Skutki ryzyka systemu emerytalnego dla rozwoju społeczno-ekonomicznego – przypadek kryzysu finansowego i fiskalnego

System emerytalny jest ważnym elementem kształtowania procesów społeczno-ekonomicznych, gdyż jego zadaniem jest zapewnienie dochodów osobom w wieku emerytalnym. Przedmiotem artykułu jest system emerytalny w ujęciu procesów zachodzących w czasie akumulacji i wykorzystania kapitału emerytalnego, które odbywają się w warunkach ryzyka generowanego przez kryzysy finansowe i fiskalne. Celem artykułu jest wskazanie oddziaływania skutków ryzyka systemowego na realizację celu systemu emerytalnego, w tym wskazania jego skutków w wymiarze zrównoważonego rozwoju społeczno-ekonomicznego. Zakłócenia w realizacji celu systemu emerytalnego mogą mieć istotny wpływ na ograniczenie jej ze względu na konieczność równoważenia bieżących potrzeb finansowych kosztem kolejnych pokoleń. Rozważania teoretyczne zostały zilustrowane badaniami empirycznymi, dotyczącymi oddziaływania kryzysu finansowego i fiskalnego na polski system emerytalny. W związku z tym wykorzystano dane finansowe dotyczące otwartych funduszy emerytalnych oraz systemu finansów publicznych za lata 1999-2012.

A pension system is a crucial factor which shapes social and economic processes, because its aim is to provide income during retirement. This paper is concerned with pension systems in terms of the processes occurring during the accumulation and use of retirement capital in conditions of risk generated by financial and fiscal crises. The author aims to identify the impact of the effects of systemic risk on the implementation of pension system objectives and on the realisation of the idea of sustainable socio-economic development. Obstacles to achieving the goals of the pension system may lead to a substantial reduction in other state expenditures because of the need to satisfy the current financial needs at the expense of subsequent generations. Theoretical considerations are illustrated by empirical studies on the influence of the financial and fiscal crisis on the Polish pension system. For this purpose, financial data relating to pension funds and the public finance system for years 1999-2012 was used.