Współpraca transgraniczna i międzyregionalna pomiędzy Polską a Niemcami

The paper presents how the cross-border cooperation between Poland and German Demo- cratic Republic (GDR) developed. It describes the complicated relations in which Polish - GDR contacts were on the one hand "fraternal" relations of the two socialist countries, but on the other they were a part of Polish fears of "the Germans" and Polish politics based on the dogma of the threat from Federal Republic of Germany (FRG). The visits of German tourists, both from GDR and FRG, were sentimental journeys of the Germans expelled from Polish territory. On the Polish side there were both a fear of West Ger- man espionage and, hidden behind ideological slogans, suspicious attitude towards GDR and East German society. At the same time the network of cross-border interpersonal contacts was created. Polish employees working in GDR companies (workers commuting from Poland) formed a part of the cross-border contacts. They constituted the element of small border traffic that had developed since the sixties.

W tekście pokazane zostanie, jak kształtowała się współpraca przygraniczna między Polską a NRD. Opisany zostanie skomplikowany układ, w którym kontakty polsko-enerodwskie były zarówno „braterskimi” kontaktami dwóch socjalistycznych państw, jak i pozostawały częścią polskich obaw przed „Niemcami” i polskiej polityki, opartej na dogmacie zagrożenia przez RFN. Wizyty turystów z NRD były często podobnie jak z RFN podróżami sentymentalnymi Niemców wysiedlonych z ziem polskich. Po polskiej stronie istniała zarówno obawa przed zachodnioniemieckim szpiegostwem, jak i ukryty za ideologicznymi hasłami podejrzliwy stosunek do NRD i wschodnioniemieckiego społeczeństwa. Równocześnie powstawała sieć przygranicznych interpersonalnych kontaktów. Częściowo w skład kontaktów przygranicznych wchodziła praca polskich pracowników w zakładach enerdowskich, o ile byli to dojeżdżający z polskiej strony pracownicy. Stanowili oni element rozwijającego się od lat sześćdziesiątych małego ruchu przygranicznego.