.
The article is divides into two parts. The first one organises the knowledge of the sphragistics of Polish queens of the Jagiellonian times, from Queen Jadwiga to Queen Bona Sforza. The second part analyses, in terms of heraldry and the sign of identity, a hitherto unknown seal of Queen Barbara Zápolya (1495–1515), the first wife of King Sigismund I the Old.
Źródło:: Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2021, 59; 53-76
0081-7147
Pojawia się w:: Studia Źródłoznawcze. Commentationes
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Infuła i korona. Kilka uwag o pieczęciach Karola Ferdynanda Wazy
Mitre and crown. Remarks on the seals of Charles Ferdinand Vasa
Autorzy:: Hlebionek, Marcin
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2185337.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Historyczny
Tematy:: Charles Ferdinand Vasa
seals
coins
princes
Wrocław bishopric
Płock bishopric
Opole-Racibórz Duchy
Opis:: Charles Ferdinand Vasa, son of the Polish king Sigismund III, bishop of Wrocław and Płock, duke of Opole and Racibórz, owing to his heritage and offices was in possession of the most expansive sigillography system among all princes of the Vasa dynasty. The article presents previously unknown seals, as well as analysis of the relations linking them, and an attempt is made at defining the functions characterising the sigillography of Charles Ferdinand Vasa’s seals of a mixed (church and lay) nature.
Źródło:: Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka; 2018, 73, 1; 7-34
0037-7511
2658-2082
Pojawia się w:: Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Jeśli nie Orzeł Biały : czas przeszły i zaprzeszły
Autorzy:: Hlebionek, Marcin.
Powiązania:: Mówią Wieki 2008, nr 5, s. 15-19
Data publikacji:: 2008
Tematy:: Godła państwowe Polska 13-14 w.
Godła Polska 13-14 w.
Opis:: Herb Polski w XIII-XIV w.
Fot.
Dostawca treści:: Bibliografia CBW

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Herby ziemskie na pieczęciach koronnych króla Stanisława Augusta
Territorial Coats of Arms on the Crown Seals of King Stanisław August
Autorzy:: Hlebionek, Marcin
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/33905996.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: sigillography
crown seals
territorial coats of arms
Stanisław August
sfragistyka
pieczęcie koronne
herby ziemskie
Opis:: Wieniec herbów ziemskich, a później też państwowych i dynastycznych, jako element kompozycji polskich pieczęci królewskich pojawił się na przełomie XIV i XV w. Początkowo umieszczano go na pieczęciach majestatowych, później na pieczęciach większych (kanclerskich) koronnych i litewskich, a od czasów Jana Kazimierza także na pieczęciach mniejszych (podkanclerskich) koronnych. Zestaw tych herbów ustalił się za panowania króla Michała. Generalnie jednak w zakresie heraldyki terytorialnej cechowała go dość duża stabilność, a herby ziemskie wprowadzone doń w czasach jagiellońskich funkcjonowały bez większych zmian aż do czasów panowania Stanisława Augusta. Król ten posługiwał się dwoma kompletami pieczęci państwowych. Pierwszy powstały przy okazji koronacji w 1764 r., kontynuował tradycyjne wzory. Zmiany wprowadzono dopiero do wieńca herbów w drugim komplecie pieczęci wykonanym w 1780 r. Dotyczyły one dwóch obszarów: treści i formy prezentacji znaków. W pierwszym dokonano aktualizacji znaków dawnych terytoriów lennych niezwiązanych już z Koroną: herb lenna mołdawskiego zastąpiono herbem województwa kaliskiego, zaś herb lenna pomorskiego herbem Inflant. W sferze formy po raz pierwszy w sfragistyce państwowej zastosowano szrafowanie znaków. Co prawda szrafirunek pojawia się już na pieczęciach Wettynów, ale nie był wykorzystywany na polskich pieczęciach państwowych. Powoduje to, że powstałe w 1780 r. pieczęcie są pierwszym urzędowym barwnym przedstawieniem herbów ziem Królestwa Polskiego. Zrywając z dotychczasową tradycją twórca pieczęci, Jan Filip Holzhaeusser, odwrócił też układ godeł figuralnych, do tej pory zwróconych ku centralnemu elementowi wyobrażenia (postaci tronującego władcy bądź Orłowi), a także zmienił kształt niektórych godeł na formy znane z czasów wcześniejszych, później odrzucone. Zagadkowa na tym tle jest znana z jednego kolekcjonerskiego odcisku pieczęć mniejsza koronna tego króla, powstała zapewne w 1785 r. O jej wyjątkowości, prócz braku poświadczenia szerszego używania, stanowią modyfikacje godeł w zestawie herbów, nieznajdujące uzasadnienia na gruncie polskiej heraldyki ziemskiej.
A wreath of territorial, and later also state and dynastic coats of arms, as an element of the composition of Polish royal seals, appeared at the turn of the 14th and 15th centuries. Initially, it was placed on the seals of majesty, later on the broad (chancellor's) seals of the Crown and Lithuania, and from the times of John Casimir also on the small (sub-chancellor) Crown seals. A set of these coats of arms was created during the reign of King Michael. In general, however, in the field of territorial heraldry, it was characterized by quite high stability, and the land coats of arms introduced to it in the Jagiellonian times functioned without major changes until the reign of Stanisław August. This king used two sets of state seals. The first, created for the coronation in 1764, was a continuation of traditional patterns. The changes concerned only the coat of arms in the second set of seals made in 1780. They concerned two areas: the content and the form of presenting the signs. In the first, the markings of the former fief areas, which were no longer associated with the Crown, were updated: the coat of arms of the Moldavian fief was replaced with the coat of arms of the Kalisz Voivodeship, and the coat of arms of the Pomeranian fief with the coat of arms of Livonia. In the aspect of form, hatching of signs was used for the first time in state sigillography. Although hatching appears already on Wettin's seals, it was not used on Polish state seals. As a result, the seals created in 1780 are the first official color representation of the coats of arms of the lands of the Kingdom of Poland. Breaking with the existing tradition, the creator of the seal, Jan Filip Holzhaeusser, also reversed the arrangement of figural emblems, which until then had been directed towards the central element of the image (i.e., towards the figure of the enthroned ruler, or the Polish Eagle), and also changed the shape of some emblems to forms known from earlier times, later rejected. Enigmatic in this context is the small crown seal of this king, known from one of the collector's imprints, probably made in 1785. Its uniqueness, apart from the lack of confirmation of wider use, prove modifications in the coat of arms, unjustified on the grounds of Polish territorial heraldry.
Źródło:: Res Historica; 2023, 55; 281-304
2082-6060
Pojawia się w:: Res Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki