Program leczenia zaburzeń odżywiania w oddziale psychiatrycznym dla młodzieży – refleksje i dylematy po 20 latach doświadczeń

This article presents the program for eating disorders treatment in the Department of Child and Adolescent Psychiatry. At the beginning there is a description of history of eating disorders treatment, the dilemmas connected with the need of restricting patients’ rights by introducing behavioural programs, which have led to the decrease of the number of deaths in a group of patients with anorexia, as well as the development of therapeutic programs, from the strictly behavioural to milder and more flexible ones. The authors present their own experiences of almost 20 years of treating eating disorders in the Department of Child and Adolescent Psychiatry. They describe the establishment and the improvements of the therapy program, which includes behavioural program, pharmacotherapy and broadly meaning psychotherapeutic treatment. They point out the importance of consistent effort taken by the entire therapeutic team (psychiatrists, nurses, psychologists, and teachers), the need of being strict and absolutely consistent throughout the entire program, and the meaning of patients’ engagement (for example by getting their written agreement and consulting with them the mięplanned changes to the program). The authors talk about the role of cooperating with the patients’ families and present the most common problems appearing during the program like the lack of the expected weight gain, the divergence between the weight gain and the patients’ psychological changes, or treating patients claiming to be vegetarians. Finally the authors also mention attempts to adapt the behavioural programs to the increasing number of uncommon eating disorders cases.

Artykuł jest prezentacją programu leczenia zaburzeń jedzenia w Klinice Psychiatrii Dzieci i Młodzieży IPiN w Warszawie. Na wstępie omówione zostały historia leczenia zaburzeń jedzenia, dylematy związane z koniecznością ograniczania praw pacjentów przy stosowaniu programów behawioralnych, których wprowadzenie doprowadziło do spadku śmiertelności w grupie pacjentek z anoreksją, oraz rozwój programów terapeutycznych od ściśle behawioralnych w kierunku łagodniejszych i bardziej elastycznych. Następnie autorzy przedstawiają własne, kilkunastoletnie doświadczenia w leczeniu zaburzeń jedzenia w Klinice Psychiatrii Dzieci i Młodzieży. Omawiają proces tworzenia i doskonalenia programu terapeutycznego, obejmującego program behawioralny, farmakoterapię i szeroko pojęte oddziaływania psychoterapeutyczne. Wskazują na znaczenie współdziałania całego zespołu terapeutycznego (psychiatrów, psychologów, pielęgniarek i wychowawców), konieczność konsekwencji w realizowaniu programu oraz znaczenie zaangażowania pacjentów w proces leczenia (np. poprzez uzyskiwanie ich pisemnej akceptacji oraz konsultowanie z nimi proponowanych zmian w programie). Omawiane jest znaczenie współpracy z rodzinami pacjentów realizowanej między innymi poprzez systemowe konsultacje rodzinne. Prezentowane są najczęściej pojawiające się problemy w realizacji programu związane np. z brakiem oczekiwanego przyrostu masy ciała, z rozbieżnością między tempem przyrostu masy ciała a zmianami w psychice pacjentek lub z leczeniem pacjentek deklarujących wegetarianizm. Wspomniano również o próbach dostosowania programów behawioralnych do coraz częściej występujących atypowych postaci zaburzeń jedzenia.