- Tytuł:
-
The Spruce in the Culture of the Podhale Shepherds
Rola świerka w kulturze pasterskiej Podhalan - Autorzy:
- Geneja-Pietrzak, Barbara
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1038777.pdf
- Data publikacji:
- 2019
- Wydawca:
- Akademia Ignatianum w Krakowie
- Tematy:
-
kult
drzewo
świerk
magia
Wołosi
kultura pasterska
literatura
poezja
sacred tree
spruce
magic
Vlachs
pastoral culture
literature
poetry - Opis:
-
In this article I tackle the issue of the worship of spruce trees in the culture of the shepherds in Podhale, a region in southern Poland. This is an issue related to the particular significance of the spruce. It has played a great role in the culture of the whole Podhale region, and es-pecially in the pastoral culture of this area. The spruce was elevated to the rank of a symbol of good luck, prosperity and well‑being. All ac-tivities carried out in the work of shepherds were connected with the ceremonial treatment of spruce trees. It should be noted that these ac-tivities were religiously and magically motivated, as spruce twigs were blessed in the church beforehand. However, this does not change the fact that the rituals were magical. An example would be the custom according to which shepherds would pin spruce or fir twigs to their hats, believing that this would keep them and their sheep were safe. Nowadays, shepherding culture enjoys great interest among research-ers, as well as among Polish and even foreign communities, who apply for participation in shepherding courses organized today. The magic associated with pastoral culture was also reflected in Polish litera-ture and dialect poetry. Readers can refer to the works of such poets and writers as: Seweryn Goszczyński, Kazimierz Przerwa‑Tetmajer, Władysław Orkan, and Stanisław Witkiewicz or dialect poets Wanda Szado‑Kudasi kowa and Roman Dzioboń.
W zaproponowanym przeze mnie artykule zajmuję się zagadnieniem kultu świerka w kulturze pasterzy na Podhalu, regionie w Polsce Połu-dniowej. Jest to temat związany ze szczególnym znaczeniem drzewa, jakim jest świerk. Odegrał on na całym Podhalu, a zwłaszcza w kultu-rze pasterskiej tego obszaru ogromną rolę. Został wyniesiony do rangi symbolu szczęścia, pomyślności i dobrobytu. Wszelkie czynności wy-konywane w pracy pasterzy związane były z uroczystym traktowaniem świerka. Należy zaznaczyć, iż czynności te miały religijno‑magiczne motywacje, bowiem gałązki świerka poświęcone były wcześniej w koś-ciele. Nie zmienia to jednak faktu, iż późniejsze rytuały miały charakter magiczny. Przykładem będzie choćby zwyczaj, zgodnie z którym paste-rze przypinali gałązki świerka bądź jodły do kapelusza, wierząc, że im samym oraz owcom nic nie zagraża. Współcześnie kultura pasterska cieszy się ogromnym zainteresowaniem wśród badaczy naukowych za-równo z Polski, jak i z zagranicy, którzy zgłaszają swoje uczestnictwo w organizowanych dzisiaj kursach bacowskich. Magia związana z kul-turą pasterską znalazła swoje odbicie również w literaturze polskiej oraz poezji gwarowej. Czytelnicy mogą sięgnąć po dzieła takich auto-rów jak Seweryn Goszczyński, Kazimierz Przerwa ‑Tetmajer, Włady-sław Orkan, Stanisław Witkiewicz oraz po dzieła twórców poezji gwa-rowej: Wandy Szado‑Kudasikowej, Romana Dziobonia. - Źródło:
-
Perspektywy Kultury; 2019, 27, 4; 201-218
2081-1446
2719-8014 - Pojawia się w:
- Perspektywy Kultury
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł