WITHIN THE PERIOD TO MEET THE DEADLINE: CZECH NEAR-SYNONYMS DOBA AND LHŮTA AND THEIR ENGLISH EQUIVALENTS

The Czech Civil Code has recently introduced differentiation between two terms denoting a period of time: lhůta and doba. Both of these terms are used, often interchangeably, in ordinary Czech language and are thus susceptible to failure by translators to be recognized as terms. It is believed that the definitions provided by the draftsmen of the said code do not describe the difference in meaning sufficiently for non-lawyers to understand (cf. Goźdź-Roszkowski, 2013: 100). Therefore, this paper aims at describing the difference in meaning of these terms on the basis of a qualitative analysis of their collocational patterns and collocational profile, as used in the wording of the said law. The second part of the paper consists of an analysis of potential English equivalents (time limit, period, deadline, time) and their collocates as used in legislation drafted in English. The analysis is based on a corpus compiled of the Czech Civil Code and a comparable corpus of civil legislation drafted in English. The findings of the analysis will outline the strategies available to translators dealing with temporal expressions at the Czech-English interface.

Český občanský zákoník nedávno zavedl rozlišení mezi dvěma výrazy označujícími časový úsek: dobou a lhůtou. Oba z těchto výrazů se často v běžném jazyce používají jako synonyma, a proto představují riziko, že je překladatel neidentifikuje jako termíny. Podle našeho názoru nejsou definice formulované autory zákona dostatečné, aby uživatelům odborného jazyka osvětlily zamýšlený rozdíl (cf. Goźdź-Roszkowski, 2013: 100). Cílem této studie je popsat rozdíl mezi termíny pomocí kvalitativní analýzy jejich kolokačních vzorců a profilu v občanském zákoníku. Druhá část se věnuje analýze možných ekvivalentů v angličtině (time limit, period, deadline, time) a jejich kolokací v zákonech psaných v angličtině. K analýze je použit srovnatelný korpus českého občanského zákoníku a vybraných civilních předpisů z anglicky mluvících zemí. Poznatky získané analýzou mohou být zdrojem překladových řešení pro překladatele právních textů mezi češtinou a angličtinou.

Czeski Kodeks cywilny wprowadził od niedawna rozróżnienie pomiędzy dwoma oznaczeniami okresu czasu: lhůta i doba, które są często używane wymiennie w czeskim języku potocznym i tym samym mylone przez tłumaczy, nie uznających je za terminy. Przyjmuje się, że definicje zawarte we wspomnianej ustawie nie opisują różnicy znaczeniowej tych terminów w stopniu zadowalającym dla nie prawników (cf. Goźdź-Roszkowski, 2013:100). Artykuł ten ma na celu opis różnic znaczeniowych tych terminów w oparciu o analizę jakościową ich wzorów kolokacyjnych oraz profilu, tak, jak są one używane we wzmiankowanym Kodeksie. Dalsza część artykułu zawiera analizę możliwych ekwiwalentów (time limit, period, deadline, time) oraz ich kolokacji w oparciu o ustawę podaną w języku angielskim. Analiza przeprowadzona została w oparciu o korpus zbudowany z czeskiego Kodeksu Cywilnego i porównywalnego korpusu tekstów ustaw w języku angielskim. Konkluzje tej analizy posłużą do określenia strategii dostępnych tłumaczom podczas borykania się z określeniami czasu w parze czeski-angielski.