Regionalne uwarunkowania wysokości płac minimalnych

Celem artykułu jest przedstawienie metody szacowania godziwego rozmiaru płacy minimalnej, która uwzględnia zarówno koszty utrzymania, jak i produktywność pracy w gospodarce. W pierwszej części artykułu zaprezentowano dyskusję na temat problematyki płacy minimalnej, jako wyjątkowej instytucji rynku pracy. W szczególności podano potencjalne pozytywne i negatywne skutki społeczno-ekonomiczne ustanowienia i wzrostu płacy minimalnej. W dalszej, metodologicznej części artykułu przedstawiono model płacy minimalnej uwzględniającej potrzeby obu stron stosunku pracy. Jest to model uzależniony od poziomu kosztów utrzymania oraz lokalnej produktywności pracy. Dodatkowo, została postawiona hipoteza, że w regionach o niższej produktywności pracy, większy odsetek pracowników będzie otrzymywać płacę minimalną. Część ostatnią, empiryczną stanowi studium przypadku, polegające na zastosowaniu opracowanego modelu płacy minimalnej do podania zarysu regionalizacji systemu płacy minimalnej w Polsce. W tym celu na podstawie danych GUS za 2016 rok, obliczono modelową wysokość płacy minimalnej w każdym z województw. Dodatkowo, weryfikując przyjętą hipotezę, zbadano związek między regionalną produktywnością pracy a odsetkiem osób otrzymujących płacę minimalną. Uzyskano wskaźnik korelacji równy -0,487, który może potwierdzać, że w regionach o niższej produktywności pracy, płaca minimalna stanowi większe obciążenie dla pracodawcy, co skutkuje koniecznością przerzucenia części tych obciążeń na pracowników. Powyższa obserwacja, wraz z faktem istotnego zróżnicowania produktywności pracy w województwach przemawia za zasadnością regionalizacji systemu płac minimalnych w Polsce.

The purpose of the article is to present the method of estimating the amount of a fair minimum wage, one which takes into account both the cost of living and labour productivity in the economy. The first part of the paper presents a discussion on the issue of the minimum wage as a unique institution on the labour market. In particular, the potential positive and negative socio-economic effects of the establishment and growth of the minimum wage are described. The methodological part of the paper presents a model of the minimum wage that takes into account the needs of both parties in the employment relationship. This model is dependent on the level of the costs of living and local labour productivity. Additionally, the research hypothesis assumes that in regions with lower labour productivity a higher percentage of employees receive the minimum wage. The last empirical section is the case study involving the application of the developed minimum wage model for the provision of the outline of regionalisation of the minimum wage system in Poland. For this purpose, based on data from the Statistics Poland for 2016, the model amount of a minimum wage in each voivodeship has been calculated. Additionally, verifying the adopted hypothesis, a relationship between regional labour productivity and the percentage of persons receiving a minimum wage has been analysed. A correlation index of -0.487 has been achieved. The index may confirm that in regions with lower labour productivity a minimum wage constitutes a greater burden for an employer, which results in the necessity to shift some of such burdens to employees. The above observation, together with the fact of significant differentiation of labour productivity in voivodeships, speaks for the legitimacy of regionalisation of the minimum wage system in Poland.