Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Noże" wg kryterium: Temat


Tytuł:
O nożach ze skuwkami w kulturze przeworskiej
Knives with ferrules in the Przeworsk Culture
Autorzy:
Rakowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28328209.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie
Tematy:
Barbaricum
kultura przeworska
noże
noże ze skuwkami
Przeworsk Culture
knives
knives with ferrules
Opis:
Noże jako kategoria zabytków, rzadko były przedmiotem osobnych opracowań. Podejmowano próby ich kategoryzacji i typologizacji, ale masowość ich występowania i relatywne podobieństwo odkrywanych form uniemożliwiały całościowe ujęcie dla poszczególnych kultur archeologicznych. Podobnie jest w przypadku kultury przeworskiej, gdzie ilość zabytków wykonanych z żelaza, jest ogromna w porównaniu do wielu innych kultur europejskiego Barbaricum. Przed właściwym omówieniem zagadnienia warto uściślić terminologię, bowiem poszczególne części noży bywały w publikacjach nazywane rozmaicie, co z pewnością wywołuje pewne nieporozumienia. W oparciu o własną wiedzę i wybrane źródła, proponuję uściślenie nazewnictwa (ryc. 1 i 2). <br></br> Jedną z kategorii noży w kulturze przeworskiej są egzemplarze, których rękojeści [ang. handle] wzmacniane były wykonywanymi z taśmy żelaznej skuwkami [ang. ferrules], datowane na młodszy okres przedrzymski i początki wczesnej fazy okresu wpływów rzymskich. Odróżnić można je od noży z pseudoskuwkami, czyli okuciami nie mającymi wewnętrznego światła, ale ściśle przylegającymi do trzpienia rękojeści, będącymi raczej rodzajem tarczki oporowej rękojeści [ang. bolster] (ryc. 4). Ta kategoria noży wymaga osobnego skatalogowania i omówienia. <br></br> Skuwki wzmacniające przód rękojeści noży miały kształt owalny lub migdałowaty; inne kształty należą do rzadkości. Zrobione są z cienkiej, wąskiej taśmy żelaznej, zaś nity rękojeści położone dalej od głowni są szersze niż te skuwki, co wskazuje na celowe profilowanie kształtu rękojeści. <br></br> Noże o tej konstrukcji w kulturze przeworskiej mają różną długość głowni [ang. blade], od bardzo długich (ponad 20 cm), do krótkich (10 cm i mniej). Znajdowane są zarówno w grobach mężczyzn jak i kobiet, częściej jednak w tych pierwszych. Datowane są od fazy A2 (ryc. 5), poprzez przełom fazy A2 i A3 (ryc. 6), fazę A3 (ryc. 7 i 8), fazę A3/B1 (ryc. 9 i 10) do początku fazy B1 (ryc. 11). Najczęściej spotykane są w fazach A3 i A3/B1, a więc w drugiej połowie I w. przed Chr. oraz początkowi I w. po Chr. Znajdowane są zarówno w grobach mężczyzn jak i kobiet, ale częściej w tych pierwszych (tab. 1). Długość głowni noży nie ma znaczenia chronologicznego ani terytorialnego (tab. 1, mapa 2). Wyróżnić można dwa wyraźne skupiska tych zabytków. Pierwsze, zachodnie, obejmuje obszar południowej Wielkopolski i Dolnego Śląska, drugie zaś, wschodnie znajduje się na Mazowszu (ryc. 14). <br></br> Ze względu na relatywnie dużą liczbę (skatalogowano trzydzieści siedem egzemplarzy) uznać należy je za formy charakterystyczne dla wczesnych faz kultury przeworskiej, gdzie też upatrywać należy ich genezy. Największa liczba (siedem egzemplarzy) znana jest z cmentarzyska w Oblinie, pow. garwoliński, gdzie datowane są na wszystkie fazy chronologiczne ich występowania, tj. od fazy A2 do B1. Z tego powodu dla omawianych form noży proponuję nazwę typ Oblin. <br></br> Duża precyzja ich wykonania (dotyczy to znanych mi z autopsji egzemplarzy ze zbiorów Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie), obecność otworów i nitów [ang. rivets] w trzpieniach [ang. tangs] rękojeści, wskazują na funkcjonowanie w I w. przed Chr. i w samym początku I w. po Chr. wyspecjalizowanych warsztatów potrafiących wykonywać dość skomplikowane projekty. Zanik noży omawianej konstrukcji zbiega się z końcem wytwarzania ceramiki toczonej na kole w tym okresie kultury przeworskiej. Oba te krańcowe zjawiska wiązać można z załamaniem rynków handlowych wynikającym z upadku szeroko rozumianej Celtyki i brakiem miejsca na obszarach na północ od Karpat dla funkcjonowania wyspecjalizowanych warsztatów rzemieślniczych.
Knives as an artefact category have rarely been the subject of dedicated studies. There have been attempts at their categorisation and typology, but the large scale of their occurrence and relative similarity of forms discovered did not allow a comprehensive approach for the individual archaeological cultures. The same difficulty applies to the Przeworsk Culture, which yielded an enormous number of iron objects, and not just in comparison with other cultures of European Barbaricum. Before the main discussion of the issue at hand, it is worth it to clarify the terminology, as the individual knife parts have been referred to by different terms in various publications, which is surely the cause of some confusion (Fig. 1, 2). <br></br> One of the knife categories in the Przeworsk Culture consists of specimens with handles reinforced with ferrules made from an iron strip, dated to the Late Pre-Roman Period and the early phase of the Roman Period. They can be distinguished from knives with pseudo-ferrules, that is fittings without an inner opening but tightly attached to the tang, which were a kind of a bolster for the handle (Fig. 4). This knife category still needs to be catalogued and discussed separately. <br></br> Ferrules reinforcing the front of the knife handle are oval or almond-shaped; other shapes are rare. They are made from a thin, narrow, iron strip. Handle rivets further from the blade are wider than the ferrules, which indicates deliberate moulding of the handle shape. Przeworsk Culture knives of such a design have blades of varying lengths, from very long (over 20 cm) to short (10 cm and fewer). They are found in both male and female graves, although they are more common in the former (Fig. 14). They are dated from phase A2 (Fig. 5) through the transition between phase A2 and A3 (Fig. 3) and phase A3 (Figs. 7, 8) to the end of phase A3/beginning of phase B1 (Fig. 9, 10) and early phase B1 (Fig. 11), being the most common in phase A3–A3/B1, that is in the second half of the 1st century BCE and the beginning of the 1st century CE. The length of the blade has neither chronological nor territorial significance (Table 1, Fig. 17). Two distinct concentrations of the artefacts in question can be distinguished. The western one covers the area of southern Greater Poland and Lower Silesia, the eastern one is located in Mazovia (Fig. 14). Due to their relatively substantial number (37 specimens have been catalogued), they should be considered forms characteristic of the early phases of the Przeworsk Culture, where they probably also originated. The largest number (seven specimens) is known from the Oblin cemetery, Garwolin County, where they are dated to all the chronological phases of their occurrence, i.e., from phase A2 to phase B1. For this reason, I propose to designate the knife form under discussion as type Oblin. The great precision of workmanship (this applies to the specimens from the State Archaeological Museum in Warsaw I examined personally), the presence of openings and rivets in the handle tangs indicate that highly specialised workshops capable of creating fairly complicated designs operated in the 1st century BCE and the very beginning of the 1st century CE. Those specialised knife-making workshops vanished around the turn of the era. This coincides with the disappearance of workshops manufacturing wheel-thrown pottery near Cracow, which, according to Tomasz Bochnak, was due to the fall of the so-called Celtic circle – the collapse of markets and travel routes. As a result, the conditions for the functioning of highly specialised workshops would also cease to exist. Perhaps the abandonment of manufacture of fairly complicated – and likely relatively more expensive – knives is another manifestation of the then economic destabilisation within the entire area of the Przeworsk Culture.
Źródło:
Wiadomości Archeologiczne; 2022, LXXIII, 73; 73-107
0043-5082
Pojawia się w:
Wiadomości Archeologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza warunkow pracy noza tarczowego
Autorzy:
Kwiecien, S
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/805152.pdf
Data publikacji:
1993
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
dynamika
noze tarczowe
czesci maszyn
kinematyka
ciecie
Opis:
Przedstawiono kinematyczną i dynamiczną analizę procesu cięcia materiału roślinnego nożem tarczowym. Przeprowadzono analizę zmienności współczynnika poślizgu w zależności od kąta styku krawędzi tnącej ostrza z materiałem oraz wzajemnych relacji prędkości podawania materiału i prędkości obwodowej noża. Dokonano oceny wpływu tych parametrów na charkter zmienności siły i momentu cięcia wzdłuż czynnego odcinka ostrza.
Kinetic and dynamic analysis of the process of plant material cutting with disc-type knife was presented. The considerations were performed for the case when plant material is staying motionless while rotating knife is moving towards the material to be cut. Slicing cut coefficient variability was analysed as depended on the cutting edge - material contact angle and on the ratio of translatory to rotatory speed of the knife. The effects of these parameters on the nature of cutting force and cutting moment variability, along an active cutting edge were evaluated. Working conditions of the disc-type knife at cutting plant material layer were discussed. The effects of knife diameter, layer thickness and their mutual configuration on total cutting force were also considered.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1993, 408; 275-282
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena jakości noży styczno-obrotowych oraz prognozowanie ich kosztów zużycia
Assessment of the quality of conical picks and forecasting the costs of their use
Autorzy:
Krauze, Krzysztof
Mucha, Kamil
Wydro, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1861177.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
Tematy:
górnictwo
skrawanie
noże styczno-obrotowe
koszty
mining
rocks cutting
conical picks
costs
Opis:
W chwili obecnej wybór, przez użytkownika, noża styczno-obrotowego polega na sprecyzowaniu jego parametrów geometrycznych i materiałowych, uwzględniających miejsce i warunki jego pracy. Następnie dokonuje się wyboru, zazwyczaj na podstawie tylko jednego kryterium, jakim jest cena. Tym samym na etapie zakupu, jak i eksploatacji, nie prowadzi się oceny jakości noży i ich przydatności do konkretnej maszyny i urabianego minerału. Dlatego powstała metoda pozwalająca przeprowadzić takie badania, w których dokonuje się pomiarów parametrów geometrycznych noża, ustala się rodzaje materiałów korpusu noża i wkładki WC oraz szybkość zużycia (intensywność) na stanowisku laboratoryjnym. Szybkość zużycia (intensywność) opisana jest za pomocą wskaźnika C2, którego wartość im jest mniejsza, tym nóż wolniej się zużywa. Wskaźnik C2 został wykorzystany do prognozowania zużycia noży i określenia ich ceny jednostkowej oraz kosztów eksploatacyjnych. Pozwala to na precyzyjne określenie wymagań inwestycyjnych i prawidłowy wybór noża.
Currently, the user’s choice of a conical pick involves specifying its geometric and material parameters, taking into account the place and conditions of its work. The selection is then made, usually on the basis of solely one criterion, which is the price. Thus, at the stage of both purchase and operation, the quality of picks and their suitability for a specific machine and the processed mineral are not assessed. Therefore, a method was developed to enable conducting tests that determine the geometric parameters of a pick, the types of materials of the pick body and WC insert as well as the pick wear rate (intensity) in a laboratory workstation. The wear rate (intensity) is described by the C2 index - the smaller is its value, the slower is the pick’s wear. The C2 index has been used to forecast the wear of picks and to determine their unit price and operating costs. This allows for precise determination of investment requirements and a proper selection of the pick.
Źródło:
Przegląd Górniczy; 2020, 76, 9; 1-9
0033-216X
Pojawia się w:
Przegląd Górniczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Parametric factors for the tangential-rotary picks quality assessment
Wskaźniki parametryczne oceny jakości noży styczno-obrotowych
Autorzy:
Krauze, K.
Bołoz, Ł.
Wydro, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/219706.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
quality assessment
tangential-rotary picks
bids
ocena jakości
noże styczno-obrotowe
przetargi
Opis:
Procedure of the quality assessment of tangential-rotary picks used in various types of mining machines, has been described in the present study. Authorial method of the quality assessment of tangential--rotary picks based on examination of geometrical and material factors, including pick wear rate, has been discussed. The method is based on parametrical factors and the described examinations tailored to determined conditions of the machine operations, including user requirements. Testing results collected in form of measurement cards allow selection of the optimal pick, including the influence of chosen parameters into the pick wear rate.
Frezujące organy są elementami roboczymi wielu maszyn takich jak górnicze kombajny ścianowe i chodnikowe, frezarki pracujące w przemyśle skalnym oraz frezarki drogowe i spągowe. Urabianie organami wyposażonymi w noże styczno-obrotowe znajduje obecnie wiele zastosowań do skrawania węgla, rud metali, skał, betonu oraz asfaltu. Noże te wyparły starsze rozwiązania, czyli noże styczne oraz promieniowe, dzięki większej trwałości oraz zachowaniu podczas eksploatacji odpowiedniego kształtu ostrza czyli prawidłowych kątów skrawania. Maszynom urabiającym, a w szczególności kombajnom ścianowym oraz chodnikowym stawia się coraz bardziej restrykcyjne wymagania dotyczące wydajności, niezawodności, bezpieczeństwa i komfortu pracy załogi. W celu zapewnienia prawidłowej pracy maszyny należy w pierwszym rzędzie zadbać o prawidłowy dobór narzędzi skrawających wraz z uchwytami nożowymi oraz organem urabiającym. Mając na uwadze procedury przetargowe oraz prawo zamówień publicznych obowiązujące w Polsce opracowano taki sposób badania noży, aby możliwe było jednoznaczne wybranie najlepszej oferty przy zachowaniu jak najniższej ceny. Wskaźniki oceny jakości noży zostały sparametryzowane, dzięki czemu możliwe jest dostosowanie opracowanych procedur do badania noży styczno-obrotowych stosowanych do zbrojenia organu dowolnej maszyny urabiającej pracującej w dowolnych warunkach. Nóż styczno-obrotowy podczas eksploatacji jest elementem będącym bezpośrednio w kontakcie z urabianą calizną. Nóż mocowany jest w uchwycie przyspawanym do organu frezującego będącego częścią maszyny urabiającej. Prawidłowa praca samego noża uzależniona jest od parametrów geometrycznych organu i uchwytu, parametrów kinematycznych maszyny urabiającej oraz organu jak również parametrów materiałowych uchwytu. Dopiero gdy parametry te są poprawnie dobrane oraz zachowane możliwe jest zapewnienie prawidłowych warunków pracy noża. Wtedy też jego jakość ma duży wpływ na realizację procesu skrawania, a przede wszystkim na energochłonność oraz trwałość. Zagadnienia teoretyczne związane z procesem frezowania nożami styczno-obrotowymi są podstawą do opracowania metody oceny ich jakości. Jednak w pierwszej kolejności konieczne jest sprecyzowanie odpowiednich założeń, które przedmiotowa metoda musi spełniać: możliwość porównywania jakości wykonania noży, możliwość kontroli utrzymania jakości dostarczanych noży, możliwość zastosowania do prawa zamówień publicznych, parametryczność pozwalająca na dostosowanie do różnych warunków pracy. Uwzględniając istotne z punktu widzenia prawidłowej pracy noży styczno-obrotowych czynniki określono następujące elementy oceny jakości noży: pomiar parametrów geometrycznych całego noża oraz samego węglika spiekanego, badania parametrów materiałowych korpusu noża, badania parametrów materiałowych ostrza, pomiar twardości części roboczej i chwytowej korpusu, pomiar twardości ostrza, określenie szybkości zużycia noża w warunkach laboratoryjnych. Mając powyższe na uwadze zaproponowano przeprowadzenie badań w trzech etapach [1,7]: pomiar parametrów geometrycznych noży styczno-obrotowych, badania parametrów materiałoznawczych noży styczno-obrotowych, badania szybkości zużycia noży styczno-obrotowych. Prawidłowa praca noży styczno-obrotowych gwarantuje ich wysoką trwałość oraz wpływa na trwałość organów frezujących przy niskiej energochłonności procesu, małym zapyleniu oraz iskrzeniu. Jednak uzyskanie takiego rezultatu wymaga poprawnie dobranych parametrów kinematycznych i geometrycznych organu wraz z całą maszyną urabiającą oraz parametrów geometrycznych i materiałowych noży wraz z uchwytami. Aby osiągnąć założony cel trzeba zadbać o zgodność wymienionych parametrów z przyjętymi w fazie projektowania, czyli uzyskać jak najwyższą jakość produktu. Poprzez jakość noży należy rozumieć spełnienie stawianych wymagań oraz jak najwyższą trwałość. Przedstawiona procedura badania jakości noży styczno-obrotowych została obecnie wdrożona w trzech polskich spółkach węglowych. Podczas czterech przetargów wybrano noże dla ponad dziesięciu kopalń. Podczas tych badań przebadano łącznie ponad czterdzieści typów noży dostarczanych przez pięciu różnych producentów.
Źródło:
Archives of Mining Sciences; 2015, 60, 1; 265-281
0860-7001
Pojawia się w:
Archives of Mining Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zwiększenie odporności na zużycie ścierne noży kombajnowych
The increasing wear resistance of cutting picks
Autorzy:
Krauze, K.
Mucha, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/164984.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
Tematy:
zużycie ścierne
technologie napawania
pierścienie węglikowe
obróbka cieplna
noże promieniowe
noże styczno-obrotowe
abrasive wear
technologies of cladding
sintered carbide rings
heat treatment
radial picks
tangential-rotary picks
Opis:
W artykule przedstawiono problemy związane z zużyciem ściernym noży kombajnowych podczas mechanicznego urabiania skał trudno urabianych oraz sposoby jego ograniczenia. Omówione zostały czynniki, które mają największy wpływ na ten proces. Przedstawiono sposoby zwiększania odporności na ścieranie korpusów, jak i ostrzy noży. Omówiono metody związane z napawaniem części roboczej korpusu noża, zabezpieczenie dodatkowym pierścieniem węglikowym części atakującej noża oraz zastosowanie obróbki cieplnej. Przedstawiona została metoda prowadzenia badań stanowiskowych noży w aspekcie szybkości ich zużycia, pozwalająca na ocenę ich trwałości oraz wyniki badań noży promieniowych i styczno-obrotowych.
This paper presents the problems associated with the abrasive wear of cutting picks during mechanical cutting of hard rock, and ways of reducing it. The factors that have the greatest impact on this proces have been discussed herein. The paper also describes the methods of increasing resistance to abrasion bodies of picks. The methods connected with cladding of the working part of the pick, securing with an additional sintered carbide ring and applying heat treatment have been shown. One can find the presented method of conducting the laboratory researches of picks in terms of the speed of their wear and the evaluation of their durability and the results of the researches of the radial and tangential-rotary picks.
Źródło:
Przegląd Górniczy; 2016, 72, 1; 63-67
0033-216X
Pojawia się w:
Przegląd Górniczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena jakości noży styczno-obrotowych na potrzeby zamówień publicznych
Quality assessment of conical picks for public procurement purposes
Autorzy:
Bołoz, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1841105.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
STE GROUP
Tematy:
noże styczno-obrotowe
wybór oferty
przetargi publiczne
trwałość
conical picks
offer selection
public tenders
durability
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badań jakości handlowych noży styczno-obrotowych na potrzeby realizacji procedur przetargowych zgodnie z prawem zamówień publicznych w Polsce. Przedstawione badania noży są jednymi z nielicznych, które w praktyce pozwalają na wybór oferty na podstawie obiektywnie wyznaczonych liczbowych wskaźników określających jakość produktu a nie jedynie na podstawie ceny. Dzięki temu zamawiający może decydować jaki udział w ocenie oferty stanowić ma cena a jaki jakość. Wymagane w przetargu parametry geometryczne oraz materiałowe, w przypadku braku spełnienia są podstawą do odrzucenia danej oferty noży. Parametrem liczbowym wpływającym na ocenę końcową oferty jest szybkość zużycia noży. Przedstawiono wyniki badań parametrów geometrycznych, materiałowych oraz szybkości zużycia 48 kompletów noży, przeprowadzone dla przetargu składającego się z 14 zadań. Przetarg przeprowadzono dla 6 kopalni podziemnych jednej ze spółek węglowych. Do wybranych zadań w przetargu swoją ofertę zgłosiło 5 producentów.
The article presents the results of a study on the quality of conical picks for the purposes of tender procedures in accordance with the public procurement law in Poland. The pick studies presented here are one of the few that in practice allow the selection of an offer based on objectively determined numerical indicators defining the quality of the product and not only on the basis of price. Thanks to this, the contracting party can decide the relevance of price and quality in their evaluation of a pick. The geometrical and material parameters required in a tender, if not met, are the basis for rejecting a given offer of picks. The numerical parameter influencing the final evaluation of the offer is the picks' rate of wear. The article presents the results of studies on geometric parameters, material parameters and the rate of wear of 48 sets of picks conducted for a tender consisting of 14 tasks. The tender was conducted for 6 underground mines of a coal company. Five producers submitted their offers for selected tasks in the tender.
Źródło:
Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji; 2019, 8, 1; 115-125
2391-9361
Pojawia się w:
Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Diagnostics of breakdown of cutting head of the Π110-04 type heading machine
Ocena uszkodzeń noży skrawających podłużnej głowicy urabiającej typu Π110-04, kombajnu chodnikowego
Autorzy:
Shabaev, O. E.
Bridun, I. I.
Moroz, O. K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/409663.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
STE GROUP
Tematy:
heading machine
cutting unit
cutting-tools
abrasive wear
diagnostics
kombajn
głowica urabiająca
noże
zużycie ścierne
diagnostyka
Opis:
The operation of a heading machine with an out-of-work cutting tool can cause essential reduction of the machine element resource. The diagnostics of the cutting tool breakdown on the longitudinal axial cutting head in the real – time mode can be implemented on the basis of the spectral decomposition of the current of the cutting engine of the cutting unit. The ratio of the coefficients of the spectral decomposition corresponding to the cutting head rotation frequency and its threefold value can be the parameter under the diagnosis.
Zużycie noży skrawających głowicy urabiającej kombajnu chodnikowego może spowodować istotne pogorszenie parametrów jego pracy. Ocena stopnia zużycia tych noży mocowanych na podłużnej głowicy urabiającej może zostać przeprowadzona w czasie rzeczywistym na podstawie rozkładu widmowego parametrów pracy głowicy. Jako parametr diagnostyczny zaproponowano wykorzystanie współczynnika wyznaczonego w oparciu o rozkład widmowy częstotliwości obrotowej głowicy urabiającej.
Źródło:
Management Systems in Production Engineering; 2017, 2 (25); 93-96
2299-0461
Pojawia się w:
Management Systems in Production Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skarby z lamusa. Ciekawe materiały z miejscowości Łady Nowe, pow. sochaczewski
Dusted-off Treasures. Interesting Artefacts from the Village of Łady Nowe, Sochaczew County
Autorzy:
Czarnecka, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2048959.pdf
Data publikacji:
2021-12-20
Wydawca:
Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie
Tematy:
zapinka
młodszy okres przedrzymski
umbo
nietypowe noże
Late Pre-Roman Period
brooches
atypical knives
shield-bosses
Opis:
W 1938 do zbiorów Państwowego Muzeum Archeologicznego przekazano zabytki pochodzące z miejscowości Łady Nowe, pow. sochaczewski. Są to dwa niewielkie naczynia gliniane[ryc. 8; 9], żelazna zapinka [ryc. 1], dwa noże [ryc. 2; 3], grot [ryc. 4], uszkodzone umbo [ryc. 5; 6], oraz kawałki nadtopionej blachy brązowej, zapewne pozostałości naczynia brązowego. [ryc. 7] Najwcześniejszą chronologię ma żelazna zapinka o konstrukcji środkowolateńskiej zbliżona do odmiany B wg J. Kostrzewskiego, zdobiona kulką i głębokim wgłębieniem na nóżce, które mogło służyć do zamocowania dodatkowego elementu zdobniczego – kawałka koralu, szkła albo kości. Najbliższe analogie to zapinka z grobu popielnicowego w Wilczej Wólce, pow. piaseczyński [ryc. 10:1] i fibula z Gradowa, pow. radziejowski [ryc. 10:2]. Są one najprawdopodobniej importami z kręgu cywilizacji celtyckiej. Znaleziska z ziem polskich, datowane na fazę A1, wiązane są często z kulturą jastorfską. Nietypowym znaleziskiem jest uszkodzony, nóż żelazny, o szerokim ostrzu z prostym tylcem przechodzącym w tulejkę. [ryc. 2] Podobne narzędzie znaleziono na datowanym na młodszy okres przedrzymski cmentarzysku kultury przeworskiej w Zagorzynie, pow. kaliski.[ryc. 11:4]. Są spotykane wśród narzędzi celtyckich, choć nie są to znaleziska częste. [ryc. 11:3] Analogie do noża z tulejką pochodzą też z cmentarzyska Kraghede, w północnej Jutlandii. W grobach A i 8 znaleziono podobne przedmioty [ryc. 11:1] Związki tzw. grupy Kraghede z kulturą przeworską i jastorfską są potwierdzone w ceramice, być może jest to kolejny przykład tych nawiązań. Funkcja tych noży pozostaje niejasna. Mogły być symbolem prestiżu służąc, zdaniem niektórych badaczy, do ćwiartowania zwierząt ofiarnych albo do dzielenia mięsa na ucztach. Znaleziska z Kraghede zostały określone jako one-edged lance head. Mogło to być też wyspecjalizowane narzędzie o nieznanej obecnie funkcji. Zachowany fragmentarycznie drugi nóż z Ład Nowych ma szerokie ostrze i jednostronnie wyodrębniony trzpień do rękojeści. Datowany jest na młodszy okres przedrzymski. [ryc. 3] Z żelaznego grotu zachowana jest tylko tulejka i fragment liścia tak niewielki, że nie można określić jego kształtu, typu ani chronologii [ryc. 4]. Z żelaznego umba zachował się tylko fragment kaloty z wąskim, tępo zakończonym kolcem, wmontowanym w otwór w kalocie i zaklepanym od wewnątrz. [ryc. 5; 6] Brak kaloty, kołnierza i nitów utrudnia jednoznaczne określenie typologiczne, a co za tym idzie chronologię tego przedmiotu. Tępo zakończone kolce są charakterystyczne zarówno dla umb datowanych na młodszy okres przedrzymski, określanych jako typ 7, wg typologii D. Bohnsacka, jak i dla umb datowanych na wczesny okres wpływów rzymskich, typ 7a wg M. Jahna. Kolce w egzemplarzach z fazy A3 najczęściej mocowane są do blachy kaloty za pomocą nitów. Technika zgrzewania nie wymagająca użycia nitów jest charakterystyczna dla egzemplarzy z fazy B2 wczesnego okresu wpływów rzymskich, ale była znana i mogła być stosowana już w młodszym okresie przedrzymskim. W miejscowości Łady Nowe najprawdopodobniej istotnie było cmentarzysko ciałopalne kultury przeworskiej, o czym świadczy sposób zniszczenia niektórych przedmiotów. Datowane jest na młodszy okres przedrzymski, może również później. Niestety nie można ustalić zespołów grobowych i omówione bardzo ciekawe znaleziska muszą być traktowane jako kolekcja zabytków.
In 1938, a collection of artefacts from the village of Łady Nowe (currently Łady), Sochaczew County, was presented to the State Archaeological Museum. It consists of two small earthenware vessels (Fig. 8, 9), an iron brooch (Fig. 1), two iron knives (Fig. 2, 3), an iron spearhead (Fig. 4), a damaged iron shield boss (Fig. 5, 6) and melted bronze sheet fragments, probably from a vessel (Fig. 7). The earliest-dating artefact is the iron brooch of the Middle La Tène construction, resembling Kostrzewski variant B. It is decorated with a round knob and a distinct depression on the foot, which could have been used to affix an additional decorative element – a piece of coral, glass or bone. Its closest analogies are a brooch from a cremation grave at Wilcza Wólka, Piaseczno County (Fig. 10:1) and a fibula from Gradowo, Radziejów County (Fig. 10:2), dated to phase A1. They are most probably imports from the Celtic culture circle; in Poland, they are attributed to the Jastorf Culture. The damaged iron knife with a wide blade and straight back transitioning into a socket (Fig. 2) is an unusual find. A similar tool was found at the Przeworsk Culture cemetery at Zagorzyn, Kalisz County, which is dated to the Late Pre-Roman Period (Fig. 11:4). Such knives are encountered among Celtic tools, although they are not common finds (Fig. 11:3). Their function remains unclear. They may have been a symbol of prestige, used, according to some researchers, to quarter sacrificial animals or cut meat at feasts. Other analogies to the socketed knife come from graves A and 8 (Fig. 11:1) at the Kraghede cemetery in northern Jutland; however, there they were described as a one-edged lance head. It may also have been a specialised tool of currently unknown purpose. The associations of the so-called Kraghede group with the Przeworsk and Jastorf Cultures are confirmed in pottery, and, perhaps, this is another example of these connections. The fragmentarily preserved second knife from Łady Nowe has a wide blade and tang defined on one side (Fig. 3). It is dated to the Late Pre-Roman Period. In the case of the iron spearhead, only the socket and a fragment of the blade have been preserved; the latter is so small that its shape, type and chronology cannot be determined (Fig. 4). The iron shield boss survives only in a fragment of the dome with a narrow, blunt spike, which was inserted into a hole in the dome and hammered flat on the inside (Fig. 5, 6). The lack of the dome, flange and rivets makes it difficult to clearly determine the typology and, in turn, the chronology of this object. Blunt spikes are characteristic of both the shield bosses dated to the Late Pre-Roman Period, identified as Bohnsack type 7, as well as the ones representing Jahn type 7a and dating to the Early Roman Period. In the case of phase-A3 specimens, spikes are usually riveted to the dome. The welding technique, which did not require rivets, is characteristic of specimens from phase B2 of the Early Roman Period; however, it was known and may have been used already in the Late Pre-Roman Period. The archaeological site from Łady Nowe was most probably a cremation cemetery of the Przeworsk Culture, as some of the objects were burnt. It is dated to the Late Pre-Roman Period, possibly also later. Unfortunately, the very interesting finds discussed here cannot be allocated to grave assemblages and must be treated as an artefact collection.
Źródło:
Wiadomości Archeologiczne; 2021, LXXII, 72; 159-170
0043-5082
Pojawia się w:
Wiadomości Archeologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena właściwego doboru rękawic ochronnych do prac z nożami ręcznymi - badania ankietowe
Evaluating proper selection of protective gloves for work involving hand knives - on the basis of questionnaire surveys
Autorzy:
Irzmańska, E.
Majchrzycka, K.
Stefko, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/181329.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
badanie ankietowe
rękawice ochronne
przepisy prawne
noże
oznakowanie
opinion polls
protective gloves
legal regulation
knives
marking
Opis:
W artykule dokonano oceny właściwego doboru rękawic ochronnych do prac z nożami ręcznymi na podstawie ankiet skierowanych do 102 zakładów pracy, m.in. produkcji i przetwórstwa mięsnego, przetwórstwa rybnego, przetwórstwa artykułów z tworzyw sztucznych, firm meblarskich i tapicerskich oraz producentów pieczarek. Ankietowanych pytano o rodzaje rękawic stosowanych przy pracach z nożami ręcznymi w zależności od ryzyka urazów rąk oraz o oznakowanie stosowanych rękawic znakami graficznymi oznaczającymi rodzaj zagrożeń, przed którymi chronią rękawice. Na podstawie wyników badań można wnioskować, że w wielu badanych przypadkach nie zastosowano do ochrony rąk odpowiednich rękawic. Publikacja powstała na podstawie badań ankietowych przeprowadzonych wspólnie przez Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy i Państwową Inspekcję Pracy na terenie działania pięciu Okręgowych Inspektoratów Pracy w Bydgoszczy, Kielcach, Krakowie, Poznaniu i Szczecinie.
This article provides an evaluation of proper selection of protective gloves for work involving hand knives on the basis of questionnaires administered in 102 plants, e.g., meat production and processing plants, fish processing plants, plastic products processing plants, furniture and upholstery firms, and mushroom farms. The respondents were asked about the types of gloves used for work involving hand knives in relation to the risk of hand injuries, and the labelling of gloves according to the kinds of threat against which they provided protection. Given the study it findings it may be conduded that in many cases inadequate protective gloves were used for hand protection This publication is based on questionnaire surveys conducted by the Central Institute for Labour Protection - National Research Institute in conjunction with the National Labour Inspectorate within the operating areas of five Regional Labour Inspectorates in Bydgoszcz, Kielce, Kraków, Poznań, and Szczecin.
Źródło:
Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2011, 9; 14-17
0137-7043
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies