Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Sphragistics" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
Tłok pieczęci konwentu cystersów z Wągrowca z 1746 r. – nowy nabytek Archiwum Państwowego w Poznaniu. Komunikat
Autorzy:
Pokora, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2052778.pdf
Data publikacji:
2021-12-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
sphragistics
Cistercians
Wągrowiec
sfragistyka
cystersi
Opis:
W 1746 r. konwent cystersów z klasztoru w Wągrowcu zamówił nowy tłok pieczęci, w którego polu matrycy znalazł się także nowy herb z wyobrażeniem trzech rzek. W bliżej nieznanych okolicznościach tłok ten trafił w ręce czeskiego właściciela, od którego został odkupiony i w październiku 2020 r. stał się częścią zasobu Archiwum Państwowego w Poznaniu. Artykuł ukazuje kontekst wprowadzenia typariusza do użycia kancelaryjnego, łącząc jego powstanie ze zmianami formalno-prawnych i ekonomicznymi, do których doszło w opactwie po 1745 r. Podejmuje także problem relacji między wyobrażonym na pieczęci herbem konwentu a herbem wągrowieckiego opactwa, wskazując na trwałość przyjętych, a wypracowanych w połowie XVIII w. rozwiązań.
In 1746, the Cistercians from the monastery at Wągrowiec ordered a new seal matrix, which also included a new coat of arms depicting three rivers. In unknown circumstances, the seal fell into the hands of a Czech owner, from whom it was purchased, and, in October 2020, it became part of the collection of the State Archives in Poznań. The article presents the circumstances of the introduction into the chancellery of the seal matrix, relating its production with the formal, legal, and economic changes which took place at the abbey after 1745. It also addresses the issue of the relationship between the convent’s coat of arms depicted on the seal and the coat of arms of the abbey at Wągrowiec, pointing to the durability of the solutions adopted and developed in the middle of the eighteenth century.
Źródło:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2021, 59; 205-211
0081-7147
Pojawia się w:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Apparatus Sigillorum – nieznane źródło do sfragistyki miejskiej Pomorza Zachodniego. Autorstwo, czas i okoliczności powstania
Apparatus Sigillorum – an unknown source for municipal sphragistics of Western Pomerania: Authorship, time and circumstances of its origin
Autorzy:
Koremba, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1590979.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
sphragistics
seals
Western Pomerania
the Ostens Library
Apparatus Sigillorum
copies of seals
sfragistyka
pieczęcie
Pomorze Zachodnie
Biblioteka Ostenów
odrysy pieczęci
Opis:
Celem artykułu były przedstawienie oraz próba ustalenia autorstwa, czasu i okolicznościpowstania nieznanego zbioru odrysów pieczęci miejskich Apparatus Sigillorum Pomeraniae et Rugiae Civitatum. Dzieło zachowało się do naszych czasów w pozostałościach tzw. Biblioteki Ostenów, do której trafiło w 1773 roku. Lakoniczne zapiski na okładce dzieła wskazują na jego pochodzenie z kolekcji Matthäusa Heinricha Liebeherra. Na podstawie analizy estetyki wykonania odrysów możemy przypuszczać, że dzieło posiadało kilku rysowników, być może było uzupełniane przez kolejnego właściciela. Z treści zapisków dorsalnych można wywnioskować, że autor korzystał z pieczęci znajdujących się w zbiorach pomorskich uczonych skupionych w stowarzyszeniu Collectores Historiae et Juris Patrii, prawdopodobnie też sama działalność tegoż stowarzyszenia mogła stanowić inspirację do skatalogowania pieczęci pomorskich miast.
The purpose of the article is presentation of an unknown collection of copies of the municipal seals Apparatus Sigillorum Pomeraniae et Rugiae Civitatum and an attempt to establish authorship, time, and circumstances of its origin. The work survived among the remnants of the so called Ostens Library, where it came in 1773. Brief notes made on its cover suggest that it originates from the collection of Matthäus Heinrich Liebherr. The analysis of the aesthetic of the executed copies allows a supposition that there were several drawers and the work could be completed by the successive owners. The content of the dorsal notes implies that the author used the seals from the collections of Pomeranian scholars belonging to the society Collectores Historiae et Juris Patrii. It is likely that the activity of this society inspired the compilation of the catalogue of the Pomeranian towns’ seals.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2020, 1; 5-21
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Najstarsze pieczęcie Ciechanowa
The Oldest Official Seals of Ciechanów
Autorzy:
Górczyk, Wojciech Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2131894.pdf
Data publikacji:
2022-07-22
Wydawca:
Państwowa Uczelnia Zawodowa im. Ignacego Mościckiego w Ciechanowie
Tematy:
Ciechanów
sphragistics
heraldry
coat of arms
seal
St. Peter
sfragistyka miejska
heraldyka
herb
pieczęć
św. Piotr
Opis:
Artykuł zawiera informacje dotyczące najstarszych pieczęci Ciechanowa jako podmiotu municypalnego. Jest próbą wykazania, że opracowania z zakresu sfragistyki mogą być interesującym źródłem wiedzy o historii miasta, w szczególności jego ustroju i prawach miejskich. Oczywiście przy zachowaniu korelacji między opracowaniem sfragistycznym a dokumentami i materiałami dotyczącymi szeroko rozumianych dziejów miasta.
The article contains information on the oldest offi cial seals of Ciechanów as a municipal entity. It is an attempt to show that studies in the fi eld of sphragistics can be an interesting source of knowledge about the history of the city, in particular its system and municipal rights. Of course, while maintaining the correlation between the sphragistic study and documents and materials related to the broadlyunderstood history of the city.
Źródło:
Studia Mazowieckie; 2022, 17, 1; 79-92
1231-2797
2720-5991
Pojawia się w:
Studia Mazowieckie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieznana pieczęć odnaleziona przy dokumencie Unii lubelskiej
Unknown seal in The Union of Lublin Act
Autorzy:
Król-Próba, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1065333.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Unia Lubelska
dokument pergaminowy
pieczęć
sfragistyka
The Union of Lublin
parchment
seal
sphragistics
sigillography
Opis:
The act of the Polish-Lithuanian Union of 1569, so-called The Union of Lublin, is preserved in the holdings of the Central Archives of Historical Records in Warsaw in the collection of parchment records (ref. No. 5627). This is the 16th c. parchment document with a large group of pendant wax seals. Until now it was thought that 77 seals were attached to the document. However, during the restoration work carried out in the Central Laboratory for Conservation of Archive Materials in Warsaw was revealed another previously unknown seal. This article describes this seal as well as the attempts to identify its owner.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2016, 23; 255-258
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sygle na pieczęci podkanclerskiej Kazimierza Jagiellończyka
Autorzy:
Stróżyk, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954950.pdf
Data publikacji:
2022-01-07
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
sfragistyka
heraldyka
pieczęć
Kazimierz Jagiellończyk
Elżbieta Rakuszanka
sphragistics
epigraphics
heraldry
seal
coat-of-arms
sigla
monogram
Kazimierz the Jagiellonian
Elisabeth the Austrian
Zofia-Sonka Holszańska
Opis:
Na pieczęci podkanclerskiej Kazimierza Jagiellończyka z 1454 r. znalazły się sygle k : e, które odnieść należy do osoby króla i jego żony, Elżbiety Rakuszanki. W artykule analizowany jest ten przypadek, w odniesieniu do innych ówczesnych pieczęci jagiellońskich.
On the subchancellor seal of Kazimierz the Jagiellonian from 1454 there are sigla k : e, which must be related to the king and his wife, Elisabeth the Austrian. The paper analyses this case in relation to other Jagiellonian seals of the same period.
Źródło:
Roczniki Historyczne; 2021, 87; 57-78
0324-8585
Pojawia się w:
Roczniki Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieznana pieczęć królowej Barbary Zapolyi na tle sfragistyki małżonek królów polskich z dynastii Jagiellonów
Autorzy:
Hlebionek, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2052787.pdf
Data publikacji:
2021-12-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Jagiellons
queens’ seals
sphragistics
Zápolya House
heraldry
social status
identity
Jagiellonowie
pieczęcie królowych
sfragistyka
Zapolya (ród)
heraldyka
status społeczny
tożsamość
Opis:
Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej uporządkowano wiedzę na temat sfragistyki królowych polskich czasów jagiellońskich, począwszy od Jadwigi Andegaweńskiej po królową Bonę Sforzę. W drugiej części analizie w kategoriach heraldyki oraz znaku tożsamości poddano nieznaną dotąd pieczęć królowej Barbary Zapolyi (1495–1515), pierwszej żony króla Zygmunta I.
The article is divides into two parts. The first one organises the knowledge of the sphragistics of Polish queens of the Jagiellonian times, from Queen Jadwiga to Queen Bona Sforza. The second part analyses, in terms of heraldry and the sign of identity, a hitherto unknown seal of Queen Barbara Zápolya (1495–1515), the first wife of King Sigismund I the Old.
Źródło:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2021, 59; 53-76
0081-7147
Pojawia się w:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marcin Hlebionek, Catalogue of seals on the documents in the holdings of the State Archives in Bydgoszcz, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warszawa 2012
Autorzy:
Krochmal, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1064710.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
pieczęć
sfragistyka
Archiwum Państwowe w Bydgoszczy
Seal
Sphragistics
State Archives in Bydgoszcz
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2013, 20; 247-263
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyczynek o królewskich pieczęciach litewskich z XVI-XVII wieku
A contribution to the kings’ Lithuanian seals (in 16th and 17th centuries)
Autorzy:
Wajs, Hubert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1065313.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Wielkie Księstwo Litewskie
pieczęcie litewskie
sfragistyka
Grand Duchy of Lithuania
Lithuanian seals
sigillography
sphragistics
Opis:
A small contribution to the kings’ seals used in the chancellery of the Grand Duchy of Lithuania in modern times (mostly during Vasa dynasty reign). Apart from known – thanks to the Pieczęcie królów polskich (Seals of Polish Kings), issued by Marian Gumowski in 1920 – facts about the re-use of the former king’s seals (with needed modification – the name) by his follower (e.g. Wladislaw IV reused in 1633 his father’s seal from the year 1617) and some other examples of not strict heraldic presentation of the coats of arms (the Pogoń), the main problem is discussion about one of the twelve shields with coats of arms around the Great Seal of Lithuania. In the literature – M. Gumowski and lastly S. K. Kuczyński, Polskie herby ziemskie. Geneza, treści, funkcje, Warszawa 1993: who slightly questioned such an identification – a coat of arms with a stag is presented as the symbol of the Lublin voivodeship (or land). This voivodeship however did not belong to the Grand Duchy, it was the Crown land. The possibility recognized by the author is the probably identification of the animal as a moose. And the moose was on the coat of arms of Semigallia, which was a part of Livonia. Livonian title was used of on the kings’ Lithuanian seals, the status of the former Crowns fief was not strictly decided in the 17th century.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2016, 23; 73-79
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pieczęć królewicza Kazimierza Kazimierzowica Jagiellończyka z okresu starań o koronę węgierską i jej program polityczny
Autorzy:
Titkow, Szymon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/603501.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
sfragistyka
heraldyka
Jagiellonowie
Habsburgowie
św. Kazimierz Jagiellończyk
Władysław Warneńczyk
polityka dynastyczna
sphragistics
heraldry
Jagiellons
Habsburgs
St. Casimir Jagiellon
Władysław III of Varna
dynastic policy
Opis:
Przedmiotem artykułu jest analiza pieczęci królewicza Kazimierza Kazimierzowica Jagiellończyka z okresu jego starań o koronę węgierską w latach 1471–1472. Po zaprezentowaniu źródła autor dokonuje interpretacji jego programu ideowo-politycznego w kontekście rywalizacji habsbursko-korwińsko-jagiellońskiej w trzeciej ćwierci XV w.
The article deals with the seal of Prince Casimir Jagiellon (the second son of King Casimir IV) from the period of his claims to the Hungarian Crown in 1471–1472. After presenting the source material, the author interprets his ideological and political programme in the context of the rivalry between the Jagiellons, Habsburgs and Corvinus in the third quarter of the fifteenth century.
Źródło:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2019, 57
0081-7147
Pojawia się w:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Matejkowskie studia pieczęci przechowywanych w archiwum klasztornym w Mogile. Geneza
Matejko’s studies on seals kept in the monastery Archives in Mogiła. Origin
Autorzy:
Ciciora, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783780.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Jan Matejko
rysunek
rysunki pieczęci
sfragistyka
malarstwo historyczne
kolekcjonerstwo XIX wieku
drawing
stamp drawings
sphragistics
historical painting
9th century collections
Opis:
Jan Matejko’s drawings depicting seals stored in the Archives of the Cistercian Monastery in Mogiła reflect the state of historical awareness, the cultural needs of Poles in the 19th century and the model of historicism developed in Galicia in the mid-19th century. They are a testimony to the Polish reception of 17th century erudite historiography, which, as a sign of local patriotism, ascribed value to the local heritage of material culture and included it in the concept of world history, and, in the 19th century, also in the concept of national and world history of civilisation. The analyses are based on historiographic, collectors’ and cultural views shaping the activities and artistic excellence of the historical painter in the 19th century. The views that might have affected Jan Matejko’s perception of the seal were highlighted. A key role in this process is played by the issues of broadening the semantic field of objects produced in the past centuries, which, at the beginning of the 19th century, were given the status of a souvenir and were willingly collected together, and which at the same time, like seals, constituted a source of historical knowledge understood in an erudite way, i.e. not only as a carrier of information about dates, characters and events, but also about clothes, militaries, material culture and customs, which in the 19th century became an object of interest for historical painters. Analyses of Jan Matejko’s drawings reveal the vastness of perception of single medieval seals also in terms of aesthetics, art and style, since the painter’s ultimate goal was not only to reconstruct the appearance of the seal, but also a historical reconstruction and historiosophical evaluation of the past. The differences between the inventory-oriented perception of seal images and the perception summing up the above mentioned determinants of the artist’s work with an artistic, individualised type of his creative expression have been emphasized, which in the case of Jan Matejko’s studies has additionally acquired the adopted of analytical research on seals as visual fragments of historical sources.
Rysunki Jana Matejki przedstawiające pieczęcie przechowywane w Archiwum Klasztoru Cystersów w Mogile stanowią odzwierciedlenie stanu historycznej świadomości, potrzeb kulturowych Polaków w XIX wieku oraz modelu historyzmu wypracowanego w Galicji w połowie XIX wieku. Są świadectwem polskiej recepcji XVII-wiecznej erudycyjnej historiografii, która, będąc znakiem lokalnego patriotyzmu, nadawała wartość lokalnemu dziedzictwu kultury materialnej i włączała go w koncepcję światowej historii, a w XIX wieku – także w koncepcję narodowych i światowych dziejów cywilizacji. Tło analiz stanowią poglądy historiograficzne, kolekcjonerskie i kulturowe kształtujące działania i warsztat artystyczny malarza historycznego w XIX wieku. Podkreślono te, które mogły mieć wpływ na percepcję pieczęci przez Jana Matejkę. Kluczową rolę odgrywają w tym procesie zagadnienia poszerzenia pola semantycznego przedmiotów wytworzonych w ubiegłych stuleciach, którym – u progu XIX stulecia – nadano status pamiątki i chętnie gromadzono w kolekcjach, a które stanowiły jednocześnie, jak pieczęcie, źródło wiedzy historycznej rozumianej w sposób erudycyjny, a więc nie tylko jako nośnik informacji o datach, postaciach i wydarzeniach, ale także o strojach, militariach, kulturze materialnej i obyczajach, co w XIX wieku stało się obiektem zainteresowań malarzy historycznych. Analizy rysunków Jana Matejki ujawniają rozległość percepcji pojedynczych egzemplarzy średniowiecznych pieczęci także w zakresie estetycznym, plastycznym i stylowym, gdyż ostatecznym celem malarza nie było jedynie odtworzenie wyglądu pieczęci, ale historyczna rekonstrukcja i historiozoficzna ocena przeszłości. Podkreślone zostały różnice między inwentaryzatorskim postrzeganiem wizerunków pieczęci, a postrzeganiem sumującym wyżej wymienione determinanty pracy artysty z plastycznym, zindywidualizowanym typem jego wypowiedzi twórczej, który w przypadku studiów Jana Matejki nabrał dodatkowo charakteru analitycznych badań pieczęci jako wizualnych fragmentów źródeł historycznych.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2020, 113; 79-115
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Studia nad wybranymi pieczęciami z herbem miasta Poznania
Autorzy:
Stróżyk, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/608116.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
sphragistics
seals of Dominican Nuns
municipal seals
seals of January Uprising
heraldry
coat-of-arms of the city of Poznań
Friedrich Wilhelm Below
sfragistyka
pieczęcie dominikanek
pieczęcie miejskie
pieczęcie powstania styczniowego
heraldyka
herb miasta Poznania
Fryderyk Wilhelm Below
Opis:
The three studies presented here deal with some selected questions connected with seals displaying the coat-of-arms of Poznań. They include seals of Dominican Nuns of Poznań, early modern municipal seals and a seal from the period of the January Uprising.
Trzy prezentowane studia dotyczą wybranych zagadnień związanych z pieczę-ciami, na których umieszczony został herb Poznania. Są wśród nich pieczęcie poznańskich dominikanek, nowożytne pieczęcie miejskie oraz pieczęć z okresu powstania styczniowego.
Źródło:
Roczniki Historyczne; 2019, 85
0324-8585
Pojawia się w:
Roczniki Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stan badań nad pieczęciami cysterskimi na ziemiach polskich. Główne nurty badawcze
The state of research on Cistercian seals in Poland. Main research trends
Der Stand der Forschung über Zisterziensersiegel in Polen. Hauptströmungen der Forschung
Autorzy:
Kałuski, Tomasz Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25467306.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Zisterzienser
Siegel
Sphragistik
Forschungsüberblick
cystersi
pieczęcie
sfragistyka
przegląd badań
Cistercians
seals
sphragistics
research review
Opis:
W prezentowanym artykule przedstawiono rozwój badań dotyczących pieczęci stosowanych przez cystersów na ziemiach polskich. Wydzielono trzy okresy, z których dwa pierwsze trwały od XIX wieku do lat 80. XX wieku. W tym czasie pieczęci cysterskie stanowiły najpierw przede wszystkim przedmiot edycji, a następnie pojawiły się pierwsze interpretacje dotyczące najczęściej pieczęci opatów. Były one jednak prowadzone w ramach większych prac. Właściwy rozwój badań nad pieczęciami cysterskimi rozpoczął się u schyłku lat 90. XX wieku i trwa do dziś. Obecnie podejmuje się nie tylko analizy dotyczące ikonografii oraz rzadziej funkcji prawnych pieczęci, ale również transferu wyobrażeń napieczętnych oraz autorstwa typariuszy.
In his article, Tomasz Kałuski presents the development of research on seals used by Cistercians in Poland. He has identified three periods, the first two of which lasted from the nineteenth century to the 1980s. At that time, Cistercian seals were first of all subjected to editing, and then the first interpretations appeared, most often concerning the seals of abbots. However, they were carried out as part of larger projects. The proper development of research on Cistercian seals began in the late 1990s and continues to this day. Currently, scholars study not only the iconography or, less frequently, the legal functions of seals, but also the transfer of seal images and the authorship of seal matrices (Pl. typariusz).
Im Artikel wird ein Überblick über die Entwicklung der Forschung zu den in Polen von Zisterziensern verwendeten Siegeln dargestellt. Dabei werden drei Perioden unterschieden, von denen die ersten beiden vom 19. Jahrhundert bis in die 1980er Jahre dauerten. In dieser Zeit waren die Siegel der Zisterzienser zunächst Gegenstand der Edition und später erschienen auch die ersten Interpretationen, vor allem zu den Siegeln der Äbte. Diese wurden jedoch im Rahmen größerer Arbeiten vorgenommen. Die eigentliche Entwicklung der Forschung begann Ende der 1990er Jahre und dauert bis heute an. Zum gegenwärtigen Zeitpunkt werden nicht nur Analysen zur Ikonographie bzw. — seltener — zur rechtlichen Funktion von Siegeln durchgeführt, sondern auch zum Transfer von Siegelbildern und zur Herstellung von Siegelstempeln.
Źródło:
Średniowiecze Polskie i Powszechne; 2022, 14; 83-101
2080-492X
2353-9720
Pojawia się w:
Średniowiecze Polskie i Powszechne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmienność pieczęci proboszczów śląskich kościołów parafialnych w średniowieczu (do 1419 roku)
Variability of the Seals of Parish Priests of Silesian Parish Churches in the Middle Ages (until 1419)
Variierende Siegelstempel der schlesischen Pfarrer im Mittelalter (bis 1419)
Autorzy:
Sobel, Jagna Rita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25466758.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Sphragistik
Schlesien
Pfarrer
Siegel
sphragistische Systeme
sfragistyka
Śląsk
proboszczowie
pieczęcie
systemy sfragistyczne
sphragistics
Silesia
parish priests
seals
sphragistic systems
Opis:
W artykule podjęto problem wymian typariuszy pieczętnych dokonywanych przez proboszczów śląskich kościołów parafialnych do 1419 roku. Autorka rozprawy poszukuje odpowiedzi na pytanie, jakie powody mogły stawiać proboszczów przed koniecznością zlecenia sporządzenia dla siebie nowego stempla. W tym celu dokonuje analizy przypadków pięciu duchownych (Stefana, plebana w Nysie, Konrada, plebana w Turowie koło Wrocławia, Jakuba Engilgeriego, plebana w Świdnicy, Rychwina, plebana w kościele pw. św. Elżbiety we Wrocławiu, oraz Tomasza, plebana w Strzelinie), dla których przeprowadzona kwerenda pozwoliła ujawnić, iż w czasie swojej posługi duszpasterskiej w danej parafii używali dwóch typów pieczęci. Kwerenda polegała na porównaniu obu sigillów każdego proboszcza pod kątem różnic w zakresie treści komunikowanych przez napieczętne legendy i wyobrażenia, uwzględniając przy tym – jeśli było to konieczne – osobiste kariery kapłanów oraz ikonosferę, w której funkcjonowali. Badania te pozwoliły wykazać, że przyczynami leżącymi u podstaw decyzji o zmianie tłoka mogły być względy praktyczne (takie jak zużycie bądź utrata typariusza), pragnienie uczytelnienia wyrażanego przez napieczętne wyobrażenie komunikatu tak, aby jeszcze bardziej wiązało się ono z osobą jego dysponenta, lub też objęcie przez duchownego nowego urzędu, skutkujące potrzebą dostosowania treści legendy sigillum do jego aktualnej tytulatury. Tak niewielka liczba potwierdzonych źródłowo przypadków świadczy jednak, że nie była to praktyka rozpowszechniona wśród ówczesnego kleru parafialnego, na co wpływ niewątpliwie mogły mieć wysokie koszty wiążące się z wykonaniem stempla przez rzemieślnika.
Der Artikel befasst sich mit dem Problem der Ersetzung von Siegelstempeln durch schlesische Pfarrer im Mittelalter bis 1419. Die Autorin unternimmt einen Versuch, die Frage nach den Gründen, welche die Pfarrer dazu veranlasst haben könnten, sich einen neuen Siegelstempel erstellen zu lassen, zu beantworten. Zu diesem Zweck werden die Siegel von fünf Geistlichen analysiert (Stefan — Pfarrer in Neisse, Konrad — Pfarrer in Thauer bei Breslau, Jakub Engilgeri — Pfarrer in Schweidnitz, Rychwin — Pfarrer der St.-Elisabeth-Kirche in Breslau, und Tomasz — Pfarrer in Strehlen), bei denen die durchgeführte Recherche ergab, dass sie während ihrer seelsorgerischen Arbeit in der Pfarrgemeinde zwei Arten von Stempeln verwendeten. Die Recherche bestand darin, die beiden Sigilla des jeweiligen Pfarrers im Hinblick auf deren unterschiedliche Inhalte, die durch Siegellegenden bzw. -bilder vermittelt waren, miteinander zu vergleichen. Dabei wurde im Bedarfsfall auch der persönliche Werdegang der Pfarrer und die Ikonosphäre, in der sie tätig waren, in die Analyse miteinbezogen. Die vorgenommenen Untersuchungen führen zu dem Schluss, dass die Gründe für die Ersetzung des Siegelstempels entweder praktischer Natur waren (z. B. Abnutzung bzw. Verlust des Siegelstempels) oder sich aus dem Wunsch ergaben, den Siegelinhalt lesbarer zu machen, um ihn noch stärker mit der Person des Inhabers in Verbindung zu bringen, oder auch auf die Tatsache zurückzuführen sind, dass der Pfarrer ein neues Amt antrat, was eine Anpassung des Siegelinhalts an seine neue Titulatur erforderlich machte. Die geringe Anzahl der nachgewiesenen Fälle deutet jedoch darauf hin, dass die Praxis unter damaligen Pfarrern nicht weit verbreitet war, was höchstwahrscheinlich mit hohen Kosten der Stempelherstellung durch einen Handwerker zusammenhing.
In her article, Jagna Rita Sobel deals with the problem of exchanges of seal matrices [Pl. typariusze pieczętne] made by parish priests of Silesian parish churches until 1419. Sobel enquires about reasons why parish priests needed to order the preparation of a new stamp for themselves. To this end, Sobel analyzes the cases of five priests (Stefan, parson in Nysa, Konrad, parson in Turów near Wrocław, Jakub Engilgeri, parson in Świdnica, Rychwin, parson in the church of St. Elizabeth in Wrocław, and Tomasz, parson in Strzelin). Her research has revealed that during their pastoral ministry in a given parish they used two types of seals. Theresearch was based on a comparison of the two sigils of each parish priest in terms of differences in the content communicated by the sacred legends and images, taking into account — if necessary — the personal careers of priests and the iconosphere in which they functioned. The research shows that the reasons underlying the decision to change the piston could have been practical considerations (such as wear or loss of the matrix), the desire to make the message clearer expressed by the certain image of the message so that it is even more closely connected with the person of its administrator, or the assumption by the clergyman of a new office, resulting in the need to adapt the content of the legend of the sigillum to its current title. Such a small number of cases confirmed by sources, however, shows that this was not a common practice among the parish clergy of that time, which could undoubtedly have been influenced by the high costs associated with making the stamp by the craftsman.
Źródło:
Średniowiecze Polskie i Powszechne; 2022, 14; 56-82
2080-492X
2353-9720
Pojawia się w:
Średniowiecze Polskie i Powszechne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pieczęcie monarsze epoki piastowskiej i jagiellońskiej w zbiorach archiwum klasztoru Bożego Ciała w Krakowie. Przyczynek do polskich badań sfragistycznych
Monarchical seals of the Piast and Jagiellonian period in the archives of the Corpus Christi Monastery in Krakow. A contribution to Polish sphragistic studies
Autorzy:
Łatak, Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2174940.pdf
Data publikacji:
2022-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
sfragistyka
pieczęcie monarsze
archiwum kanoników regularnych w Krakowie
kultura artystyczna
sphragistics
monarchical seals
archives of the Canons Regular of Krakow
artistic culture
Opis:
Artykuł prezentuje pieczęcie monarchów polskich dynastii piastowskiej i jagiellońskiej przechowywane w zasobie archiwum klasztoru Bożego Ciała kanoników regularnych w Krakowie. Pieczęcie te stanowią niewielką część zbioru, który liczy nie mniej niż tysiąc egzemplarzy woskowych i papierowych, niemniej z wielu względów wartościową. Kryją bowiem w sobie duży potencjał informacyjny. W literaturze naukowej nadmieniano o nich, reprodukcje kilku wykorzystano jako materiał ilustracyjny prestiżowych publikacji, ale dotąd nie były przedmiotem odrębnego zainteresowania badawczego ani opisu. Najstarszą z prezentowanych w artykule pieczęci pochodzi z 1327 r. i jest odciskiem pieczęci króla Władysława Łokietka (+1333), natomiast ostatnia pochodzi z 1549 r. i jest odciskiem pieczęci króla Zygmunta Augusta (+1572). Artykuł stanowi jedynie poszerzone wprowadzenie do gruntowniejszego i wielostronnego studium, posiada charakter przyczynkowy. Przegląd polskiej literatury sfragistycznej sygnalizuje, że publikacje dotyczące zbiorów pieczęci w archiwach kościelnych są nieliczne. Proponowany zatem artykuł przynajmniej w niewielkiej części wypełni tę lukę, a przede wszystkim wprowadzi w obieg naukowy informacje o tym zbiorze.   
This article presents the seals of the Polish monarchs of the Piast and Jagiellonian dynasties held in the archives of the Corpus Christi monastery of the Canons Regular in Krakow. These seals constitute a small part of the collection, which comprises no less than a thousand wax and paper specimen, but they are nevertheless valuable for many reasons, as they possess a great deal of information potential. They have been mentioned in the scientific literature and reproductions of several have been used as illustrative material for prestigious publications but have not yet been the subject of separate research interest or description. The oldest of the seals presented in the article dates from 1327 and is an imprint of the seal of King Władysław Łokietek (+1333), while the last one dates from 1549 and is an imprint of the seal of King Zygmunt August (+1572). The article is only an extended introduction to a more thorough and multifaceted study and has a contributory character. A review of the Polish sphragistic literature signals that publications on seal collections in church archives are scarce. Therefore, the proposed article will fill this gap, at least to a small extent, and above all, introduce information about this collection into the scientific circulation.  
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2022, 29, 2; 63-76
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Późnośredniowieczne superekslibrisy Mikołaja Heskena z Kościana. Cymelia ze zbiorów Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu
Late medieval super-libraries by Mikołaj Hesken of Kościan. Items from the collection of the Archdiocesan Archives in Poznań
Autorzy:
Franczak, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1602488.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Mikołaj Hesken z Kościana
Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu
superekslibris
pieczęć
herb Drogosław
św. Katarzyna
tegumentologia
introligatorstwo
sfragistyka
Mikołaj Hesken from Kościan
Archdiocesan Archives in Poznań
super-bookplate
Seal
Drogosław coat of arms
St. Katarzyna
Tegumentology
Bookbinding
Sphragistics
Opis:
Pozostałości po późnośredniowiecznym księgozbiorze kanonika poznańskiego Mikołaja Heskena z Kościana (zm. 1485 r.) znajdują się obecnie w zbiorach Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu. Podczas swoich badań ks. Kamil Kantak opisał jego zbiór, zwracając uwagę na „pieczątki” znajdujące się na oprawach ksiąg. Autor artykułu po przeprowadzeniu bliższej analizy stwierdził, że wspomniane „pieczątki” są superekslibrisami Mikołaja Heskena wyciśniętymi za pomocą tłoków pieczętnych. Dalsze badania wykazały, że jest to cenny i wartościowy materiał do dziejów książkowych znaków własnościowych w Polsce. Świadczy o tym m.in. chronologia superekslibrisów, która czyni je najstarszymi w Wielkopolsce.
Remains of the late-medieval book collection of the Poznań canon Mikołaj Hesken of Kościan (d. 1485) are currently in the collection of the Archdiocesan Archives in Poznań. During his research, Fr. Kamil Kantak described his collection, paying attention to the „stamps” on the book covers. The author of the article, after carrying out a closer analysis, stated that the aforementioned „stamps” are Mikołaj Hesken’s super-bookplates pressed with stamps. Further research has shown that it is a valuable material for the history of book proprietary marks in Poland. This is evidenced by, inter alia, chronology of super-bookplates, which makes them the oldest in Greater Poland.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2021, 115; 83-92
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies