Czas w kreowaniu sytuacji człowieka. O regulacyjnej funkcji czasu

W artykule podjęto zagadnienie roli czasu w regulacji zachowania się człowieka. Pokazano dwojaką rolę czasu: podmiotową (subiektywną) i przedmiotową (obiektywną) w kontekście Tomaszewskiego teorii aktywności. Dwoista rola czasu jest odzwierciedleniem charakteru sytuacji zadaniowej. Czas będąc podstawowym warunkiem obiektywnym działania, ma zarówno wartość auatoteliczną, jak i instrumentalną. Zachowanie się człowieka w sytuacji zależy od umiejętności wykorzystania czasu zarówno jako kreatora działań, jak i czynnika destrukcyjnego, prowadzącego do powstawania sytuacji trudnych. W analizie zachowania się należy uwzględniać zarówno instrumentalny, jak i autoteliczny charakter czasu.

The article dwells on the role of time in regulating human behaviour. A twofold role (subjective and objective) of time was shown in the context of activity theory by Tomaszewski. The twofold role of time is a reflection of a character of a task-oriented situation. Time, being a fundamental objective condition of action, has both autotelic and instrumental values. Human behaviour in a given situation depends on an ability to use the time as a creator of actions as well as a destructive factor, leading to difficult situations. When analyzing behaviour, both instrumental and autotelic characters of time should be taken into account.