Zawartość metali ciężkich w glebach i roślinach z terenu gminy Borzęcin (województwo małopolskie)

Celem badań było określenie zawartości metali ciężkich w glebach i roślinach jako wskaźnika antropopresji w terenie typowo rolniczym. Badania przeprowadzono w północnej części powiatu brzeskiego na terenie gminy Borzęcin (województwo małopolskie). Łącznie wyznaczono 15 punktów, w których pobrano próbki glebowe z poziomów 0–10 oraz 40–50 cm. Zawartości metali ciężkich (Cd, Cu, Pb, Zn, Ni, Mn, Fe) w próbkach glebowych i roślinnych oznaczono na spektrofotometrze emisji atomowej z plazmą wzbudzoną indukcyjnie (ICP-OES) firmy Perkin-Elmer, model Optima 7300 DV. Stwierdzono niski i średni stopień zanieczyszczenie gleb metalami. Istotna korelacja pomiędzy zawartością żelaza oraz innych metali ciężkich wskazywała na ich naturalne pochodzenie. W roślinach jedno i dwuliściennych pobranych w 6 punktach pomiarowych wykazano wysoką zawartość Zn i Cd, co eliminuje ich przydatność paszową. Powinny być wykorzystane jedynie do celów przemysłowych. Oceniając stopień bioakumulacji metali w roślinach stwierdzono średnią akumulację (WB 0,1–1) ołowiu, chromu, niklu i miedzi oraz wysoką cynku i kadmu.

The research aimed to assess the content of heavy metals in soils and plants as an indicator of human pressure in a typically agriculture area. The research was conducted in northern part of Brzesko district on Borzęcin municipality (Malopolska province). In total 15 points were set. At those points, soil samples were collected from the levels of 0–10 cm and 40–50 cm. Contents of heavy metals (Cd, Cu, Pb, Zn, Ni, Mn, Fe) in soil and plant samples were determined using a Perkin-Elmer model Optima 7300 DV inductively coupled plasma atomic emission spectrophotometer (ICP-AES). In the studies was found low and average degree of soil pollution with metals. The obtained results indicate a positive significant correlation between Fe and other metals which confirms their natural origin. In the mono- and dicotyledonous plants collected from 6 sampling points a high Zn and Cd contents were showed, which eliminates their feed usefulness. These plants should be used only for industrial purposes. Assessing the bioaccumulation coefficients of metals in plants average accumulation (WB 0.1–1) of lead, chromium, nickel, copper and high accumulation of zinc and cadmium were found.