Socjodemograficzne uwarunkowania zachowań zdrowotnych kobiet w okresie prokreacji

Zachowania zdrowotne budujące styl życia każdego człowieka odnoszą się do wszelkich działań, które mają zarówno pośredni, jak i bezpośredni wpływ na jego zdrowie i samopoczucie oraz stanowią wyraz ukształtowanej postawy wobec zdrowia. Odgrywają one istotną rolę w ciągu całego życia, a w szczególności w okresie dojrzewania i prokreacji, ponieważ przyszli rodzice, dbając o swoje zdrowie i dobre samopoczucie, zwiększają szanse swojego potomstwa prawidłowy wzrost i rozwój w przyszłości. Cel pracy. Celem pracy była ocena socjodemograficznych uwarunkowań zachowań zdrowotnych kobiet w okresie prokreacji. Materiał i metody. Badania zostały przeprowadzone w 2014 roku, objęto nimi 200 kobiet w wieku między 18. a 35. rokiem życia. W badaniach zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem techniki kwestionariuszowej. Narzędzia badawcze stanowiły: autorski kwestionariusz ankiety opisujący dane socjodemograficzne badanych kobiet oraz skala pozytywnych zachowań zdrowotnych dla kobiet (SPZZ) opracowana przez Katarzynę Hildt-Ciupińską. Wyniki i wnioski. Czynniki socjodemograficzne, tj. miejsce zamieszkania, wiek, stan cywilny, wykształcenie oraz warunki socjalno-ekonomiczne, mają wpływ na kształtowanie zachowań zdrowotnych kobiet w okresie prokreacji. Kobiety mieszkające w miastach wojewódzkich w wyższym stopniu niż osoby z miast powiatowych przejawiają zachowania mające na celu utrzymania odpowiedniego poziomu zdrowia psychospołecznego. Wraz z wiekiem kobiety w większym stopniu dbają o własne zdrowie w zakresie żywienia, dbałości o ciało oraz zachowania bezpieczeństwa. Im wyższe wykształcenie kobiet, tym bardziej dbają one o kwestie związane z odżywianiem, dbałością o ciało, zachowaniem bezpieczeństwa, zdrowie psychospołeczne oraz aktywność fizyczną. Wyższa ocena warunków socjalno-ekonomicznych kobiet wpływa na ich lepszą dbałość o zdrowie psychospołeczne.

Health behaviours create the life style of every individual, refer to all activities that have both indirect and direct impact on health and well-being, and are an expression of shaped attitude towards health. These behaviours play an important role in life, particularly during puberty and the reproduction period, because future parents, through taking care of their health and well-being, increase the chances for the future and proper development of their offspring. Aim. The aim of the study was to assess the socio-demographic determinants of health-related behaviours of women in the reproductive period, aged 18–35. Material and methods. The study was conducted in 2014, by the method of a diagnostic survey using a questionnaire technique, among 200 women aged between 18–35. The research instrument was a questionnaire designed by the author describing the socio-demographic data of the women, and the positive health behaviours scale for women (SPZZ) by Katarzyna Hildt-Ciupiński. Results and conclusions. Socio-demographic factors, i.e. the place of residence, age, marital status, education and socioeconomic conditions, exert an effect on health-related behaviours of women in the reproduction period. Women who live in cities which are the capitals of a region exhibit a higher level of the behaviours that maintain an adequate level of psychosocial health, in comparison to the respondents from provincial towns. Together with age, women increasingly take care of their own health in terms of nutrition, care of the body and security behaviours. The higher the education level of women, the more they care about issues related to nutrition, care of the body, safety behaviours, health, psychosocial and physical activity. A higher evaluation of women’s socio-economic conditions is related with better care of own psychosocial health.