OGRANICZENIA DEMOKRATYCZNEJ KONSOLIDACJI. PODWAŻANIE ROZUMU JAKO SYNDROM POSTTOTALITARNY

Mój komentarz do książki Aviezera Tuckera dotyczy czterech kwestii, które Francis Fukuyama definiuje jako cztery poziomy, na których musi zachodzić konsolidacja demokracji: 1. Ideologia, 2. Instytucje, 3. Społeczeństwo obywatelskie i 4. Kultura. Książka Tuckera dostarcza wnikliwej analizy roli odgrywanej przez każdą z tych sfer w postkomunistycznym społeczeństwie. Badając wnikliwie dziedzictwo totalitaryzmu, Tucker dochodzi do wniosku, że totalitaryzm nie jest martwy i częściowo przynajmniej powraca. Aby się przed nim obronić, proponuje on proste rozwiązanie: powrót dysydentów. Nowi neo-dysydenci mogą zbawić swoje posttotalitarne społeczeństwa od nienawiści, kłamstw i płytkiego pragmatyzmu poprzez miłość, prawdę i osobistą integralność. Musimy niestety nieco poczekać, aby przekonać się, czy propozycja Tuckera jest skuteczna.

My intervention on Aviezer Tucker’s book addresses four key issues, which Francis Fukuyama defines as the four levels on which consolidation of democracy must take place: (1) ideology; (2) institutions; (3) civil society; and (4) culture. Tucker’s analysis provides insightful reflexions on the role played by each of these four spheres in the post-totalitarian setting. By thoroughly examining totalitarian legacies, Tucker concludes that totalitarianism is not dead and has already made a partial return. To resist and even reverse this phenomenon, he sets forth a disarmingly simple solution: the return of dissidents. Neo-dissidents might save their post-totalitarian societies from hate, lies and sheer pragmatism through love, truth and personal integrity. Only time will tell if Tucker’s solution works.