Fryderyk Skarbek o konstytucji Królestwa Polskiego z 1815 roku i o statucie organicznym z roku 1832

Fryderyk Skarbek (1792-1866) pamiętany jest przede wszystkim jako ekonomista, który przeszczepiał na polski grunt liberalne idee Adama Smitha, tworząc na ich bazie pierwszy w polskiej literaturze system ekonomiczny. Był on również po upadku powstania listopadowego i likwidacji Uniwersytetu Warszawskiego, w którym poprzednio wykładał, urzędnikiem w administracji Królestwa Polskiego1. Swoje refl eksje na temat jego ustroju przedstawił w wczesnych stosunkowo artykułach publicystycznych pochodzących z lat 1818-1821, a następnie – jako historyk dziejów najnowszych – w pisanych na emeryturze dziełach: Dzieje Księstwa Warszawskiego (Poznań 1860), Krolestwo Polskie od epoki początku swego do rewolucji Listopadowej oraz Krolestwo Polskie po rewolucji Listopadowej (publikacja pośmiertna, Poznań 1876-1877), tworzących razem cykl nie bez pewnej intencji zatytułowany Dzieje Polski. Sięgnięcie do znajdujących się tam analiz jest interesujące z dwóch powodów: po pierwsze – zwartych w nich tez, po drugie – dlatego, że pokazują one sposób myślenia pewnej grupy umiarkowanej, liberalnej inteligencji, urzędników czy intelektualistów ze środowisk mieszczańskich i niekiedy szlacheckich.