Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Bieder, Hermann" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Białoruskie gramatyki Antoniego Łuckiewicza i Bronisława Taraszkiewicza. Analiza kontrastywna
    Autorzy:
    Bieder, Hermann
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/624835.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Opis:
    Artykuł przedstawia wyniki analizy kontrastywnej białoruskich gramatyk Antoniego Łuckiewicza (Wilno 1916) i Bronisława Taraszkiewicza (Wilno 1918), przeznaczonych do nauki szkolnej na Białorusi. Z powodu różnorodnej koncepcji i struktury wymienionych opracowań gramatycznych analiza kontrastywna była możliwa tylko w zakresie fonetyki i morfologii. Rękopiśmienna gramatyka Łuckiewicza jest podzielona według wzoru dawniejszych podręczników językowych na dwa główne rozdziały – krótką Fonetykę i obszerną Etymologię, którą autor interpretował jako morfologię, czyli naukę o częściach mowy, natomiast brakuje w niej rozdziału o składni. Zapewne z tego powodu w Fonetyce, a szczególnie w Morfologii są omawiane także niektóre zagadnienia dotyczące składni, słowotwórstwa, leksykologii i akcentologii. W rozdziale Fonetyka gramatyki Łuckiewicza zagadnienia fonetyki i ortografii nie są ściśle rozgraniczone, z tego powodu zamieszczona klasyfikacja głosek jest przestarzała. Taraszkiewicz uniknął błędu metodycznego Łuckiewicza, skupiał się wyłącznie na właściwych zjawiskach fonetyki, które słusznie odgraniczył od alfabetu i pisowni. W rozdziale Części mowy Łuckiewicz omówił w zwięzłej formie wszystkie istotne zagadnienia nowoczesnej morfologii, a mianowicie naukę o kategoriach gramatycznych, odmianach, składzie morfemowym wyrazów i alternacjach, a także naukę o częściach mowy, jednakże bez zastosowania nowoczesnych terminów. Łuckiewicz wyodrębnił i poddał analizie dziewięć części mowy, a mianowicie rzeczownik (imiennik), przymiotnik (prymietnik), liczebnik (ličebnik), zaimek (zaimak), czasownik (čynnik), przysłówek (skaźnik), spójnik (złuč), przyimek (prysłowak) i wykrzyknik (hałosnik). Według niego wymienione części mowy różnią się pod względem znaczenia (značeńnie) i fleksji (admiena). W przeciwieństwie do pracy Łuckiewicza, gramatyka Taraszkiewicza (wersja z roku 1918) zawiera w pięciu głównych rozdziałach (fonetyka, części mowy, segmentacja słowa, składnia i pisownia) prawie pełny opis białoruskiego systemu językowego, z wyjątkiem leksyki i słowotwórstwa. Taraszkiewicz omawiał części mowy w podobnej kolejności jak Łuckiewicz, używał jednak innych terminów, por. імя ‘rzeczownik’, прымета ‘przymiotnik’, чысло ‘liczebnik’, займя ‘zaimek’, дзеяслоў ‘czasownik’, прыслоўе ‘przysłówek’, прыймя ‘przyimek’, злуч ‘spójnik’ i кліч ‘wykrzyknik’. Obaj gramatycy różnią się też pod względem charakteru pracy: Łuckiewicza cechuje skłonność do szczegółowych badań empirycznych, wykorzystania cech regionalnych albo gwarowych i skomplikowanych (nie zawsze prawidłowych) określeń i definicji. Szczególnie dokładnie opisał zagadnienia formotwórstwa i fleksji wyrazów odmiennych, uwzględniając przy tym również typy alternacji i warianty akcentu. Aczkolwiek w zakresie językoznawstwa Łuckiewicz był zdolnym autodydaktą, to jego niewystarczające wykształcenie slawistyczne odbiło się ujemnie na treści gramatyki, szczególnie w zakresie stosowanej terminologii. W odróżnieniu od Łuckiewicza, Taraszkiewicz posiadał solidne uniwersyteckie wykształcenie filologiczne, które wpłynęło pozytywnie na kształt jego gramatyki. Systematyzował i interpretował kompetentnie materiał językowy, umiejętnie analizował zagadnienia dotyczące formotwórstwa i odmiany wyrazów, unikał długich objaśnień i definicji, nie uwzględniał cech rzadkich i gwarowych, lecz skupiał się najczęściej na zjawiskach ogólnobiałoruskich. Taraszkiewicz omawiał istotne zagadnienia dotyczące wyrazów odmiennych, takie jak np. kategorie gramatyczne, deklinacje, koniugacje i paradygmaty, które uważał za najistotniejsze w procesie nauczania, i dążył do ścisłego, jasnego i logicznego stylu wypowiadania się. Wymienione zalety zdecydowały o tym, że wydana gramatyka Taraszkiewicza miała znacznie większy wpływ na kodyfikację i normalizację nowego białoruskiego języka literackiego aniżeli rękopiśmienna gramatyka Łuckiewicza. Po kontrastywnej analizie wymienionych gramatyk, przeprowadzonej pod kątem treści, struktury, terminologii i definicji, dochodzimy do wniosku, że porównane gramatyki zawierają jednak więcej cech konwergentnych aniżeli dywergentnych, co tłumaczy się prawdopodobnie tym, że naturalny proces normalizacji ówczesnego białoruskiego języka literackiego był znacznie zaawansowany. Terminologia występująca w obu gramatykach wskazuje na to, że Łuckiewicz wzorował się bardziej na polskiej tradycji językoznawczej, natomiast Taraszkiewicz – na rosyjskiej. Wprawdzie gramatyka Łuckiewicza była używana i rozpowszechniona dwa lata wcześniej niż gramatyka Taraszkiewicza, jednak Taraszkiewicz prawdopodobnie nie wzorował się na opracowaniu Łuckiewicza, lecz opracował swoją gramatykę samodzielnie.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2014, 8
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z historii białoruskiej gramatykografii: Rękopiśmienne gramatyki Karusia Kahańca i Antona Łuckiewicza w aspekcie porównawczym (zestawieniu)
    The history of Belarusian grammaticography: Karus Kahanets’ and Anton Lutzkievich’s handwiritten grammars from a comparative perspective
    Autorzy:
    Bieder, Hermann
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2106273.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Belarusian language
    codification of literary language
    grammar writing
    phonetics
    morphology
    linguistic terminology
    Karus Kahanets
    Anton Lutzkevich
    беларуская мова
    кадыфiкацыя лiтаратурнай мовы
    напiсанне граматыкi
    фанетыка
    марфалогiя
    мовазнаўчая тэрмiналогiя
    Карусь Каганец
    Антон Луцкевiч
    Opis:
    У артыкуле разглядаюцца ў параўнаўчым аспекце дзве граматыкi: адна Каруся Каганца i другая Антона Луцкевiча. Выяўляюцца ды падкрэслiваюцца сыходжаннi iх граматык па структуры, зместу, спосабах падачы матэрыялу, дэфiнiцыях, а таксама тэрмiналогii. Сыходзiцца ў iх i класiфiкацыя ўсяго iнвентара гукаў, а на ўзроўнi марфалогii – граматычных катэгорый, субкатэгорый ды семантычных груп акрэсленых частак мовы. Каганец абапiраўся, вiдаць, на рускую граматычную традыцыю, а Луцкевiч наадварот – на польскую граматыкаграфiю (што выяўляецца асаблiва ў вырашэннях пытанняў графiкi, правапiсання i фанетыкi). Граматыка Луцкевiча бачыцца больш вартаснай, чым праца Каганца. Значная частка граматыкi Луцкевiча, напiсаная iм, як мяркуецца, некалькi гадоў пасля выхаду граматыкi Каганца, з’явiлася ў вынiку самастойнай i арыгiнальнай працы гэтага аўтара.
    Wspólne cechy obu gramatyk odnośnie struktury, treści, sposobu przedstawiania, definicji, jak również terminologii są nie do przeoczenia. W zakresie fonetyki dotyczy to klasyfikacji inwentarza dźwięków, w obrębie morfologii gramatycznych kategorii oraz subkategorii jak również semantycznych grup określonych części mowy. Kahaniec opierał się raczej na rosyjskiej gramatycznej tradycji, Łuckiewicz przeciwnie na gramatykografii polskiej (co uwidacznia się szczególnie w pytaniach dotyczących grafiki, pisowni oraz fonetyki). Obydwaj wymienieni autorzy nie mieli wykształcenia filologicznego, co pod pewnymi względami odbiło się niekorzystnie na interpretacji niektórych faktów językowych. Pod względem objętości oraz poziomu naukowego gramatyka Łuckiewicza przewyższa pracę Kahańca. Ponieważ gramatyka Łuckiewicza sporządzona została przypuszczalnie kilka lat po pracy Kahańca, wnioskuje się z tego, że Łuckiewicz był zaznajomiony z pracą Kahańca i wzorował się na niej w pewnych wypadkach. Szczególnie przemawia za tym fakt, że liczne terminy gramatyczne pokrywają się w obu pracach. Znaczna część gramatyki Łuckiewicza powstała jednak jako wynik samodzielnej, oryginalnej pracy autora.
    The article discusses early attempts of codification of modern Belarusian literary language made by an artist Karus Kahanets and a politician Anton Lutzkevich, the authors of handwritten unpublished school grammars, at the beginning of the 20th century. A comparative analysis revealed close connection between the two grammars in the field of phonetics, morphology and linguistic terminology.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2014; 269-279
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Białoruś w niemieckojęzycznych publikacjach w latach 1910–1930
    German publications concerning Belarus in 1910–1930
    Нямецкамоўныя публiкацыi аб Беларусi ў 1910–1930-ыя гады
    Autorzy:
    Bieder, Hermann
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2109161.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Нямецкамоўныя публiкацыi
    вайсковая акруга Верхнi Усход
    цывiльная адмiнiстрацыя
    беларускi нацыянальны рух
    German language publications concerning Belarus
    German military district Ober Ost
    German administration of Belarus in World War One
    Belarusian national movement
    Opis:
    У артыкуле разглядаюцца маючыя дачыненне да Беларусi нямецкамоўныя публiкацыi 1910–1930 гадоў. Упершыню нямецкамоўная лiтаратура, прысвеча- ная геаграфii, гаспадарцы, гiсторыi i нацыянальным меньшынствам Беларусi, пабачыла свет у Германii i Аўстра-Венгрыi падчас Першай сусветнай вайны. Прычынай гэтай павышанай увагi да Беларусi ў нямецкай i аўстрыяцкай грамадскасцi была нямецкая акупацыя пэўных рэгiёнаў Беларусi з восенi 1915 да лютага 1918 года. Нямецкiя ўлады так званай вайсковай акругi "Обер Ост" [Верхнi Усход] падтрымлiвалi стварэнне цывiльнай адмiнiстрацыi, школьнай сiстэмы i прэсы на нацыянальных мовах, часта ў паразуменнi з беларускiм нацыянальным рухам. У нямецкiх вайсковых пададдзелах адбывалi сваю вайсковую службу прадстаўнiкi маладой нямецкай культурнай элiты – не толькi ваенныя аглядальнiкi, але i пiсьменнiкi, паэты, фiлолагi, мастакi, гiсторыкi мастацтва, археолагi, геаграфы i эканамiсты, якiя пераважна ў Вiльнi пазнаёмiлiся з беларускiмi iнтэлiгентамi, а таксама з штодзённым жыццём беларускага насельнiцтва, яго культурай, мовай, фальклорам i гiсторыяй. У мiжваенны перыяд гэтыя iнтэлiгенты замацавалi свае ваенныя ўражааннi ў значнай колькасцi публiкацый у галiнах краязнаўства, лiтаратуразнаўства, мовазнаўства, гiсторыi мастацтва i геаграфii. Беларускiя навукоўцы (фiлолагi, гiсторыкi), галоўным чынам у дваццатыя гады, таксама апублiкавалi вынiкi сваiх даследаванняў у нямецкамоўных выданнях.
    The article reports on German language publications concerning Belarus in the period of 1910–1930. During World War One, for the first time, literature specialized in geography, economics, history and national minorities of Belarus was published in Germany and Austro-Hungary. The reason of this increased attention to Belarus was the German occupation of some territories of Western Belarus from autumn 1915 to February 1918. The German authorities of the so called military district Ober Ost [Upper East] supported the building of a civil administration, school system and press in national languages, often in accordance with the requirements of Belarusian national movement. In the German armed forces were also representatives of the young German cultural elite – not only war correspondents, but also writers, poets, philologists, painters, art historians, archaeologists, geographers and economists, who especially in Vilnius became acquainted not only with Belarusian intellectuals but also with the everyday life of Belarusian population, its culture, language, folklore and history. In the interwar years many of these intellectuals assimilated their war experiences in a lot of publications in the fields of regional studies, belles lettres, linguistics, art history and geography. Mainly in the twenties some Belarusian intellectuals (philologists, historians, literary critics) published their results of research in German publishing houses and periodicals.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2015; 333-343
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gramatyka białoruska Antoniego Łuckiewicza a uzus językowy w okresie „Naszej Niwy” (wariantywność morfemów fleksyjnych w odmianie przez przypadki rzeczowników białoruskich deklinacji pierwszej)
    Autorzy:
    Bieder, Hermann
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2081263.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Anton Luckevich
    Belarusian grammar
    codification of Belarusian literary language
    language usage of „Nasha Niwa”
    Anton Łuckiewicz
    gramatyka białoruska
    kodyfikacja białoruskiego języka literackiego
    uzus językowy „Naszej Niwy”
    Антон Луцкевіч
    беларуская граматыка
    кадыфікацыя беларускай літаратурнай мовы
    моўны ўзус „Нашай Нівы”
    Opis:
    Anton Luckevich’s handwritten Belarusian grammar (Vilnius 1916), one of the first attempts to codify the new Belarusian literary language from the beginning of the 20th century, was a brief and incomplete description of language usage in the so-called period of „Nasha Niwa.” The author of the article has analysed the distinctive variety and competition of case morphemes in the first declension of Belarusian nouns, in order to discover, if Luckevich has solved the mentioned difficult problem. His norms of flexional morphemes were in accordance with linguistic usage only if, in the publishing, there already existed a certain acknowledged tradition of case norms supported by a corresponding uniform state of things in geographical dialects. However, if different suffixal morphemes and their varieties were competitors, the norms of case endings proposed by Luckevich do not agree with the linguistic realities on account of either unsuccessful assessment of language usage or inadequate knowledge of differentiation in the Belarusian dialectal area, as well as an undervaluation of intra-Belarusian analogical processes and/or assimilation tendencies in the case system caused by foreign languages. The application of certain inadequate methodical criteria during the analysis of case endings led sometimes to an inaccurate evaluation of linguistic phenomena.
    Rękopiśmienna Gramatyka białoruska Antona Łuckiewicza (Wilno 1916 r.), jedna z pierwszych prób kodyfikacji nowego białoruskiego języka literackiego początku XX w., stanowi krótki i niezakończony opis uzusu językowego tzw. okresu „Naszej Niwy”. Autor artykułu podjął próbę analizy wariantywności i konkurencji morfemów fleksyjnych w zakresie odmiany przez przypadki rzeczowników deklinacji pierwszej. Z analizy materiału źródłowego wynika, że autor gramatyki nie potrafił jednak rzetelnie udokumentować i dokładnie skodyfikować ówczesny uzus językowy. Jego normy form fleksyjnych w zakresie odmiany przez przypadki zgadzały się ze zwyczajem językowym tylko wtedy, gdy w ówczesnym piśmiennictwie już istniał pewien ustabilizowany uzus, poparty przez system poszczególnych gwar ludowych. Natomiast w wypadku, gdy konkurowały różne końcówki fleksyjne i ich warianty, zaproponowane przez Łuckiewicza normy końcówek rzeczownikowych nieraz nie zgadzały się z rzeczywistością językową z powodu albo błędnej oceny zwyczaju językowego, albo niewystarczającej znajomości zróżnicowania gwarowego, jak również niedocenienia analogicznych procesów wewnątrzjęzykowych oraz obcojęzycznych tendencji asymilacyjnych zachodzących w obrębie odmiany przez przypadki. Zastosowanie błędnych kryteriów metodycznych podczas analizy końcówek fleksyjnych prowadziło niejednokrotnie do nieprawidłowej oceny zjawisk językowych.
    Рукапісны варыянт Беларускай граматыкі Антона Луцкевіча (Вільня 1916 г.) – адна з першых спроб кадыфікацыі новай беларускай літаратурнай мовы на пачатку ХХ ст. – кароткае і незакончанае апісанне моўнага ўзусу перыяду „Нашай Нівы”. Аўтар артыкула заўважыў выразную варыянтнасць і канкурэнцыю флексійных марфем на прыкладзе беларускіх назоўнікаў першага скланення. З аналізу моўнага матэрыялу вынікае, што аўтар граматыкі не здолеў падрабязна дакументаваць і дакладна кадыфікаваць тагачасны моўны ўзус. Яго склонавыя нормы адпавядалi моўнаму звычаю толькі ў тым выпадку, калі ў тагачаснай пісьменнасці ўжо існавала пэўная прызнаная склонавая норма, падтрыманая аднародным станам у народных гаворках. Аднак, у выпадку, калі розныя канчаткі i іх варыянты канкуравалі, запрапанаваныя Луцкевічам склонавыя нормы неаднаразова не адпавядалі моўнай рэчаіснасці па прычыне няслушнай ацэнкі моўнага звычаю або недастатковай дасведчанасці ў дыферэнцыяцыі дыялектнага арэала, а таксама недаацэнкі ўнутрымоўных аналагічных працэсаў і чужамоўных асімілятыўных тэндэнцый, якія адбываліся ў склонавай сістэме. Прымяненне памылковых метадычных крытэрыяў падчас аналізу канчаткаў прывяло, у некаторых выпадках, да няправільнай ацэнкі моўных з´яў.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2021, 15; 247-265
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z historii białoruskiej gramatykografii: Rękopiśmienne gramatyki Karusia Kahańca i Antona Łuckiewicza w aspekcie porównawczym (zestawieniu)
    The history of Belarusian grammaticography: Karus Kahanets’ and Anton Lutzkievich’s handwiritten grammars from a comparative perspective
    Autorzy:
    Bieder, Hermann
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/944693.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    беларуская мова
    кадыфiкацыя лiтаратурнай мовы
    напiсанне граматыкi
    фанетыка
    марфалогiя
    мовазнаўчая тэрмiналогiя
    Карусь Каганец
    Антон Луцкевiч
    belarusian language
    codification of literary language
    grammar writing
    phonetics
    morphology
    linguistic terminology
    karus kahanets
    anton lutzkevich
    Opis:
    У артыкуле разглядаюцца ў параўнаўчым аспекце дзве граматыкi: адна Каруся Каганца i другая Антона Луцкевiча. Выяўляюцца ды падкрэслiваюцца сыходжаннi iх граматык па структуры, зместу, спосабах падачы матэрыялу, дэфiнiцыях, а таксама тэрмiналогii. Сыходзiцца ў iх i класiфiкацыя ўсяго iнвентара гукаў, а на ўзроўнi марфалогii – граматычных катэгорый, субкатэгорый ды семантычных груп акрэсленых частак мовы. Каганец абапiраўся, вiдаць, на рускую граматычную традыцыю, а Луцкевiч наадварот – на польскую граматыкаграфiю (што выяўляецца асаблiва ў вырашэннях пытанняў графiкi, правапiсання i фанетыкi). Граматыка Луцкевiча бачыцца больш вартаснай, чым праца Каганца. Значная частка граматыкi Луцкевiча, напiсаная iм, як мяркуецца, некалькi гадоў пасля выхаду граматыкi Каганца, з’явiлася ў вынiку самастойнай i арыгiнальнай працы гэтага аўтара.
    Wspólne cechy obu gramatyk odnośnie struktury, treści, sposobu przedstawiania, definicji, jak również terminologii są nie do przeoczenia. W zakresie fonetyki dotyczy to klasyfikacji inwentarza dźwięków, w obrębie morfologii gramatycznych kategorii oraz subkategorii jak również semantycznych grup określonych części mowy. Kahaniec opierał się raczej na rosyjskiej gramatycznej tradycji, Łuckiewicz przeciwnie na gramatykografii polskiej (co uwidacznia się szczególnie w pytaniach dotyczących grafiki, pisowni oraz fonetyki). Obydwaj wymienieni autorzy nie mieli wykształcenia filologicznego, co pod pewnymi względami odbiło się niekorzystnie na interpretacji niektórych faktów językowych. Pod względem objętości oraz poziomu naukowego gramatyka Łuckiewicza przewyższa pracę Kahańca. Ponieważ gramatyka Łuckiewicza sporządzona została przypuszczalnie kilka lat po pracy Kahańca, wnioskuje się z tego, że Łuckiewicz był zaznajomiony z pracą Kahańca i wzorował się na niej w pewnych wypadkach. Szczególnie przemawia za tym fakt, że liczne terminy gramatyczne pokrywają się w obu pracach. Znaczna część gramatyki Łuckiewicza powstała jednak jako wynik samodzielnej, oryginalnej pracy autora.
    The article discusses early attempts of codification of modern Belarusian literary language made by an artist Karus Kahanets and a politician Anton Lutzkevich, the authors of handwritten unpublished school grammars, at the beginning of the 20th century. A comparative analysis revealed close connection between the two grammars in the field of phonetics, morphology and linguistic terminology.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2014, 6; 269-279
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Białoruś w niemieckojęzycznych publikacjach w latach 1910–1930
    German publications concerning Belarus in 1910–1930
    Нямецкамоўныя публiкацыi аб Беларусi ў 1910–1930-ыя гады
    Autorzy:
    Bieder, Hermann
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/944339.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Нямецкамоўныя публiкацыi
    вайсковая акруга Верхнi Усход
    цывiльная адмiнiстрацыя
    беларускi нацыянальны рух
    german language publications concerning belarus
    german administration of belarus in world war one
    german military district ober ost
    belarusian national movement
    Opis:
    У артыкуле разглядаюцца маючыя дачыненне да Беларусi нямецкамоўныя публiкацыi 1910–1930 гадоў. Упершыню нямецкамоўная лiтаратура, прысвеча- ная геаграфii, гаспадарцы, гiсторыi i нацыянальным меньшынствам Беларусi, пабачыла свет у Германii i Аўстра-Венгрыi падчас Першай сусветнай вайны. Прычынай гэтай павышанай увагi да Беларусi ў нямецкай i аўстрыяцкай грамадскасцi была нямецкая акупацыя пэўных рэгiёнаў Беларусi з восенi 1915 да лютага 1918 года. Нямецкiя ўлады так званай вайсковай акругi "Обер Ост" [Верхнi Усход] падтрымлiвалi стварэнне цывiльнай адмiнiстрацыi, школьнай сiстэмы i прэсы на нацыянальных мовах, часта ў паразуменнi з беларускiм нацыянальным рухам. У нямецкiх вайсковых пададдзелах адбывалi сваю вайсковую службу прадстаўнiкi маладой нямецкай культурнай элiты – не толькi ваенныя аглядальнiкi, але i пiсьменнiкi, паэты, фiлолагi, мастакi, гiсторыкi мастацтва, археолагi, геаграфы i эканамiсты, якiя пераважна ў Вiльнi пазнаёмiлiся з беларускiмi iнтэлiгентамi, а таксама з штодзённым жыццём беларускага насельнiцтва, яго культурай, мовай, фальклорам i гiсторыяй. У мiжваенны перыяд гэтыя iнтэлiгенты замацавалi свае ваенныя ўражааннi ў значнай колькасцi публiкацый у галiнах краязнаўства, лiтаратуразнаўства, мовазнаўства, гiсторыi мастацтва i геаграфii. Беларускiя навукоўцы (фiлолагi, гiсторыкi), галоўным чынам у дваццатыя гады, таксама апублiкавалi вынiкi сваiх даследаванняў у нямецкамоўных выданнях.
    The article reports on German language publications concerning Belarus in the period of 1910–1930. During World War One, for the first time, literature specialized in geography, economics, history and national minorities of Belarus was published in Germany and Austro-Hungary. The reason of this increased attention to Belarus was the German occupation of some territories of Western Belarus from autumn 1915 to February 1918. The German authorities of the so called military district Ober Ost [Upper East] supported the building of a civil administration, school system and press in national languages, often in accordance with the requirements of Belarusian national movement. In the German armed forces were also representatives of the young German cultural elite – not only war correspondents, but also writers, poets, philologists, painters, art historians, archaeologists, geographers and economists, who especially in Vilnius became acquainted not only with Belarusian intellectuals but also with the everyday life of Belarusian population, its culture, language, folklore and history. In the interwar years many of these intellectuals assimilated their war experiences in a lot of publications in the fields of regional studies, belles lettres, linguistics, art history and geography. Mainly in the twenties some Belarusian intellectuals (philologists, historians, literary critics) published their results of research in German publishing houses and periodicals.
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2015, 7; 333-343
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Białoruś pod niemiecką okupacją w czasie I wojny światowej (Polityka językowa i kulturalna na terenie „Ober Ost” w latach 1915˗1918)
    Autorzy:
    Bieder, Hermann
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/624993.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Belarus
    First World War
    okkupation zone „Ober Ost”
    lingual and cultural policy
    Białoruś
    I wojna światowa
    strefa okupacyjna „Ober Ost”
    polityka językowa i kulturalna
    Weißrussland
    Ersten Weltkrieg
    deutscher Militärverwaltung
    Sprach- und Kulturpolitik
    Opis:
    In this article we analyze the linguistic and cultural policy of the German military authorities in the Belarusian district of the multiethnic and multilingual German occupation zone called „Ober Ost“ („Upper East“) during First World War (1915-1918). At that time the German military administration decided on equal treatment of all nationalities and languages of the occupied area, allowed and supported the public use of the local languages (Belarusian, Polish, Yiddish, Lithuanian) in civil administration,  education system, print media and cultural events. In this way the Belarusian language gained official recognition by a foreign power for the first time.
    Artykuł jest poświęcony polityce językowej i kulturalnej niemieckich władz wojskowych na terenie zróżnicowanej etnicznie i językowo strefy okupacyjnej „Ober-Ost” („Upper East”) w czasie I wojny światowej (1915˗1918). W owym okresie niemiecka administracja wojskowa podjęła decyzję, że wszystkie narodowości na obszarze „Ober-Ost” będą traktowane jednakowo, także w zakresie polityki językowej. Języki ojczyste (białoruski, polski, jidysz, litewski) były wówczas używane zarówno w administracji publicznej, jak i edukacji, mediach drukowanych, a także podczas imprez kulturalnych. W ten sposób język białoruski został po raz pierwszy oficjalnie uznany przez siły obce.
    In diesem Artikel analysieren wir die Sprach- und Kulturpolitik der deutschen Militärbehörden im weißrussischen Teil der multiethnischen und mehrsprachigen deutschen Besatzungszone „Ober Ost“ während des Ersten Weltkriegs (1915–1918). Damals entschloss sich die deutsche Militärverwaltung zu einer Gleichbehandlung aller Nationalitäten und Sprachen in dem besetzten Gebiet, erlaubte und förderte sie den öffentlichen Gebrauch der lokalen Sprachen (Weißrussisch, Polnisch, Jiddisch, Litauisch) in der Zivilverwaltung, im Bildungssystem, in der Presse und bei kulturellen Veranstaltungen. Auf diese Weise erfuhr die weißrussische Sprache erstmals eine öffentliche Anerkennung durch eine fremde Macht.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2015, 9
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies