Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Architektura" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 2731-2745 z 2751
Tytuł:
Wirtualna rekonstrukcja struktury osadniczej. Protomiasto Pułtusk, XIII–XIV w.
The virtual reconstruction of a settlement. The protocity of Pułtusk, 13th–14th century
Autorzy:
Kowal, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366550.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
architektura drewniana
badania archeologiczne
baza wiedzy
druk 3D
gród w Pułtusku
ochrona dziedzictwa
protomiasto
parametryzacja projektowania
rekonstrukcja grodu
relikty drewniane
technologie informacyjne
wooden architecture
archaeological research
knowledge base
3D printing
castle-town Pultusk
heritage protection
proto-city
parametric design
reconstruction
wooden relics
information technology
Opis:
W badaniach podjęto rozważania nad praktycznym wykorzystaniem technologii cyfrowych stosowanych w archeologii, projektowaniu architektonicznym i dyscyplinach pokrewnych do wirtualnej rekonstrukcji średniowiecznej osady odkrytej na dziedzińcu zamkowym w Pułtusku. Przypadek pułtuski jest na tle europejskim wyróżniającym się zjawiskiem tzw. protomiasta. Zastosowane w badaniach technologie parametryczne uznano za uniwersalną metodę wzmacniającą warsztat naukowy.
The research was concerned with the application of information technologies used in archaeology, architecture design and related disciplines to produce a virtual reconstruction of a mediaeval settlement discovered in the castle courtyard in Pułtusk. The Pułtusk settlement stands out in Europe as a case of the so-called proto-city. The parametric technologies applied in the study were found to be a universal method of enhancing research methodology.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2014, 59, 2; 59-62
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zespół zabudowy jednorodzinnej przy Forcie Mokotowskim w Warszawie: dzieje, stan zachowania i postulaty konserwatorskie
SINGLE-FAMILY HOUSING COMPLEX NEAR THE MOKOTÓW FORT IN WARSAW. HISTORY, STATE OF PRESERVAI ION AND CONSERVATOR S REQUIREMENTS
Autorzy:
Rozbicka, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/536845.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
otoczenie Fortu Mokotów
Fort Mokotowski w Warszawie
Wyględów
Mokotów
międzywojenna zabudowa mieszkaniowa
Oficerska Spółdzielnia Budowlano-Mieszkaniowa „Dom"
ul. Olimpijska
ul. Miłobędzka
ul. Miączyńska
ul. Karwińska
ul. Płatowcowa
ul. Balonowa
ul. Racławicka
ul. Maratońska
ul. Gimnastyczna
ul. Oszczepników
modernizm luksusowy
art. deco
architektura klasycystyczna
klasycyzm akademicki
uproszczony socrealizm
Opis:
As early as in 1939, the villa complex of the Off leers’ Housing and Residential Co-operative “Dom”, designed circa 1925 around the Mokotów Fort in Warsaw, formed a small modern housing estate built up with single-family houses representing various architectural traditions, embedded in the topography of the esplanade of the fort, connected by a bus line with the Old Town, provided with municipal infrastructure, a police station, a newsstand and two shops. The history of almost 80 years of construction of the housing complex near the Mokotów Fort presented in this article shows both the process of shaping the foundations of its urban design and architecture in years 1931-1939, architectural and urban developments of the estate in the 1950s and the 1960s, and finally, successive stages of the increasing degradation of its historic fabric which began at the end of the 1960s, thus demonstrating clearly that the growing dynamics and radicalism of its transformation requires conservators to take effective cure of this residential complex. The scope of such care would make it possible to retain the architectural values of various types of single-family houses preserved within its boundaries that are characteristic of several separated pre-war and postwar style formations, and to retain the historic urban complex of the housing estate and its villa & garden nature and climate, which results undoubtedly from its unique location within Warsaw. This article constitutes the first attempt made in the context of the Resolution of the Council of the Warsaw Capital City in 2009 on the commencement of preparing the local spatial development plan for the Wyględów district to present in an orderly manner our overall knowledge of the history of construction and post-war development of the co-operative housing complex near the Mokotów Fort, with special regard to its architecture and urban design, and to provide a detailed diagnosis of the state of preservation of the estate and to use it as a basis for determining effective rules of conservator’s protection that would also suit the specific architectural and urban values and location of the estate.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2009, 4; 17-46
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwiązanie projektowe ambulatorium i stacji izolacyjnej pierwszego szpitala dziecięcego Anny Marii w Łodzi oraz jego rozwinięcie w warszawskim szpitalu Karola i Marii. Analiza porównawcza
Design solution for the outpatient clinic and quarantine unit of the First Anna Maria Children's Hospital in Łódź and its development in the Karol and Maria Children's Hospital in Warsaw. Comparative analysis.
Autorzy:
Pabich, Marek
Loba, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24202238.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
PWB MEDIA Zdziebłowski
Tematy:
architektura
szpital dziecięcy
historia
szpital pawilonowy
Brudziński Józef
Szpital Anny Marii w Łodzi
Szpital Karola i Marii Szlenkierów w Warszawie
ambulatorium
stacja obserwacyjna
architecture
children's hospital
history
pavilion hospital
Anna Maria Hospital in Łódź
Karol and Maria Szlenkier Hospital in Warsaw
outpatient clinic
observation unit
Opis:
W artykule analizowana jest ewolucja myśli projektowej o przestrzeni ambulatoryjnej i obszarze kwarantanny w szpitalu dziecięcym na początku XX wieku, w zakresie rozwoju oraz adaptacji przestrzeni, poprzez weryfikację jej użytkowania. Posłużono się przy tym metodami analizy jakościowej, w obrębie której zastosowano technikę analizy porównawczej omawianych przypadków, w oparciu o literaturę przedmiotu, rzuty projektowe i opisy użytkowania budynków. Zestawiono dwie realizacje powstałe przy udziale wybitnego neurologa i twórcy polskiej pediatrii Józefa Polikarpa Brudzińskiego (1874-1917). Obserwacje zebrane podczas jego podróży studyjnej po klinikach kilku krajów i doświadczenia własne z pracy w szpitalach kilku miast europejskich zostały wykorzystane przy urządzaniu szpitala dziecięcego Anny Marii w Łodzi (1902-1905), a następnie zweryfikowane przez kolejne 5 lat pracy na stanowisku lekarza naczelnego szpitala. Z tej perspektywy Brudziński wraz z architektem Czesławem Domaniewskim (1861-1936) zaprojektował kolejny szpital dziecięcy, im. Karola i Marii Szlenkierów w Warszawie (1911-1913), łącząc osobiste doświadczenia z szeroką wiedzą na temat szpitalnictwa dziecięcego. Porównywano ambulatoria i stacje obserwacyjne obydwu szpitali jako obszary odpowiadające, węzłowe, newralgiczne, obrazujące zmiany w szpitalnictwie przekładające wiedzę i doświadczenia na bezpośrednią praktykę. Analiza porównawcza obydwu tych realizacji pozwoliła na wskazanie miejsca i pozycji polskiego szpitalnictwa dziecięcego początku XX wieku na tle zmian w szpitalnictwie europejskim. Prześledzenie zachodzących procesów otwiera pole dalszych obserwacji w zakresie rozwoju i adaptacji przestrzeni publicznych w oparciu o weryfikację ich użytkowania.
This article analyzes the evolution of architectural thought, specifically, project thought behind the outpatient clinic and the quarantine area of children’s hospitals at the beginning of the XX century. Specifically, the analysis focuses on how the use of this space, and observation of this use, assisted in the development of future such projects. A qualitative method was used to compare and contrast two case studies, using existing literature, architectural plans, and descriptions of the use of the space. Two case studies are examples of hospitals realized in collaboration with a famous neurologist and a co-creator of Polish pediatrics, Jozef Polikarp Brudzinski (1874-1917). His observations collected during his travel residencies in several countries worldwide contributed to developing one of the discussed hospitals, the Hospital Anny Marii in Lodz (1902-1905). They were further verified when he worked in this hospital for five years and continued to improve its functioning working as the head doctor there. With all these experiences in mind, he later helped design, along with an architect Czeslaw Domaniewski (1861-1936), the second hospital studied in this paper: The Karol and Maria Szlenkier Hospital in Warsaw (1911-1913). This project resulted from Brudzinski’s personal experiences in Lodz, his vast knowledge of pediatrics, and his love of architecture. Outpatient clinics and observation stations of both hospitals were compared and considered as critical areas demonstrating the evolution of hospital design thinking and their practical applications. Comparative analysis of both cases allowed for placing Polish pediatric hospital development and its accompanying changes in the broader European context. Outlining these processes allows for further investigation of public spaces based on careful and knowledgeable observation of their use.
Źródło:
Builder; 2023, 27, 8; 7--13
1896-0642
Pojawia się w:
Builder
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sztuka i wiara w poglądach i twórczości Antoniego Wiwulskiego
Art and faith in the views and works of Antoni Wiwulski
Autorzy:
Stefański, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408006.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Antoni Wiwulski
sztuka polska XX wieku
polska architektura sakralna XX wieku
rzeźba polska XX wieku
sztuka Wilna XX wieku
Polish art of the 20th century
Polish sacred architecture of the 20th century
Polish sculpture of the 20th century
art of Vilnius of the 20th century
Opis:
Antoni Wiwulski (1877-1919) był artystą, który łączył w swojej twórczości pasję architekta i rzeźbiarza. Znany jest głównie dzięki swoim dwóm pomnikowym dziełom: krakowskiemu Pomnikowi Grunwaldzkiemu (1910) i wileńskim Trzem Krzyżom (1916). Jednak jego dorobek jest znacznie obszerniejszy i obok dzieł architektonicznych obejmuje dziesiątki mniejszych prac rzeźbiarskich. Jego twórczości nie można rozpatrywać bez bliższego spojrzenia na życie artysty i jego poglądy. Sztuka Wiwulskiego jest bowiem wyrazem złożonej osobowości ukształtowanej w toku zmiennych kolei życia, pod dużym wpływem matki i zaszczepionej mu przez nią religijności. Jego sztuka podporządkowana była podstawowym wartościom: religii i obowiązkom narodowym, czego poświadczenie można odnaleźć w bogatej pozostawionej przez niego korespondencji.
Antoni Wiwulski (1877-1919) was an artist who in his work combined the passion of an architect and sculptor. He is mainly known for his two monumental works: the Grunwald Monument of Cracow (1910) and Three Crosses of Vilnius (1916). However, his oeuvre is much more extensive and in addition to architectural works includes dozens of smaller sculptural artworks. His creative activity cannot be assessed without a closer look at the artist’s life and convictions. Wiwulski’s art is an expression of a complex personality shaped in the course of the vicissitudes of life, heavily influenced by his mother and the religiosity she instilled in him. His art was subordinated to basic values: religion and national duties, which we find evidence in the rich correspondence he left behind.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2023, 1, 30; 213-226
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem selekcji wariantów programu informatyzacji uczelni publicznej
Use of AHP method for selection of options computerization public university
Autorzy:
Zajkowski, Andrzej
Zawiła-Niedźwiecki, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1367456.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
public university
project management
operational model
information systems and technology
IT service management
governance
the method of AHP
enterprise architecture
computerization program
the strategy of informatization
the strategy
ład informatyczny
model operacyjny
technologie informacyjne
zarządzanie projektami
metoda AHP
architektura korporacyjna
program informatyzacji
strategia informatyzacji
strategia
uczelnia publiczna
zarządzanie usługami informatycznymi
Opis:
Referat jest komunikatem z etapu badań literaturowych służących identyfikacji potencjalnych metod oceny i selekcji wariantów informatyzacji uczelni publicznej w ramach dysertacji podejmującej kwestię strategicznego kształtowania programu informatyzacji uczelni publicznej. Informatyzacja jest programowana wokół koncepcji architektury korporacyjnej. Na poszczególnych etapach programowania informatyzacji powstaje kwestia oceny i wyboru najlepszego wariantu. Rozważane jest korzystanie z metody analitycznego procesu hierarchicznego (AHP). Analizowane są zalety i wady takiego podejścia.
The paper is a report of research within the dissertation taking the issue of strategic development of the program of computerization of public universities. Computerization is programmed around the concept of enterprise architecture. At various stages of computerization program, the question arises evaluation and selection of the best variant. Considered is the use of analytical hierarchy process method (AHP) and his mutation – ANP method. Analyzed are the advantages and disadvantages of such an approach.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Studia Informatica; 2015, 38; 253-265
0867-1753
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Studia Informatica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Paweł Walenty Wiązkowicz vel Więckiewicz, rzeźbiarz śląski w Małopolsce oraz w ziemi sieradzkiej i wieluńskiej w 2. ćw. XVIII w. Przyczynek do migracji artystów między Śląskiem a Rzeczpospolitą
Paweł Walenty Wiązkowicz vel Więckiewicz, a Silesian sculptor in Małopolska and in the Sieradz and Wieluń Districts in the second quarter of the 18th century. A contribution to the history of migration of artists between Silesia and the Polish-Lithuanian
Autorzy:
Wardzyński, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1901974.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Paweł Walenty Wiązkowicz vel Więckiewicz
mała architektura sakralna
rzeźba sakralna
późny barok
XVIII wiek
Johann Georg Urbansky
Johann Albrecht Siegwitz
Franz Joseph Mangoldt
Baldasar Fontana
Georg Hankiss
Anotni Frączkiewicz
Johann Elias Hoffman
Konstanty Moszyński
Anastazy Kiedrzyński
small sacred architecture
sacred sculpture
late Baroque
18th century
Antoni Frączkiewicz
Opis:
Paweł Walenty Wiązkowicz vel Więckiewicz, most probably coming from Silesia, a sculptor using wood and stone in his work, in the years 1733-1747 lived in Nowa Częstochowa, the Pauline Order's private town, outside the famous monastery-sanctuary of the Picture of the Black Madonna of Częstochowa in Jasna Góra, and then in the nearby town of Żarki that was the center of the estate belonging to the magnate Męciński family. It was a period of extraordinarily intensive work in his professional activity that is still not well enough researched. Employing Wiązkowicz in Jasna Góra in 1733 precisely coincided with the departure of a group of outstanding artists and craftsmen headed by Johann Adam Karinger, that had been brought from Wroclaw and consisted of Johann Albrecht Siegwitz, Franz Joseph Mangoldt, Johann Anton Schatzel and Ignaz Albrecht Provisore; in 1725 they were entrusted with the task of changing the interior of the conventual church into a Baroque one by the Pauline Provincial Father Konstanty Moszyński. Under these circumstances the artistic choice of the sculptor as the continuator of the mentioned work, that was made by the successor of Father Moszyński, Father Anastazy Kiedrzyński who was elected for two terms in May 1728, seems utterly understandable. Wiązkowicz, representing the most topical current of the Wroclaw sculpture, referring to the Prague and Silesian work by the famous sculptors Mathias Wenzel Jäckel and Ferdinand Maximilián Brokof, who copied Johann Georg Urbansky’s and Siegwitz’s best figurative patterns, was rightly considered the best candidate, who working in cheaper, wooden material, was able to reach a similarly high level in making further elements of the furniture for the pilgrimage church in Jasna Góra that would be formally and stylistically close to what had been already done. Between 1733 and 1747 Wiązkowicz built for the order altogether fourteen retables and one pulpit in as many as seven convents and prepositural churches: in Jasna Góra as well as in Wieluń, Żarki, Czestochowa, Pińczów and Leśniów. The fame that he was able to attain owing to these prestigious works allowed him to take a number of profitable orders entrusted to him by the most important employers from the area of north-west Małopolska and the Sieradz District. In the 1730s and 1740s Wiązkowicz became the most important artist creating small architecture and sacred sculpture at the Małopolska – Upper Silesian borderland. His undeniable aesthetic erudition and his ability to compile and contaminate so different patterns allows recognizing this sculptor as an exceptional artistic personality.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 4; 57-130
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biblioteki w Mjanmie
Libraries in Myanmar
Autorzy:
Ciesielska-Kruczek, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1201949.pdf
Data publikacji:
2021-06-28
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
biblioteki na świecie
architektura bibliotek
biblioteki Mjanmy
Biblioteka Narodowa Mjanmy
Biblioteka Uniwersytecka w Rangunie
Biblioteka U Pho Thi w Thaton
pagoda Kuthodaw
„Największa Książka Świata”
world libraries
library architecture
Myanmar libraries
National Library of Myanmar
Rangoon University Library
U Pho Thi Library in Thaton
The Kuthodaw Pagoda
‘World's Biggest Book’
Opis:
Artykuł przedstawia zabytki piśmiennictwa Mjanmy zapisane w formie rękopisów na liściach palmowych, składanych papierowych książkach oraz największej na świecie kamiennej księdze. Opisano Bibliotekę Narodową, Bibliotekę Uniwersytecką w Rangunie oraz Bibliotekę U Pho Thi w klasztorze Sadhammajotika w Thaton. Natomiast wyniki badań dotyczących bibliotek publicznych opublikowane przez The Asia Foundation, Myanmar Book Aid oraz Preservation Foundation w 2014 r. posłużyły do nakreślenia sytuacji bibliotek w tym kraju.
The article presents Burmese literature written in the form of manuscripts on palm leaves, folded paper books and ‘World's Biggest Book’. The National Library, Rangoon University Library and U Pho Thi Library at Sadhammajotika Monastery in Thaton were described. The results of research on public libraries published by The Asia Foundation, Myanmar Book Aid and the Preservation Foundation in 2014 were used to outline the situation of libraries in this country.
Źródło:
Biblioteka i Edukacja; 2021, 19; 13-30
2299-565X
Pojawia się w:
Biblioteka i Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rewitalizacja zabudowy miejskiej w aspekcie energetycznym i ekologicznym
Revitalization of urban construction in energetical and ecological aspects
Autorzy:
Sobierajewicz, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2065417.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Częstochowska
Tematy:
rewitalizacja
architektura środowiska
urbanistyka zrównoważona
inteligentne miasto
rozwój zrównoważony
efektywność energetyczna
środowisko miejskie
ekologia
społeczna przestrzeń
ocena środowiskowa
gospodarka niskoemisyjna
gospodarka niskoenergetyczna
potencjał energetyczny
revitalization
sustainable architecture
sustainable urban planning
intelligent city
sustainability
energy efficiency
urban environment
ecology
social space
environmental assessment
low-carbon economy
low energy management
energy potential
Opis:
Współczesne nurty rozwoju miast postindustrialnych zmierzają w kierunku rozwiązań powszechnie uznanych za zrównoważone. Rewitalizacji obszarów miejskich przeważnie towarzyszą: poprawa wizerunku, wzrost aktywności społecznej i gospodarczej. W artykule przedstawiono jedną z metod oceny parametrycznej środowiska miejskiego w procesie rewitalizacji pod względem energetycznym i ekologicznym. Na modelowym przykładzie przestrzeni miejskiej w Gubinie wskazano możliwości poprawy jakościowej przestrzeni na podstawie parametrów energetycznych i ekologicznych. Wskaźniki środowiskowe mają przyczynić się do zobrazowania stanu środowiska miejskiego i wpłynąć na zwiększenie świadomości społecznej w zakresie właściwego użytkowania i eksploatowania obszarów zbudowanych. Parametryzacja środowiska może stać się przyczynkiem do nowego podejścia w rozwiązaniach planistyczno-projektowych charakteryzującego się tym, że miasto traktowane jest jako jeden ekosystem. Każda zmodernizowana przestrzeń tworzy współzależne ogniwo ekomiasta. Omówiono jedną z metod oceny wpływów środowiskowych w ujęciu lokalnej przestrzeni miejskiej, a następnie ogólnomiejskim. Na podstawie wybranych kryteriów oceny środowiskowej przyjęto parametry efektywności ekologicznej i energetycznej. Przeprowadzono badania w kierunku ekoparametryzacji przestrzeni, które udowodniły, że istnieje możliwość stałego ekorewitalizowania miejskiego środowiska zbudowanego. Nie można mówić o architekturze prośrodowiskowej, tym bardziej o urbanistyce bez wskazania ich parametrów ekologicznych, które wpływają na stan środowiska. W dobie ery informacji i informatyzacji dostępne są narzędzia do stałego monitorowania ekorozwoju miasta i modelowania zmian na podstawie rzeczywistych danych. Ekorewitalizacja z uwzględnieniem parametrów środowiskowych przestrzeni miejskiej pod względem efektywności energetycznej i ekologicznej przyczyni się do poprawy ekonomii przestrzeni, zdrowotności, bezpieczeństwa i atrakcyjności, wprowadzając nowy ład i porządek w krajobrazie miasta.
Modern trends in development of post-industrial cities are moving toward solutions generally considered as sustainable. Urban renewal accompanied by: improved image, increased social and economic activity. The article presents one of the methods of parametric evaluation of urban environment revitalization process in terms of energy and eco-factors. For example, in a model of urban space in Gubin opportunities to improvement the quality of space was identified basing on parameters of energetic and ecological. Environmental indicators may contribute to the display of urban environment and likely to increase local community participation in order to improve governance in build-up areas. Parameterization of environment can become a contribution to the new approach in planning and design solutions characterized by the fact that the city is regarded as one ecosystem. Each modernized space creates a correlative link in the eco-city. The text shows one of the methods of evaluating environmental impacts in terms of local and general urban space. On the basis of selected criteria for the evaluation of environmental parameters of eco-efficiency and energy the carried out studies showed the direction of eco-parameter space, which proved that there is a possibility of a permanent urban eco-revitalizing of built environment. We can not talk about eco-friendly architecture, especially in urban planning without indication of ecological parameters that affect the environment. In the sage of information and computing we have tools that give the ability of life-streaming monitoring of sustainability of the city and modeling changes on the basis of actual data. Eco-revitalization taking into account environmental aspects of urban space in terms of energy and environmental efficiency will contribute to the improvement of economy, health, safety and the attractiveness of introducing a new order in the city landscape.
Źródło:
Budownictwo o Zoptymalizowanym Potencjale Energetycznym; 2017, 1 (19); 73--80
2299-8535
2544-963X
Pojawia się w:
Budownictwo o Zoptymalizowanym Potencjale Energetycznym
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pałac Koniecpolskich-Radziwiłłów. Modernizacje i transformacje programu wnętrz na przełomie XVII i XVIII wieku
The Koniecpolski-Radziwiłł Palace. Modernization and Transformation of the Interior Programme at the Turn of the 18th Century
Autorzy:
Bernatowicz, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16026558.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Pałac Koniecpolskich-Radziwiłłów w Warszawie
architektura przełomu XVII i XVIII wieku
Constante Tencalla
Giovanni Battista Gisleni
Giuseppe Bellotti
Augustyn Locci
Carlo Ceroni
Andrzej J. Jeziernicki
Carlo A. Bay
Benedykt de Renard
Domenico Cioli
The Koniecpolski- Radziwiłł Palace in Warsaw
Architecture at the Turn of the 18th Century
Opis:
Pałac Koniecpolskich-Radziwiłłów (obecnie Prezydencki) należy do wyróżniających się skalą i prestiżem rezydencji Warszawy. Powstał w latach 1643-1646/1656 według projektu Contante Tencalli dla hetmana Stanisława Koniecpolskiego, wybitnego rycerza i znakomitego polityka. Następnie należał do książąt Lubomirskich, a 1674 r. zakupiony został przez księcia Michała Radziwiłła. W rękach tej rodziny pozostał do 1818 r.  Od 1684 r. Radziwiłłowie prowadzili przebudowy i adaptacje zgodnie ze zmieniającymi się potrzebami użytkowymi i reprezentacyjnymi, angażując najwybitniejszych architektów pracujących w Warszawie. Wyjątkowo, jak na polskie warunki zachowane źródła w postaci inwentarzy pałacu z lat 1681, 1685, 1717, 1721, 1728, 1735 oraz rachunki i korespondencja pozwalają na odtworzenie dziejów przemian budowli, zakresu prac architektonicznych oraz roli uczestniczących w nich architektów. Materiały te posłużyły do rekonstrukcji zmieniających się układów funkcjonalnych wnętrz, które  opracowane zostały w formie graficznej. Za podstawę posłużył plan Pianta del Palazzo di uarsauia [Varsavia] wykonany przez Giovaniego B. Gisleniego przed 1655 r., a znajdujący się obecnie w Castello Sforzesco w Mediolanie. Tencalla zaprojektował pałac z loggią od dziedzińca, tarasem z grotą od ogrodu  oraz długą salą wewnątrz, po bokach której powstały paradne apartamenty. Wzorował na wczesnobarokowych willach i pałacach rzymskich z 2 poł. XVI i pocz. XVII w. – pałacu papieskim na Kwirynale i willi Borghese oraz willi Mondragone we Frascati. Ponieważ budowla miała pełnić nie tylko funkcje rekreacyjne ale również reprezentacyjne pałac otrzymał trzy kondygnacje – parter, piano nobile i mezzanino, i tym samym wpisywał się w tradycję rezydencji otwartej o francuskiej genezie. Z połączenia dwóch typów rezydencji włoskiej willi i francuskiego pałacu wynikł problem kształtu schodów. Tencalla, opierając się na schematach willowych zaprojektował schody ciasne i ciemne, nie spełniające w wystarczającym stopniu wymogów reprezentacji. Po śmierci Tencalli  Gisleni przedstawił nowe projekty schodów, których jednak nie zrealizowano. Próby rozwiązania tego problemu pojawiały się przy kolejnych adaptacjach i remontach pałacu. Nową klatką schodową z duszą wybudowano dopiero w poł. XVIII w. dostawiając ją do budynku od północy. W latach 1689-1690 Giuseppe S. Bellotti  wykonał remont pałacu dla Michała Radziwiłła i jego żony Katarzyny z Sobieskich. Odnowił schody na pierwsze piętro i wyremontował  salę jadalną na parterze. W większym zakresie modernizację pałacu wykonali w latach 1693-1701 Augustyn W. Locci i Carlo Ceroni dla kolejnego właściciela Karola Radziwiłła oraz Anny z Sanguszków. Powstała wtedy wielka jadalnia na parterze. Ceroni jako budowniczy i inżynier wodny nadzorował także prace ogrodowe związane z urządzeniami wodnymi w grocie. By podnieść reprezentacyjność wnętrz pałacu ponownie podjęto ponownie próbę wybudowania nowych schodów. Projekty wykonali architekci Andrzej J. Jeziernicki (1701-1705) oraz laureat Akademii św. Łukasza Benedykt de Renard (1720-1721). One także nie zostały zrealizowane. W tym czasie Carlo A. Bay z dużych pokojów na parterze wyodrębnił kameralne apartamenty mieszkalne przeznaczone dla Michała Radziwiłła „Rybeńki”.  W następnych latach  1727-1728 skoncentrowano się na podnoszeniu splendoru ogrodu. W tym celu, za pośrednictwem de Renarda sprowadzony został z Rzymu architekt Domenico Cioli, który odnowił grotę, urządzenia wodne i pawilony ogrodowe. Zrekonstruowany proces przemian jakich dokonali  znakomici architekci w latach 1684-1735 ukazuje skomplikowaną materię jaką było użytkowanie pałacu wzniesionego w czasach Wazów, a  funkcjonującego w epoce silnych tendencji do manifestowania reprezentacji, którego wyznacznikami były paradny dziedziniec, regularny ogród, i co najważniejsze paradna sekwencja wnętrz – sień, schody i Sala Wielka. Przykład pałacu Radziwiłłów-Koniecpolskich znakomicie ilustruje charakterystyczne w Warszawie zjawisko, gdy wczesnobarokowe wnętrza pałaców próbowano w XVIII w. unowocześnić by spełniały nowe wymogi reprezentacji. Problem polegał na tym, że z jednej strony respektowano nieomal ortodoksyjnie zasadę  nienaruszalności starych murów magistralnych, z drugiej zaś próbowano westybulom, klatkom schodowym i Salom Wielkim nadać okazałą i skalę. Konfliktowość między potrzebami unowocześnienia a możliwościami technicznymi zmuszała architektów i decydentów do podejmowania decyzji prowadzących do nietypowych rozwiązań, które odbiegały od ogólnoeuropejskich schematów rozwoju architektury, ale odbijały specyficzne uwarunkowania mentalne zleceniodawców i społeczno-ekonomiczne mechanizmy w rozwoju pałacowej architektury XVII i XVIII w. w Warszawie.
The Koniecpolski-Radziwiłł Palace (today: Presidential Palace) ranks among the most grandiose and prestigious residences in Warsaw. Raised in 1643-1646/56 after the design by Contante Tencalla for Hetman Stanisław Koniecpolski, an illustrious knight and outstanding politician, it later belonged to the Lubomirski Princes, and was purchased by Prince Michał Radziwiłł in 1674. It remained this family’s property until 1818. Beginning as of 1648, the Radziwiłłs conducted alterations and adaptations harmonized with utility and stately needs of the residents, employing the most outstanding architects active in Warsaw. Exceptionally preserved sources, compared to other Polish estates, including inventories from: 1681, 1685, 1717, 1721, 1728, 1735, as well invoices and correspondence allow to recreate the history of the building’s transformations, the range of architectural works, and the role played by the contributing architects. The materials have served to reconstruct the altering of the functional arrangement of the interiors, these having been presented in a 2-D format. The grounds for it were found in the plan Pianta del Palazzo di uarsauia [Varsavia] executed by Giovani B. Gisleni before 1655, currently at Milan’s Castello Sforzesco. Tencalla designed a palace with a loggia from the side of the courtyard, a terrace with a grotto from the side of the garden, and a long hall inside, along which stately apartments were located. He modelled himself on early Baroque villas and Rome’s palaces from the 2nd half of the 16th century and early 17th century: the Papal Quirinal Palace, Villa Borghese, and Frascati’s Villa Mondragone. Since the building was not merely to serve recreational purposes, but also stately ones, the Palace was given three storeys: the ground floor, piano nobile and the mezzanine, thus joining the ranks of an open residence of French descent. The fusion of two types of residences: the Italian villa and the French palace yielded the problem of the staircase. Following the villa scheme, Tencalla designed narrow and dark stairs that were not sufficiently sumptuous. Following Tencalla’s death, Gisleni presented the design of a new staircase, this, however, not implemented. The attempts to solve the problem resurfaced in the course of subsequent adaptations and renovations of the Palace. A new stairwell was built only in the mid-18th century as adjacent to the building from the north. In 1689-90, Giuseppe S. Bellotti renovated the Palace for Michał Radziwiłł and his wife Katarzyna née Sobieski. He renovated the stairs leading to the first floor as well as the ground-floor dining room. The Palace’s modernization was conducted on a larger scale in 1693-1701 by Augustyn W. Locci and Carlo Ceroni for the next owner Karol Radziwiłł and Anna née Sanguszko. On that occasion a spacious dining room on the ground floor was built. As a stonemason and hydraulic engineer, Ceroni also supervised works in the garden related to the water devices in the grotto. In order to elevate the stately character of the Palace interiors, another attempt was made to have a new staircase constructed; this was designed respectively by the architect Andrzej J. Jeziernicki (1701-5)  and a laureate of the Academy of Saint Luke Benedykt de Renard (1720-21). Neither were those built. Around that time, out of large rooms on the ground floor, Carlo A. Bay isolated cosy residential apartments for Michał ‘Little Fish’ Radziwiłł. In subsequent years, 1727-28, the focus was on elevating the splendour of the garden. For the purpose, the architect Domenico Cioli was brought from Rome with de Renard’s support; he renovated the grotto, water devices, and the garden pavilions. The reconstructed process of the alterations conducted by illustrious architects in 1684-1735 illustrates the complicated matter that was the use of the Palace raised under the Vasas, and functioning in the era of strong tendencies to manifest sumptuosity, the latter reflected in stately courtyards, French gardens, and most importantly the gala sequence of interiors: the hallway, staircase, and the Grand Hall. The example of the Koniecpolski-Radziwiłł Palace perfectly illustrates the phenomenon typical of Warsaw when modernization of early-Baroque palace interiors was attempted in the 18th century so that they could meet the requirements of sumptuosity. The actual problem consisted in the fact that on the one hand the perimeter walls were almost orthodoxically considered unalternable, while on the other hand efforts were made to bestow a grandiose look and scale upon vestibules, staircases, and Grand Halls. The conflicts between the needs to modernize and technical possibilities forced architects and decision-makers to adopt unusual solutions that were distant from the European schemes of the development of architecture, yet reflected a peculiar mental framework of the clients, as well as socio-economic mechanisms of the development of Warsaw palace architecture in the 17th and 18th centuries.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2019, 81, 3; 389-413
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag o batoriańskiej przebudowie Starego Zamku w Grodnie oraz jej współczesnej rekonstrukcji
Some Remarks on the Bathory Remodelling of the Old Grodno Castle and on Its Contemporary Reconstruction
Autorzy:
Hajduk, Olga M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40082442.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Stary Zamek w Grodnie
nowożytna architektura rezydencjonalna
Stefan Batory
Santi Gucci
Antoni de Grepy del Ronco
Jozef Rojten vel Roiten ze Lwowa
odbudowa i rekonstrukcja zabytków architektury
Grodno
Old Grodno Castle
modern residential architecture
Stephen Bathory
Jozef Rojten vel Roiten of Lvov
rebuilding and reconstruction of historic architecture
Opis:
Sprawa dziejów Starego Zamku w Grodnie czasów króla Stefana Batorego przez wzgląd na trwające w Grodnie od 2017 roku prace rekonstrukcyjne, mające na celu przywrócenie obiektowi formę z drugiej połowy XVI stulecia, wymaga szerszej dyskusji. Współczesny projekt odbudowy grodzieńskiego zamku autorstwa Uładzimira Baczkowa oparty jest na założeniu, iż twórcą jego architektury był florencki artysta, aktywny w Polsce w 2. połowie XVI w. – Santi Gucci. Celem niniejszego artykułu jest zainicjowanie szerszej dyskusji nad zasadnością prowadzonych prac rekonstrukcyjnych, przedstawienie najnowszych ustaleń odnoszących się do autorstwa batoriańskiej rozbudowy (w tym nieuzasadnionej atrybucji Santiemu Gucciemu) oraz prezentacja wyników przeprowadzonych w 2019 r. badań petrograficznych reliktów renesansowej kamieniarki Starego Zamku w Grodnie. W artykule autorka kolejno odnosi się do dotychczasowych opracowań traktujących o omawianym dziele, analizuje także zebrany w badaniach materiał źródłowy, uzupełniając go o nowe ustalenia. Głównym wątkiem opracowania jest omówienie nieuzasadnionej atrybucji architektury zamku w Grodnie Santiemu Gucciemu. Artykuł przedstawia ponadto sylwetki artystów, w których upatrywać można potencjalnych twórców rozbudowy zamku za czasów Batorego: Jacinctusa Fidelisa z Mediolanu, Antoniego de Grepy del Ronco i Jozefa Rojtena.
The question of the Old Grodno Castle from the times of King Stephen Bathory, revived due to the reconstruction works ongoing in Grodno since 2017, and meant to restore the shape it had back in the second half of the 16th century, requires a more extensive debate. The contemporary design for the reconstruction of the Grodno Castle by Uladimir Bachkov is based on the assumption that the facility’s architecture was authored by a Florentine artist active in Poland in the second half of the 16th century, namely Santi Gucci. The goal of the present paper is to initiate a broader debate on the justifiability of the conducted reconstruction works, to present the latest findings with respect to the Bathory remodelling (including the unjustified attribution to Santi Gucci), as well as to show the petrographic research into the relics of the Renaissance stonework of the Old Grodno Castle conducted in 2019. The Author subsequently discusses the to-date studies on the Castle, while also analysing the collected source materials, and adding new findings. The paper’s dominating motif is the unjustified attribution of the Castle’s architecture to Santi Gucci. Furthermore, the profiles of the artists who can be considered its potential authors in the times of Stephen Bathory are presented: Jacinctus Fidelis of Milan, Antoni de Grepy del Ronco, and Jozef Rojten.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2021, 83, 4; 843-858
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dynamika – sposób postrzegania geometrii
Dynamics as a way of perceiving geometry
Autorzy:
Dybczyńska-Bułyszko, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/145985.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
kompozycja przestrzeni architektonicznej
dynamika przestrzeni architektonicznej
neoplastycyzm
rytm w architekturze
kompozycja otwarta
narracja w architekturze
Władysław Strzemiński
Koszczyc-Witkiewicz Jan
Edgar Norwerth
Romuald Gutt
Christian Norberg-Schulz
teoria architektury
polska architektura międzywojenna
composition
architectural space
dynamics of space
neoplasticism
architectural rhythm
open composition
architectural narrative
Jan Koszczyc-Witkiewicz
architectural theory
Polish interwar architecture
Opis:
Architektura modernistyczna w ślad za rozwojem sztuki (malarstwo) wprowadziła dynamikę do kompozycji przestrzennej: neoplastycyzm oparty na rytmie jednostajnym i kompozycji otwartej; funkcjonalizm oparty na komunikacji, czyli sposobie w jaki poruszając się postrzegamy geometrię przestrzeni. W latach 30. XX w. model percepcji przestrzeni zgodny z zasadami fizjologii (rytm jednostajny) zastąpił model percepcji zgodny z zasadami psychologii (teoria bodźców) i bazujący na tworzeniu subiektywnej narracji psychologicznej. Subiektywne wrażenie, niedookreślone, aby umożliwić zróżnicowaną interpretację stworzyło nowy kanon podstawowych elementów kompozycji architektonicznej (Norberg-Schulz): centrum, kierunek, obszar - tym charakterystycznych, że nie definiują granicy formy. Wieloznaczność, czyli swoboda interpretacji przestrzeni dopuszcza (jako opcję zaproponowaną, a nie narzuconą przez architekta) przekaz wartości. Przykładem jest pawilon na światową wystawę w Paryżu w 1937 roku projektu Romualda Gutta, gdzie narracja psychologiczna mimo „formy otwartej” kulminuje się w geometrii konkretnej - czaszy muszli koncertowej. To przekaz architekta, który w 1936 roku uznał, że największą wartością ówczesnej Polski na forum światowym jest jej wartość kulturowa – tu symbolicznie reprezentowana przez koncerty muzyki Chopina.
In the wake of the developing art (paintings) modernist architecture introduced dynamics into spatial composition. Neoplasticism based it on regular rhythm and open composition, while functionalism based it on movement – the way we perceive geometry while moving through space. In the 1930s the spatial perception model in accordance with physiology principles (regular rhythm) was replaced by the perception model in accordance with the principles of psychology (theory of incentives) and relied on the creation of a subjective psychological narrative. The subjective impression, kept vague on purpose, enabled diverse interpretation and created a new canon of the basic elements of architectural composition (Norberg-Schulz): the center, the direction, an area - characteristic because they did not define borders of the form. Ambiguity or freedom of interpretation of the space allows (as an option proposed rather than imposed by the architect) for a transfer of values. The pavilion at the world exhibition in Paris in 1937 with the design by Romuald Gutt can be viewed as an example where the psychological narrative despite the “open form” culminates in definite geometry - the acoustical shell’s dome. It serves as a message from the architect, who in 1936 had decided that the greatest value of Poland in those times, at the international exhibition, was its cultural value - represented symbolically by concerts with Chopin’s music.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2016, 61, 2; 35-52
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowe odkrycia w dziedzinie architektury romańskiej w Polsce
Autorzy:
Zachwatowicz, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/535935.pdf
Data publikacji:
1948
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
architektura romańska
kolumny międzynawowe w kościele św. Trójcy w Strzelnie
odkrycie w Strzelnie
opactwo w Tyńcu
romański klasztor w Tyńcu
opactwo cysterskie w Sulejowie
kościół św. Andrzeja w Krakowie
dr J. Dutkiewicz
odkrycie otwory tryforialnego
kościół na Skałce w Krakowie
prof. Szyszko-Bohusz
Rotunda św. Mikołaja na górze Zamkowej w Cieszynie
Katedra Gnieźnieńska
Opis:
Les tra v aux de conservation et de recherches opé r és dans diverses parties de la Pologne ont apporté un certain nombre de curieuses dé couvertes d ’a r ch ite ctur e romane. L’auteur, ne désirant que les communiquer à ses lecteurs, se contente de les esquisser. La plms importante est c elle qui a mis à nu les piliers d ’entre les ne fs de la basiliqu e de S t r z e 1 n o. Lorsqiron eut en lev é le murage du XV III-e s., on v it apparaître la riche décoration de sculptu re des colonnes du X I-е s., décoration qui recouvrait aussi bien les fûts que les bases et les ch a p ite a u x . D e u x d ’entre les quatre colonnes dé couvertes ont un e décoration de figures,- a vec 36 représentations de sa ints ou de figures sym b o liq ue s dans des cadres architectoniques. Les deux autres colonnes ont une décoration ornementale. T1 n’y a dé décoration de figures que sur les ch ap iteau x . Cette décoration des colonnes qui prouve une interprétation toute po lon aise de la pla stiq ue rom ane est une dé couverte des plus importantes; e lle permet d’élucider le problèm e de l ’atelier a r tistique qui app araissait de plus en plus nettement dans la P o lo gn e du XIT-e s. Ces sculptures acquièrent une importance encore plus grande si 011 les compare a u x vestig es romans de Cz erwińsk, de Turn près de Ł ę c zy ca ou des portails de Gniezno et de Płock. Les scu lp ü ire s de Strzelno se ra tta chent à l ’a c tiv ité de la fam ille des Łabędź, et pa r ticu lièremen t de Pierre Wszeborowicz. A T v n i e c (voïev. de Cracovie), on a découvert, pendant la guerre, dans la partie sud de l ’ég lise le fragment d’une chap e lle romane allon g ée , a vec des colon ne ttes adossées et un portail à redans, ainsi que les murs inférieurs du réfe cto ire roman dans la partie du couvent. Lors des tra v a u x de conservation op é r és à S u l e j ó w (voïev. de Łódź), on a découvert, dans le mur oriental du choeur, 3 fenêtres de sty le roman a v anc é , ainsi que le fragment d ’une ch ap e lle a vec une pe tite fenêtre romane. O11 a ég a lem en t découvert toute une série de fragments de la ta ille de pierre romane. En 1946 et 47, on a découvert les ébrasures prim itiv e s des fenêtres des tours romanes de l ’ég lise de st André à C racovie , du XI/XII s., des parties de co lon ne s e t des bases. La dé couverte la plus curieuse est celle d’une tribune e x té r ieu r e entre les tours, avec une ouv erture de triphorium, des colonnes fort bien conservées et leurs chap iteau x . ' Les recherches opé r ée s dans l’é g lis e baroque a c tu e lle des PP. P aulin s à S k a ł k a (Cracovie), ont amené la découverte, dans le mur sud de l’ég lise , des fon d a tion s d ’une construction é ta b lie sur un plan rectangulaire, p eut-ê tre même carré. Le prof. Szy szko -B oh ùsz, qui dirige les recherches, su p p o se — d’après une mention de D łu g o sz sur un e „Ecclesia rotunda“ qu’il s ’a g it là des fond a tion s d ’une rotonde. La rotonde de st N ico la s, à C i e s z y n , est construite sur le p lan d ’un cercle de 6,50 m. de diamètre inté rieu r et des murs de 1,30 m. d’épa isseur . A l’est, une abside d’un rayon de 1,40 m. se rattache au cercle du mur; la voûte de l’abside e st une demi-coupole, c e lle de la rotonde, une coupole entière. A l ’in té rieu r de la rotonde en fa c e de l ’absid e, on a trouv é les bases des colonnes, 2 à part dans la n e f et 4 adossées qui sou ten a ien t la tribune du choeur. Un e sc a lier c reu sé dans l’épaisseur du mur m en a it au choeur. Ëtant donné le m anq ue de mentions écrites, le revêtement ulté rieu r en brique et le manque de d é ta ils, il est d iffic ile d ’é tablir l ’époque à la q u e lle remonte cette construction. On ne peut que constate r son app a rtenan ce au g roupe de constructions centrales répandues chez les Tchèques au début du m o y en â g e et qui se rattachent au sp lend ide pro to type — la rotonde de st Guy à P ra gu e (930). A G n i e z n o , on a déterré les fond a tion s d ’une chape lle ronde à 3 ab sides, à côté de la Cathédrale. Ces fon d a tion s ava ien t été découvertes, dès 1932, par l’év êq u e Laubitz et a v a ien t é té reconnues par le prof. Szy szko -Boh usz et Da lbo r pour les ve stig es d’une anc ien ne rotonde romane. L’observation du mur fit constater à l’auteur que ces fond a tion s proviennent de la chape lle de Łaski, construite au XVI-e s. D ’après les recherches de l ’auteur, la rotonde p r im itiv e qui contena it la d épou ille de st Albert, s e trouvait à l’intérieur de la cathédra le actuelle. L’auteur a retrouvé les restes de ces fondations lors des fouille s de 1947.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 1948, 1; 14-27
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Architekt Abraham Würtzner (?). Przyczynek do dziejów wileńskiego baroku
Architect Abraham (Würtzner?). Contribution to the History of Vilnius Baroque
Autorzy:
Boberski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24567385.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Wilno
architektura
późny barok
wileńska odmiana architektury
Johann Christoph Glaubitz
Abraham Würtzner
Abraham Genu
dzwonnica kościoła Wszystkich Świętych w Wilnie
kościół karmelitów w Głębokiem
kościół pijarów w Łużkach
Vilnius
architecture
late Baroque
Vilnius architecture variant
bell tower of the Church of All Saints in Vilnius
Carmelite Church in Głębokie
Piarist Church at Łużki
Opis:
Artykuł jest próbą nakreślenia sylwetki architekta Abrahama, noszącego zapewne nazwisko Würtzner (przed 1700–1758).  Źródła archiwalne zaświadczają, że pochodził z „Krajów Cesarskich”. Prawdopodobnie miał syna Ignacego, również architekta, a także krewnego, złotnika Johanna, który przybył do Wilna z Lidzbarka Warmińskiego. Potwierdzają one ponadto udział architekta Abrahama w powstaniu większości dzieł krzewiących idee Borrominiego i Guariniego, a wiązanych ostatnio z Glaubitzem lub z „anonimowym włoskim architektem”. Był on zatem autorem niezwykłych karmelickich budowli w Wilnie i w Głębokiem, wybudował wieże kościoła dominikanów na Łukiszkach, a także oryginalny kościół kolegium pijarów w Łużkach nieopodal Głębokiego (1742). Budował również w Mińsku oraz w Nowogródku. Jakkolwiek nie ma bezpośrednich odniesień do konkretnych realizacji, indywidualny styl architekta Abrahama pozwala rozważać jego autorstwo wobec szeregu budowli zarówno na terenie Wilna (fasady kościoła wizytek i kościoła franciszkanów, kościół augustianów), Mińska (fasady kościoła dominikanów i kościoła bernardynów, wieża przed kolegium jezuitów) i Nowogródka (cerkiew zamkowa?), jak i na prowincji, np. kościół farny w Iwieńcu czy pałac Radziwiłłów w Zdzięciole (1729–1731?). 
As much as it is widely acknowledged that the Vilnius variant of late-Baroque architecture did not result as a slow development of the local tradition, but appeared suddenly after 1730, evolving stylistically for the next 40 years, two opposite views regarding its genesis have been clashing for almost a century. The first, and the still domineering one, represented in the publications by Stanisław Lorentz and Vladas Drema, saw the most important, possibly the only initiator and creator of the ‘school’ in Johann Christoph Glaubitz. Both scholars attributed to that unquestionably appreciated architect an impressive output containing over 60 pieces, including all the most outstanding works created both within his confirmed activity (1738–1767), before it, and even after his death. The sources of Glaubitz’s art have been sought after within the circle of architecture of the Imperial Countries, Bohemia, Austria, yet first and foremost in Silesia from where he most likely came. It was Marian Morelowski who promoted a contradictory view: he tried to diversify ‘Glaubitz’s’ hegemony, belittling the role of the artists with German-sounding names, and exposing that of the supposed Italians, Flemish, and native artists instead. When pointing to the Italian inspirations of Vilnius architecture of late Baroque, he emphasized the direct impact of the models by Borromini, Guarini, and Juvarra, as well as Pozzo and the Bibbienas working for the Habsburgs. Under the influence of Piotr Bohdziewicz’s suggestions at the time he seriously considered the possibility that the Vilnius style revolution may have been initiated by the architect Francesco Placidi active in Lesser Poland and his supposed disciples. The major premise for that attribution was the erroneous view which made Bohdziewicz attribute the unusual church in Kobyłka near Warsaw (1740–1746) to Placidi;  in its forms essential analogies with the early works of late-Baroque Vilnius ‘school’ of architecture were spotted. The Kobyłka Church also served as the key to the explanation of the genesis of the ‘school’ by Mariusz Karpowicz: he claimed that the groundworks for late Baroque in Vilnius were laid by Guido Antonio Longhi, later confirmed to have been the author of the church near Warsaw, while the work which played the role of the model was his design of the Uniate Cathedral of St Sophia in Połock from 1738, which actually anticipated the known activity of the architect. Since Longhi left the Polish-Lithuanian Commonwealth in 1749, Karpowicz attributed the most illustrious works of the Vilnius Baroque created after the mid-18th century to his supposed disciple Antonio Paracca of Castello, an architect affiliated to the Platers’ court in Krasław in Livonia. And thus, similarly as in the case of Glaubitz, a coherent and suggestive image was created, although obviously outlined only intuitively. Despite the fact that preliminary researches into archival materials conducted by Polish and Lithuanian scholars have allowed to bring forth profiles of other architects (Joannes Valentinus Tobias de Dyderszteyn, Józef Fontana ‘of Witebsk’, Johann Wilhelm Frezer, Tomasz Żebrowski SJ), while Jerzy Kowalczyk thoroughly  studied Guarini’s roots of late-Baroque architecture of Vilnius, the question of its initiators remains unclear. Still before the outbreak of WW II, Piotr Bohdziewicz and Marian Morelowski had distinguished three buildings whose dynamically undulating cornices  and protruding elevations were supposed to herald stylistic changes which occurred in Vilnius following the city’s fire in June 1737. The first was the Church of the Visitation Nuns whose construction launched in 1720 lasted for at least 20 years; the second was the belfry of the Calced Carmelites of All Saints dated from 1733–1743; the third being the Głębokie church of the Discalced Carmelites located 250 km south of Vilnius whose late-Baroque extension was to be completed with its consecration in 1735. When searching for the authors of those outstanding genuine pieces of architecture, focus was put on above-mentioned Francesco Placidi and his ‘school’, while in the case of the Głębokie towers the hypothesis was accepted that even a direct participation of his master may have taken place, namely that of Gaetano Chiaveri, designer of the Dresden Hofkirche. Having moved the dating, Stanisław Lorentz finally included all the three buildings in Glaubitz’s output, while Jerzy Kowalczyk created the concept of an ‘anonymous Italian architect’ (gently suggesting that Józef Fontatna, active within the Grand Duchy of Lithuania could have played that role), and extended the above-mentioned group by incorporating the undulating façade of the Dominican Church into it. The view on the activity of the anonymous Italian who ‘shyly’ promoted the ideas of Borromini and Guarini in Vilnius was shared by Mariusz Karpowicz, although he considered the façade of the Church of the Visitation Nuns to have been the work of Guido Antonio Longhi. Amidst that vivid academic debate, although not grounded in the sources, an exceptional view had been voiced still before WW II. Namely, owing to the similarity of ornamental motifs, Piotr Bohdziewicz pointed to the two towers of the façade of the Dominican Church of SS James and Philip at the Vilnius Łukiszki, concluding, however, that their author was less courageous in his artistic imagination than the authors of the three structures mentioned earlier. When Euzebiusz Łopaciński found among the invoices of the Łukiszki Dominicans the name of the architect Abraham who raised the towers of the Church of SS James and Philip in 1743–1746, Marian Morelowski, although not avoiding a question mark, attributed to this newly-discovered ‘representative of Placidi’s school’ all the works from the above-mentioned group (and several new ones as well), but also for some incomprehensible reasons (since not grounded in the mentioned invoices) he named him ‘Genu’, suggesting his descent from the Republic of Venice. The latter was, by no means, a fictitious personage, since at least as of 1727 until his death in 1769, there lived in Vilnius Abraham Antoni Genu (Żena, Genou). Finally, he turned out to have been a Frenchman. He participated in numerous celebrations of the Brotherhood of St Martin, which grouped German artists, craftsmen, and merchants living in Vilnius around the Church of the Jesuit Novitiate.  An affluent individual, he was buried in the Carmelite Church: his two tenement houses were located nearby. However, the only unknown is his profession. There are no such doubts with regard to another member of that Brotherhood Abraham Würtzner (Werthner), present in it from 1728, who died 30 years later. It is known that in 1741, an architect and a Vilnius citizen as well, he designed (unpreserved) brick stucco altars and the music gallery in the Corpus Christi Chapel in the Jesuit Church of St John. For the moment it is the only architect’s name recorded in the course of creating an impressive set of stucco altars inside the Church: a breakthrough artistic project in the art of the Vilnius of the day. Although Glaubitz, employed to renovate the Chapel of St Barbara (of the goldsmiths) and of the Annunciation of Our Lady had appeared there earlier (1739–1740), he was merely a ‘magister murarius’, working under architect’s supervision, and a stuccoist. The paper attempts at outlining the profile of the architect Abraham, possibly bearing the name of Würtzner (before 1700–1758).  Archival sources testify that he came from ‘Imperial Countries’. He most likely had a son Ignacy, an architect as well, but also a relative Johann, a goldsmith, who came to Vilnius from Lidzbark Warmiński  and died in 1757. Furthermore, the sources confirm the participation of the architect Abraham in the creation of the majority of works promoting the ideas of Borromini and Guarini,  previously attributed to Placidi, Glaubitz, or the ‘anonymous Italian architect’. Abraham thus authored  the unusual belfry of the Calced Carmelite Church of all Saints in Vilnius, the extension of the Carmelite Church in Głębokie; he raised the towers of the Łukiszki Dominican Church, and the genuine church of the Piarist College at Łużki near Głębokie (1742). Furthermore, he raised some edifices in Minsk and Nowogródek. Despite any direct references lacking with respect to definite projects, his genuine style allows to attribute to him the authorship of a number  of structures in Vilnius itself (façades of the Churches of the Visitation Nuns, the Franciscans, and of the Augustines), in Minsk (façades of the Dominican and Bernardine Churches, the tower in front of the Jesuit College), and Nowogródek (Uniate Church at the Castle?), as well as in the provinces, e.g., the Iwieniec Parish Church or the Zdzięcioł Palace of the Radziwiłłs (1729–1731?).  The assumed chronology of several of the above architectural works requires verification and specification, however, the collected material justifies the conclusion that next to Johann Christoph Glaubitz it was Abraham (Würtzner?) who played a leading role in the early period of the formation of ‘Vilnius Baroque’ in which the caesura was formed by the next fire in the city in 1749, and the inflow of new artists following it.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2021, 83, 3; 645-682
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z parteru miasta
From the ground floor of the city
Autorzy:
Seruga, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/391339.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
Tematy:
miejska piesza przestrzeń publiczna
synergiczna miejska piesza przestrzeń publiczna
tożsamość miejskich przestrzeni publicznych
tożsamość architektury
rewitalizacja miejskich przestrzeni
kontekst przestrzenny
percepcja przestrzeni
synergiczna architektura
kompozycja przestrzenna
urban pedestrian public space
synergic urban pedestrian public space
identity of urban public spaces
identity of architecture
revitalisation of urban spaces
spatial context
perception of space
synergic architecture
spatial composition
Opis:
Niniejszy artykuł został poświęcony kształtowaniu miejskich pieszych przestrzeni publicznych w nowych rewitalizowanych strukturach miejskich miast europejskich początkiem XXI wieku na przykładzie nowego rewitalizowanego centrum Bjørvika Barcode w Oslo. Powstają nowe przestrzenie publiczne kreujące nowy kontekst przestrzenny. Artykuł dotyczy także niektórych aspektów kreacji przestrzeni szczególnie z pozycji pieszych użytkowników „parteru” tych przestrzeni oraz ich percepcji związanej m. in. z kompozycją i estetyką architektury oraz stosunku do otoczenia i natury. Kreacja wnętrz miejskich przestrzeni posiada znaczący wpływ na kształtowanie otaczającej synergicznej architektury i synergicznych pieszych miejskich przestrzeni publicznych, a także tworzy nową tożsamość przestrzenną miejsca i architektury.
This paper is devoted to the process of shaping of urban pedestrian public spaces in new revitalised urban structures of European cities in the early 21st century upon the example of a new revitalised centre of Bjørvika Barcode in Oslo. New public spaces emerge, creating a new spatial context. The paper also focuses on some aspects of the creation of space, particularly from the perspective of pedestrian users of the ‘ground floor’ of these spaces and the perception thereof connected with – without limitations – composition and aesthetics of architecture, and its relation towards the surrounding area and nature. Creation of urban spaces has a significant effect on the process of shaping of the surrounding synergic architecture and synergic urban pedestrian public spaces, as well as creates a new spatial identity of the place and its architecture.
Źródło:
Budownictwo i Architektura; 2017, 16, 1; 119-137
1899-0665
Pojawia się w:
Budownictwo i Architektura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 2731-2745 z 2751

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies