Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Grześkowiak, B." wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Yellow pea (Pisum sativum) and its products as a source of natural antioxidants. Part II. Changes antioxidant prperties of peas due to thermal and mechanical treatment
    Groch (Pisum sativum) i produkty jego przerobu jako źródło naturalnych przeciwutleniaczy. II. Zmiany właściwości przeciwutleniających grochu podczas obróbki termicznej i mechanicznej
    Autorzy:
    Grześkowiak, B.
    Pazola, Z.
    Gogolewski, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1398858.pdf
    Data publikacji:
    1987
    Wydawca:
    Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie
    Tematy:
    yellow pea
    thermal inactivation of antioxida nts
    mechanical inactivation of antioxidants
    Opis:
    Pea flour was obtained by industrial-scale heating and grinding of yellow peas. The technological treatment caused a decrease by up to 70% of antioxidant properties of pea products used as additives to lard or smoked lard.
    Groch przerabiano w warunkach przemysłowych na mąkę grochową (prażenie w warniku obrotowym z płaszczem grzejnym w ciągu 3 h przy ciśnieniu pary 0,2 MPa i 0,4 MPa, mielenie) oraz na puree grochowe (moczenie w wodzie w ciągu 8 h, parowanie w parowniku bezpośrednio parą wodną o ciśnieniu 0,14 MPa w ciągu 1 h, zgniatanie, suszenie w suszarni pneumatycznej w strumieniu powietrza o temp. 160°C). Badano efektywność przeciwutleniającą otrzymanych produktów w stosunku do smalcu wieprzowego i smalcu wędzonego (smalec wieprzowy z 0,025% dodatkiem preparatu dymu wędzarniczego) za pomocą testu Schaala w temp. 60°C. Z mąki grochowej lub puree grochowego i smalcu lub smalcu wędzonego przygotowano modelowe mieszanki koncentratów zup. Koncentraty przechowywano w temp. 20±2°C bez dostępu światła w ciągu 18 miesięcy i okresowo oceniano sensorycznie, a w wyekstrahowanym tłuszczu oznaczano poziom nadtlenków i wskaźnik TBA. Stwierdzono, że obróbka termiczna zmniejsza właściwości przeciwutleniające grochu w stosunku do smalcu i smalcu wędzonego (tabela 1). Procesy technologiczne stosowane podczas produkcji puree grochowego powodują większe zmniejszenie efektywności przeciwutleniającej grochu w stosunku do smalcu, niż procesy stosowane w czasie wytwarzania mąki grochowej, przy czym groch prażony w mniej drastycznych warunkach temperatury wykazuje większą aktywność antyoksydacyjną. Natomiast obydwa badane procesy technologiczne w tym samym stopniu zmniejszają właściwości przeciwutleniające grochu w stosunku do smalcu wędzonego. W ciągu 18 miesięcy mąka grochowa i puree grochowe w tym samym stopniu hamują procesy oksydacyjne tłuszczów w modelowych mieszankach koncentratów zup (tabela 2, 3), co wskazuje, że metoda obróbki cieplnej grochu nie będzie w znacznym stopniu wpływała na trwałość koncentratów zup grochowych.
    Źródło:
    Acta Alimentaria Polonica; 1987, 13, 2; 141-147
    0137-1495
    Pojawia się w:
    Acta Alimentaria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Yellow pea (Pisum sativum) and its products as a source of natural antioxidants. Part I. Model investigations of antioxidant properties of peas
    Groch (Pisum sativum) i produkty jego przerobu jako źródło naturalnych przeciwutleniaczy. I. Badania modelowe właściwości przeciwutleniających grochu
    Autorzy:
    Grześkowiak, B.
    Pazola, Z.
    Gogolewski, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1398903.pdf
    Data publikacji:
    1987
    Wydawca:
    Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie
    Tematy:
    yellow pea
    natural antioxidants
    lard
    rapeseed oil
    Opis:
    It was found that yellow pea increased the stability of lard and of low erucic acid rapeseed oil. Fractions obtained from pea by extraction with solvents of various polarity demonstrated a distinct decrease of antioxidant properties. The greatest amounts of substances with antioxid.ant activity were extracted with ethanol, less by petroleum ether, and the smalest amounts by water.
    Badano wpływ nasion 3 odmian grochu: Kaliski, Flawanda i Wiktoria na szybkość utleniania smalcu oleju rzepakowego niskoerukowego w temp. 60°C oraz smalcu w temp. 20°C. W celu wyodrębnienia naturalnych przeciwutleniaczy z grochu użyto: eteru naftowego 960/o etanolu i wody destylowanej. Zastosowano ekstrakcję prostą jednostopniową ekstrakcję trzystopniową frakcjonowaną kolejno rozpuszczalnikami o rosnącej polarności oraz kolejno rozpuszczalnikami o malejącej polarności. Badano efektywność przeciwutleniającą uzyskanych wyciągów i pozostałości po ekstrakcji w stosunku do smalcu w temp. 60°C. Stwierdzono, że groch wykazuje silne właściwości przeciwstawiające w stosunku do smalcu i oleju rzepakowego niskoerukowego, które rosną wraz ze zwiększeniem ilościowego dodatku do tłuszczu, a jego efektywność przeciwutleniająca jest cechą odmianową (tab. 1). W czasie ekstrakcji rozpuszczalnikami o różnej polarności zdecydowaną większość antyoksydantów grochu ulega unieczynnieniu (rys.). Największe ilości substancji wykazujących właściwości przeciwutleniające rozpuszczają się w etanolu, mniejsze w eterze naftowym, a najmniejsze w wodzie. Wśród związków aktywnych wyciągów etanolowych otrzymanych metodą ekstrakcji prostej znaczną część stanowią również substancje rozpuszczalne w eterze naftowym.
    Źródło:
    Acta Alimentaria Polonica; 1987, 13, 2; 133-140
    0137-1495
    Pojawia się w:
    Acta Alimentaria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obtainment of transgenic porcine fibroblast cell lines for the purpose of xenotransplantation
    Autorzy:
    Hryhorowicz, M.
    Nowak, A.
    Grzeskowiak, B.
    Zeyland, J.
    Slomski, R.
    Lipinski, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/951232.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    conference
    pig
    xenotransplantation
    porcine fibroblast
    cell line
    interspecies somatic cell nuclear transfer
    genetic modification
    transgene expression
    Źródło:
    BioTechnologia. Journal of Biotechnology Computational Biology and Bionanotechnology; 2015, 96, 1
    0860-7796
    Pojawia się w:
    BioTechnologia. Journal of Biotechnology Computational Biology and Bionanotechnology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Efekty stosowania produktów towarzyszących produkcji biopaliw w półintensywnym tuczu jagniąt. Cz.II. Uzysk elementów kulinarnych i jakość mięsa
    The effects of using the biofuel co-products in semi-intensively fattening of lambs. Part II. Yield of culinary cuts and meat quality
    Autorzy:
    Borys, B.
    Grzeskowiak, E.
    Borys, A.
    Lisiak, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/843216.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Zootechniczne
    Opis:
    Badano wpływ stosowania produktów ubocznych produkcji biopaliw w tuczu półintensywnym jagniąt na wydajność elementów kulinarnych z półtuszy oraz skład chemiczny, cechy fizykochemiczne i organoleptyczne mięsa surowego i po obróbce cieplnej. Badania przeprowadzono na półtuszach prawych 30 jagniąt (tryczków) tuczonych półintensywnie do masy ciała 35 kg (±3 kg) w 5 grupach, po 6 półtusz w grupie. W każdej grupie 50% (3 szt.) stanowiły półtusze tryczków plenno-mlecznej owcy kołudzkiej (OK) oraz mieszańców F1 z krzyżowania tryków ile de france x OK (If x OK). Jagnięta żywiono mieszankami treściwymi, w ilości 3% masy ciała. Dodatkowo podawano siano z traw ad libitum lub stosowano wypas na pastwisku przez 5-6 godzin na dobę. Grupa kontrolna otrzymywała mieszankę standardową oraz siano z traw, a grupy doświadczalne mieszankę z poekstrakcyjną śrutą rzepakową lub suszonym wywarem kukurydzianym − DDGS (50%), nasionami lnu (5%) i witaminą E (0,2%). Określono wydajność elementów kulinarnych z prawych półtusz. Badanie składu chemicznego, cech fizykochemicznych oraz ocenę organoleptyczną przeprowadzono na próbach z udźca surowego i/lub grillowanego. Oba czynniki żywieniowe (skład mieszanki treściwej oraz rodzaj paszy objętościowej), jak i pochodzenie rasowe jagniąt nie wpłynęły istotnie na wydajność mięsa kulinarnego z prawej półtuszy. Badane czynniki nie różnicowały istotnie podstawowego składu chemicznego mięsa surowego oraz jego cech fizykochemicznych. Stwierdzono natomiast wyższą zawartość białka w mięsie grillowanym jagniąt żywionych mieszankami z komponentami oleistymi. Zastosowanie w mieszance treściwej 50% DDGS i nasion lnu, niezależnie od rodzaju paszy objętościowej w dawce, nie wpływało istotnie na wyróżniki oceny organoleptycznej mięsa grillowanego. Natomiast żywienie mieszanką z 50% udziałem poekstrakcyjnej śruty rzepakowej połączone z wypasem na pastwisku obniżyło oceny sensoryczne mięsa.
    In part II of the study, the effects of using by-products from biofuels’ production in semi-intensive fattening of lambs on yield of culinary meat from the half-carcass, chemical composition and physicochemical characteristics of meat were investigated. Ram lambs were fattened to 35 kg (±3 kg) body weight in 5 groups, and 6 from each group were slaughtered. Each group included 50% of the prolific-dairy Kołuda sheep (OK) and 50% of F1 Ile de France rams × OK ewes (If x OK). The lambs were fed concentrates (3% of body weight) + grass hay ad libitum or pasture grazing for 5-6 h/day. The control group received a standard diet + hay, and experimental groups had a diet with rapeseed meal or maize DDGS (50%), linseed (5%) and vitamin E (0.2%). The yield of culinary meat was determined for the right half-carcasses, and its chemical composition, physicochemical properties and organoleptic characteristics were determined using samples of raw and/or grilled leg meat. Neither dietary factors nor breed origin of the lambs had a significant effect on the yield of culinary meat. The analyzed factors did not influence the basic chemical composition of meat and its physicochemical characteristics. Feeding the diet with 50% DDGS, regardless of the type of roughage used, had no significant effect on the organoleptic scores of grilled meat, while feeding the diet with 50% rapeseed meal and pasture grazing adversely affected these scores.
    Źródło:
    Roczniki Naukowe Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego; 2013, 09, 3
    1733-7305
    Pojawia się w:
    Roczniki Naukowe Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jakość mięsa, profil kwasów tłuszczowych i wartość rzeźna jagniąt żywionych intensywnie z udziałem ubocznych produktów biopaliw
    Quality of meat, fatty acid profile, and slaughter value of lambs intesively fed feed supplemented with biofuel co-products
    Autorzy:
    Borzuta, K.
    Borys, B.
    Lisiak, D.
    Grzeskowiak, E.
    Janiszewski, P.
    Powalowski, K.
    Lisiak, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/827595.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
    Opis:
    Celem pracy była ocena jakości mięsa jagniąt tuczonych intensywnie mieszanką z udziałem suszonego wywaru kukurydzianego (DDGS) i nasion lnu w porównaniu z mięsem zwierząt kontrolnych. Badania wykonano na 20 tryczkach owcy kołudzkiej i jej mieszańcach tuczonych do masy ciała 35 ± 3 kg mieszanką standardową lub doświadczalną z udziałem 15 % DDGS i 5 % nasion lnu. Lipidy śródmięśniowe jagniąt grupy doświadczalnej charakteryzowały się większą zawartością kwasów tłuszczowych PUFA i MUFA oraz mniejszą zawartością kwasów tłuszczowych nasyconych. Stosunek kwasów C18:2 n-6 do C18:3 n-3 w mięsie tych jagniąt był korzystniejszy niż w mięsie zwierząt kontrolnych (odpowiednio: 3,81 i 6,69) i osiągnął poziom zgodny z zaleceniami żywieniowymi Światowej Organizacji Zdrowia. Nie stwierdzono istotnego wpływu żywienia mieszanką z udziałem ubocznych produktów biopaliw na analizowane parametry wartości rzeźnej, cechy fizykochemiczne i sensoryczne mięsa kulinarnego z udźca oraz na podstawowy skład chemiczny mięsa surowego i grillowanego, poza istotnie większą (p ≤ 0,05) zawartością tłuszczu w mięsie surowym. Średnia zawartość tłuszczu w mięsie z udźca zwierząt doświadczalnych wyniosła 6,9 %, a w mięsie zwierząt kontrolnych – 5,6 %. Badane grupy jagniąt nie różniły się istotnie pod względem wyników tuczu. Średnie przyrosty dobowe tryczków w grupie doświadczalnej wyniosły 347 g, a w grupie kontrolnej – 369 g.
    The objective of the research study was to assess the meat quality of lambs fattened using a mixture with maize distillers’ dried grains (DDGS) and linseeds, and to compare that quality with the meat quality of control lambs. The study comprised 20 rams of Kołuda sheep and of their crosses; they were fattened to a body weight of 35 ± 3 kg using a standard or an experimental mixture that had 15 % of DDGS and 5 % of linseeds. The intramuscular lipids of lambs from the experimental group were characterized by a higher content of PUFA and MUFA fatty acids and a lower content of saturated fatty acids. The ratio of C18:2 n6 acid to C18:3 n-3 acid in the meat of those lambs was more advantageous than in the meat of control animals (3.81 and 6.69, respectively) and its level was conformable to the dietary level as recommended by the World Health Organization. There was reported no significant effect of feeding the lambs using the experimental mixture supplemented with bio-fuel co-products on the analyzed parameters of slaughter value, physicochemical and organoleptic characteristics of culinary meat from the leg, and on the basic chemical composition of raw and grilled meat except for the significantly higher (p ≤ 0.05) fat content in the raw meat. The average fat content in leg meat was 6.9 % in the experimental group and 5.6 % in the control group. The groups of lambs analyzed did not differ significantly as regards the fattening performance. The average daily gains of rams in the experimental group were 347 g and of rams in the control group: 365 g.
    Źródło:
    Żywność Nauka Technologia Jakość; 2014, 21, 6
    1425-6959
    Pojawia się w:
    Żywność Nauka Technologia Jakość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Podstawowy skład chemiczny oraz wybrane parametry fizykochemiczne mięsa jagniąt tuczonych paszami suchymi lub z udziałem zielonek
    Basic chemical composition and selected physicochemical parameters of lamb meat fattened with dry feeds or with feeds supplemented with green fodder
    Autorzy:
    Grzeskowiak, E.
    Borys, B.
    Strzelecki, J.
    Borzuta, K.
    Borys, A.
    Lisiak, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/828875.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
    Tematy:
    zywienie zwierzat
    jagnieta
    pasze suche
    zielonki
    krzyzowanie towarowe
    zwierzeta rzezne
    mieso jagniece
    jakosc
    sklad chemiczny
    parametry fizykochemiczne
    tucz intensywny
    rasy zwierzat
    Opis:
    Badano wpływ żywienia jagniąt zielonkami oraz pochodzenia rasowego jagniąt na podstawowy skład chemiczny i cechy fizykochemiczne mięśnia longissimus dorsi. Jagnięta tryczki (po 50 % z plennej linii owcy kołudzkiej i mieszańców F1 po trykach mięsnych Ile de France) tuczono intensywnie do masy ciała 32 – 37 kg, w 3 grupach, tą samą mieszanką treściwą zadawaną ad libitum, przy zróżnicowanym dodatku paszy objętościowej (siano z traw, zielonka polowa, wypas na pastwisku). Zastosowane metody żywienia oraz schemat krzyżowania towarowego wpłynęły na przetłuszczenie śródmięśniowe mięsa. Istotnie bardziej przetłuszczone mięso uzyskano z jagniąt wypasanych czasowo na pastwisku niż tuczonych w owczarni z dodatkiem siana z traw lub zielonki z upraw polowych oraz z jagniąt plennej owcy kołudzkiej niż z mieszańców tej linii z trykami rasy Ile de France. Nie stwierdzono istotnych różnic pomiędzy próbami pod względem wielkości wycieku naturalnego, wodochłonności i ubytków masy tkanki mięśniowej podczas gotowania, zarówno w zależności od systemu żywienia, jak i pochodzenia rasowego jagniąt. Nie stwierdzono wyraźniejszego wpływu czynnika żywieniowego na kształtowanie się pH i przewodności elektrycznej tkanki mięśniowej jagniąt, przy istotnie wyższym pH i tendencji do mniejszej przewodności elektrycznej m. logissimus dorsi mieszańców niż jagniąt owcy kołudzkiej. Wyraźniejszy i częściowo potwierdzony statystycznie wpływ żywienia tuczonych jagniąt paszą z udziałem zielonek obserwowano w zakresie barwy mięsa, marmurkowatości oraz kruchości. Krzyżowanie owiec kołudzkich z trykami Ile de France nie wpłynęło na barwę mięsa, przy tendencji do mniejszej marmurkowatości i zmniejszenia kruchości w porównaniu z jagniętami linii wyjściowej.
    There were investigated the effect of feeding lambs green fodder and the effect of breed origin of lambs on the basic chemical composition and physicochemical features of longissimus dorsi muscle. Ram lambs (50% derived from the prolific line of Kołudzka sheep and 50 % of F1 hybrids after the Ile de France meat rams) were intensively fattened up to body weights from 32 to 37 kg, in 3 groups. The animals were fed ad libitum and received the same nutritive fodder, although with various amounts of roughages added (grass hay, green forage, pasture grazing). The feeding methods applied and the commercial crossing pattern affected the intramuscular fattening of meat. A significantly more fattened meat was obtained from lambs, which temporarily grazed on a pasture compared to meat of lambs fattened in aźsheep barn with grass hay or green fodder (from field cultures) added, as well as from lambs of the prolific Kołudzka sheep compared to the meat of hybrids after the Ile de France meat rams. No significant differences were found in the size of natural drip, water holding capacity, and muscle tissue weight losses during cooking, i.e. there were no differences that could depend either on the feeding system applied or on the breed origin of experimental lambs. No clear effect of the feeding factor was found on pH and electrical conductivity of the lamb muscle tissue, although there was a significantly higher pH and a tendency toward a lower electrical conductivity in the longissimus dorsi muscle in hybrids compared to the Kołudzka lambs. A clearer and, partially, statistically confirmed effect of feeding lambs being fattened fodder supplemented with green forage was found with regard to the colour, marbling and tenderness of meat. The crossing of the Kołudzka sheep and of the Ile de France rams did not impact the colour of meat, although a tendency was found toward a lower marbling of meat and toward the decrease in the tenderness of meat compared to the meat of lambs of the initial line.
    Źródło:
    Żywność Nauka Technologia Jakość; 2009, 16, 2
    1425-6959
    Pojawia się w:
    Żywność Nauka Technologia Jakość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The influence of surface modification of wood particles with carbon nanotubes on properties particleboard glued with phenol-formaldehyde resin
    Autorzy:
    Lukawski, D.
    Grzeskowiak, W.
    Dukarska, D.
    Mazela, B.
    Lekawa-Raus, A.
    Dudkowiak, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52380.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Technologii Drewna
    Źródło:
    Drewno. Prace Naukowe. Doniesienia. Komunikaty; 2019, 62, 203
    1644-3985
    Pojawia się w:
    Drewno. Prace Naukowe. Doniesienia. Komunikaty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ intensywności żywienia tuczników na jakość mięsa
    Effect of feeding intensity of fatteners on quality of meat
    Autorzy:
    Lisiak, D.
    Grzeskowiak, E.
    Janiszewski, P.
    Borzuta, K.
    Peplinski, B.
    Wajszczuk, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/828766.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
    Opis:
    Badaniami objęto 85 tusz tuczników pochodzących z krzyżowania rasy wbp × pbz z knurami rasy pbz. Materiał doświadczalny podzielono na trzy grupy. Grupę pierwszą stanowiły świnie tuczone systemem intensywnym do masy ciała 120 kg. Zwierzęta z grupy drugiej i trzeciej tuczono metodą ekstensywną do masy ciała 100 i 120 kg. W mięśniach longissimus dorsi (LD) i semimembranosus (SEM) wykonano pomiary pH po 45 min i po 24 h od uboju świń. Ponadto w mięśniu LD oznaczono podstawowy skład chemiczny, wielkość wycieku naturalnego i termicznego oraz oceniono właściwości sensoryczne mięsa. Stwierdzono, że mięso tuczników żywionych systemem intensywnym charakteryzowało się mniejszym wyciekiem naturalnym (5,03 %) i termicznym (27,90 %) oraz większą wodochłonnością (32,08 %) w porównaniu z mięsem tuczników żywionych ekstensywnie (odpowiednio: 6,01, 30,62, i 32,93 %). W grupie świń żywionych intensywnie nie stwierdzono występowania mięsa PSE, natomiast w obu grupach tuczników żywionych ekstensywnie odnotowano po trzy tusze z mięsem wodnistym. Zaobserwowano różnice kruchości w ocenie sensorycznej pomiędzy grupą III (3,99) a grupami I (4,24) i II (4,18). Nie zaobserwowano wpływu systemu tuczu świń na zapach i soczystość mięsa. Właściwości fizykochemiczne i sensoryczne mięsa świń żywionych ekstensywnie nie różniły się statystycznie istotnie (p ≤ 0,05) między grupami o różnej masie ubojowej.
    The research tudy comprised 85 carcasses of fatteners derived from Polish Large White x Polish Landrace crossbred with boars of Polish Landrace breed. The experimental material was divided into three groups. The first group included pigs fattened using an intensive system (In) to a body weight of 120 kg. The animals from the second and third group were fattened using an extensive method to a body weight of 100 and 120 kg. In the longissimus dorsi (LD) and semimembranosus (SEM) muscles, pH values were measured 45 minutes and 24 hours post mortem. Moreover, in the LD muscle, there were determined: a basic chemical composition, level of drip loss and of cooking loss; also, sensory traits of the meat were evaluated. It was found that the meat of fatteners fed using the intensive system was characterized by a lower drip loss (5.03 %) and lower cooking loss (27.90 %), as well as by a higher water holding capacity (32.08 %) compared to meat of fatteners fed extensively (respectively: 6.01 %, 30.62 %, and 32.93 %). In the group of pigs fed intensively, no PSE meat was found to occur, whereas in the two groups of fatteners fed extensively, three carcasses with pale, soft, and exudative meat was reported in each of group. The sensory evaluation revealed differences between the tenderness of meat from group III (3.99) and groups I (4.24) and II (4.18). No impact of the feeding system of pigs was reported on the flavour and juiciness of meat. There were no statistically significant (p ≤ 0.05) differences among physicochemical and sensory characteristics of meat of pigs from groups showing various slaughter weight.
    Źródło:
    Żywność Nauka Technologia Jakość; 2014, 21, 6
    1425-6959
    Pojawia się w:
    Żywność Nauka Technologia Jakość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jakość mięsa krów w poszczególnych klasach uformowania i otłuszczenia tusz ocenianych według systemu EUROP
    Quality of cow meat in individual conformation and fatness classes assessed using EUROP system
    Autorzy:
    Janiszewski, P.
    Borzuta, K.
    Lisiak, D.
    Grzeskowiak, E.
    Powalowski, K.
    Lisiak, B.
    Samardakiewicz, L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/826416.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
    Tematy:
    krowy
    wartosc rzezna
    tusze wolowe
    klasyfikacja EUROP
    klasy uformowania
    otluszczenie
    mieso wolowe
    jakosc miesa
    cow
    slaughter value
    beef carcass
    EUROP classification
    molding class
    fatness
    beef meat
    meat quality
    Opis:
    Celem pracy było określenie wpływu klas uformowania i otłuszczenia tusz wołowych ocenianych systemem EUROP na jakość mięsa. Badano populację 216 tusz krów rasy nizinnej czarno-białej, reprezentującą trzy klasy uformowania i cztery klasy otłuszczenia w celu określenia zależności pomiędzy jakością mięśnia longissimus thoracis a klasami EUROP. Ocena jakościowa mięśnia obejmowała pomiar pH₂₄, parametry barwy w systemie CIE L*a*b* mierzone przy użyciu spektrofotometru Minolta CR-400 oraz ocenę marmurkowatości. Na podstawie uzyskanych wyników badań stwierdzono, że zarówno klasyfikacja uformowania, jak i otłuszczenia nie wiążą się z jakością mięsa w klasach R i O oraz w klasach 2, 3 i 4. Wykazano natomiast, że mięso tusz klasy uformowania P oraz klasy otłuszczenia 1 charakteryzowało się wyższym pH₂₄ (p ≤ 0,01) i większą częstotliwością występowania odchyleń jakościowych typu DFD (ang. Dark Firm Dry). Ponadto mięso tusz klasy otłuszczenia 1 cechowało się najniższymi wartościami parametrów składowych barwy a* i b* (p ≤ 0,01) oraz mniejszą marmurkowatością (p ≤ 0,01) w porównaniu z klasami 3 i 4. Klasy uformowania i otłuszczenia krów miały związek z masą tusz ciepłych, która wzrastała wraz ze zwiększeniem stopnia uformowania (p ≤ 0,01) oraz ze zwiększeniem stopnia otłuszczenia (p ≤ 0,01). Wielkość powierzchni przekroju mięśnia longissimus thoracis nie zależała od klasy otłuszczenia (p ≤ 0,88), różniła się natomiast w zależności od klasy uformowania i wykazywała istotną różnicę pomiędzy klasą P a klasami O i R (p ≤ 0,05).
    The objective of the research study was to determine the effect of conformation and fatness classes of beef carcasses, assessed using a EUROP system, on meat quality. 216 carcasses from cows of the Black and White breed were studied in order to determine the relation between the m. longissimus thoracis quality and the EUROP classes. The carcasses analysed represented 3 conformation and 4 fatness classes. Under the quality assessment of m. longissimus thoracis (m. LT), a pH₂₄ value was measured as were the colour parameters in the CIE L*a*b* system with the use of a Minolta CR-400 spectrophotometer. Also, the quality assessment performed included a marbling analysis. Based on the research results obtained, it was found that both the conformation and fatness classes were not related with the meat quality in the R and O conformation classes or with the fatness classes 2, 3, and 4. However, it was proved that the carcass meat of P conformation class and of the fatness class 1 was characterized by a higher pH₂₄ value (p ≤ 0.01) and a higher incidence of discrepancies of DFD (Dark Firm Dry) type in the quality. Moreover, the carcass meat in the 1st fatness class was characterised by the lowest values of a* and b* colour parameters (p ≤ 0.01) and a lower marbling (p ≤ 0.01) in comparison to that of the classes 3 and 4. It The conformation and fatness classes of the cow meat were related to hot cow carcass weight that increased along with the higher degree of conformation (p ≤ 0.01) and the higher degree of fatness (p ≤ 0.01). The size of the surface area of the longissimus thoracis muscle did not depend on the fatness class (p ≤ 0.88) but it differed depending on the conformation class; it also showed a significant difference between the P class and the O and R classes (p ≤ 0.05).
    Źródło:
    Żywność Nauka Technologia Jakość; 2017, 24, 3
    1425-6959
    Pojawia się w:
    Żywność Nauka Technologia Jakość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Influence of the extensification of porker feeding on the slaughter value, quality of meat products and fattening economics
    Wpływ ekstensyfikacji żywienia tuczników na wartość rzeźną, jakość przetworów mięsnych oraz ekonomikę tuczu
    Autorzy:
    Janiszewski, P.
    Borzuta, K.
    Lisiak, D.
    Grzeskowiak, E.
    Slosarz, P.
    Peplinski, B.
    Wajszczuk, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2688.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
    Opis:
    Sixty four pigs were examined and divided into two groups: group A, fed with feed mixtures, which were poorer in protein and metabolic energy and group B, fed with a mixture richer in those components (a difference of 0.5% to 1% in the content of protein and from 0.5 to 0.8 MJ/kg in metabolic energy). The fattening of the pigs was done indoors until the pigs gained a body weight of 120 kg. The daily growth, slaughter value and the organoleptic quality of meat products were investigated. The reduced level of protein and energy in the feed was found to result in daily growth to be reduced by 130 g and the fattening period to be lengthened by nine days. The pigs which were fed less intensively had a higher content of meat in the carcass by 1.86 pp, less fatback in the half-carcass and a higher dressing percentage by 1.33 pp. The feeding was not found to influence the organoleptic quality of dry cured ham (except of the juiciness which was better in group A) and ham sausage (except for the compensation of colour which was better in group B).
    Wpływ ekstensyfikacji żywienia tuczników na wartość rzeźną, jakość przetworów mięsnych oraz ekonomikę tuczu. Wykonano badania 64 świń podzielonych na 2 grupy: grupę A żywioną mieszanką pełnoporcjową uboższą w białko i energię metaboliczną i grupę B żywioną mieszanką bogatszą w te składniki (różnica o 0.5 do 0.8% w zawartości białka i 0.5 do 0.8 MJ/kg w energii metabolicznej). Tucz prowadzono systemem alkierzowym do osiągnięcia masy ciała 120kg. Badano przyrosty dzienne, wartość rzeźną oraz jakość organoleptyczną wyrobów mięsnych. Stwierdzono, że obniżony poziom białka i energii w paszy spowodował zmniejszenie przyrostów dziennych o 130g i wydłużenie okresu tuczu o 9 dni. Tuczniki żywione mniej intensywnie charakteryzowały się większą o 1.86 pp. zawartością mięsa w tuszy, cieńszą o 3 do 6 mm słoniną oraz większą o 1.33 pp. wydajnością rzeźną. Zróżnicowany poziom żywienia nie wpłynął na jakość organoleptyczną szynek surowo-dojrzewających (oprócz soczystości, która była lepsza w grupie A) oraz kiełbasy szynkowej (z wyjątkiem natężenia barwy, która była większa w grupie B).
    Źródło:
    Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Animal Science; 2016, 55[1]
    1898-8830
    Pojawia się w:
    Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Animal Science
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Effect of Camellia sinensis extract on the expression level of transcription factors and cytochrome P450 genes coding phase I drug-metabolizing enzymes
    Wpływ ekstraktu z Camellia sinensis na poziom ekspresji czynników transkrypcyjnych i genów cytochromu P450 kodujących enzymy I fazy metabolizmu leków
    Autorzy:
    Bogacz, A.
    Karasiewicz, M.
    Bartkowiak-Wieczorek, J.
    Ozarowski, M.
    Seremak-Mrozikiewicz, A.
    Kujawski, R.
    Mikolajczak, P.L.
    Mrozikiewicz-Rakowska, B.
    Bobkiewicz-Kozlowska, T.
    Czerny, B.
    Grzeskowiak, E.
    Mrozikiewicz, P.M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/71379.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich
    Tematy:
    Camellia sinensis
    green tea
    plant extract
    expression level
    gene expression
    transcription factor
    cytochrome P450
    gene coding
    drug metabolism
    enzyme
    Opis:
    Green tea (Camellia sinensis) is widely used as a popular beverage and dietary supplement that can significantly reduce the risk of many diseases. Despite the widespread use of green tea, the data regarding the safety as well as herb-drug interactions are limited. Therefore, the aim of our study was to assess the influence of standardized green tea extract (GTE) containing 61% catechins and 0.1% caffeine on the expression level of rat CYP genes and the corresponding transcription factors expression by realtime PCR. The findings showed that GTE resulted in a significant decrease of CYP2C6 expression level by 68% (p<0.001). In case of CYP3A1 and CYP3A2, the mRNA levels were also reduced by extract but in a lesser degree compared to CYP2C6. Simultaneously the significant increase in the mRNA level of CAR, RXR and GR factors was observed by 54% (p<0.05), 79% (p<0.001) and 23% (p<0.05), respectively after 10 days of green tea extract administration. In addition, there was noted a small increase of CYP1A1 expression level by 21% (p>0.05) was noted. No statistically significant differences were observed for CYP1A2 and CYP2D1/2. In the same study we observed an increase in amount of ARNT gene transcript by 27% (p<0.05) in the long-term use. However, green tea extract showed the ability to stimulate HNF-1α both after 3 and 10 days of treatment by 30% (p<0.05) and 80% (p<0.001), respectively. In contrast, no change was observed in the concentration of HNF-4α cDNA. These results suggest that GTE may change the expression of CYP enzymes, especially CYP2C6 (homologue to human CYP2C9) and may participate in clinically significant interactions with drugs metabolized by these enzymes.
    Zielona herbata (Camellia sinensis) jest powszechnie stosowana jako napój i suplement diety i może istotnie zmniejszać ryzyko wystąpienia wielu chorób. Pomimo powszechnego 59 Effect of Camellia sinensis extract on the expression level of transcription factors and cytochrome P450 genes coding... Vol. 59 No. 4 2013 zastosowania zielonej herbaty, dane dotyczące bezpieczeństwa jak i interakcji preparatu roślinnego i leku syntetycznego są bardzo ograniczone. Celem badania była ocena wpływu standaryzowanego ekstraktu z zielonej herbaty (GTE) zawierającego 61% katechin i 0,1% kofeiny na poziom ekspresji szczurzych genów CYP i czynników transkrypcyjnych stosując technikę real-time PCR. Wyniki wykazały, że GTE znacznie obniża poziom ekspresji CYP2C6 o 68% (p<0,001). W przypadku CYP3A1 i CYP3A2 poziom mRNA tych genów był również redukowany przez ekstrakt, ale w mniejszym stopniu w porównaniu do CYP2C6. Istotny wzrost w poziomie mRNA obserwowano dla czynników CAR, RXR i GR odpowiednio o 54% (p<0,05), 79% (p<0,001) i 23% (p<0,05) po 10 dniach stosowania ekstraktu. Dodatkowo, zanotowano niewielki wzrost poziomu ekspresji CYP1A1 o 21% (p>0,05). Brak istotnych różnic zaobserwowano dla CYP1A2 i CYP2D1/2. W badaniu wykazano również wzrost ilości transkryptu genu ARNT o 27% (p<0,05) podczas dłuższego stosowania. Ponadto, ekstrakt z zielonej herbaty wykazał zdolność do stymulacji HNF-1α zarówno po 3, jak i 10 dniach trwania eksperymentu odpowiednio o 30% (p<0,05) i 80% (p<0,001). Brak zmian obserwowano w przypadku stężenia cDNA dla HNF-4α. Wyniki te sugerują, że GTE może zmieniać ekspresję enzymów CYP, szczególnie w przypadku CYP2C6 (homolog ludzki CYP2C9) i może uczestniczyć w klinicznie istotnych reakcjach z lekami metabolizowanymi przez te enzymy.
    Źródło:
    Herba Polonica; 2013, 59, 4
    0018-0599
    Pojawia się w:
    Herba Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Molecular mechanisms of regulation of CYP enzymes of phase I metabolism of xenobiotics - synthetic drugs and herbal preparations
    Molekularne mechanizmy regulacji enzymów CYP i fazy metabolizmu ksenobiotyków - leków sysntetycznych i preparatów roślinnych
    Autorzy:
    Bogacz, A.
    Karasiewicz, M.
    Kujawski, R.
    Bartkowiak-Wieczorek, J.
    Cichocka, J.
    Kowalska, A.
    Czerny, B.
    Rudzinska, K.
    Grzeskowiak, E.
    Mrozikiewicz, P.M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/72700.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich
    Tematy:
    molecular mechanism
    regulation mechanism
    cytochrome P450
    metabolism phase
    xenobiotic
    synthetic drug
    herbal preparation
    herbal product
    Opis:
    The understanding of the pharmacokinetic properties of synthetic drugs as well as herbal preparations used in treatment of many diseases offers a real opportunity to eliminate or minimize the interaction between the active substances. This is of particular clinical importance because it can decrease or increase the action of drugs what is the major cause of failure of pharmacotherapy. Understanding the molecular basis of interaction of substances with enzymes of drug metabolism is extremely helpful in treatment planning and its practical application. The experimental and clinical studies aimed to complete the characterization of the mechanisms of many factors that modulate the activity of cytochrome P450 enzymes, can provide a lot of evidence guaranteeing the safety of herbal products.
    Zrozumienie właściwości farmakokinetycznych leków syntetycznych, jak również preparatów roślinnych stosowanych w leczeniu wielu schorzeń stwarza realną szansę na eliminację lub zminimalizowanie interakcji pomiędzy substancjami aktywnymi. Ma to szczególne znaczenie kliniczne, ponieważ może prowadzić do osłabienia bądź nasilenia działania leków znajdujących się u podłoża niepowodzeń farmakoterapii. Poznanie podłoża molekularnego interakcji substancji z enzymami metabolizmu leków jest niezwykle pomocne podczas planowania terapii i jej praktycznego zastosowania. Wiele dowodów gwarantujących bezpieczeństwo stosowania produktów zielarskich mogą dostarczyć badania eksperymentalne oraz kliniczne zmierzające do pełnej charakterystyki mechanizmów działania wielu czynników modulujących aktywność enzymów cytochromu P450.
    Źródło:
    Herba Polonica; 2012, 58, 3
    0018-0599
    Pojawia się w:
    Herba Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The effect of herbal materials on the P-glycoprotein activity and function
    Wpływ surowców roślinnych an aktywność i funkcje glikoproteiny P
    Autorzy:
    Bogacz, A.
    Deka-Pawlik, D.
    Bartkowiak-Wieczorek, J.
    Karasiewicz, M.
    Kujawski, R.
    Kowalska, A.
    Chalas, A.
    Czerny, B.
    Grzeskowiak, E.
    Mrozikiewicz, P.M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/72519.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich
    Tematy:
    herbal material
    P-glycoprotein activity
    P-glycoprotein function
    multidrug resistance
    drug transporter
    Opis:
    P-glycoprotein (P-gp) encoded by the MDR1 (multidrug resistance 1) gene is ATP-dependent transporting protein which is localizated in the cell membrane. P-gp is expressed Review Article 130 A. Bogacz, D. Deka-Pawlik, J. Bartkowiak-Wieczorek, M. Karasiewicz, R. Kujawski, A. Kowalska, A. Chałas, B. Czerny, E. Grześkowiak, P. M. Mrozikiewicz mainly in organs with the secretory functions and its physiological role concerns tissue protection against xenobiotics. P-glycoprotein is involved in the permeability barriers of the blood-brain, blood-placenta directly protecting these organs. It participates in the transport of many drugs and other xenobiotics affecting their absorption, distribution, metabolism and excretion. The high P-gp activity in the cell membranes of cancer tissue is a major cause of lack of effectiveness of chemotherapy. Hence, the methods which could increase the sensibility of these pathological cells to cytostatics are still being searched. In the experimental studies it was shown that natural plant substances may have an effect on the expression level and activity of P-glycoprotein. Hypericum perforatum, Ginkgo biloba and Camellia sinensis increase P-gp activity while curcumin from Curcuma longa, piperine and silymarin inhibit this protein. Taking into account a wide substrate spectrum of P-gp, application of our knowledge on interactions of herbals and synthetic drugs should be considered in order to improve drug impact on different tissues.
    Glikoproteina P (P-gp) kodowana przez gen oporności wielolekowej MDR1 to ATP-zależne białko transportowe zlokalizowane w błonach komórkowych. P-gp ulega ekspresji głównie w obrębie narządów pełniących funkcje wydzielnicze, a jej fizjologiczna rola polega na ochronie tkanek przed ksenobiotykami. Glikoproteina P bierze udział w barierach przepuszczalności krew-mózg, krew-łożysko, chroniąc bezpośrednio te organy. Uczestniczy w transporcie leków i innych ksenobiotyków, wpływając na ich absorpcję, dystrybucję, metabolizm i wydalanie. Wysoka aktywność P-gp w błonach komórek nowotworowych jest główną przyczyną braku skuteczności chemioterapii. Poszukiwane są więc sposoby zwiększenia wrażliwości tych patologicznych komórek na cytostatyki. Badane są w tym kierunku naturalne substancje roślinne, ponieważ zaobserwowano ich wpływ na stopień ekspresji oraz aktywność glikoproteiny P. Hypericum perforatum, Ginkgo biloba i Camellia sinensis to surowce zwiększające aktywność P-gp, natomiast kurkumina z korzenia ostryża długiego, piperyna oraz sylimaryna hamują działanie tego białka. Ze względu na tak wielokierunkowe oddziaływanie fitoterapii oraz szerokie spektrum substratowe P-gp, stosując wiedzę na temat interakcji surowców roślinnych z lekami syntetycznymi należy zawsze mieć na uwadze zwiększenie biodostępności stosowanych leków.
    Źródło:
    Herba Polonica; 2013, 59, 4
    0018-0599
    Pojawia się w:
    Herba Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Influence of Epilobium angustifolium and Serenoa repens extracts on cytochrome 2D2 and 3A1 expression level in rats
    Wpływ ekstraktów z Epilobium angustifolium i Serenoa repens na poziom ekspresji cytohromów 2D2 i 3A1 w modelu szczurzym
    Autorzy:
    Kujawski, R.
    Mrozikiewicz, P.M.
    Mikolajczak, P.L.
    Kuzio, G.
    Bogacz, A
    Cichocka, J.
    Bartkowiak-Wieczorek, J.
    Grzeskowiak, E.
    Uzar, I.
    Bobkiewicz-Kozlowska, T.
    Czerny, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/72804.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich
    Opis:
    Benign prostatic hyperplasia (BPH) is a common disease affecting aging males. In recent years, as alternative strategy for the prevention and therapy of BPH, there is an growing interest in usage of plant derived remedies i.e. from Serenoa repens (sabal palm) and some plants from the Epilobium genus. The aim of this study was to investigate the influence of standardized Epilobium angustifolium L. and Serenoa repens extracts on expression level of CYP3A1 and CYP2D2 mRNAs in rats. Testosterone and standardized Epilobium angustifolium or commercial Serenoa repens extracts were given for 21 days to castrated male Wistar rats. The levels of CYP2D2 and CYP3A1 mRNAs expression were analyzed by real-time quantitative PCR using specific target primers. We have observed a slightly increased level of CYP2D2 mRNA in animals treated with testosterone and both plant extracts (by 4.6% in rats receiving Epilobium angustifolium extract and by 25.29% in animals treated with extract from Serenoa repens) and the CYP3A1 mRNA level by 11.02% in rats treated with Serenoa repens extract. In rats receiving E. angustifolium extract a 20.22% decrease of CYP3A1 mRNA expression level was observed. Results from our work showed that standardized plant extracts from Epilobium angustifolium and Serenoa repens have differentially influenced on CYP3A1 and CYP2D2 mRNA expression level in a rat liver.
    Łagodny rozrost gruczołu krokowego jest powszechnym schorzeniem występującym u starzejących się mężczyzn. W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie roślinami leczniczymi należącymi do gatunku boczni piłkowanej (Serenoa repens) i rodzaju wierzbownica (Epilobium sp.), które mogą stać się alternatywną strategią profilaktyki i leczenia BPH. Celem pracy było ustalenie wpływu standaryzowanych wyciągów z Epilobium angustifolium i Serenoa repens na ekspresję cytochromów CYP3A1 i 2D2 u szczurów. Kastrowanym samcom szczurów rasy Wistar podawano przez okres 21 dni testosteron i badane, standaryzowane wyciągi roślinne. Zmiany poziomu ekspresji mRNA CYP3A1 i 2D2 mierzono techniką PCR w czasie rzeczywistym z użyciem starterów specyficznych dla cytochromów. Stwierdzono nieznaczne podwyższenie poziomu ekspresji mRNA CYP2D2 u zwierząt otrzymujących testosteron i oba wyciągi roślinne (podwyższenie o 4,6% u szczurów otrzymujących wyciąg z Epilobium angustifolium i o 25,29% u zwierząt otrzymujących wyciąg z Serenoa repens) i wzrost poziomu ekspresji mRNA CYP3A1 o 11,02% u zwierząt otrzymujących wyciąg z Serenoa repens. U szczurów otrzymujących wyciąg z Epilobium angustifolium stwierdzono obniżenie poziomu ekspresji mRNA CYP3A1 o 20,22%. Wyniki naszej pracy wykazały, że standaryzowane wyciągi z Epilobium angustifolium i Serenoa repens w zróżnicowany sposób wpływają na poziom transkrypcji CYP3A1 i CYP2D2 mRNA w wątrobie szczura.
    Źródło:
    Herba Polonica; 2010, 56, 4
    0018-0599
    Pojawia się w:
    Herba Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies