EEG‑biofeedback (neurobiofeedback) a kompleksowe leczenie ADHD

The attention‑deficit/hyperactivity disorder belongs to the most frequently diagnosed psychological (psychiatric) disorders in childhood. It is characterized by the presence of fixed behaviour patterns maintained for at least 6 months and forming a characteristic triad of symptoms, such as inattention, impulsivity and hyperactivity, increased to the extent incommensurable to the child’s age and development level. Most of the guidelines on handling the ADHD suggest using non‑pharmacological methods and only when these appear ineffective, considering inclusion of pharmacological treatment. On the other hand, the studies indicate that most effective in ADHD treatment is the pharmacological treatment. It is worth emphasizing, however, that none of the presently available treatment methods solves all problems of the child’s functioning, therefore there is a constant demand for searching new ways of help for the ADHD‑affected children. One of the investigated methods is neurobiofeedback (NF). In this method, teaching the patient to influence the brain activity through instructing her/him on how to change the type of waves in the EEG – is to improve her/his functioning. In the problem described in the article an improvement in the EEG (achieved during exercise) is to reduce the ADHD symptoms. But a survey of the existing research doesnot give an explicit answer whether or not this method is effective in ADHD treatment to the extent which could improve the patient’s functioning in real life. It is worth noting that as for now none of the guidelines has pointed to neurobiofeedback as a method recommended in the treatment of ADHD. Concluding, up to date we have not had any evidence that NF may constitute an independent or leading therapy in ADHD; we need further studies to specify whether or not this is a method which could be a part of a comprehensive therapeutic program of the child with ADHD. Presently, it is treated rather as an additional, alternative method which supplements the basic treatment.

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej należy do najczęściej rozpoznawanych zaburzeń psychologicznych (psychiatrycznych) okresu dziecięcego. Charakteryzuje się obecnością trwałych wzorców zachowania, utrzymujących się przynajmniej przez 6 miesięcy i układających się w charakterystyczną triadę objawów – zalicza się tu problemy z utrzymaniem uwagi, nadmierną impulsywność oraz nadruchliwość, nasilone w stopniu niewspółmiernym do wieku i poziomu rozwoju dziecka. Większość wytycznych dotyczących postępowania w ADHD sugeruje zastosowanie metod niefarmakologicznych, a dopiero gdy te okażą się nieskuteczne, rozważenie dołączenia leczenia farmakologicznego. Z drugiej strony badania pokazują, że największą skuteczność w leczeniu ADHD ma leczenie farmakologiczne. Warto jednak podkreślić, że żadna z obecnie dostępnych metod leczenia nie rozwiązuje wszystkich problemów z funkcjonowaniem dziecka, stąd też istnieje stałe zapotrzebowanie na nowe sposoby pomocy dzieciom z ADHD. Jedną z badanych metod jest EEG‑biofeedback (neurobiofeedback, NF). Jest to metoda, w której nauczenie pacjenta wpływu na aktywność mózgu – poprzez nauczenie go zmieniania rodzaju fal w zapisie EEG – ma poprawić jego funkcjonowanie. W opisywanym w artykule problemie poprawa zapisu EEG (uzyskana podczas treningu) ma zmniejszyć nasilenie objawów ADHD. Przegląd dotychczasowych badań nie daje jednak jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy jest to metoda na tyle efektywna w leczeniu ADHD, żeby poprawić funkcjonowanie pacjenta w realnym życiu. Warto podkreślić, że na dzień dzisiejszy żadne wytyczne nie wskazują EEG‑biofeedbacku jako metody zalecanej w leczeniu ADHD. Podsumowując, jak dotąd nie mamy dowodów, że NF może stanowić samodzielną, czy też wiodącą, terapię w leczeniu ADHD – potrzeba dalszych badań, by określić, czy jest to metoda, która mogłaby się znaleźć w szeroko rozumianym programie terapeutycznym dziecka z ADHD. W chwili obecnej traktuje się ją raczej jako metodę dodatkową, alternatywną, uzupełniającą podstawowe leczenie.