Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Karol Irzykowski" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 16
Tytuł:
„Wzruszenie trwalsze niż ściany gmachów obróconych w gruz”. Między tradycją a nowoczesnością: Irzykowski wobec Żeromskiego
‘Emotion more lasting than great walls turned to rubble’. Between tradition and the modern: Irzykowski on Żeromski
Autorzy:
Panek, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041975.pdf
Data publikacji:
2016-11-17
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Karol Irzykowski
Stefan Żeromski
literary criticism
Opis:
This paper shall discuss Karol Irzykowski’s views on the prose work of Stefan Żeromski. The shifting nature of the former towards the latter – author of Ludzie Bezdomni [The Homeless] 1899 – shall be examined; ones that changed from criticism to approval. In this context Irzykowski’s critical concept developed in his collection of essays, Czyn i słowo [Action and the Word] 1913, shall be taken into account and it shall also be argued that Irzykowski’s polemical discourse in respect to Żeromski was an integral part of his literary manifesto.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2016, 27; 283-308
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyjemność lektury
Pleasure of reading
Autorzy:
Bulanowski, Marek Oktawian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1390365.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Henryk Markiewicz
Karol Irzykowski
literatura
interpretacja
Opis:
Henryk Markiewicz’s book Czytanie Irzykowskiego [Readings of Irzykowski] is a collection of studies dedicated to the work of a leading Polish modernist critic who was also an influential theorist, historian of literature and author of the experimental novel titled Pałuba. Although this collection does not constitute a monograph on Karol Irzykowski’s work, the variety of methodological approaches that are presented in the articles reveals Markiewicz’s characteristic interests and shows that contemporary literary studies focus on reading and history rather than theory (P. de Man). These studies were influenced by the ideas of Russian formalists (B. Eichenbaum), semiotics and Marxism; however, Markiewicz does not faithfully adhere to any methodological school. Above all, his studies show that he is interested in literariness, literary works of art, the history of ideas and correct interpretation.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2014, 22; 263-267
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Clarity is a Fiction Made of the Fabric of Chaos”: Irzykowski Nonunderstandableness
Autorzy:
Panek, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/579184.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Karol Irzykowski
literary criticism
polemics
“nonunderstandableness”
Opis:
The paper deals with a famous critical controversy of Poland’s interbellum period, the polemic about what Karol Irzykowski called “nonunderstandableness,” stirred up by his article Niezrozumialstwo (1924). Begun on the pages of the weekly “Wiadomości Literackie”, the controversy continued in other periodicals in essays by eminent writers and critics of the time (including T. Peiper, J. Przyboś, S. I. Witkiewicz, J. Ujejski, J.N. Miller, J. Hulewicz and J. Brzękowski) until the outbreak of the World War II. Its importance in the history of the nation’s literary criticism between the wars consists not only in that it promoted the category of “nonunderstandableness”, which has since then become an essential “figure of the reading” of the literary texts of that period (W. Bolecki), but also in Irzykowski’s penetrating campaign employing this category, which diagnosed and exposed the recondite affinity of the literary aesthetic principles and strategies of Young Poland and the later avant-garde. The aim of the paper is to explain Irzykowski’s attitude within this controversy: (1) to identify the personal and abstract, explicitly and implicitly named targets of his attack; (2) to place the category of “nonunderstandableness” within the system of the writer’s opinions from the area of literary criticism; and (3) to interpret the paradoxical manner in which he conducted his critical dispute.
Źródło:
Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2018, 61, 3(127); 71-88
0084-4446
Pojawia się w:
Zagadnienia Rodzajów Literackich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowy żar Kuźni bluźnierstw
The new fervour in Kuźnia bluźnierstw
Autorzy:
Lam, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1389388.pdf
Data publikacji:
2016-03-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Karol Irzykowski
aphorism
literary criticism dispute
Opis:
The article discusses a collection of Karol Irzykowski’s aphorisms entitled Kuźnia bluźnierstw (The Forge of Blasphemy, 1911, printed as a book in 1913), its role against the trends of the times, especially Nietzsche’s philosophy and psychoanalysis, the importance of social rebellions, national uprisings and artistic revolutions (“blaspheming”, “bravado”, “pioneering”, audiacia civilis). In the subsequent part of the article, the author discusses the topicality of a critic’s theses in relation to the contemporary disputes over the content and the language of the argumentation. The author has placed pragmatism at the centre of the considerations, with special emphasis placed on intellectual and artistic deeds, antecedent awareness and its caricature i.e. usurpation. This is concisely put in the following aphorism: “Genuine faith feeds on lack of faith; it only lives because it is constantly restored”.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2015, 26; 219-228
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Il futurismo polacco nella critica letteraria dell’epoca
Polish Futurism in Literary Criticism of the Early Twentieth Century
Autorzy:
De Carlo, Andrea F.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28409110.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Associazione Italiana Polonisti (AIP)
Tematy:
Polish Futurism
Literary criticism
Stefan Żeromski
Snobbery and Progress
Karol Irzykowski
Opis:
The article analyses the critical voices raised against the young poets and artists who promoted Futurism in Poland during the first half of the Twentieth century. Futurist manifestos influenced the new Polish poetry, stimulating a lively debate among intellectuals of the calibre of Stefan Żeromski and Karol Irzykowski. In general, the coeval criticism of Polish Futurism focused on three main points: the lack of originality and servile imitation of foreign literary models; the repudiation of the past and national traditions; Futurism as an expression of ideologies such as Fascism in Italy and Bolshevism in Russia. In this article, specific attention is devoted to an analysis of the essay Snobizm i postęp (Snobbery and Progress, 1923) by Żeromski. The writer, criticising Polish imitators of Russian Futurism, affirmed that Polish literature and culture, in the context of national reconstruction after three partitions of Poland, needed to maintain its natural connection with the past and at the same time, without losing its national nature, to weave some universal suggestions into the plot of purely Polish themes. The goal of this article is to reveal that Żeromski and Irzykowski’s critical stance towards the Polish Futurists, which influenced the critics of the next generation, was dictated by a shallow analysis of Futuristic works and by their inability to understand Futuristic efforts to modernise Polish art and literature.
Źródło:
pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi; 2016, 7; 61-76
2384-9266
Pojawia się w:
pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczne granice klerkizmu i optyki estetycznej? Na przykładzie artykułów Karola Irzykowskiego w „Kurierze Porannym” i ich nieznanej recepcji w prasie polsko-żydowskiej
Social Limits of ‘Clerkism’ and the Aesthetic Perspective?: The Case of Karol Irzykowski’s Articles in “Kurier Poranny” and Their Little Known Reception in the Polish-Jewish Press
Autorzy:
Sadkowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407692.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Karol Irzykowski
klerkizm
antysemityzm
estetyzacja polityki
‘clerkism’
anti-Semitism
aestheticisation of politics
Opis:
Artykuł dotyczy jednego z wątków recepcji twórczości Karola Irzykowskiego lat trzydziestych XX w. – oskarżenia o antysemityzm przez publicystów prasy polsko-żydowskiej. Na podstawie analizy elementów formy literackiej i języka przywołanych artykułów autorka pokazuje estetyczną strategię klerka – Irzykowskiego i jej granice w odniesieniu do zjawisk społecznych i politycznych.
The article concerns Karol Irzykowski’s alleged ant-Semitic inclinations, one of the issues revolving around the reception of his literary work of the 1930s that was leveled at him by the journalists of the Polish-Jewish press. Based on the analysis of the elements of the literary form and the language of the articles in question, the author shows the aesthetic strategy of Irzykowski posing as a ‘clerk’ and its limits in relation to social and political phenomena.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2023, 13 (16); 309-322
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Do Not Throw Down the Glove Before Me, or You Shall Be Cold”. The Aphorisms of Karol Irzykowski
"Nie rzucaj mi rękawicy, bo ci będzie zimno". Aforyzmy Karola Irzykowskiego
Autorzy:
Panek, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/579172.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Karol Irzykowski
aphorism
maxim
literary critic
intertextuality
aforyzm
maksyma
krytyka literacka
interteksualność
Opis:
The article discusses Karol Irzykowski as an aphorist, focusing on the discord between the critic’s intensive practice of the aphorism and his scathing condemnation of the form of the aphorism, which in his opinion was an instance of simplified, apodictic thinking. The aim of the article is to attempt to explain what justifies the frequent use of the aphorism by a writer who did not appreciate this device; what shape Irzykowski’s aphorisms took against the background of the tradition of the genre; and, finally, what is their function in his writing and what they prove. Irzykowski’s skeptical attitude to this form of statement stems from his epistemological beliefs and provides both a basis for his modifications of the genre and the keystone of cycles of intertextually related aphorisms which the present author has identified in dispersed yet thematically connected pieces by this critic.
Artykuł traktuje o Karolu Irzykowskim jako aforyście, koncentrując się na paradoksie rysującym się pomiędzy jego intensywną aforystyczną praktyką a jednoczesną zjadliwą krytyką tego gatunku - przykładu uproszczonego, apodyktycznego myślenia. Celem artykułu jest próba wyjaśnienia, co uzasadnia częste stosowanie aforyzmów przez pisarza, który nie cenił tego "pisarskiego narzędzia"; jaki kształt mają aforyzmy Irzykowskigo na tle tradycji gatunku; i wreszcie, jaką pełnią funkcję w tekstach autora. Sceptyczne podejście Irzykowskiego do tej formy literackiej wynika z jego przekonań epistemologicznych i tym samym determinuje autorską modyfikację gatunku.
Źródło:
Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2015, 58/115 z. 1; 57-73
0084-4446
Pojawia się w:
Zagadnienia Rodzajów Literackich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Demoniczna teoria kultury. „JKB-Demon” Karola Irzykowskiego i „Leon Chwistek – Demon Intelektu” Stanisława Ignacego Witkiewicza
Demonic Theory of Culture: Karol Irzykowski’s “JKB-Demon” and Stanisław Ignacy Witkiewicz’s “Leon Chwistek – Demon Intelektu”
Autorzy:
Kącka, Eliza
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407703.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
demonizm
pamflet
Karol Irzykowski
Stanisław Ignacy Witkiewicz
dwudziestolecie
demonism
pamphlet
interwar period
Opis:
Dwa pamflety, mające w tytule demonizm – JKB-Demon Karola Irzykowskiego i Leon Chwistek – Demon Intelektu Stanisława Ignacego Witkiewicza – należą do ważnych polemik dwudziestolecia, a wśród nich: do ambitnych przedsięwzięć poznawczych. Studium relacjonuje w trybie porównawczym zmagania Irzykowskiego i Witkiewicza z przygniatającymi autokreacjami Juliusza Kadena-Bandrowskiego i Leona Chwistka. Nieprzeniknione cechy osobowości tych ostatnich, rzutujące na ich dzieła, okazują się intelektualnym wyzwaniem godnym tytułowego epitetu. Zgłębiając – oprócz dokonań swoich przeciwników – także własną odrazę i fascynację, każdy z krytyków uświadamia sobie, że ogólna znajomość natury ludzkiej jest bezradna wobec zagadki „demonizmu”. Autorka stawia tezę, że dla umysłów ukształtowanych w dyscyplinie racjonalnej schyłku XIX w. nieuchwytny okazał się fenomen osobowości antynomicznych, „proteuszowych”. Choć ów niepokojący typ osobowości zgłębiała literatura (Stawrogin Fiodora Dostojewskiego, Kurtz Josepha Conrada), autorzy pamfletów okazują się niegotowi na konfrontację z nim w realnym życiu.
Karol Irzykowski’s “JKB-Demon” [JKB-Demon] and “Leon Chwistek – Demon Intelektu” [Leon Chwistek – Demon of the Intellect] by Stanisław Ignacy Witkiewicz, two pamphlets referring in their titles to demonism, belong to crucial polemical publications of the interwar period and within that group of publications constitute ambitious cognitive endeavours. This study compares the strife Irzykowski and Witkiewicz had to cope with to take in the overwhelming selfcreations of Juliusz Kaden-Bandrowski and Leon Chwistek. The inscrutable personalities of the latter two reflected in their works turned out to be an intellectual challenge worthy of the epithets used in both titles. Exploring their own abhorrence and fascination alongside their opponents’ achievements, both critics realised that a general familiarity with human nature was helpless when faced with the puzzle of ‘demonism.’ The author assumes that the phenomenon of antinomian, ‘Protean’ personalities remained beyond the grasp of minds shaped by the rational discipline of the late nineteenth century. Although literature has already studied this disturbing personality type (Dostoevsky’s Stavrogin, Conrad’s Kurtz), the authors of the pamphlets turned out to be unprepared to confront it in real life.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2023, 13 (16); 339-354
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karol Irzykowski i „królewski łachman”. Przyczynek do nienapisanej książki o Polskiej Akademii Literatury
Karol Irzykowski and His “Królewski Łachman”: A Contribution to an Unwritten Book on the Polish Academy of Literature
Autorzy:
Zawiszewska, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407685.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Karol Irzykowski
krytyka literacka 1918–1939
Polska Akademia Literatury
literary criticism 1918–1939
Polish Academy of Literature
Opis:
Artykuł syntetyzuje rozproszone w relacjach wspomnieniowych i tekstach naukowych informacje: o roli Karola Irzykowskiego w prasowym sporze z lat 1918–1929 o projekty i statuty instytucji, które miały organizować życie literackie i chronić interesy zawodowe pisarzy (Polska Akademia Literatury, Izba Literacka), a także o jego pracy w Polskiej Akademii Literatury istniejącej w latach 1933–1939. Informacje te odsłaniają dynamicznie zmieniające się poglądy Irzykowskiego na Akademię, której projekty recenzował, statut współtworzył, a następnie odrzucił, powołanie jej do istnienia przyjął z rezygnacją, ale własną do niej nominację zaakceptował. Ostatecznie okazał się najbardziej zaangażowanym, a zarazem najmniej poważanym przez innych akademików członkiem tej instytucji.
This article synthesises information scattered in memoirs and academic texts on Karol Irzykowski’s role he played in the press dispute in the period of 1918–1929 over the drafts and statutes of institutions such as the Polish Academy of Literature or the Literary Chamber, which were supposed to organise literary life and protect professional interests of writers, and also on his commitment to the Polish Academy of Literature, which operated between 1933 and 1939. The collected information reveals Irzykowski’s dynamically changing attitudes towards the institution of the Academy – he reviews its drafts, co-writes its statute, which he then declines, approves of its establishing, yet with resentment, only to accept his own appointment to become its member. All in all, Irzykowski turned out to be the most committed member of the institution, yet at the same time the least respected by other fellow academics.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2023, 13 (16); 257-276
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Idea studia dla młodych filmowców. Studio Munka – powstanie, działalność i produkcyjny dialog z przeszłością
The Idea of a Studio for Young Filmmakers: Munk’s Studio – Establishment, Activity and the Production Dialogue with the Past
Autorzy:
Sowiński, Emil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341061.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Studio Munka
Studio Filmowe im. Karola Irzykowskiego
produkcja filmowa
Munk's Studio
Karol Irzykowski Film Studio
film production
Opis:
Artykuł jest próbą zrekonstruowania powstania oraz analizą działalności i strategii programowej – założonego w 2008 r. przy Stowarzyszeniu Filmowców Polskich – Studia Munka. Podstawowe pytanie badawcze, jakie stawia sobie autor tekstu, dotyczy dialogu produkcyjnego między pokoleniami, których przedstawiciele byli inicjatorami powstania studiów mających produkować filmy młodych reżyserów. A zatem: jak idea Studia Munka koresponduje z – zasłużonymi dla historii polskiego kina – instytucjami filmowymi, takimi jak zespoły filmowe, Studio Filmowe im. Karola Irzykowskiego czy Filmowe Studio Młodych im. Andrzeja Munka, działające na przełomie lat 70. i 80. w strukturach TVP?
The article is an attempt to reconstruct the creation and analyse the activity and strategy of the Munk’s Studio, created in 2008 by the Polish Filmmakers Association. The basic research question posed by the author of the text concerns the dialogue on film pro- duction between the generations, whose representatives were the initiators behind the opening of the studio dedicated to the production of work by young film directors. So how does the idea of Munk’s Studio correspond with the - meritorious for the history of Polish cinema - film institutions, such as Film Groups, Karol Irzykowski Film Studio or Film Studio for the Young named after Andrzej Munk, and operating at the turn of the 1970s and 1980s in the structures of Polish Television?
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2018, 103; 54-64
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zdziwienia Henryka Markiewicza
Autorzy:
Urbanowski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/639157.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Markiewicz Henryk, krytyka literacka, teoria literatury, polemika, Irzykowski Karol
Opis:
Henryk Markiewicz’s Marvellings The review discusses Henryk Markiewicz column Moje zdziwienia [My Marvellings] run in “Wielogłos” since 2008. Markiewicz commented on current events at the academia and literary criticism. This column was an outstanding example of Markiewicz’s knowledge and critical and analytical abilities. In Moje zdziwienia he fought against academic incompetence, obscurity, ignorance, irresponsibility and opportunism. He was an excellent polemist. His column also proved Markiewicz’s sense of humor and literary skills. As Maciej Urbanowski suggests Markiewicz’s activity resembled in some ways that of Karol Irzykowski, one of the most independent Polish literary critics in 20th century.
Źródło:
Wielogłos; 2014, 1(19)
2084-395X
Pojawia się w:
Wielogłos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
(Niebyła) debata o (nie)dojrzałości kultury: Karol Irzykowski wobec Tadeusza Boya-Żeleńskiego
Autorzy:
Chmurski, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/638979.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Irzykowski Karol, Żeleński Tadeusz (Boy), krytyka literacka, niedojrzałość kulturowa, Beniaminek
Opis:
A debate on cultural (im)maturity (that didn’t take place): Karol Irzykowski and Tadeusz Boy-żeleńskiThe article proposes an analysis of Karol Irzykowski’s Benjaminek (Benjamin, 1932), a stud and an attack on Tadeusz Boy-żeleński’s activity and writings as well as the reaction of the criticized author. The former’s work reveals to be rather an extensive defence of Irzykowski’s critical writings, and the latter’s answer – a pamphlet. Finally, their dialogue that didn’t take place is situated in the context of Polish (and Central-European) cultural immaturity.
Źródło:
Wielogłos; 2015, 4(26)
2084-395X
Pojawia się w:
Wielogłos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spór jako „okazja do samookreśleń”. Julian Przyboś wobec Karola Irzykowskiego w dwudziestoleciu międzywojennym
A Dispute as an ‘Opportunity for Self-Determination’: Julian Przyboś Versus Karol Irzykowski in the Interwar Period
Autorzy:
Kwiatkowska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407686.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
spór o metaforę
awangarda krakowska
polemiki dwudziestolecia międzywojennego
Karol Irzykowski
Julian Przyboś
dispute over metaphor
the Kraków avant-garde
polemics of the interwar period
Opis:
W artykule ukazano, w jaki sposób kształtował się i ewoluował stosunek Juliana Przybosia do Karola Irzykowskiego. Przyboś jako młody poeta awangardy krakowskiej postrzegał Irzykowskiego jako uznanego krytyka i pisarza o dużym autorytecie. W jego poglądach cenił szczególnie krytyczny stosunek do młodopolszczyzny, odrzucenie wtórności i poszanowanie oryginalności dokonań literackich. Gdy pod koniec lat dwudziestych Irzykowski w Walce o treść zarzucił awangardzistom nadużywanie metafor, jako pierwszy odpowiedział Tadeusz Peiper. Przyboś opublikował wówczas artykuł Terminus a quo..., w którym omówił książkę Irzykowskiego i podjął z nią polemikę. Argumentację rozwinął w szkicu W walce z „Walką o treść”, zarzucając Irzykowskiemu błędne rozumowanie i celowe niezrozumienie poetyckich konceptów awangardy. Do kolejnej wymiany poglądów między wielkimi oponentami doszło w ramach dyskusji wokół cyklu artykułów Irzykowskiego Wycieczki w lirykę. Przyboś odpowiedział na nie Uwagami o nowej liryce – artykułem, w którym nie tylko polemizuje z Irzykowskim, ale formułuje też własną koncepcję poezji. Spór z wybitnym krytykiem, który celnie wskazywał słabe strony awangardowych koncepcji estetycznych, był dla Przybosia okazją do doprecyzowania i zrekapitulowania własnych poglądów, różnych od myśli Irzykowskiego i Peipera. Spory pomiędzy Karolem Irzykowskim i Julianem Przybosiem były odzwierciedleniem idei ścierających się w dwudziestoleciu międzywojennym i stanowiły istotny element życia literackiego.
The article shows how the attitude of Julian Przyboś to Karol Irzykowski developed and evolved. As a young poet of the Kraków avant-garde, Przyboś perceived Irzykowski as a recognized critic and a writer of great authority. In his views, he particularly valued the critical attitude towards the Young Poland movement, the rejection of derivativeness, and respect for the originality of literary achievements. When Irzykowski, at the end of the 1920s in his Walka o treść [The Battle for Content], accused the avant-gardists of abusing metaphors, Tadeusz Peiper was the first to respond. Przyboś then published the article “Terminus a quo.” He discussed Irzykowski’s book and engaged in a polemic with the premises lying at the foundations of the study. He developed his argument in a sketch ‘W walce z Walką o treść’ [Fighting Against The Battle for Content] accusing Irzykowski of erroneous reasoning and deliberate misunderstanding of the poetic concepts of the avant-garde. Another exchange of views between the two great opponents was a part of the discussion around the series of articles of Irzykowski’s ‘Wycieczki w lirykę’ [Lyrical Excursions]. Przyboś answered to them with ‘Uwagi o nowej liryce’ [Comments on the New Lyric] – an essay in which not only does he argue with Irzykowski but also formulates his own concept of poetry. The dispute with the outstanding critic, who pointed accurately to the weaknesses of avant-garde aesthetic ideas, was an opportunity for Przyboś to clarify and summarise his own views, different from Irzykowski and Peiper’s. The disputes and what is more, constituted an essential element of a literary life.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2023, 13 (16); 355-368
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„[...] zawiedli się na mnie, a ja na nich”. Miejsce Irzykowskiego w życiu literackim dwudziestolecia międzywojennego
‘[...] they lost faith in me and I in them’: Irzykowski’s Position in Polish Literary Interwar Period
Autorzy:
Panek, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407702.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Karol Irzykowski
krytyka literacka
spory krytycznoliterackie
polemiki dwudziestolecia międzywojennego
izolacja
samotność
zaangażowanie
outsider
literary criticism
critical literary disputes
polemics of the interwar period
isolation
loneliness
commitment
Opis:
Celem artykułu jest charakterystyka sytuacji Karola Irzykowskiego w dwudziestoleciu międzywojennym i jego paradoksalnej, bo rozgrywającej się w okolicznościach nadzwyczajnej aktywności krytyka, samotności. Znajdującą dziennikową dokumentację frustrację i gorycz krytyka pokazano jako skutek towarzyskich i zawodowych rozczarowań (kulisy rozstań z czasopismami literackimi, sposób funkcjonowania Irzykowskiego w PAL, niepowodzenia na rynku nagród literackich, niesatysfakcjonująca praca stenografisty sejmowego). Dialektykę wyizolowania i zaangażowania przedstawiono natomiast jako konsekwencję cech osobowościowych Irzykowskiego oraz koncepcji krytyki literackiej, opartej na postulacie bezlitosnej demaskacji myślowych przesądów i wypracowanej przez niego już w okresie młodopolskim, jak również konieczną odpowiedź na epistemologiczne i etyczne podstawy światopoglądu klerka (bezwzględny postulat dążenia do prawdy, dyrektywa obnażania obłudnych kryteriów budowania rankingów popularności i uznania). W artykule zaprezentowano stosowane przez Irzykowskiego oraz jego oponentów inwektywy i obelgi, będące świadectwem pełnego ekspresji, wyrazistego i bezceremonialnego stylu krytyki literackiej okresu międzywojennego. Recepcję stylu pisarskiego i sposobu myślenia Irzykowskiego w dwudziestoleciu międzywojennym wskazano jako źródło negatywnej legendy autora Walki o treść.
The aim of the article is to characterise the situation Karol Irzykowski found himself in in the interwar period and his loneliness which appears to be absurd as it was the time of Irzykowski’s extraordinary activity. The feelings of frustration and bitterness that accompanied the critic at that time, which reveal themselves in his journals, are demonstrated as the repercussions of his social and professional disappointments such as parting with literary journals he contributed to, the role he played in Polska Akademia Literatury (Polish Academy of Literature), failing on the literary award front, or the feeling of inadequacy in the job of a stenographer at the Polish Parliament. The reasoning behind Irzykowski’s isolation and engagement, on the other hand, is presented as a consequence of three main factors: Irzykowski’s personality traits, his concept of literary criticism based on relentless disclosure of misconceptions that he had already developed in the period of Young Poland and finally, the necessity to respond to the epistemological and ethical foundations of the clerk’s standpoint, i.e. a radical demand to strive for the truth, or exposition of false criteria for establishing popularity and recognition rankings. The article also refers to the abusive character of the style of the interwar literary criticism used by Irzykowski and his opponents which proves its ferventness, expressiveness, and bluntness. In the period of interwar, this literary criticism writing style and Irzykowski’s way of thinking were implied as the sources of the negative quality the author of Walka o treść [The Battle for Content] was associated with.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2023, 13 (16); 239-255
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność producencka Studia Filmowego im. Karola Irzykowskiego w latach 1981-1989
Film Production in the Karol Irzykowski Film Studio in 1981-1989
Autorzy:
Sowiński, Emil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850895.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Studio Filmowe im. Karola Irzykowskiego
badania kultury produkcji
debiuty filmowe
zespoły filmowe
stan wojenny
Karol Irzykowski Film Studio
production studies
film directorial debuts
film units
martial law
Opis:
Studio Filmowe im. Karola Irzykowskiego zostało założone przez grupę młodych filmowców w 1981 r. w celu produkowania debiutów filmowych. Choć instytucja ta była wpisana w ramy oficjalnych struktur kinematografii, w zasadzie funkcjonowała poza nimi. Podlegała bezpośrednio Ministerstwu Kultury i Sztuki, ale jej władze (wybierana demokratycznie Rada Artystyczna składająca się z pięciu młodych twórców) mogły samodzielnie podejmować decyzje dotyczące produkcji filmowej. Dlatego też polityka Studia mogła być bardziej niezależna niż np. zespołów filmowych. W 1984 r. zmieniła się struktura organizacyjna Studia; w latach 1985-1989 utraciło ono znaczące przywileje, przez co przestało się właściwie różnić od zespołów filmowych. Miało to wpływ na działalność producencką Studia w tym okresie. Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, jak decyzje personalne, polityczne i instytucjonalne wpłynęły na organizację i politykę programową Studia w latach 1981-1989.
The Karol Irzykowski Film Studio was founded by a group of young filmmakers in 1981 to produce film debuts. It functioned within the framework of official state structures, yet at the same time it was situated outside them. It was directly subordinate to the Ministry of Culture and Arts, but it could make independent decisions concerning the production of film scripts and acceptance of the final versions of films. The studio was managed by an artistic council, democratically elected by its members; it was formed by five young filmmakers who had a final say in the decisions concerning film production. Therefore, the policy of the Karol Irzykowski Film Studio was far more independent than, for example, in the case of state-controlled film companies known as “film units”. During martial law, Mieczysław Waśkowski, a film director who had won the trust of state authorities, became the studio’s commissioner, and as early as 1984 its organizational structure changed. In 1985-1989, the studio lost several of its initial privileges and therefore in terms of functioning no longer differed from other film units. This obviously influenced its activity in terms of film production. The aim of the article is to address the following question: How did personal, political, and institutional decisions influence the organization and thematic content policy of the Karol Irzykowski Film Studio?
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2022, 117; 184-202
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 16

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies