Wkład profesora Zbyszka Chojnickiego do teorii i metodologii gospodarki przestrzennej

W niezwykle bogatym i różnorodnym dorobku naukowym prof. Z. Chojnickiego jest jeden ważny składnik, który w stosunkowo skromnym zakresie jest akcentowany w ocenach jego osiągnięć naukowych. Chodzi o znaczenie tego dorobku, jako wkładu do metodologii, ale także do teorii oraz praktyki gospodarki przestrzennej. Profesor przedstawił nie tylko oryginalny, systemowy sposób rozumienia i ujmowania gospodarki przestrzennej, ale poprzez sformułowanie koncepcji terytorialnego systemu społecznego zaprezentował także systemowe, a zatem całościowe i funkcjonalne ujmowanie przedmiotu gospodarki przestrzennej, jakim są jednostki terytorialnego podziału kraju (zwłaszcza gminy), traktowane jako terytorialne systemy społeczne. Dokonaniem Profesora jest też odmienne od tradycyjnego pojmowanie ładu przestrzennego, uznawanego obecnie przez wiele osób zajmujących się problematyką gospodarki przestrzennej, szczególnie jego uczniów (i uczniów tych uczniów), za podstawowy cel gospodarowania przestrzenią i gospodarowania w przestrzeni. Nie bez znaczenia dla realizowanych procedur planistycznych, przede wszystkim na etapie analizy przestrzennej, jest dorobek Z. Chojnickiego dotyczący generalnie, metod i modeli analizy ilościowej, zwłaszcza zaś przepływów towarowych, modeli grawitacji i potencjału oraz modeli i metod klasyfikacji i regionalizacji. Cały dorobek, jaki uznać można za wkład Profesora do gospodarki przestrzennej, jest, jak się wydaje, konsekwencją traktowania geografii jako nauki, która powinna pełnić także funkcje praktyczne. Niniejszy artykuł jest zwięzłą i z wielu względów jedynie ogólną prezentacją tego dorobku, wykorzystywanego w pracy naukowej oraz dydaktycznej przez wielu specjalistów z zakresu geografii społeczno-ekonomicznej i gospodarki przestrzennej oraz rozwijanego przez uczniów Profesora i innych pracowników instytutu, który zorganizował i którym przez wiele lat kierował.