Zmiany w finansowaniu parków narodowych w Polsce na przykładzie Babiogórskiego oraz Ojcowskiego Parku Narodowego

Polska jest krajem o długich tradycjach ochrony wartości przyrodniczych, sięgających czasów średniowiecza i dobrze wykształconym systemie wzajemnie uzupełniających się obszarów chronionych. Kraj znajduje się w europejskiej czołówce pod względem liczby przyrodniczych terenów prawnie chronionych (9432 obszary w 2011 roku), odsetka ogólnej powierzchni zajętej przez te tereny (32% terytorium państwa) oraz powierzchni obszarów przypadających na jednego mieszkańca (26,55 arów na 1 mieszkańca). W ciągu ostatniego dwudziestolecia w Polsce zaszły znaczne zmiany w strukturze obszarów chronionych oraz systemie zarządzania tymi terenami i ich finansowania. Zmiany te zbieżne są z tendencjami ogólnoświatowymi, prowadzącymi do wzrostu ogólnej powierzchni objętej ochroną, różnicowania form ochrony, wzrostu partycypacji społecznej w zarządzaniu tymi terenami oraz dywersyfikacji źródeł ich finansowania. Szczególnie ważne miejsce w systemie obszarów chronionych stanowią parki narodowe, które są najwyższą formą ochrony przyrody w naszym kraju.

Period of 2010-2012 in Poland was the time of change for national parks, especially in the financing system. Those institutions were converted from state budgetary units into the state-owned legal persons. The changes were intended to improve the economic condition of the parks while managing finances independently, and motivate to be more active in applying for external funds, so as to improve effectives in using the resources. Over the transition the financial transparency of the parks also improved. An artificial duality has been eliminated – the division for the national park and its subsidiary company. The year of 2011 was a time of transition and it was not easy in terms of organization. Yet the year of 2012 shows some changes due to the possibility of keeping the income by the park. Since then, the national park – a state-owned legal person – carries its own financial management covering expenditures for the tasks specified in the Act on nature protection, including the tasks of the National Park Service and administrative costs.