Przegląd programów profilaktycznowychowawczych w zakresie zdrowego odżywiania się i aktywności fizycznej w szkołach podstawowych na terenie miasta Bytomia (w kontekście zapobiegania chorobom nowotworowym)

Niezwykle ważnym problemem zdrowia publicznego jest coraz większe rozpowszechnienie chorób przewlekłych, w tym nowotworowych. Ważnymi czynnikami ryzyka w ich etiologii jest styl życia, zwłaszcza nieprawidłowa dieta i niski poziom aktywności fizycznej. Wiedza i świadomość zdrowotna we wspomnianym zakresie są niezbędnymi elementami profilaktyki i edukacji onkologicznej mającej na celu zmianę zachowań ludzi w kierunku prozdrowotnym. Prezentowane wyniki badań stanowią fragment szerszych działań diagnostycznych podjętych w ramach projektu Onkogranty II. Obejmują one analizę wewnętrznych i zewnętrznych programów profilaktycznych realizowanych w bytomskich szkołach w kontekście treści dotyczących chorób nowotworowych powiązanych z takimi czynnikami ryzyka, jak niska aktywność fizyczna i wadliwy sposób odżywiania się. Z analizy wynika, że w badanych szkołach podejmuje się wiele działań dotyczących promocji zdrowego sposobu odżywiania i aktywności fizycznej, w większości jednak brak jest nawiązań do profilaktyki chorób nowotworowych. Wiele inicjatyw ma charakter akcyjny, niepoparty diagnozą potrzeb zdrowotnych społeczności szkolnej. Uzyskane wyniki pokazują, że dobór programu profilaktycznego należy poprzedzać diagnozą potrzeb zarówno uczniów, rodziców, jak i całej społeczności szkolnej/lokalnej, a ponadto po jego realizacji należałoby przeprowadzić ewaluację podjętych działań w celu oceny skuteczności programu i wprowadzenia potrzebnych modyfikacji. Warto także zadbać o systematyczność i spiralność przekazywanych treści w celu utrwalenia i usystematyzowania wiedzy i umiejętności uczniów. Przede wszystkim jednak, biorąc pod uwagę dane epidemiologiczne dotyczące rozpowszechnienia chorób nowotworowych, należy uwzględnić treści związane z profilaktyką onkologiczną w programach profilaktyczno-wychowawczych szkoły, jak również w edukacji zdrowotnej.