Wpływ lokalnych uwarunkowań na funkcjonowanie i finanse jednostek samorządu terytorialnego w Chińskiej Republice Ludowej

Społeczności lokalne w Chinach przez wieki posiadały daleko idącą autonomię wobec władz centralnych, czego pozostałości można zaobserwować nawet współcześnie. Chińczycy wciąż bardzo często cytują klasyczne przysłowie, że niebo jest wysoko, a władza daleko, które doskonale oddaje relacje Pekinu i struktur terenowych. W dalszym ciągu bardzo silne pozostają tradycyjne instytucje społeczne, przede wszystkim klany i guanxi, które na poziomie lokalnym mogą odgrywać większą rolę niż oficjalna administracja. Z jednej strony sprzyjają one nepotyzmowi i korupcji, z drugiej zaś są formą kapitału społecznego. Obecność owych struktur stanowi jednak problem w kontekście próby modernizacji państwa. Główne problemy w relacjach gospodarczych Pekinu z samorządami dotyczą spraw podatkowych i niewiarygodnych statystyk dotyczących wzrostu gospodarczego. Niektórzy samorządowcy starają się wykazać skutecznością w zakresie implementacji głównych założeń chińskiej polityki rozwojowej. Inni przedstawiciele władz lokalnych, licząc na środki z budżetu centralnego lub z chęci minimalizacji wartości podatków odprowadzanych do budżetu państwa, próbują zaniżać swoje dochody. W obu wypadkach fałszowanie danych jest nagminne, zaś ich weryfikacja za sprawą wielkości państwa i lokalnych uwarunkowań staje się niezmiernie trudna. W kontekście kontroli finansów JST istotna jest też niska transparentność zarówno budżetów lokalnych, jak i centralnego oraz to, że finanse JST pozostają niejawne. Niemniej, w tym zakresie władze centralne podjęły szereg inicjatyw, które mają nie tylko zmniejszyć skalę nadużyć i patologii, ale generalnie wzmocnić pozycję państwa wobec regionów.

Local communities in China since centuries were autonomous in relations with central governments, which can be observed even today. Chinese like to quote a classical saying that “The Heaven is high above and the governor far away”. This ancient proverb reflects the relations between Beijing and the local governments. What is important to mention that in China traditional social institutions, like clans and guanxi, can still play a key role in the local affairs. They are linked to corruption and nepotism but they can be also regarded as a social capital. Their actions can be very effective inside the structure but interaction with “alien groups” is far weaker. This is one of the reasons, why the central government policy run on the local level is often inefficient. Traditional social organizations are regarded by Beijing as one of the main obstacles in building modern state and society, as they prevent from formation of state identity. Modernization policy of central government causes tensions between Beijing and local governments, which has many implications in economic and political situation of the country. Among the important areas of conflict are taxes and local economic statistics, which are frequently over- or underestimated. This is a result of such factors as the specific policy run by local authorities combined with low transparency of central and local budgets. Central government has launched a number of actions to reduce corruption and other pathologies, as well to strengthen its position an a relation to local governments.