Zaburzenia pamięci operacyjnej i wybranych funkcji poznawczych u chorych leczonych na schizofrenię paranoidalną

Already since the times of Baddeley and Hitch the dorsolateral part of the frontal lobe was regarded as the functional centre of the working memory. Working memory disorders are, on the other hand, one of the basic and consolidated disorders in the course of paranoid schizophrenia. The concept of neurodevelopmental schizophrenia combines these elements and associates the illness with the changes occurring in the brain in the prenatal period. The efficiency of the working memory system, which acts as a buffer manipulating with the possessed and inflowing information, influences the quality of other cognitive processes, such as long‑term memory, short‑term memory, concentration and thinking. A study was performed on two groups: one experimental consisting of 31 people suffering from paranoid schizophrenia and one control group of 31 healthy people. In both groups a replica of Wisconsin Card Sorting Task was used in order to measure the efficiency of the working memory and selected tests from WAIS‑R (PL): the Polish adaptation of Wechsler Adult Intelligence Scale to assess the functioning of concentration, memory and thinking. The results of the study showed that in the experimental group the efficiency of the working memory is very low and that the illness affects the performance of concentration, memory and thinking. Moreover the tests proved that the working memory disorder increases with time.

Grzbietowo‑boczna część płata czołowego już od czasów Baddeleya i Hitcha uważana była za funkcjonalny ośrodek pamięci operacyjnej (roboczej). Z kolei zaburzenia pamięci operacyjnej są jednym z podstawowych i utrwalonych zaburzeń w przebiegu schizofrenii paranoidalnej. Koncepcja neurorozwojowa schizofrenii łączy te elementy, tłumacząc zachorowania zmianami powstałymi w mózgu w okresie prenatalnym. Poziom funkcjonowania pamięci operacyjnej, która spełnia funkcję bufora manipulującego napływającymi oraz posiadanymi informacjami, rzutuje bezpośrednio na jakość innych procesów poznawczych, takich jak pamięć długotrwała, krótkotrwała, uwaga, koncentracja czy myślenie. W celu wykazania różnic w poziomie funkcjonowania pamięci operacyjnej przebadano dwie grupy: eksperymentalną (31 osób chorujących na schizofrenię paranoidalną, leczonych na oddziale psychiatrycznym) oraz kontrolną (31 osób zdrowych). W dwóch grupach do oceny poziomu funkcjonowania pamięci operacyjnej posłużyła replikacja testu Sortowania Kart z Wisconsin – Test KFL (Kolor Figura Liczba) oraz do oceny jakości funkcjonowania uwagi, myślenia oraz pamięci – wybrane testy z WAIS‑R (PL) (Polska Adaptacja Skali Inteligencji Wechslera): arytmetyka, powtarzanie cyfr, symbole cyfr, klocki, braki w obrazkach oraz podobieństwa. Wyniki badań wskazywały na znaczne obniżenie poziomu funkcjonowania pamięci operacyjnej w grupie eksperymentalnej oraz wpływ tego zaburzenia na inne procesy poznawcze, w tym myślenie, uwagę oraz pamięć. Wykazano ponadto, iż poziom zaburzenia pracy pamięci roboczej wzrasta wraz z czasem trwania choroby.