Europejska Unia Obrony wyzwaniem dla wschodniej flanki NATO

Przyjęcie przez Radę Europejską w czerwcu 2016 roku globalnej strategii na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (Wspólna wizja, wspólne działanie: Silniejsza Europa) stanowiło jeden z impulsów do pogłębionej dyskusji wśród państw europejskich na tematy związane z obronnością. Kolejnymi bodźcami, które tę dyskusję wywołały były: referendum decydujące o wyjściu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej (UE) oraz wygrana Donalda Trumpa w amerykańskich wyborach prezydenckich. Można zaryzykować stwierdzenie, że powyższe czynniki doprowadziły do renesansu wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (WPBiO), co w konsekwencji ma prowadzić do Europejskiej Unii Obrony. Ostrożność państw wschodniej flanki NATO jednak w odniesieniu do nowych inicjatyw nakazuje stawiać pytania o przyszłość Europejskiej Unii Obrony w kontekście kolektywnej obrony przypisanej do Sojuszu Północnoatlantyckiego. W artykule przedstawiono uwarunkowania związane z przyspieszeniem prac w obszarze WPBiO oraz zasadnicze inicjatywy związane z jej rozwojem prowadzące do utworzenia Europejskiej Unii Obrony, takie jak: poprawa struktur zarządzania kryzysowego, wzmocnienie unijnych instrumentów szybkiego reagowania, planowanie rozbudowy zdolności wojskowych, współpraca wojskowo-techniczna, zacieśnienie współpracy strukturalnej między państwami członkowskimi UE, wzmocnienie współpracy między NATO a UE. Scharakteryzowano także scenariusze uwzględniające różnorodny poziom zaangażowania państw członkowskich UE w budowanie zdolności przyszłej Europejskiej Unii Obrony. Odniesiono się również do obaw państw wschodniej flanki NATO związanych z przyspieszeniem WPBiO i potencjalnego osłabienia zdolności NATO w tym kontekście.

The adoption of a Global Strategy on Foreign and Security Policy (Shared Vision, Common Action: A Stronger Europe) by the European Council of June 2016 was one of the impetuses for a deepening discussion amongst European countries on defence issues. Other issues that led to this discussion were: a referendum on the exit of the United Kingdom from the European Union (EU) and Donald Trump’s victory in the US election. One may venture to say that these factors have led to a renaissance of the Common Security and Defence Policy (CSDP), which in turn would lead to the European Defence Union. On the other hand, the caution of NATO’s eastern flank states in relation to the new initiatives invites questions about the future of the European Defence Union in the context of collective defence ascribed to the North Atlantic Alliance. The article presents determinants of the acceleration of CSDP work and key initiatives related to its development, leading to the creation of a European Defence Union: improvement of crisis management structures, reinforcement of EU Rapid Response Instruments, defence capability development, military and technical cooperation, structural cooperation amongst EU members states connected with defence, strengthening cooperation between NATO and the EU. Some scenarios take into account varying levels of involvement of EU Member States in building the capabilities of the future European Defence Union. The concerns of states from NATO’s eastern flank associated with the acceleration of CSDP and potential weakening of NATO’s capabilities in this context are also addressed.